Vísir - 26.08.1978, Blaðsíða 6

Laugardagur 26. ágúst 1978
vísm
Til sölu!
& ■'■' 'í —» ■ wi' "■< Ot
Bronco ’66 6 cyl. gólfskiptur.
Vél upptekin fyrir ári.
Útvarp og kasettutæki.
Til sýnis og sölu á Borgarbilasölunni sf.
simi: 83150 einnig i sima 50746.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var I 22., 24. og 26. tbl. Lögbirtingablaös 1978 á
Glæsibæ 2, þingl. eign Gunnars Jónssonar fer fram eftir
kröfu Gjaldheimtunnar i Reykjavik á eigninni sjáifri miö-
vikudag 30. ágúst 1978 kl. 11.00.
Borgarfógetaembættiö f Reykjavfk.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var f 22., 24. og 26. tbl. Lögbirtingablaös 1978 á
hluta i Grundarstíg 11, þingl. eign Arnþórs K. Jónssonar
fer fram eftir kröfu Gjaidheimtunnar I Reykjavík á eign-
inni sjálfri miövikudag 30. ágústl978 kl. 13.30.
Borgarfógetaembættiö f Reykjavfk.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 22., 24. og 26. tbl. Lögbirtingablaös 1978 á
hluta i Hallveigarstlg 8 A, þingl. eign Siguröar Jónssonar
fer fram eftir kröfu Gjaidheimtunnar i Reykjavfk á eign-
inni sjálfri miövikudag 30. ágúst 1978 kl. 14.30.
Borgarfógetaembættiö I Reykjavfk.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var f 22., 24. og 26. tbl. Lögbirtingabiaös 1978 á
Bankastræti 8, þingl. eign Pólaris h.f. fer fram eftir kröfu
Gjaldheimtunnar f Reykjavik á eigninni sjálfri þriöjudag
29. ágúst 1978 ki. 14.30.
Borgarfógetaembættiö f Reykjavfk.
Nauðungaruppboð
seni auglýst var f 22., 24. og 26. tbl. Lögbirtingablaös 1978 á
liluta f Bugðulæk 5, þingl. eign Ragnheiöar Guönadóttur
fer fram eftir kröfu Gjaidheimtunnar I Reykjavfk á eign-
inni sjálfri þriöjudag 29. ágúst 1978 kl. 15.30.
Borgarfógetaembættiö f Reykjavfk.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 22., 24. og 26. tbl. Lögbirtingablaös 1978 á
hiuta f Alftamýri 38, þingl. eign Einars Guöbrandssonar
fer frani eftir kröfu Gjaldheimtunnar I Reykjavik á eign-
inni sjálfri þriöjudag 29. ágúst 1978 kl. 11.00.
Borgarfógetaembættiö f Reykjavfk.
Nauðungaruppboð
annað og síöasta á hiuta í Æsufelli 4, þingi. eign Ámunda
Amundasonar fer fram á eigninni sjálfri mánudag 28.
ágúst 1978 kl. 14.00.
Borgarfógetaembættiö í Reykjavík.

Hið konunglega póst skip „Niagara” sökk er það sígldi með einn verðmæt-
asta farm seinni heimstyrjaldarinnar. Vinnan við björgun þess sló út metið
á björgun á gullinu um borð i SS „Egypt” — sjá mynd — sem hafði verið
björgun úr mesta dýpi fram að þessu.
uðanna
fíaö var í mai áriö 1940, eins og forsætisráð-
herra Winston Churchill sagöi aö heimstyrjöldin
síðari „sprakk í hræöilegan veruleika". Hann heföi
aðeins veriö i embætti í þrjá daga þegar Þýskaland
réöst inn i Belgiu, Holland og Luxemburg. Tæpum
tveim vikum seinna hernámu þýsk herlið frönsku
borgirnar Aniens og Arras. Og 29. maí hófu Bretar
hina löngu brottflutninga frá Dunkirk.
Bretland baröist eitt og hér um bil hjálparlaust
fyrir lifi sinu — og þaö var mikilvægt aö þjóö-
stjórnin hefói nóga f jármuni til kaupa á vopnum og
skotfærum frá öðrum löndum.
Churchill vissi aö ,,blóö og strit" ræðurnar hans,
fullar af andagift dugóu ekki til. Þeim þurfti aö
fylgja byssur, sprengjur og skotfæri. Svo hann
myndaöi einfalda enfahagsstefnu. Hann pantaöi
óll þau vopn og skotfæri sem hann gat og skildi
„framtiðarfjárhagsörðugleikana eftir í höndum
hinna ódauölegu guöa".
Þaö var þá, þegar neyðin var
stærst aö guöirnir sneru bakinu
i Bretland. bann 19. júni 1940 —
fimm dögum eftir að Þjóðverjar
komu til Parisar — aö 13000
tonna konunglega póstskipiö Ni-
agara lenti á tunduduflasvæöi
þegar þaö var á siglingu frá
Nýja Sjálandi til Vancouver.
Um borð var einn sá verð-
mesti farmur sem um getur i
striðinu — greiðsla fyrir
amerisk hergögn, átta tonn af
gulli 2 1/4 milljón punda.viröi.
