Tíminn - 03.12.1968, Blaðsíða 7

MUÐJTJDAGUR 3. desember 19S8.
TIMINN
19
99
HEKLUELDAR
áá
Saga Heklugosa frá upphafi landsbyggðar, eftir Sigurð Þórarinsson.
Willy Breinholst. Teikning eftir León.
SJ-Reykjavík, mánudag
Út er komin bókin Heklueld-
ar eftir prófessor Sigurð Þórar-
insson. Rekur hún sögu Heklu-
gosa frá upphafi landsbyggðar,
en Sigurður Þórarinsson hefur
unnið að rannsóknum á Heklu
I/
ELSKAÐU NAUNGANN
BÓK EFTIR WILLY BREINHOLST
//
Mest lesni og afkastamesti rit-
höfundur Danmerkur er hvorki
Ib Henrik Calving eða Klaus
Rifbjerg. Heldur er það hinn
bráðfyndni og skemmtilegi höf-
mundir Wiily Breinholst Þetta upp
lýsti Kaupmannahafnarblaðið BT.
nýlega.
Alfræðasafn AB
Orkan
er 20
bókin
Orkan, tuttugasta bókin í
Alfræðasafni AB, er komin út.
Bókin er eftir Mitchell Wil-
son, í ritstjróa timaritsins
Life. Páll Theodórsson íslenzk-
aði bókina og skrifar einnig
formálsorð. Segir hann m.a. í
formála, að það sé trú sín,
að flestir geti sótt í bókina
fróðleik og þekkingu og það
sé von sín að margir geri
það, því með því öðlist þeir
dýpri skilning á ýmsum þátt-
um þess þjóðfélags, sem þeir
iifa í.
Höfundurinn Mitehell Wil-
son, hefur samið bæði skáld-
sögur og bækur fræðilegs efn-
is, og byggjast þær fremur öðru
á reynslu hans sem eðlisfræð-
ings. Á háskólaárum sínum
vann hann að geimgeislarann-
sóknum við Columbia Univer-
sity en frístundir sínar not-
aði hann til að skrifa reyfara.
Að loknu námi vann hann all-
mörg ár| við rannsóknarstörf,
en sneri sér síðar að fullu að
ritstörfum. Myndasaga hans,
American Science and Inven-
tion, er nú talin meðal helztu
verka um sögu tækniþróunar
Bandaríkjanna. Af skáldsögum
hans má nefna Life with Ligh-
ting og Meeting at a Par Meri-
dian.
Orkan kom upphaflega út á
ensku árið 1963.
í hverri einustu viku, undan-
farin 20 ár, hafa smásögur hans
birzt í fjölda vikublaða í Evrópu,
sem eru samtals gefin út í meir
en milljón eintökum vikulega,
sem þýðir það, að bara smásögum
ar eftir Willy Breinholst eru prent
aðar í meir en 1000 milljón ein-
taka!
Associatd Press hefur birt úr-
drátt úr bók hans „Vikings of
to-day“ í um það bil 5:000 dag-
blöðum víðs vegar um heim, dag
blöðum, sem hafa samanlagðan
lesendafjölda, sem er meir en
500 milljónir.
Á síðastliðnu ári sendi Willy
Breinholst frá sér skáldsöguna
„Elskaðu náungann", sem var kjör
in „bók mánaðarins“ hjá DBK
(Dansk Bogklub) og hefur þeg-
ar verið þýdd á fjölda tungumála
og hvarvetna vakið miMa hrifn-
ingu. Og nú er skáldsagan ,Elsk-
aðu náungann'í komin út í ís-
lenzkri þýðingu Kristmanns Guð-
mundssonar.
Bókaforlag Odds Björnssonar
gefur bókina út. Sagan er skop-
stæling á þeirri tegund ,bók-
mennta, sem farið hefur eins og
logi yfir akur bæði á Norðurlönd-
um og víðar undanfarin ár, en
Framhald á bls. 22
Skólaútgáfa
af Brennu-
Njálssögu
f bókaflokknum íslenzkar forn
bókmenntir er komin út Brennu-
Njáls saga, sem Jón Böðvarsson
menntaskólakennari hefur búið til
prentunar og ennfremur hefur
hann samið vekrefni þau fyrir
skóla, sem í bókinni eru. Er
þetta fyrra bindi bókarinnar.
Prentsmiðja Jóns Helgasonar hef-
ur annazt gerð bókarinnar. Jón
Böðvarsson skrifar inngangsorð,
síðan kemur sagan sjálf, og aft-
ast 4ru verkefnin, 81 að tölu. AU-
margar teikningar eru í bókinni
og eru jþær eftir Kjartan Guðjóns
son og Örnólf Thorlacius.
