Tíminn - 06.09.1969, Qupperneq 7

fiAUGARDAGUR 6. septembcr 1969.
TIMINN
7
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson. Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson Fulitrúí ritstjóraar- Tómas Karlsson Auelýs-
ingastjóri: Steingrimur Gíslason RitstjórnarskrifstofUT 1 Eddu-
húsinu, simar 18300—18306 Skrifstofur Bankastræti 7. —
Afgreiðslusimi: 12323. Auglýsingasimi: 19523 Aðrar skrlfstofuT
sími 18300 Áskriftargjald kr 160.00 á mánuðl. Innanlands. —
í lausasölu kr. 10,00 eint. — Prentsmiðjan Edda hi.
Ohæf reglugerð um
lánamál bænda
Á seinasta þingi voru sett lög um breytingu á lausa-
Æuldum bænda í föst lán. Framsóknarmenn gagnrýndu
ýmis atriði þeirra laga, en samkvæmt þeim var landbún-
aðarráðherra veitt mikið vald til að ákveða, hvemig
framkvæmd þessa máls yrði háttað. Af fenginni reynslu,
báru Framsóknarmenn takmarkað traust til ráðherrans,
og því miður hefur reynslan orðið 1 samræmi við það.
Á nýloknum aðalfundi Stéttarsambands bænda bar
reglugerðina, sem ráðherra hefur sett, mjög á góma,
og var hún harðlega gagnrýnd. Fundurinn samþykkti
einróma eftirfarandi ályktun um hana:
„Aðalfundur Stéttarsambands bænda 1969 mótmælir
eindregið reglugerð við lög um breytingu á lausaskuld-
um bænda í föst lán, þar sem með ákvæðum hennar
eru þessi lög gerð allt of óhagstæð fyrir bændur og úti-
loka fjölda bænda algerlega frá að geta hagnýtt sér
þau. Þess vegna skorar fundurinn á landbúnaðarráð-
herra að breyta þessari reglugerð m. a. þannig, að
vaxtaprósenta lánanna verði færð til samræmis við vexti
af lánum húsbyggjenda í Breiðholtshverfi í Reykjavik
skv. bráðabirgðalögum frá s. 1. vori.
En þótt slík lagfæring fáist, geta lánin ekki bjargað
þeim bændum, sem lent hafa 1 mestum efnahagserfið-
leikum s. 1. ár. Þess vegna skorar fundurinn á landbún-
aðarráðherra að gera ráðstafanir í samráði við stjórn
Stéttarsambands bænda til dæmis með frestun afborg-
ana fastra lána og lengingu lánstíma, til þess að koma
í veg fyrir, að þeir verði að hætta búskap, sem Ieiddi
til, að fjöldi jarða færi í eyði.“
Samkvæmt reglugerðinni er veðdeild Búnaðarbanka
íslands heimilað að gefa út nýjan flokk bankavaxtabréfa,
og skulu bankabréf þessi eingöngu afhent til greiðslu
á lausaskuldum bænda vegna framkvæmda. sem þeir
hafa ráðizt í á árunum 1961—1968. Bændur verða að
sanna, að tilteknar lausaskuldir, er þeir vilja fá breytt,
séu vegna tiltekinna framkvæmda. Þeir taka síðan lán-
ið gegn skuldabréfi til 20 ára og fá lánsfjárhæðina
greidda í áðumefndum bankavaxtabréfum Sala þeirra
er hins vegar engan veginn að fullu tryggð, og því ekki
vissa fyrir, að bændur fái handbært fé til þess að greiða
lausaSkuldimar. Þá er lánstíminn aðeins 20 ár, og bænd-
ur verða að setja fasteignaveð fyrir skuldinni, og verð-
ur það að vera innan takmarka 75% af matsverði veðs-
ins. Ársvextir em 9%, sem em hinir sömu og gildandi
lausaskuldavextir, svo að þar léttir ekki á, og síðan
verða bændur að borga í peningum til bankans úr eigin
buddu lántökugjöld, stimpilgjöld og þinglestur.
Vegna ákvæða um veð og eðli lausaskuldanna er auð-
séð, að fjöldi bænda, fyrst og fremst þeir, sem þurfa á
hjálpinni að halda, geta alls ekki notfært sér hana, og
því taldi fundurinn óhjákvæmilegt að gera sérstakar ráð-
stafanir þeim til hjálpar eins og komið er.
Fundurinn benti eðlilega á það undarlega ósamræmi,
sem er á þessari hjálparlausn ríkisstjórnarinnar og hjálp
þeirri, sem húsbyggie^dum í Breiðholtshverfi var veitt
með bráðábirgðalogum í vor. Vextir af hjálparlánum
Breiðholtsbúa eru aðeins 5% eða 5.5%.