Þó aö farþegum og áhofn Ni-
agara væru bjargað, sukku 295
kassar af gullstöngum til botns
i Kyrrahafið.Þaö var hörmuleg-
ur atburöur. En svo bárust þær
ótrúlegu fréttir frá Englands-
banka að gullið væri ótryggt.
Það var bráönauðsynlegt ef
Bretland átti að hafa möguleika
á að lifa striðiö af, aö fjársjóö-
urinn næðist aftur, og strangar
skipanir voru gefnar um að
byrja á björgun farmsins.
í fyrstu fékkst enginn til þess
að hætta sér út i mitt tundur-
duflasvæðið til að leita að hinu
sokkna gulli. Þá var þaö
ástralskur sjógarpur J. P. Willi-
ams að nafni, sem samþykkti að
reyna.
Williams skipstjóri komst
fljótt að þvi aö Niagara lá of
djúpt til að hægt væri að ná til
hennar i venjulegum kafara-
búningi, svo hann lét smiða sér-
stakt kafarahylki.
Hylkið-var ^miðað til að þola
þrýsting á allt að 1000 feta dýpi,
og Williams hóf leit aö björg-
unarskipi. ,,Hér um bil ógjörn-
ingur” sagði hann seinna ,,þar
sem enginn vildi hætta dýrmætu
skipi” i svokallaða „sjálfs-
morðar björgun”...
Serstætt
Loksins, fann hann samt ein-
skisnýtt gufuskip kallað Clay-
more. Skipið sem var tæp 200
tonn aö stærð var litið meira en
beyglaðurskrokkur. Þilfarið var
þakið sjávargróöri og múkkinn
haföi tekið sér þar bólfestu
,Það minnti mig á” sagði einn
af áhöfninni „eitt af þessum eld-
gömlu kerum sem eru að detta I
sundur og maöur sér i grin-
myndum. Þar sem aðal-
gamanleikarinn leggur það
undir sig og breytir þvi I fljót-
andi dansgólf eða eitthvað þvi-
umlikt”.
Það var allt mjög sérstætt —
og mjög hættulegt. En viö eydd-
um svo miklum tima i að gera
grin af þvi að við gleymdum þvi
næstum að vera hræddir”.
Eftir undirbúnings „garð-
yrkju” á skipinu ákvað Will-
iams skipstjóri að taka skipið á
leigu. Hann lét gera við það,
gerði þaö sjóklárt og lét setja
um borð gömul björgunartæki.
Það gekk seint og það var ekki
fyrr en 9. desember 1940 aö
Claymore var sjófært.
Litla gufuskipið stimaði á
ákvörðunarstaðinn — 30 milur
frá Whangarei höfninni á
Norðureyju Nýja Sjálands —
þar sem Niagara hafði sokkið.
„Það var háðslegt” sagði einn
af yfirmönnunum „að við höfð-
um lagt tundurduflin sjálfir til
aö halda óvinunum frá okkur.
Það var alltaf möguleiki að Jap-
an leggði i striðið við hlið nasist-
anna og við vildum ekki vera
varnarlausir.
Vonbrigöi
Er komið var á ákvörðunár-
stað, togaði Claymore netin yfir
svæði sem var 16 fermilur að
stærð i þeirri von að þau festust
i flakinu og vita þannig upp á
hár legu Niagara.
Hér um bil 3 tilbreytingar-
lausar vikur liðu áður en nokkuð
fannst. En þá festist netið i ein-
hverju og aðalkafarinn William
Johnstone fór niður á meira en
400 faðma dýpi i kafarahylkinu
til að finna hvað þetta var.
Þaö voru honum mikil von-
brigöi er hann sá að þetta var
ekki Niagara sem haföi flækst i
netinu, heldur dökkur ókenni-
legur hlutur i laginu eins og
grjót.
Forvitinn að komast að þvi
hvaö þetta væri, gaf hann merki
um að draga hlutinn upp á yfir-
borðið.
Kátlegt
Þegar hluturinn var kominn
upp á yfirborðið, kom i ljós, að
þetta var tundurdufl þakið þara.
Þaö sem verra var að það
festist við akkeris-virana á
Claymore og var hætta á að það
slægist utan i hlið gufuskipsins
og spryngi i loft upp. Þetta var
bæöi háðslegt og óþægilegt fyrir
áhöfnina þar sem þeim hafði
veriö afhent sérstakur upp-
dráttur sem sýndi staöará-
kvöröun tundurduflanna.
„Viö höfum eytt fleiri vikum i
aö forðast hin stórhættulegu
tundurdufl” útskýrði stýrimað-
urinn” og svo þurftum viö að
krækja i eitt. Það var kátlegt, en
við kunnum ekki beinlinis að
meta brandarann þá”.
Vél skipsins var stöðvuð, og
þar til tundurduflið var fjarlægt
var það auðsjáanlegt að það
var ekki hægt að hætta á að
hreyfa Claymore úr stað.
Það var ekki um annað að ræða
en að William Johnstone varð að
klæðast kafarabúningnum og