KREPPAN OG HERNÁMSÁRIN
eftir Halldór Pétursson
Komin er út hjá Ægisútgáf-
unni bóMn Kreppan og hernáms-
árin eftir Halldór Pétursson. Bók-
inni er skipt í tvo hluta, f koki
kreppunnar og Gustur nýs tíma.
f formála segir höfundur m.a.:
Þetta bókarkom er til að gefa
þeirri kynslóð sem nú lifir ofur-
litla innsýn í líf verkamanna á
árunum 1930 til ‘40 og einnig fyr-
ir hernámsárin. Hinn hlutann
riiunu aðrir fara höndum um. Ég
byrjaði að hripa upp drög að
þessari bók fyrir um 20 árum,
ekki þó í því skyni að gera úr
því bók, eða gerði mér ekM
grein fyrir því, heldur skrifaði ég
á þeim árum margar blaðagrein-
ar, sem ég hef getað stuðzt við,
enda munu þau ár fersku minni
þeirra er lifðu þau og lentu í
grimmasta hafróti kreppunnar.
og HeMugosum í nær þrjá ára-
tuM, og birtist árangur þess
stajfs í bók þessari. Heklueldar
er merkilegt vísindarit, en einn-
ig skemmtilegt aflestrar almenn-
um lesendum. Bókin segir ekki
eingöngu sögu Heklu frá jarð-
fræðilegu sjónarmiði, heldur einn
ig sögu fólksins sem bjó í ná-
grenni við hana og baráttu þess
við liarðvítug náttúruöfl. Bók
þessi var upphaflega gefin út á
ensku, sem inngangur að safni
vísindaritgerða um Heklugosið
1947—‘48, og er hin íslenzka gerð
bókarinnar að miklu leyti hin
sama. Sögufélagið gefur bókina út
í samvinnu við Rangæingafélagið,
en hún er 186 bls. auk 16 mynda-
síðna. Prentuu annaðist Prent-
smiðja Jóns Helgasonar
Aðrar útgáfubækur Sögufélags-
ins á þessu ári er tímaritið Saga,
Alþingisbækur fslands XI. bindi
og Safn til sögu Reykjavíkur I.
bindi. Eru tvær síðarnefndu bæk-
urnar ókomnar út. Af efni tíma-
ritsins Sögu má nefna merka
rannsókn á þingræðisbaráttunni
hér á landi seint á 19. öld, eftir
Odd Didriksen. Þá eru í ritinu
greinar eftir Einar Bjarnason,
Kristinn Jóhannesson og Jón
Böðvarsson o.fl.
Allar þessar fjórar bækur bjóð
ast áskrifendum á 1.380,oo kr
heftar, en 1.750,oo kr. í bandi
Þá gefst þeim einnig kostur á að
kaupa bækur þessar að Alþingis-
bókunum frátöldum og er verðið
þá lOOOoo kr.—1.250.oo kr Hægt
er að gerast áskrifendur áð Al-
þingisbókum íslands eða Safni til
sögu Reykjavíkur óháð kaupum
á öðrum útgáfubókum Sögufélags
ins Aðalumboðsmaður félagsins
er Ragnar Jónsson lögfræðingur,
Hverfisgötu 16 Reykjavík.
Sigurður Þórarinsson.
jFlimskar bókmenntir á
yfirstandandi áratug*
Siðar í formála segir höfundur:
Ég stend að því leyti vel að vígi,
að ég er hér ekki áhorfandi, held-
ur virkur þátttakandi öll þessi ár.
Það hjálpar og til, að ég hefi
stundað að nokkru alla okkar at-
vinnuvegi til sjós og lands, þó
minnst sjó, en er þó ekki ókunn-
ugur lífi sjómanna. Dytti ein-
hverjum í hug að frásögn þessi
ætti að gera mig að píslarvotti,
þá vildi ég biðja þann hinn sama
að ganga til þeirra sem þá unnu
á sama vettvangi og vita.hvað
þeir segja, því margir munu hafa
lifað við enn þrengri kost. Saga
þeirra er saga mín, en má ekki
vera saga þeirra, sem erfa eiga
landið ef ekki verður þá búið
að ráðstafa því á annan hátt til
einhverra verðugra útarfa.
Bókin er 186 bls. og í henni
eru nokkrar myndir.
