Vísir - 18.08.1978, Blaðsíða 10

10
Föstudagur 18. ágúst 1978 VISIK
Utgefandi: Reyk japrent h/f
'Framkvæmdastjári: DaviA Gufimundsson '•
Ritstjórar: Þorsteinn Pálsson ábm.
ólafur Ragnarsson
Ritst jórnarf ulltrúi: Bragi Guðmundsson. Fréttastjóri erlendra frétta:
Guðmundur Pétursson. Umsjón mefi helgarblaði: Arni Þórarinsson. Blafia-
menn: Berglind Asgeirsdóttir, Edda Andrésdóttir, Ellas Snæland Jónsson,
Guðjón Arngrlmsson, Jón Einar Guðjónsson, Jónlna Mikaelsdóttir, Katrln Páls-
dóttir, Kjartan Stefánsson, Oli Tynes, Sæmundur Guðvinsson. Iþróttir: Gylfi _
Kristjánsson og Kjartan L. Pálsson. Ljósmyndir: Gunnar V. Andrésson,Jens
Alexandersson. Otlitog hönnun: JónOskar Hafsteinsson, MagnúsOlafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson Askriftargjald er kr. 2000
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson á mánufii innanlands.
Auglýsingar og skrifstofur: Sifiumúla 8. Verfi I lausasölu kr. 100
Sfmar 86611 og 82260 eintakið.
Afgreifisla: Stakkholti 2—4 slmi 86611 Prentun Blafiaprent h/f.
Ritstjórn: Siðumúla 14 slmi 86611 7 linur
VISIR
Eigum við að skipto
ó togurum og saltfiski?
Þaö er hæpið að leysa eitt vandamál á þann hátt að
nýtt vandamál skapist. Þessa aðferð virðist fráfarandi
rikisstjórn ætla að nota í þeim tilgangi að liðka til fyrir
sölu á saltfiski til Portúgals.
Ætlunin er að kaupa skuttogara af Portúgölum og
reyna meðal annars þannig að koma á jöfnuði í við-
skiptum landanna. En með því að veita sérstaka fyrir-
greiðslu varðandi skuttogarakaup frá Portúgal valda
stjórnvöld innlendum skipasmiðaiðnaði svo miklum
erfiðleikum, að rekstrarstöðvun vofir yfir hjá sumum
stærstu skipasmiðjunum.
Það er sjálfsagt að reyna að kaupa vörur af Portúgöl-
um fyrir svipaða upphæð og þeir kaupa af okkur salt-
fisk. Olíukaup frá Portúgal voru til dæmis skynsamleg
og eflaust mætti finna fleira, sem hagstætt væri fyrir
okkur að kaupa þaðan. En þessi vörukaup verða að mið-
ast við vöruf lokka, sem ekki eru f ramleiddir hér á landi.
Ríkisstjórn Geirs Hallgrímssonar gekkst fyrir því
snemma á starfstíma sínum, að settar yrðu reglur um
takmörkun á kaupum fiskiskipa erlendis frá, enda var
þá svo komið að nýr skuttogari var kominn ínn á nánast
hverja sæmilega höfn, — og jafnvel á staði, þar sem eng-
in hafnarskilyrði voru fyrir slík skip.
Heldur virðist hafa veriðgef iðeftir í þessum ef num og
bæði keypt ný og notuð skip hingað til lands. Nýlega var
samið um smíði þriggja skuttogara i Póllandi og ekki alls
fyrir löngu var ákveðin smíði nokkurra skipa fyrir
(slendinga i Svíþjóð.
Ölafur Jóhannesson, viðskiptaráðherra, staðfesti i
samtali við Vísi í vikunni, að þeir aðilar, sem keyptu
skuttogara frá Portúgal fengju leyfi til þess að taka
hærri erlend lán, en reglur segðu til um. Almennt hefði
verið leyft að 50% af kaupverði skipa yrðútekin að láni
erlendis, en í sambandi við kaupin á Portúgalstogurun-
um hefði verið veitt leyfi fyrir lánum erlendis, sem
næmu 67% af andvirði skipanna.
