Vísir - 07.04.1978, Blaðsíða 10

10
VISIR
\
utgefandi: Reykjaprent h/f
Framkvæmdastjóri: Daviö Guómundsson
Ritstjórar: Þorsteinn Pálsson ábm.
ólafur Ragnarsson
Ritstjórnarfulltrúi: Bragi Guðmundsson. Fréttastjóri erlendra frétta: Guðmund
ur Pétursson. Umsjón með helgarblaði: Árni Þórarinsson Blaðamenn: Berglind
Asgeirsdóttir, Edda Andrésdottir, Elias Snæland Jóns'son, Guðjón Arngrimsson,
Jón Einar Guðjónsson, Jónína Mikaelsdóttir, Katrin Pálsdottir, Kjartan Stefáns-
son, Oli Tynes, Sæmundur Guðvinsson, Iþróttir: Gylfi Kristjánsson og Kjartan L.
Pálsson. Ljósmyndir: Ðjörgvin Pálsson, Jens Alexandersson. utlit og hönnun: Jón
Oskar Hafsteinsson, Magnús Olafsson.
Auglysinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson
Dreifingarstjóri: Sigurður R Pétursson
Auglýsingar og skrifstofur: Siðumúla 8.
simar 86611 og 82260
Afgreiðsla: Stakkholti 2-4 simi 86611
Ritstjórn: Siðumúla 14 simi 86611 7 linur
Askriftargjald er kr. 1700 á
mánuði innanlands.
Verð i lausasölu
kr. 90 eintakið.
Prentun
Blaðaprent h/f.____________
Sókn til frelsis
Um þessar mundir eru liðin 29 ár síðan þjóðir í Vestur-
Evrópu og Norður-Ameriku sameinuðust í sérstöku
varnarbandalagi. Aðstæðurnar knúðu þessar þjóðir til
þess að taka höndum saman í því skyni að stöðva út-
þenslustefnu Ráðstjórnarríkjanna. Og það tókst.
Árangurinn getur á hinn bóginn verið hættulegur að
því leyti að menn fyllast andvaraleysi. í dag lif ir enginn
i ótta við innrás Rauða hersins. En menn þurf a ekki einu
sinni að skyggnast undir yf irborðiðtil þess að sjá að Atl-
antshaf sbandalagið er grundvöllur þess vopnaða f riðar,
sem við búum við eins og sakir standa. Án þess byggju
frjálsar þjóðir við öryggisleysi.
Það er hinn kaldi veruleiki sem við stöndum frammi
fyrir. Oruggar varnir eru lýðræðisþjóðunum nauðsyn-
legar. Hugsjónin ein tryggir ekki sjálfstæði þeirra, þvi
miður. En sannleikurinn er sá að Atlantshafsbandalagið
er sá bakhjarl sem gefið hefur frjálsum þjóðum styrk
til þess að vinna að bættri sambúð við sósíalistaríkin og
draga úr spennu.
AAikill meirihluti íslendinga hefur frá fyrstu tíð stutt
aðild islands að Atlantshafsbandalaginu. Gildi þessa
samstarfs hef ur síst minnkað þó að aðstæður haf i breyst
á þremur áratugum. Styrkur okkar innan bandalagsins
kom ekki hvað sist fram þegar ríkisstjórnin beitti þar
pólitískum þrýstingi til þess að knýja Breta til undan-
halds við samningaborðið í landhelgisdeilunni.
Þóað nokkrar deilur haf i staðið um veru varnarliðsins
i Keflavík er alveg vafalaust að öruggur meirihluti
þjóðarinnar kýs að halda áfram varnarsamstarf inu við
Bandaríkin. l vetur stofnuðu nokkrir ungir menn til
hreyfingar um vestræna samvinnu og sókn til frelsis.
Þeir hafa staðið að blaðaútgáfu og fundahöldum í skól-
um landsins til þess að hef ja umræður um þennan veiga-
mikla þátt islenskrar utanrikisstefnu.
Sannleikurinn er sá að umræður um þessi efni hafa
verið mjög takmarkaðar og einhliða. Áhugamannasam-
tök ungra manna um vestræna samvinnu hafa verið
dauð úr öllum æðum. Hreyf ing ungu mannanna í skólun-
um um vestræna samvinnu og sókn til frelsis hefur þvi
hristærlega upp i umræðum um þessi efni og fengið hin-
um hefðbundnu mótmælasamtökum gegn vörnum og
samvinnu lýðræðisþjóðanna alvöruverkefni til þess að
hugsa um.
Hugsjónagrundvöllur Atlantshafsbandalagsins hefur
styrkst í ýmsum ef num á síðustu árum. En því er ekki að
leyna að ýmsir brestir voru komnir í innviði bandalags-
ins. Innri veikleiki bandalagsins var m.a. sá að innan
þess voru tvö einræðisríki, Grikkland og Portúgal. Á
allra siðustu árum hafa lýðræðisöf lin náð yf irtökunum i
þessum ríkjum, þó að spjótin standi hvarvetna á lýð-
ræðisskipulaginu. Og á það er að líta að Bandaríkin eru
að ná sér eftir síðferðislegt áfall Vietnam-striðsins.
Um leið hef ur mannréttahreyf ingunni vaxið f iskur um
hrygg.Frjálshuga menn í sósíalískum rikjum hafa smám
saman veriðaðefla baráttuna fyrir auknum mannrétt-
iridum. Segja má að oft hafi verið þörf en nú sé nauðsyn
að frjálsar þjóðir gefi þessari hetjulegu baráttu gaum
m.a. með þvi að knýja á um, að aukin mannréttindi verði
grundvöllur bættrar sambúðar þjóða er búa við ólíka
stjórnarhætti.
