Vísir - 11.08.1978, Blaðsíða 11

VISIK Föstudagur 11. ágúst 1978
Ef til vill var ástæðulaust að
taka þessi ummæli dr. Gunnars á
sjálfstæðismannafundinum
alvarlega. En getur maöur af-
greitt ræður varaformanns Sjálf-
stæöisflokksins þannig? Sumir
gera það sjálfsagt. Ég er ekki I
þeim hópi og býst við að i þvi efni
róum viö á sama báti. En hvaö
felst þá i þessum ummælum, séu
þau ekki markleysa?
Varaformaður Sjálfstæðis-
flokksins segir á opinberum
fundi, að flokkurinn eigi að beita
sér fyrir þvi (með hvaða ráðum
veit ég ekki), að útgefendur
þriggja dagblaða breyti i grund-
vallaratriðum ritstjórnarlegum
starfsháttum á blöðum sinum. A
blaði eins og Visi gerist þetta ekki
nema með þvi að reka ritstjóra.
Þaö er kjarni málsins, og vara-
formaður Sjálfstæðisflokksins er
Gunnar Thoroddsen
ekki svo liti að aka, að hann geri
sér ekki grein fyrir þvi. Ég lit á
það sem árás af hálfu dr. Gunn-
ars Thoroddsens gagnvart sjálf-
stæðri blaðamennsku þegar hann
krefst þess að ritstjórar þriggja
dagblaða verði reknir. Af þeim
sökum var forystugrein VIsis 28.
júli sl. vörn en ekki árás. Við þau
ummæli min i viðtali við Morgun-
blaöið stend ég þvi fullkomlega.
Hitt vitum við báðir, aö sókn er
jafnan besta vörnin.
Ekki ætla ég að andmæla þvi,
aðoröin séudýrog litlu oröin lika
eins ogsagt varhjá afa og ömmu
i Brekkukoti. Og ég get tekið und-
ir orð þin um hófsemi og rökfestu
Einars K. Guöfinnssonar i
Bolungarvik. En hvaö sem þvi
llður finnst mér hugmyndir dr.
Gunnars um flokksræðisvald yfir
blöðunum ganga svoi berhögg við
þá frjálshyggju, sem ég aöhyllist,
að ég geti ekki vikið mér undan
þvi sem blaöamaður við sjálf-
stætt blaö aö gripa til hvassra
varnarskrifa. Ekki vegna þess að
skortur sé á hæfum mönnum til
þessað taka við af okkur, fái dr.
Gunnar sitt fram, heldur fyrir þá
sök að þessi krafa um ritstjóra-
hreinsanir er ekki I takt við nú-
timasjónarmiö fr jálshyggju-
manna um hlutverk blaöa.
Einmitt vegna þess, aö mér
finnst þessi krafa um ritstjóra-
hreinsanir til þess aö styrkja
Sjálfstæöisflokkinn standa i tima
og rúmi nær grárri forneskju en
nútimanum, tók ég fram i for-
ystugreininni, aö hún heföi veriö
sett fram af einum af gömlu
körlunum i flokknum. Þaö er hins
vegar misskilningur (og mér
liggur við að segja útúrsnúning-
ur) aö halda þvi fram, að I þess-
um ummælum felist aödróttun
um, að dr. Gunnar sé bæði elliær
og ruglaður og hreinsunarkrafa
hanssé af þeim rótum runnin. Ef
slikur grunur hefði læðst að mér
hefði ég einfaldlega ekki talið
ummæli hans svara verð. Þá
hefði ekki veriö við hann að sak-
ast, heldur flokksfólkiö, sem kos-
ið hefur hann i áratugi til æðstu
trúnaðarstarfa. Þær ákvaröanir
hef ég ekki gagnrýnt með einu
aukateknu orði Gisli. Ég sé ekki
beturendr. Gunnar sé allra karla
hressastur. En krafa hans um rit-
stjórahreinsanir i hressingar-
sló'ni fyrir Sjálfstæðisflokkinn
finnst mér likust karlarugli. Ég
meina það i fuilri alvöru meö
fullri virðingu fyrir dr. Gunnari,
gáfum hans og óbiluðu starfs-
þreki.
Það var líka ærin ástæöa til aö
benda á, að þessi krafa var sett
fram af fulltrúa eldri sjálfstæðis-
manna.