í því formi, sem reglugerðin er nú. verður hún að
teljast bæði ranglát og óhæf, og getur landbúnaðarráð-
herra ekki annað rétt gert en breyta henni til samræm-
is við framangreindar óskir Stéttarsambandsfundarins.
Þ.Þ.
GREIN ÚR AFTENPOSTEN, OSLÖ:
Er hermaður sekur, ef hann á
þátt í dauða saklauss fólks?
Umdeilt mál þýzka biskupsins Matthiasar Defreggers
Um nokkurt skeið hefur
mál þýzka biskupsins Matthi-
as Defreggers mjög borið á
góma og valdið miklum deil-
um í V.-Þýzkalandi og vfðar
Mál þetta er þannig til kom
ið, að það var nýlega upplýst,
að hann hefði sem liðsforingi
á stríðsárunum orðið að
framkvæma fyrirskipun um
að láta taka 17 saklausa
menn af lifi sem hefndarað-
gerð vegna þess að ekki hafði
tekizt að finna skæruliða, er
höfðu orðið þýzkum hermönn
um að bana. Defregger segist
hafa framkvæmt þetta nauð-
ugur og eftir að hafa reynt
að fá breytt ákvörðun yfir-
manna sinna. Hann og þeir,
sem tala máli hans, benda
á, að svipað hafi fjöldi her
manna orðið að gera á stríðs
árunum í herjum allra stríðs
aðila, t. d. flugmenn, sem
vörpuðu sprengjum á borgir
með þeim afleiðingum, að
hundruð óbreyttra borgara
fórust og það jafnt konur
og börn sem vígfærir karl-
menn. Mjög hefur verið Ieitað
eftir úrskurði páfastólsins
um þetta mál, en talsmaður
hans hefur nýlega birt yfir-
lýsingu, þar sem segir, að
páfastóllinn muni ekki hafa
nein afskipti af þessu máli,
en jafnframt er farið viður-
kenningarorðum um störf
Defreggers á síðarj árum og
talið að hann hafi bætt fyrir
brot sín, ef um slíkt hafi
verið að ræða, með iðrun,
yfirbót og réttu líferni.
Grein sú, sem hér fer ú
eftir birtist nýlega í danska
blaðinu Aftenposten:
DIETRICH RAHN opinber
ákærandi í Frankfurt sagði frá
þvi fyrir skömrnu, að hin nýja
athugun á þeim atburði, er
þýzkur herflokfcur drap 17
ítali í þorpinu Filetto di
Camparda árið 1944, hafi ekki
leitt í ljós neitt, sem geri
nauðsynlegt að taka upp að
nýju ákaeru á hendur Matthias
Defregger aðstoðarbistoupi í
Munchen.
Þetta þarf þó ekki að tákna
að Defreggier-mál'ið sé ú-r sög-
unni, en margir hafa nefnt
mesta kirkjulega hneyksli á
þessari öld. Komist ítölsk yfir
völd að þeirri niðurstöðu við
athugainir sámar, að Defregger
biskup, sem nú er orðinn 53
ára, hafi skipað fyrir um
fjöldaaftökur á sinni tíð, munu
þau krefjast þess, að þvi að
sagt er, að hann verði fram-
seldur ítölum. Jafnframt kem
ur fram 1 fréttaskeytum, að
leiðtogar kaþólsku kirkjunnar
séu ekki á einu máii um stöðu
þessa umdeilda kirkjuhöfð-
ingja hjá kaþólsku kirkjunni í
framtíðinni.
TIL þess mun ekki hafa
verið ætlazt, að þessi ágrein-
ingur yrði kunngerður almenn
Defregger biskup
ingi. Misskilningur er sagður
hafa valdið því, að fréttastofa
kaþólskra í Vestur-Þýzkalandi
sagði fró því, að ýmsir leið-
andi menn innan stjórnar
kaþólsku kirkjunnar í Róm
hafi borið fram kröfur um,
að Detregiger segði biskupsstöðu
sinni lausri. Það er sögð „sann
gjarnasta" lausn deilunnar,
sem reis þegar kunnugt varð
að biskupinn hefði, ásamt fleir
um borið ábyrgð á aftökum
saklausra ItaJa á stríðsárunum,
að hann drægi sig í hlé sem
kirkjuhöfðingi. Defregger var
kapteinn á stríðsárunum og
réði yfir flokfci í 114. herfylki
í þýzka hernum.
