Vísir - 06.05.1978, Síða 17

17
vísm
Laugardagur 6. mal 1978
Allt það skrýtilega og skemmtilega mannlíf sem
ekki hefur látið Björn Th. í friði gegnum tíðina bar
mjög á góma í fyrri samtalslotu okkar í síðasta
Helgarblaði/ enda f jársjóður kostulegra blæbrigða.j
Og þegar við sitjum i siðari lotunni í kómentunnil
hans/ með mikinn vindiareyk i kringum okkur og
gott kaffi i bollunum, spyr ég hann fyrst hvort það j
hafi aldrei hvarflað að honum að reyna að varð-
veita þessa karaktera og þeirra sögur á bók, —
steypa þetta óborganlega mannlif í bókstafi.
„Æi/ ég veit það ekki", svarar hann. „Margir
afa vissulega hvatt mig til þess. En þetta verður
itthvað svo blóðlaust þegar það er komið á pappír.
að er svo margt annað sem leitar á mann. Kannski
kemur að þvi einhvern tíma. Þegar ég verð kominn
á elliheimili eða soddan institúsjón. Þeir eru orðnir
margir þessif kallar. Og kellingar. Mest hefur mig
þó langað til að skrifa um Albert í Gróttu. Við vor-
um miklir mátar. Hann er núna einhvers staðar í
Faxaf lóanum. Og alltaf þegar ég rölti um f jörurnar
býst ég viðað finna hann. Hann fór einn í róður sem
oftar. Báturinn sneri tómur til baka."
Albert í Gróttu og viskí
sendiherrans
„Albert fæddist og ólst upp i
Gróttu, og bjó þar alla tiö. Al-
einn á þessari litlu eyju. Eitt
sinn spurði ég hann hvort hann
hefði aldrei verið i sveit. „Jú,jú,
mikil ósköp! ” svarar hann. „Og
hvar var það?” „í Engey”! En
sjóndeildarhringur einbúans i
Gróttu var viður. Hann hafði
mikið af skrimslum i sjónum og
löllum allt um kring, og i Gróttu
gekk talsverður slangur af góðu
fólki aftur. Uppi á lofti var
rammgert rúm, en gafllaust.
Honum hafði Hákon illi af Skag-
anum spyrnt úr dauður. Heim-
ur Alberts var stór. Hugsaðu
þér að stundum datt i hann að
skreppa i kvöldkaffi upp á Mýr-
ar á trillunni! Samt var hann
alltaf kominn i tæka tið til baka
að vitja um vitann”.
Segðu mér eina sögu af Al-
bert.
„Það er af mörgu að taka. Al-
bert var mikil skytta. Hér var
um tima enskur sendiherra,
sem Gilchrist hét og var með al-
gjöra veiðidillu. Einu sinni fékk
hann Harald A. Sigurðsson til að
fara með sig að hitta Albert i
Gróttu. Hafði heyrt mikið af
þessum veiðimanni látið. Gilc-
hrist þessi hafði verið i enska
hernum. Aldrei hafði hann samt
séð þvilika skyttu sem Albert.
Hann gat hæft fugl i hausinn,
sem sendiherrann varla sá með
berum augum. Fyrsta skiptið
sem þeir Gilchrist og Albert
þér megið eiga þetta”. Þá svar-
ar Albert þurrt: „Segið þér
sendiherranum að ég safni ekki
tómum glerjum!”
Afstaða fulltrúa breska
heimsveldisins til þessa is-
lenska einbúa gjörbreyttist eftir
þetta. Hann hafði hitt ofjarl sinn
bæði i skytterii og lifsviðhorfi og
öllu öðru. Albert i Gróttu var
nefnilega geysilega stór i skap-
inu. Enda gæti enginn maður
veriðheila ævi einn á litilli eyju
ef hann væri ekki það stór i
skapinu að hann þyrfti einkis
manns með.
Er nýlistin dilla?
Þegarfyrri samtalslotu okkar
Björns Th. lauk, vorum við
staddir úti i Kaupmannahöfn,
þar sem hann stundaði fram-
haldsnám eftir Lundúnadvölina
ogkynntist m.a. þvi sérstæða is-
lenska mannlifi sem þar þreifst.
Um miðbik aldarinnar kemur
Björn siðan heim og hefur starf-
að hér siðan við kennslu, ritstörf
og dagskrárgerð fyrir útvarp og
sjónvarp. Ég spurði hann hvort
honum félli vel að kenna.
„Já, mér finnst það ákaflega
gaman. Ég efast um að kennsla
nokkurrar greinar sé eins lif-
andi og listsögu, þar sem unnt
er að vefa saman sjónrænum
þáttum og fræðslu i orðum.
Svona kennsla er i rauninni
„performans” i hvert skipti,
eða gjörningur eins og nýlista-
menn kalla það.”
Talað um performansa.
„Mér er olveg nóg
oð lifo fromholdslífi í
börnunum mínum../r
• Síðori somtolslotQ með Dirni Th. Djörnssyni, listfræðingi
hittust kom Englendingurinn
með kassa af viski með sér. Þeir
opna eina flösku i veiðiferðinni
og rétt svona dreypa á. Svo .
koma þeir i land með veiðina.
Gilchrist talar þá eitthvað við
Harald sem siðan réttir Al-
berti þessa áteknu flösku, og
segir: „Sendiherrann segir að
Heyrst hefur að nokkrar deilur
séu einmitt innan Myndlista- og
handiðaskólans, bæði meðal
kennara og nemenda, um þess-
ar svokölluðu nýlistir?
„Það er alveg rétt. Við höfum
stofnað sérstaka deild innan
skólans fyrir nýlistina, þessa
svonefndu konseptlist, per-
formansa og þess háttar. Við
höfum ekki viljað, eins og sumir
erlendir skólar, berja hausnum
við steininn og afgreiða þetta
sem vitleysur og dillur. Ég þyk-
ist afturámóti þekkja nógu vel
til þróunar nútimalistar til að
vita að svona stefna verður ekki
til af rælni. Hún verður til af
þjóðfélagslegri þörf. En þaö
þarf vissan þjóðfélagslegan
þrýsting til að fæða hana af sér
með eðlilegum hætti. Sá þrýst-
ingur sem gat þessa stefnu af
sér erlendis kom frá stór-
borgarumhverfinu. Þaö kann
þvi að vera að þessi umhverfis-
þrýstingur hér sé ekki nægur til
þess að slik list eigi nógu brýnt
erindi. Af þessu leiðir að nýlistin
hér hlýtur aö mestu að taka mið
af evrópskum stórborgastað-
háttum. Svo hefur reyndar verið
um margar aðrar myndlistar-
stefnur á þessari öld. Þær hafa
ekki staöið hér rótuin i fyrstu.
Hafa aðlagast smátt og smátt.
Vlðtol: Árni Þórormsson ___________ Myndir: Jens Alexondersson