A sjálfstæöismannafundinum i
Valhöll á dögunum töluðu einnig
ungir forystumenn i flokknum,
þeir Daviö Oddsson borgarfúll-
trúi og Friðrik Sophusson al-
þingismaður. Þeir lýstu allt öör-
um viðhorfum og fluttu sterkar
varnarræður fyrir sjálfstæða
blaðamennsku i anda sjálfstæöis-
stefnunnar. A þetta benti ég i um-
ræddriforystugreini Visi. Sverrir
vinur okkar Hermannsson kallar
þessa ungu menn sperrileggi.
Mér fannst þessir nýju sperri-
leggir i flokknum standa sig vel.
Og að því er blaöamennskuna
varðar kom fram djúpt kynslóða-
bil á þessum fundi milli þeirra og
dr. Gunnars. Til hvers á að draga
fjöður yfir þaö? Ég held lika að
Sjálfstæðisflokknum myndi
vegna betur, ef hugmyndir
sperrileggjanna hans Sverris
yrðu ofan á. En vitaskuld gildir
einu, hvort talsmenn skynsam-
legra hugmynda eru ungir eða
Stjórn Verkamannabústaðanna
um riftun samningsins:
Fjárhagslegt
hrun Breið■
holts á
nœsta leiti
„Sýnilegt að félagið
á ekki fyrir skuldum"
gamlir.Dr. Gunnar gæti þviorðið
vel liðtækur um mörg ár enn I
endurreisnarstarfi Sjálfstæðis-
flokksins, ef hann stæði sömu
megin og Friörik og Davið.
Um landsöluhugtakið, sem þú
gerir athugasemdir viö, er það
eitt að segja að dr. Gunnar og
Dagblaöið hafa talað fyrir þeirri
skoðun, aö við lslendingar gerö-
um okkur að féþúfu gagnkvæma
varnarhagsmuni okkar og hinna
Atlantshafsbandalagsþjóðanna.
Varnir vestrænna lýöræðisþjóöa
eiga að minu mati ekki að vera
verslunarvara. Ég er andvlgur
leigusölu á landi okkar þegar um
gagnkvæmt varnarsamstarf er
að ræða og mun hér eftir sem
hingað til berjast með kjafti og
klóm gegn slikum hugmyndum.
Landsala erágætt heiti yfir slika
sifiumennsku jafnvel þó að svo
Gisli Jónsson
virtur maður sem dr. Gunnar eigi
I hlut.
Ég get i lokin litið annaö gert en
itreka það sem ég sagöi i viötal-
inu við Morgunblaðið, að ég hef
engar persónulegar ástæður til
þess að troða illsakir viö dr.
Gunnar, enda gengur hann jafn-
an sparibúinnaö reiptogi stjórn-
málanna eins og segir I gömlum
palladómi um hann (sennilega
eftir Helga Sæm). En af þvi aö
ritstjóri sjálfstæðs blaös verður i
hverju falli að koma til dyranna
eins og hann er klæddur, hef ég
leyft mér að deila á dr. Gunnar og
ýmsa aöra, þegar málefnalegur
ágreiningur hefur verið fyrir
hendi. Ef ég gerði þetta ekki eins
og samviskan (án tillits til flokks-
hagsmuna) býöur hverju sinni
ætti ég ekkert erindi I blaða-
mennsku.
Þá kveö ég þig að sinni (án sár-
inda) I mestu vinsemd.
Liseleje 5. ágúst 1978
Þorsteinn Pálsson.
Riftuná verksamningnum við
Breiðholt h.f. var „óhjákvæmi-
leg” þar sem „fjárhagslegt
hrun fyrirtækisins” er á næsta
leiti, segir I ýfirlýsingu frá
stjórn Verkamannabústaða.
Eins og Visirskýröi frá i gær,
ákvað stjórnin I fyrradag að
rifta verksamningnum, sem
nær tilbyggingu 18 fjölbýlishúsa
i Hólahverfi I Reykjavik.
Jafnframt þvi sem riftunin
var gerö var samþykkt aö
stjórnin áskildi sér „allan rétt
til skaðabóta úr hendi Breið-
holts h.f. vegna þessarar
óhjákvæmilegu riftunar, þar
með talinn rétt til aö ganga að
verktryggingum”.