Kapitola og Systir Angela koma út enn á ný
Tvær bækur eru komnar út í
Sögusafni heimilanna. Eru það
Kapitola eftir ED.E.N South-
worth og Systir Angela títir
Georgie Sheldon
f full þrjátíu ár hefur Sögu-
safn heimilanna sent frá sér
skemmtibækur, sem segja má,- að
lesnar hafi verið upp til agna. Á
kreppuárunum fyrir siuni heims
styrjöldina komu sögurnar út í
vikulegum smáheftum. Nú hefur
sögusafnið ákveðið að gefa út úr-
val sígildra skemmtisagna og erj
þá ekki frekar miðað við þær i
bækur, sem sögusafnið hefur gef-
ið út en aðrar skemmtisögur, sem
notið hafa vinsælda hjá þjóðinni
og hafa verið ófáanlegar árum
saman. Á bókai-kápu segir að
vandað verði til útgáfunnar, bæði
hvað band og allan frágang snert-
Kapitola er fyrsta bókin í þess
um flokki. Hún kom fyrst út hér
á landi árið 1905, en hefur verið
prentuð fjórum sinnum. síðast ár-
ið 1958 i styttri útgáfu. Þetta
mun því vera finmita útgáfa sög-
unnar, sem einnig hefur verið les
in upþ í útvarpið sem framhalds-
saga.
Systir Angela kom fyrst út ár-
ið 1921, en er nú önnur bókin
í hinum nýja flokki. Síðar var
hún endurprentuð árið 1949 svo
þetta er þriðja ufgáfa hennar.
Munu margir kannast við efni
þessara tveggja bóka, sem hafa
verið marglesnar á hverju heim-
ili. „Vonast Sögusafnið eftir því,
að yngra fólkið í landinu skemmti
sér ekki síður við lestur þessara
frábæru skemmtisagna en eldra
fólkið gerði og ' gerir vafalaust
nn.“
Miðvikud. 4. des talar Ole Tor-
valds, ritstjóri um „Rökræður og
fráhvarf frá hefðum í nýjustu bók
menntum Finna“.
Ole Torvalds var aérstaklega
boðið til landsins af Norræna hús
inu, í sambandi við hina miklu
norrænu bókasýningu.
Ole Torvalds er fæddur árið
1916 og hefur lagt stund á bók-
menntasögu og Norðurlandamál í
Helsingfors og Gautaborg. Hann
hefur verið ritstjóri nokkurra
finnskra blaða, m.a. „Aabo Under
ráttelser" 1948—57. Fyrir tímarit
í Finnlandi og víðar á Norður-
löndum hefur hann samið yfirlits
greinar um bókmenntir og aðrar
ritgerðir jafnframt því sem hann
hefur staifað fyrir finnska útvarp
ið frá því á fimmta áratug aldar
innar.
Ole Torvalds hóf rithöfundafer-
il sinn 1939 með ljóðabókinni „Vi
sjunger inte för dem“. Síðan hef-
ur hann gefið út ljóðasöfnin
„Ointagligt land“ (1942), „Hem-
ligt medansvar" (1944), „Straang
ar af aska“ (1945) og „Mellan is
och eld“ (1956). Heitið á síðast-
nefndu bókinni vísar til aðstæðna
mannkynsins nú á timum, en á
táknrænan uppruna sinn í náttúru
íslands.
Árið 1940 birtt hann smásagna-
safnið „Svaar. gládje" og árið
1961 ritgerðasafnið „Vid kall-
orna“ (Við uppspretturnar) um
pílagrímsferð til Grikklands. í
þessu safni er ritgerð, sem nefn
ist „Europeisk diagonal" (Ev-
rópsk hornlína) og er í ákveðn
um tengslum við ísland.
Ole Torvalds hefur ennfremur
þýtt allmargar bækur úr finnsku,
þýzku og ensku á sænsku.
Árið 1967 hætti hann blaða-
mennsku og gerðist óháður rit-
höfundur og menningarforkólfur-
Á þriggja ára skeiðinu 1969—71
nýtur hann svonefnds „akademíu
styrks“, sem er .íokkurs konar
mánaðarleg rithöfundalaun.
Ole Torvalds hefur komið til
íslands einu sinni áður ,árið 1950,
og hefur unnið mikið og gott
verk í finnskum blöðum og út-
varpi við að auka þekkingu Ianda
sinna á íslandi og menningu þess.
Hann hlakkar mikið til að end-
urnýja gömlu kynnin af íslandi.
Ivar Eskeland biður þess getið
að allir séu velkomnir á fyrir-
lestur Ole Torvalds, sem er góður
fyrirlesari með trausta og víð-
tæka þekkingu.
Hemlavifigerfor
Rennum bremsuskálar. —
sllpum bremsudælur.
Umum ð bremsuborða og
aðrar almennar viðserðir
HEMLASTILLING H.F.
Súðarvogi 14 Sími 30135