Sumir samherjar Páls páfa
VI. eru einnig sagðir óánægðir
með að Julius Döfner kardínáli
og erfibiskup í Miinchen, skuli
hafa áikveðið að leggja málið
undir dóm kirkjustjórnarinnar
I Róm. Þeir eru sagðir líta svo
á, að þetta mál hefði átt að
leysa áður og stjórn kirjunn
ar hefði átt að vera laus við
þann vanda að taka afstöðu til
þess.
HINIR örlagaþrungnu atburð
ir í Filetto di Camparda á
ítalíu einn fagran júnidag 1944
voru þessir:
Þýzki herinn var á undan-
haldi á Norður-ítalíu, enda
höfðu hersveitir bandamanna
gengið á land á ftalírj, end'a
komnar til Rómar fyrir tveim
ur dögum. Skæruhernaður var
í fiillum gangi og skæiuiiða-
sveit ein, sem stödd var tíu
mílum fyrir nor.ðan Róm,
þurfti á loftskeytamanni að
halda. Vitað var, að loftskeyta
maður bjó í Filetto, og því var
haldið þangað, en þar var
Defregger staddur með sveit
sina.
Skæruliðarnir gerðu árás á
þorpið og drápu fjóra þýzka
hermenn. Boelsen fylkisstjóri,
sem nú er látinn, var yfirmað
ur Defreggers. Hann gaf þegar
í stað út skipun um. að allir
karlmenn i þorpinu skyldu af
’ífi .eknú 1 hefndarskyni fyrú
dráp hinna þýzku hermanna.
Defregger segist tvisvar hafa
borið fram andmæli gegn þeim
aðförum „af mannúðarástæð-
um“, en að síðustu lagt fyrir
Paul Ehlert undirmann sinn
að framkvæma skipunina. De-
fregger neitar einnig að hafa
verið viðstaddur þegar aftakan
fór fram.
TIMARITIÐ Der Spiegel
birti fregnina uim þenn.an þátt
Defreggers. Þar war einnig fiá
því skýrt, að Bandamenn hafi
ekki skráð aftökurnar i Filetto
í skjöi sín að styrjöldinni lok f
inni. Robert M. W Kempner,
einn af bandarísbu ákærendun
um við réttarhöldin í Nurn-
berg, lét svo um mælt við
blaðamann frá Der Spiegel, að
herdómstólar Bandamanna árið
1945 bafj venjlega dæmt
þá til dauða, sem sekir voru
um svipaða glæpi.
Defregger biskup hefir sjálf
ur játað, að hann hafi átt hlut
að aftöku ítalanna 17 Hann
lýsti þvi eigi að síður yfir i
sjónvarpsviðtali í byrjun ágúst
að bann teldi sig ekki sekan,
hvorki lagalega né siðferði-
lega. Hann kveðst hafa gert
það eitt, sem hann var neyddur
tiQ að gera, en játaði jafnframt
að minninein um aftökurnar í
Filetto 1944 hvíldi þungt á
herðum sér, og „enginn skrifta
faðir né yfirvöld geta létt
þeirri byrði af herðum mér“.
Sá einn, sem verið hefði ábyrg
ur yfirmaður í her og borið
ábyrgð á þeim hermönnum, er
honum var truaó fyrir við
jafn erfiðar hernaðaraðstæður
og þarna ríktu. gæti gert sér
rétta og rökstudda grein fyrir
þvi, sem þarna gerðist.
DEFREGGER biskup réðist
harkalega á blöðin og sérstak
lega á Der Spiegel í þessu
sjónvarpsviðtali. Kvað hann
þau hafa hafið heiftarlega
árás á sig persónulega. Hann
fullyrti einnig. að hin raun
■ verulega ástæða árásarinnar
væri vonin um að geta svert
kaþólsku kirkjuna i augum al-
mennings.
Dietrich Rahn saksóknari lét
svo um mælt i tilkvnn'ngu um
málið. að aftökur eins og þ .r
sem fram fóru í Filetto, „væru
viðurkenndar aðferðir í styrj-
öld" Mál þetta heyrði því
undir ákvæði um „manndráp
af gáleysi". og væri þvi fyrnt
samkvæmt refsilöggjöf Vestur
Þýzkalands.
Spurmngin. sem bæði ka-
þólskir menn og aðrir velta fyr
ir sér • þessu sambandi. er
mikiliu tremr.ii siðferðislegs en
taigategs eðlis. Spurningin er sem
sé, hvort hinni kaþólsku kirkju
sé hollt að hafa mann með for
tíð Defresser l s’nni hiónustu.
Rökræðurnar mrða' æðstu
manna kirkjunnar sanna þetta
einmitt.
J