Þá var samþykkt i stjórninni
að hún yfirtæki sjálf fram-
kvæmdirnar i Hólahverfi og
annaöist þær uns ööruvisi yrði
ákveðið.
Bréfaskiftin
1 greinargerö stjórnar verka-
mannabústaða eru atvik máls-
ins rakin, en þau hafa mjög
ýtarlega komið fram I Visi
undanfarna daga. Vitnaö er i
bréf stjórnarinnar til Breiðholts
h.f. frá 25. júli, þar sem tekið
var fram ,,aö stjórnin hugleiði
alvarlega að taka verkið af
félaginu”.
„Þá eru I bréfinu rakin ýmis
dæmi um mjög öröuga fjár-
hagsstöðu Breiðholts h.f., svo
sem aö meirihlutinn af steypu-
bifreiðum félagsins hafi veriö
tekinn úr vörslu félagsins og
biði nauöungaruppboðs, að
margar aðrar eignir félagsins
séu einnig undir hamrinum, aö
sýnilegt sé að félagið eigi ekki
fyrir skuldum ogaö stjórn Vb-
hafi I nokkrum tilvikum orðið að
hlaupa sérstaklega undirbagga
til að halda framkvæmdum
gangandi”, segir I yfirlýsingu
stjórnarinnar.
1 svari Breiðholts h.f. frá 28.
júli var, eins og Visir hefur
skýrt frá, gerö tillaga um að
nýtt fyrirtæki, Noröurás h.f.,
tæki við verkinu, en þvi var
hafnaö.
6% verksins lokið
Fram kemur, að við riftunina
standa leikar svo, að um 6% af
verkinu er lokið, en 94% af
verkinu óunnin. Samningurinn
var gerður i febrúarbyrjun til
tveggja ára og var að upphæð
um 675 milljónir króna.
—ESJ
Það vill gleymast að atvinnuvegirnir eru reknir af fólki en ekki tölvum.
Neðanmóls
Indriði G. Þorsteins-
son skrifar í þessari
neðanmálsgrein sinni
um „vandann" sem si-
fellt er talað um að við
blasi. Hann telur
„meðaltöl reiknimeist-
ara" varhugarverð/
eins og fram hafi kom-
ið af fjölmörgum
dæmum, sem vegna
gefinna forsenda virð-
ast alveg óleysanleg.
Það vilji gleymast að
atvinnuvegirnir séu
reknir af fólki en ekki
tölvum.
„Talnavisindamenn
hafa raunar haft ráðin
of lengi í þessu landi.
Flest sem þeir hafa
lagt til hefur reynslan
sýnt að var vitleysa"/
jsegir Indriði, j
sem slikt meðaltal leiðir af sér.
Þegar það kemur svo til viöbótar,
að hóað er i rikisstjórnina, hve-
nær sem meðaltalshúsin sýna
tap, og þar stendur ekki á fyrir-
greiðslu, er þetta orðið illleysan-
legt öngþveiti. Það eina sem
vinnst við þessa aöferð er, aö nú
heyrist varla að nokkur maöur
fari á höfuðiö i þessum bransa.
Kannski erhægt aö halda úti eins-
konar rikisreknum kapitalisma
um tima. Enþegarhanner oröinn
helzta viðfangsefni einnar rikis-
stjórnar af annarri, fer aö verða
spurning hvort ekki borgi sig fyr-
ir kapitalistana að sameinast um
eitt stórt meðaltals-tapfrystihús
handa Þjóðhagsstofnun til að
reikna „vandann” inn á. Þeir
gætu þá rekiö hin frystihúsin i
friði á meðan við vaxandi hagnað
og árgæzku til sjávarins.
Eitthvað myndi heyrast
i þrýstihópunum ef..........
