Tíminn - 06.08.1969, Blaðsíða 7

MHWIKlif>AOIÍK 6. ágúst 1969.
TIMINN
7
Ottar Brox:
Norður-Noregur IV.
Hvenær getur strjál-
býliö haldið i unga fólkið?
Vér höfum þegar tekið það
fEam að fjölskyldnfólk skiptár
varta mál'i þegar ujn er að
ræða fflntmngaistraumi nn frá
la-ndsbyggðÍQni til bæjanna.
Það er ungt fóik, það er að
segja einhleypt fólk sem flyzt
og fólksfækkun er fyrir það
að of fá heiimiili eru stofnuð á
iandsbyggðimri.
Ver höfum sett fhitninga
ungs fóiks í samband við það
hvernig atvinnuiífið er skipu-
lagt á IaitdsbyggðiniH, ntífni
lega það að fjölskyldur eru
mikiivægasta hagræna einin-g
iji. Af þessu leiðir að uogt
fólk sem er komið á legg hef
ur etoki rúm á landsbygigðáoni,
en hingað til að miwnsta kosti
hefur það ailtaf komizt að í
atvinouiffi bæjanna, en það
er skipuiagt ailt öðru vfei.
En um leið hefur bomi'ð
fram að í sumum byggðum enu
sfcofnuð miklu fleiri heirrriiTi en
nauðsynlegt er til að fóltos
fjöldinn haldist. Og ef betwr
er að gáð má sjá að atviimu
Iífið í slíkum byggðum er eio-
mitt ekki einhiiða skipulagt í
kringum fjöiskyldur, að það
eru til önnur samtök en þeir
verkafkrkkar son heimilm
mynda.
Sem dærni um sifk samtök
má nefna 5—8 manna skips-
áhafnir sem róa úr heimáhöfn
(svo metm gefca yfirteitt sofið
heima á nóttuimi) og þar sem
sfcrákar sama sem eignaiausir
og án sérmenntonar geta um-
svifalaust tetoið þátt L En bezta
dæmið er iitil frystihús við
hæfi byggðariagsLns, þar sem
ailmargt unigt fóik, piltar og
stúlkur, getur haft vinnu um
lengiri tfnra.
Það er auðvelt að skiija það
að það hlýtor ailtaf að verða
talsvert af ungu fólki í byggð
aríagi ef þar er vinnu að fá
fyrir ungt fólk. Og það er vit
að miál að ungt fóik hefur mest
an áhuga á því að umiganigiast
jafnaldra sína (af báðum kynj
um), en ekki kvikmyndahúsum
veitingahúsum, og slíku í
sjálfu sér. Það er einnig vitað
mél að margir gifta sig þar
sem er mikið af umgu fóMá,
það verða stofouð mörg ný
heimiii. Og þar sem þegar hef
ur komið fram að fjölskyidu
fóik flyzt etoki úr byggðartög
um sínum, er auðvelt að
sikiiij'a þaS, að það er atvinna
fyrír ungt fólk sem er lykiil
inn að iausn fólksfœkkunar-
málsints. í byggðarlögum þar
sem ungt fólk hefur atvinnu
fækkar fólki ebki.
Og það er íétt að minnast
þess að atvinna þarf ekki að
vera föst vi-nna ad.lt árið. Það
er auðvitað æskilegt, en virð
ist ebki vera nauðsynlegt, að
atvinnan sé föst til þess að
ungt fólk verði um kyrrt. Ég
hef séð dæmi um það að 3—4
mánaða vel borguð fiskvinna
á ári hefur verið nóg til að
haida miklum hluta ungu
stúlknanna heima. Það er líka
ekki erfitt að skilja að þær
geta fengið mieira út úr þess
um peningum (í fötum og öðr
um nauðsynjum) en þær gætu
ef þær ynnu á veitingastofu
eða þess háttar vinnu í bæjun
um, þegar tekið er tiilit til
útgjalda. Það má auðvitað
segja að það getur verið ýmis
legt annað en áigóðavon sem
refcur fólk til að flytjast, en
ágóðavonin virðist að minnsta
kosti skipta miklti máli þar
sem svo margir verða um
kyrrt ef kostur er á iaunavinnu
heima fyrir.
Eitt er það sem rekur uogt
fólk tii að hverfa úr „þröngu“
umhverfi byggðanna, en það
er tækifærið tii að komast
undan eftirliti, þar sem allir
vita acllt um mann, sérstaklega
um samband stráka og stelpna
og halda manni niðri með sögu
burði og svo framvegis. Oft
mun fólki finnast það hafa blot
ið frelsi að komast í bæ þar
sem maður er nafnlaus. En það
er augljóst að þetta gjörbreyt
ist við giftingu. Einnig í þessu
TOYOTA
ÞJÓNUSTAN
Látið fylgjast reglulega
með bílnum yðar. Látið
