Vísir - 01.06.1977, Blaðsíða 10

10
Miðvikudagur 1. júni 1977. VISIR
VtSIR
• t'tgeíandi:ReykJaprent hf
F'ramkv*mdastJóri:DavIÖ Guftmundsson
RitstJórar:Þorsteinn Pálsson ábm.
ólafur Ragnarsson
Ritstjórnarfulltrúi: Bragi Guömundsson. Fréttastjóri erlendra frétta : Guðmundur Pétursson L'm-
sjón meö helgarblaöi: Arni Þórarinsson. Blaóamenn: Edda Andrésdóttir, Einar K. Guöfinnsson,
Ellas Snæland Jónsson, Finnbogi Hermannsson, Guöjón Arngrimsson, Kjartan L Pálsson, Oli
Tynes, Sigurveig Jónsdóttir, Sæmundur Guövinsson Iþróttir: Björn Blöndal, Gyiíi Kristjánsson
Akureyrarritstjórn: Anders Hansen. t'tlitsteiknun: Jón Oskar Hafsteinsson og Magnús Olafsson
Ljósmvndir: Jens Alexandersson, Loftur Asgeirsson
Sölustj'óri: Páll Stefánsson Auglýsingasljón. t»orsteinn Fr. Sigurösson Drcifingarstjóri: Siguröur
R Pétursson
Auglýsingar: Siöumúla 8. Simar 8Z2M. 8M11. Askriftargjald kr. 13M á mánuöi Innanlands.
Afgreiöala: Hverfisgötu 44. Slmi 8M11. Verö I laasasöla kr. 7á eintaklö.
Rilstjórn: Siöumála 14. Slmi 8M11. 7 Hnur. Prentun: Blaöaprent hf.
Ný viðhorf
Siöustu mánuöi hafa blásið nýir vindar á vettvangi
alþjóðamála. Mannréttindahreyfingunni hefur vaxið
fiskur um hrygg eins og glögglega kom fram i Tékkó-
slóvakíuá liðnum vetri. Þá hefur Carter, hinn nýi for-
seti Bandaríkjanna, á ný gert þau að forysturíki fyrir
lýðræðisþjóðunum. En Bandaríkin hafa mörg undan-
farin ár verið i eins konar siðferðilegri úlfakreppu.
Ræða Carters í Notre Dame háskólanum í síðasta
mánuði markaði þáttaskil i þessum efnum. I beinu
framhaldi af þeirri þróun, sem orðið hefur í
mannréttindamálum síðustu mánuði, lagði forsetinn
áherslu á, að utanríkisstefna Bandaríkjanna
myndi hér eftir byggjast i ríkari mæli en áður á
grundvallarhugmyndum um mannréttindi.
Mannréttindahreyf ing sú, sem nú er að spretta upp,
er ekki bundinn við nein landamæri og rætur hennar
eru hjá fólkinu sjáifu. Þau straumhvörf, sem eru að
verða á þessu sviði, hljóta að snerta utanríkisstefnu
islendinga. Það liggur í hlutarins eðli, að við verðum
að styrkja þessa hreyfingu eftir þvi sem föng eru á.
Atlantshafsbandalagið hef ur um nokkurt árabil átt í
vök að verjast inn á við. Einræðisstjórnin í Portúgal
og valdataka herforingjanna i Grikklandi á sinum
tíma veiktu mjög innviði þessa bandalags, sem byggt
erá grundvallarhugmyndum um borgaralegt lýðræði.
Striðsrekstur Bandarikjanna i Vietnam gróf einnig
undan trausti bandalagsins, svo ekki sé dýpra i árinni
tekið.
Þá er einnig á það að líta að Bandaríkin gátu ekki
lengur talist forystuþjóð fyrir lýðræðisríkjunum.
Samspil þeirra með vafasömum einræðis- og herfor-
ingjastjórnum hafði leitttil þess. En þessar neikvæðu
hliðar á varnarbandalagi lýðræðisþjóðanna í Vestur-
Evrópu og Norður-Ameríku eru nú smám saman að
breytast.
Lýðræði hefur verið endurreist í Grikklandi og
sama er að verða upp á teningnum í Portúgal. And-
lýðræðissinnuð öf I gátu ekki hagnýtt sér fall einræðis-
stjórnanna i þessum ríkjum, þó að mikið hafi verið til
þess reynt. Lýðræðisöflin i heiminum hafa óneitan-
lega varist í vök. Endurreisn lýðræðisskipulagsins í
tveimur aðildarríkjum Atlantshafsbandalagsins er
því óneitanlega mikill siðferðilegur styrkur fyrir
bandalagið í heild.
Sú grundvallarbreyting, sem Carter hefur komið
fram á utanríkisstefnu Bandaríkjanna, hefur einnig
treyst hinar siðferðilegu stoðir Atlantshafsbandalags-
ins. Það er vilji frjálsra þjóða að brúa bilið á milli
fátækra og ríkra, þeirra sem eta yfir sig á hverjum
degi og hinna, er svelta. Og lýðræðisþjóðirnar geta
aldrei fallist á, að baráttan við einræði og
andmannúðarstefnu sósíalismans byggist á samstarfi
við herforingjaklíkur.