Jón Sveinsson, forstjóri skipasmiðastöðvarinnar Stál-
víkur h.f. sagði er Vísir ræddi þessi mál við hann, að
hann gerði sér grein fyrir því, að mikilvægt væri fyrir
okkur að geta f lutt út saltf isk til Portúgals, en spurning-
in væri sú, hvort ætti að eyðileggja íslenskan skipa-
smiðaiðnað til þess að ná þessum markmiðum. Með því
að liðka til varðandi lánamál vegna smíði Portúgals-
togaranna og herða á sama tíma lánareglurnar vegna
smiði skipa hér innanlands væri grundvellinum kippt
undan íslenskum skipasmíðaiðnaði. Eigið f ramlag kaup-
enda skipa hér innan lands hefði verið aukið, lánin
gengistryggðog vextir væru hærri en af lánum sem hægt
væri að fá erlendis.
Þefta hefði til dæmis leitt til þess, að aðilar, sem hefðu
ætlað sér að láta smíða nýja gerð skuttogara hér innan-
lands hefðu hætt við það.
( Vísisviðtalinu bað Jón menn að íhuga, hvort hag-
kvæmara væri annars vegar að taka erlend lán til smíði
á togurum erlendis, til dæmis i Portúgal, og leggja pen-
ingana i hendurnar á erlendum aðilum sem rækju er-
lendar skipasmíðastöðvar og engu skiluðu i íslenska
þjóðarbúið eða hins vegar að útvega fé til innlendra
skipasmiðastöðva sem skiluðu tugum milljóna í opinber
gjöld til samfélagslegra þarfa, en þær skapa jafnframt
hundruðum manna atvinnu.
Flestir munu eflaust telja síðari kostinn heppilegri
fyrir íslenska þjóðarbúið og atvinnulíf okkar.
Fráleitt er að kaupa frá Portúgal vörur, sem hægt er
að framleiða á (slandi, og allrasíst framleiðslu þeirra
iðngreina, sem lítil eða engin verkefni hafa um þessar
mundir hér á landi, svo sem skipasmíðaiðnaðarins.
Deilan um ástandið í ullariðnaðinum og
„RUGLA SAMAN
TVEIMUR ÓLÍK-
UM HLUTUM"
— segir Pétur Eiriksson, forstjóri Álafoss h/f
„Þaö er eitt sem ég vil strax i
upphafi vekja athygli á”, sagöi
Pétur Eiriksson, forstjóri Ala-
foss h.f. „Þaö er, aö i um-
ræöunum um útflutning á bandi
hefur tveimur ólikum hlutum
veriö ruglaö saman.
Prjónastofurnar hér á landi
hafa framleitt úr bandi sem
kallast loöband, og er frekar
þunnt band. Þaö sem viö höfum
flutt út er hespulopi, sem er
þykkt og fyrirferöarmikiö band.
Þaö band er ekki nothæft i
þærflikur sem islenskar prjöna-
stofur hafa framleitt.
Aöeins ein prjónastofa,
Skagaprjón á Akranesi, hefur
framleitt úr þessu bandi.
Ctflutningurinn snertir ekki
aörar prjónastofur”.
Pétur var spuröur hvort rétt
væri aö bandiö sem Alafoss
framleiöir væri aö miklu leyti
blandaö ull frá Nýja-Sjálandi og
hvers vegna þaö væri gert.
Hann sagöi þaö vera rétt aö
bandiö væri blandaö erlendri
ull. „Reynslanhefursýnt þaöaö
betra band fæst úr ullinni meö
blöndun”, sagöi Pétur. Hann
sagöi ástæöuna vera þá aö ekki
nema hluti islensku ullarinnar
væriþaögóöur aö nýtast f fyrsta
flokks band, hitt færi i gólfteppi
og slikt.
Þá var Pétur spuröur aö þvi
hvort hannteldi þaö ekki hættu-
legt fyrir samkeppni islenskrar
prjónavöru erlendis aö nú er
fariö aö framleiöa úr bandi frá
Alafossiá láglaunasvæöum eins
og í Kóreu. Hvort hann teldi aö
hér væru íslendingar aö grafa
sjálfum sér gröf.
„Þarna veröur aö gera
greinarmun”, svaraöiPétur. „í
fyrsta lagi höfum viö selt til
danskrar verksmiöju i áratug.