vinna með special verk-
færum, það sparar yður
tíma og peninga.
Simi 30690. Sanitashúsinu.
1
ferðaskrifstofa bankastrati 7 símar 16400 12070
Almenn
ferðaþjónusta
hefur landsbyggðin yfirburði
yfir bæina þegar gift fólk á
um að velja. en ekki þegar
um ógift fóik er að ræða. Ann
að dæmi er það að fólk sem
hefur flutzt að heiman á æsku
aildri, snýr býsna oft aftur um
það leyti sem það giftir sig
og stofnar heimili heima fyrir
ef ágóðavonin er nokkurn veg
inn góð þar. Ég hef skráð nofck
ur dæmi um þetta.í einu dæmi
var um að ræða pilt úr sjávar
þorpi í Norður-Tromsey, en
harm var hiáseti á stoandferða-
skipi frá Tromsey. Hann giftist
stelpu úr öðru sjávarþorpi.
Þau voru „heppin" og fengu
ein tvö kvistherbergi í norður
bænum. Þegar þau höfðu
reynt að lifa fjölskyldulífi við
svo óhagstæð skilyrði í rúmt
ár, tók hann konu og barn
heim, tók við annarri hæðinni
í stóru hálf auðu húsi foreldra
OTTAR BROX
sinna og fór að stunda sjó og
smábúskap.
Svona óþægilegt heimilislíf
er býsna algengt, og ef slíkar
lausnir eiga að koma til greina
verða að vera fyrir hendi at-
vinnuskilyrði í heimabyggð
annars hjónanna svo að heim
iii gebi grundvallast á þeim.
Flestir innflytjendur sem eins
er ástatt fyrir og hér er lýst
verða einfaldlega að reyna að
þrauka, ekki af því að þcir
„vilji heldur" bæjarlífið í
sjáifu sér, heldur af því að
kostdrnir heinia fyrir eru enn
rýrari, af þvf að þar er svo
Iítið að hafa upp úr sér.
Að dæim af þvi sem fólk
stritar og sveitist við í þessu
landi hljóta langflestir að meta
það mjög mikils að eiga
býlishús á rúmgóðri löð. FÓlk
vi.Il gjarnan vera án svo til
hvers sem er til þess að ná
þangað. Eins og nú er komið er
vitað mál að þangað nær má
segja ekkert venjulegt virm-
andi fólk í bæjum sem eru í
örum vexti, ekki bara í Osló,
heldur líka í Tromscy. Um
leið má sjá að slik íbúð er
sjálfsagður hiutur fyrir fjöl-
skyldufólk á landsbyggðinnL
og ef peningatekjur eru í kring
um 20.000 (240.000) ísl. kr.)
er íbúðin gjarnan vönduð. Bara
einfaldur hlutur eins og þetta
gerir það auðskiljanlegt að það
er alls ekki um neina fólfcs
fækkun að ræða í bygigðarlög
um þar sem ágóðavonin er
svona nokkurn veginn, og að
fólki fjölgar í byggðarlögum
þar sem þó nofckra atviunu er
að hafa fyrir fólk milli tektar
Og tvíto'gs.
Þar með vitum vér einnig
endanlega hvernig koma skai í
veg fyrir fólksfækkun. Sjávar
byggðir með litlum fiskverkun
arstöðvum sem hæfa aflamagn
inu og atvinnulífi staðarins að
öðru leyti, tapa ekki fólki svo
því fætoki. Umræður um það
hvernig forða má fólksfækkun
í sjávarbyiggðunum eiga þwí gð
snúast um það hvernig dreifa
má fistoverkuninaL
Ferðaþjónusta Sunnu um otlan heim fyrir hópa, fyrirtæki og einsfaklinga er
viðurkennd af þeim fjöimörgu er reynt hafa. Reynið Telex ferðaþjónustu
okkgr, Aldrei dýrari en oft ódýrori'en gnngrs staðar,________________________
8H' i 'l'.M | Ití) rrra

býóur yður fullkomna tiyggingajgónustu.
Samvinnutryggingar hafa opnað sjáifstæða umboðsskrifstofu að Austurvegi 2,
ísafirði. Mun hún taka við störfum Vátryggingadeildar K. f. og annast öll al-
menn tryggingaviðskipti fyrir
SAMVINNUTRYGGINGAR og LÍFTRYGGINGAFÉ-
LAGIÐ ANDVÖKU.
Umboðsmaður Samvinnutrygginga og annað starfs-
fólk skrifstofunnar mun kappkosta aö leiöbeina um
hagkvæmar tryggingar og veita sem bezta þjónustu.
ÞÉR getið ætíð treyst því, að Samvinnutryggingar
bjóða tryggingar fyrir sannvirði og greiöa tjón
yðar bæði fljótt og vel.
UMBOÐ

SA M VIIXIN U T ltYGGIIN GAR
AUSTURVEGI 2, 2. HÆÐ . ÍSAFIRÐI . SÍMI 3555