Það er einmitt fráhvarf frá þessum gömlu aðferð-
um, sem er uppistaðan i hinni nýju utanríkisstefnu
Bandaríkjanna. Afleiðingin er sú, að Bandaríkin eru
að endurheimta f orystuhlutverk sitt meðal
lýðræðisþjóðanna og um leið hefur arfinn verið reytt-
ur úr þeim jarðvegi, sem varnarsamstarf þjóðanna í
Vestur-Evrópu' og Norður-Ameríku hefur byggst á.
Bandarikjaforseti lagði sérstaka áherslu á það í
ræðu sinni í Notre Dame, að bætt sambúð við Sovétrík-
in og Kína yrði að fara fram í skjóli öf lugra varna. Við
höfum verið þátttakendur i varnarsamstarfi Atlants-
hafsbandalagsþjóðanna. Varnar- og eftirlitsstöðin á
Keflavíkurflugvelli byggist á gagnkvæmum hags-
munum okkar og annarra aðildarþjóða bandalagsins,
ekki síst norðmanna.
Áframhaldandi varnarsamstarf er vissulega
öryggisatriði fyrir okkur. En það hefur víðtækari til-
gang. Hin nýju viðhorf i alþjóðamáium, mann-
réttindahreyfingin, bætt samskipti austurs og vesturs
og samvinna iðnaðarríkjanna við þróunarríkin,
byggjast á trausiu varnarsamstarfi.

Fulltrúar sjöundu bekkja I 17 skólum á höfuðborgarsvæðinu ræða um baráttuna gegn reykingun-
um.
Nemendur sjöunda bekkjar 17 skóla ó höfuðborgarsvœðinu:
BANNIÐ REYKINGAR
í INNANLANDSFL UGII
Fulltrúar nemenda I sjö-
unda bekk sautján skóla i
Reykjavik, Garðabæ, Hafnar-
firði, Kópavogi, Mosfeilssveit
og á Seltjarnarnesi hafa skor-
að á islensku flugfélögin ,,að
taka upp þá reglu að leyfa alls
engar reykingar i áætlunar-
fiugi innanlands”.
t samþykkt, sem gerð var á
fundi þessara aðila fyrir
nokkru, var samþykkt ályktun
um þetta efni. Þar segir m.a.,
að fundarmenn telji „hverium
manni vorkunnariaust að
reykja ekki á svo stuttum
flugleiöum sem þar er um að
ræða og þess vegna beri aö
taka fyllsta tiliit tii þeirra
mörgu farþega, sem óska að
vera alveg lausir við tóbaks-
reyk”. —ESJ.
Þjóðleikhúsið sýnir Hel-
enu fögru
Tónlist: Jacques Offen-
bach
í helstu hlutverkum: Steinunn
Jóhannesdóttir (Helga Jónsdótt-
ir), Arnar Jónsson (Ólafur örn
Thoroddsen), Róbert Arnfinns-
son, Guðmundur Jónsson, Garöar
Cortes, Siguröur Björnsson,
revía né „leikrit” I venjulegum
skilningi.
Þaö getur út af fyrir sig verið
góðra gjalda vert að hressa upp á
gömul verk og staöfæra þau, laga
aö nýju umhverfi, ofurlitið
Að daðra við
staðfœrslu
V.
y
Þýðing: Kristján Arna-
son
Leikgerð: Brynja Bene-
diktsdóttir og Sigurjón
Jóhannsson.
Leikstjóri: Brynja
Benediktsdóttir
Tónlistarstjóri: Atli
Heimir Sveinsson
Sviðsmynd og búningar:
Sigurjón Jóhannsson.
Hljómsveitarstjórn: Atli
Heimir Sveinsson og
Ragnar Björnsson.
Kristinn Hallsson, Arni
Tryggvason, Leifur Hauksson. —
Islenski dansflokkurinn, Þjóð-
leikhúskórinn, „popparar” o. m.
fl.
Að þvl er segir I leikskrá,
skemmti Offenbach (1819-1880)
samtiö sinni með þvl að gera grin
aö heföbundnum óperum. óper-
una um Helenu fögru hafi þannig
átt að skilja sem skop um
samtlmann undir yfirskini
grlskrar goösagnar. Þýöandi og
flytjendur verksins þessu sinni
hafi þvi aöeins verið að halda á-
fram þvl sem höfundur byrjaöi,
er þau staöfæröu og fluttu til nú-
tima okkar ádeiluna, og geröu úr
einhvers konar „ærslasöngleik”,
sem hvorki er ópera, músikall,
breyttum siöum. Eru þess enda
mörg dæmi aö þetta hafi veriö
gert meö góöum árangri. En á þvl
er nokkur eölismunur aö fara
þann veg meö leikrit annars veg-
ar, óperu hins vegar. Óperan er
nefnilega sambland úr mörgu,
hún grundvallast aö hluta á leik-
list, hluta á tónlist, bæöi sunginni
og leikinni á hljóöfæri. Leikritiö
er aftur á móti einfaldara, styöst
ekki viö aðra miöla en orö og leik.
Staöfærsla á texta Helenu fögru
hefur aö minu viti tekist vel I
mörgum dæmum. Þannig veröur
bæöi sunginn. og talaður texti oft-
lega bráöfyndinn. Sama er aö
segja um sumt I leiknum. Þaö
veröur t.d. gróflega kómlskt aö
blanda saman ástsælum óperu-