Sú verksmiöja var i raun ein
fyrsta verskmiöjan sem byrjaöi
aö verksmiðjuframleiöa úr
Islensku bandi. Skagaprjón, er
óskilgetið afkvæmi þeirrar
verksmiöju, en þaö er önnur
saga”, sagöi Pétur.
,, Prjónastofurnar ættu
að vera i stærri ein-
ingum”.
Varöandi uppbyggingu
prjónaiönaöarins i landinu taldi
Pétur aö stofurnar ættu aö
starfa 1 stærri einingum og
færri. Verkefnum þeirra ætti aö
haga þannig aö framleiöslan
yröi jafnari og stuöla ætti aö
aukinni framleiöni.
Þeirri spurningu hvort i upp-
hafi hafi veriö lögö of mikil
áhersla á fjárfestingar i verk-
Kommúnistaflokkur tsiands
var stofnaður i byrjun desember
árið 1930. Hann var á þeim tima
að leita að nýju ópfumi fyrir fólk-
ið þar sem trúarbrögðin gátu
varla verið það lengur innan raða
rikja hans og einstakra flokka á
Vesturlöndum. t nær hálfa öld
hafa mennirnir sem stofnuðu
flokkinn og þeir sem gengu siðar
til liðs við hann, veriö að móta
hann og breyta forhlið hans, m.a.
með nýjum nafngiftum og sam-
runa við hópa úr Alþýðuflokkn-
um. Og eftir dauða Stalins mátti
jafnvel fara að tala um frjáls-
íyndi innan þessara vinstri sam-
taka. Það eru einnig fjörutiu og
sjö ár liðin frá fyrstu kosningun-
um, sem flokkurinn tók þátt i,
meö þeim árangri að 1165 atkvæöi
fengust. Nú eru þingmenn orönir
fjórtán og nafn samtakanna er
Alþýðubandalag — nafngift sem
Hannibal Valdimarsson færði
flokknum á sinum tfma. Evrópu-
kommúnisminn er kominn til sög-
unnar og blaðamenn halda þvi
fram að enginn sæmilega upp-
lýstur maður telji aö kommúnist-
ar fyrirfinnist i flokknum. Viö
þannig aðstæður er runninn upp
stór dagur i lifi þessa barnabarns
Kommúnistaflokksins gamla —
dagur Lúðviks Jósepssonar.
Þeir menn sem bundust póli-
tiskum samtökum á vetrardögum
árið 1930 og arftakar þeirra hafa
orðið að þola nokkur áföll bæði
vegna yfirlýsinga einstakra
félagsmanna sem hafa horfið úr
röðum þeirra, og vegna frum-
stæðs stjórnarfars fyrirmyndar-
rikisins, sem efndi til réttarhalda
hvað eftir annað yfir sínum bestu
mönnum á pólitiska sviðinu og
herforingjum, væru þeir ekki
hreinlega myrtir til að koma á
nýjum réttarhöldum og hreinsun-
um. Þessari ógnaröld lauk við
dauða Stalins og þó miklu fremur
meö valdatöku Krústjoffs. Hér
heima var skrifaður loflegur
Iciöari i Þjóðviljann við andlát
bóndans i Kreml en smám saman
rýmkuðust hinar forsjárlegu viðj-
ar og flokkur sem var kenndur við
kommúnista en var skirður i
október 1938 Sameiningarflokkur
alþýðu — Sósialistaflokkurinn
heitir nú Alþýðubandalag. Hinir
upplýstu telja að bandalagið sé
hreint af allri synd og leiti ekki
lengur að nýju ópiumi fyrir fólkið.
Ný flokksnöfn
i rauninni hafa þessi samtök
byggt á rýmkaðri samvinnu allt
frá árinu 1938. Þá gekk Héðinn
Valdimarsson glaðbeittur til
fylgis við gamla kjarnann undir
nýju flokksnafni.kom raunar með
sameiningarnafnið i flokksheitið
en Héðinsmenn i Alþýðuflokknum
nefndu sig sameiningarmenn um
þær mundir. Sigfús Sigurhjartar-
son gekk einnig til liðs viö
kommúnista undir þessu nýja
sameiningarheiti. Framundir
þann tima var aginn slikur i
flokknum, aö dæmi voru til þess
að hjón kærðu hvort annaö fyrir
pólitisk agabrot. En það fór ekki á