Samfara þessu hefur það einnig gerst að frjálsar
þjóðir hafa i ríkari mæli en áður beint mannréttindabar-
áttunni gegn fasista- og herforingjastjórnum. Alræðis-
valdið er jafn slæmt, hvort sem það er brúnt eöa rautt.
Þessar að ýmsu leyti nýju aðstæður hafa styrkt þá
hreyfingu ungs fólks sem vill standa vörð um vestræna
samvinnu með sókn til aukins frelsis.
Föstudagur 7. april 1978 VISIR
Austurlína:
EFNIÐ Á REYÐAR-
FIRÐI LEYST ÓT
• Var gengið fram hjó innlendum aðilum við flutning á staurum til landsins
Efni þaö sem lá á hafnarbakkan-
um i Reyðarfirði og ætlað er i
Austurlinu hefur að mestu verið
leyst út og verður farið að aka þvi
út á linustæðið fljótlega að sögn
Bents Schevings Thorsteinssonar
innkaupastjóra Rariks. Sem
kunnugt er af fréttum gat Rarik
ekki leyst þetta efni út á sinum
tima og var óttast að ekki reynd-
ist unnt að ljúka við lagningu h'n-
unnar fyrir haustið.
Þessi lina kemur til með að
tengja Austurland við byggðalin-
una en talið er, að ef ekki verði af
þvi, verði vandræðaástand i raf-
orkumálum á Austurlandi næsta
vetur. Að sögn Bents er búið að
reisa staurana i linuna en það efni
sem lá á Reyðarfirði voru ein-
angrarar, vir, þverslár og fleiri
hlutir eru til linunnar þarf.
A sinum tima þegar staurar i
linuna voru keyptir stóð til að
gera samning við islenskt skipa-
félag um flutningana. Frá þvi var
horfið á siðustu stundu og erlent
skip fengið til að flytja staurana
til landsins. Samkvæmt þeim
heimildum er Visir hefur aflað
sér var búið að gera uppkast að
samningi við Vikur h.f. um að
Hvalvikin flytti staurana til ts-
lands. Var ekkert eftir annað en
að skrifa undir þegar samningar
brugðust. Varð þetta til þess að
Hvalvikin varð verkefnalaus i tiu
daga á eftir.
Erlenda skipið er fengið var til
flutninganna var rúmlega tiu
þúsundlestiraðstærð.Það átti að
skipa upp hluta af staurunum á
Húsavik en þangað inn komst
skipið ekki og varð að fara með
allan farminn á Reyðarfjörð og
keyra varð þann hluta farmsins
sem átti að fara á Húsavik norð-
ur.
ÞAKKARVERÐ HEIM
forustuhlutverk i áfengisvarnar-
málum. Séu um tiu prósent af
fólki i landinu hvort sem það
drekkur áfengi eða ekki, hugsan-
legir áfengissjúklingar, gerir það
kort sagt um tuttugu þúsund
manns. Aö þessum hópi er sótt
með áfengi á skemmtistöðum, og
eins og allir vita er áfengissalan i
landinu hluti af innheimtukerfi
hins opinbera. Aftur á móti er -
sjálfsagt rétt að við erum á góð-
um vegi með að ná árangri i
lækningum á drykkjusýki mest
vegna þeirra lærdóma sem
bráð. Þannig má með nokkrum
sanni segja að útvikkun á
áfengisneyzlu muni hafa f för með
sér fleiri sjúklinga á Freeport og
fleiri vandamál við að fást á þeim
stofnunum innlendum sem fást
við sama vandamál. Röksemdir
Betur að satt væri. Við erum að
visu búin aö gera okkur grein
fyrir þvi fyrir nokkru að áfengis-
vandamálið er sjúkdómur en ekki
ávani og hinn ágæti bandariski
læknir talar tungumál sem við
skiljum, þegar hann fjallar um
áfengisvandamálið.
Tuttugu þúsund manns
Afturá mótimælirsá hafsjór af
áfengi sem innbyrtur er i landinu
ár hvert alveg þvert gegn þvi að
fyrir okkur eigi að liggja eitthvert
dregnir hafa verið af aðferðum
sem viðhafðar eru á Freeport þar
sem bandariski læknirinn er yfir-
maður.
Hverjum og einum
frjálst að fara i hund-
ana?
A sama tima og fyrrgreindar
upplýsingar liggja fyrir þykir
einstöku mönnum ástæða til að
berjast fyrir þvi, að jafnframt
áfengisneyzlunni verði tekin upp
drykkja á áfengum bjór i landinu.
Varla mun hugsanleg bjór-
drykkja draga úr hættunni á, að
eitthvað af þeim tuttugu þúsund
manneskjum sem læknirinn telur
að geti orðið áfengissjúklingar
hjá tvö hundruð þúsund manna
þjóð verði áfengisneyzlunni að
Indriói G. Þorsteinsson
skrifar: Heimsókn
yfirmanns Freeport er
þakkarverð einkum ef
koma hans á eftir að
skilja þau spor eftir að
hætt verði öllu frekara
ávanakáki en þess í
stað freistað að fást
við ofneysluna eins og
hvern annan sjúkdóm.
Meðsérstökum hætti virðast Is-
lendingar orðnir þátttakendur i
einskonar heilsubótarævintýri
þeirra sem eiga við ofdrykkju-
vanda að striða. Hingað er kom-
inn merkur bandariskur læknir,
sem hefur látið hafa það eftir sér
að hér sé barizt svo hart gegn of-
drykkju að innan fjögurra eða
fimm ára muni Island vera orðið
forustuland um áfengisvarnir.