1 rauninni hefur iönaðurinn
verið skaplegasta atvinnugreinin
I landinu nú um langa hriö. Erum
við þó kannski til alls betur likleg
— mannfæðar vegna — en vera
samkeppnisfær iðnaöarþjóð. Að
visu ber mikið á átöppunariðnaði
ýmiskonar og pökkun, sem er
þannig aö eðli til, að þú færð vör-
una senda I stórum umbúðum er-
lendis frá, en lætur hana siðan i
islenzkar pakkningar og hefur
hátt um islenzkan iðnaö. Sú var
tiðin aö hægt var að fá verö á
svona vöru samkvæmt innfluttu
styrkleikamagni, en blanda hana
siðan nifalt i einstöku tilfelli og
fékkst af góður hagnaður. Þetta
var auðvitaö illmögulegt þegar
um mungát var að ræða, en skipti
minna máli við átöppun allskonar
lagarefna. Auðvitað hefur
átöppunariðnaðurinn losnað viö
svona barnabrek. Þótt innlendi
iönaðurinn sé þegar margþættur
og byggi t.d. mikið á land-
búnaðarvö'um, á hann eins og
annað I vök að verjast i vaxandi
veröbólgu, aö óslepptri erfiðri
samkeppni við innfluttan
iðnaðarvarning, sem nýtur svik-
samlegra friöinda i heimalöndum
sinum á sama tima og viö rig-
höldum okkur i Efta-skuld-
bindingar. Það mundi eitthvaö
heyrast I þrýstihópum land-
búnaðar og frystiiönaöar ættu
þeir þættir framleiöslunnar við
slikt að búa.
Skútan hlýtur að leka
„Vandinn” liggur auðvitað
fyrstogfremsti þvi, aöstöðugt er
verið að framlengja gamalt óhag-
ræði. Við erum vist niunda tekju-
hæsta þjóð i heimi. Þaö væri
gleðilegt ef þess sæi stað i budd-
um almennings. Þvi er alls ekki
að heilsa. Hér viröast allir hafa
þaö jafn erfitt fjárhagslega, og nú
blasir við atvinnuleysi, a.m.k. hér
sunnanlands, mitt I meðal-
tals-taprekstrinum. Við skulum
alveg gera okkur grein fyrir þvi,
aö þjóðarskútan hlýtur að leka
umtalsveröum fjármunum ein-
hvers staöar, og þaö er stjórn-
málamannanna að finna þann
lekaogstöövahann. Kannski þarf
bara eignakönnun til að komast
fyrir um þaö hvar lekur. Maöur
heyrir þvi jafnvel fleygt að nú séu
„svörtu lánin” komin i átta til tiu
prósent vexti á mánuði. Það
mundi þýða frá niutiu og sex til
hundrað og tuttugu prósent á árs-
grundvelli. Hvaöa fé er þetta og
hverjum skin gott af þvi I rúm-
lega tvö hundruð þúsund manna
þjóðfélagi að hafa þaö i þessari
umferð.
Þörf á nýjum lausnum
Sé vilji fyrir hendi geta
borgaraflokkarnir þrir gert þann
uppskurð á þjóöfélaginu, aö ekki
þurfi lengur að vafstra við aö
svara útbólgnum ákúrum manna,
sem fyrst og fremst vilja þjóð-
félagsskipunina feiga. Hún er
ágæt sé rétt að henni staðiö.
Borgaraflokkarnir þrir verða aö
hafa kjark til að fara nýjar leiðir
til lausnar þeim „vanda” sem
þeim er svo munntamur. Og fyrir
alla muni þurfa þeir að geta hugs-
að sér að stjórna án þess að hafa
um þaö fullvissu i hvert sinn að
hið rétta m eöaltal haf i veriö f und-
ið. Talnavisindamenn hafa raun-
ar haftráðin of lengii þessu landi.
Flest sem þeir hafa lagt til hefur
reynslan sýnt að var vitleysa.
Fólk er nú einu sinni þannig, að
það verður ekki mælt i meðaltöl-
um. Það sem er gott og gilt
meöaltal i dag er orðiö kolvitlaust
aö morgni. Og það er heldur ekki
hægt fyrir borgaraflokkana að
ganga nú til stjórnarsamstarfs
reyrðir i tauma fortiöarinnar.
Nýjar úrlausnir munu eflaust
kosta einhver hljóð úr hornum
helztu atvinnuvega þjóðarinnar,
enda verður engum breytingum
við komiö án árekstra. Þess
vegna eiga borgaraflokkarnir aö
gefa sér góðan tima til myndunar
þeirrar „þjóöstjórnar” sem nú er
stefnt að, og koma að siöustu út
frá fundum sinum með óvæntar,
mannlegar lausnir á gömlum
syndum, sem hafa veriö þeim
erfiðar langt um efni fram.
IGÞ