Vísir - 04.05.1979, Blaðsíða 2

vtsnt
Föftadagur 4. mal 1979
Hvor heldur þú að verði
næsti formaður Sjálf-
stæðisfiokksins Albert
eða Geir?
Umsjón: Katrin
Pálsdóttir og
Halldór
Reynisson
Hannes Agústsson starfsm. i Fin-
pússningagerOinni: Ég veit ekki,
þaO ernú erfitt aö segjaiætli það
veröi ekki Geir.
Bjarni Steingrimsson, múrari:
Ég hef meiri trú á aö Geir vinni.
Gera atvinnuhættir hér á
landi þaö að verkum að of mörg börn verða „lyklabörn” og njóta of iitillar umsjár foreldra sinna? VIsis-
myndir GVA,
Gunnar Bernburg, verslunar-
maöur: Eg hugsa aö Albert veröi
næstur, hann er öllu hressari.
Guðfinna Heigadóttir, nemi: Ég
held aö þaö veröi Geir,ég tel hann
hafa meira fylgi.
Guðmundur J. Kristjánsson,
deildarmeinatæknir: Þaö er ekki
ósennilegtaö Albert veröi þaö eft-
ir sföustu útkomuna 1 Reykjavfk.
„LYKLABORN”
eru mál samfélagsins ekki slður en
foreldranna
- rætt við Qunnar sandholt télagsráðgjafa
Börn foreldra sem vinna úti
heyrast stundum nefnd „lykla-
börn” meðal almennings. Ér þá
einkum átt við börn sem meira og
minna verða aö vera upp á sig
sjálf komin einhvern hluta dags-
ins. Okkur langaði til að forvitn-
ast um þetta mál og leituðum við
til Gunnars Sandholt félagsráð-
gjafa hjá fjölskyldudeild Félags-.
máiastofnunar Reykjavikur.
„Sjálfur nota ég ekki þetta hug-
tak” sagöi Gunnar: ,,en ég held
aö þaö megi ganga út frá þvi i
þessu karlasamfélagi okkar aö
karlmaöurinn vinni undantekn-
ingariaust úti og þvi eru lykla-
börn oftast börn útivinnandi
mæöra, þvi þá eru það báðir for-
eldrarnir sem vinna utan
heimilisins, svo og börn einstæðra
foreldra.
Um 60% mæðra vinna utan
heimilis.
Samkvæmt tölum frá árinu 1977"
heldur Gunnar áfram,„áttu tæpl.
3000 börn á aldrinum 6-9 ára
mæður sem unnu utan heimilis-
ins, en þá voru um 5000 börn á
þessum aldri I Reykjavik. Sama
ár áttu um 2500 börn á aldrinum
10-12 ára mæöur sem unnu úti, en
börn i þessum árgöngum voru
tæpl. 4300. Þetta sama ár unnu
56% mæðra er áttu börn á aldrin-
um 6-9 ára, úti, en 59% þeirra er
áttu börn á aldrinum 10-12 ára.
Samkvæmt spá sem gerð var
má ætla aö á þessu ári vinni
kringum 59% þeirra mæöra sem
eiga börn á aldrinum 6-9 ára úti,
og 63% mæöra 10-12 ára barna.
Ég held að þaö megi reikna
meö aö þessi svokölluðu lykla-
börn finnist einkum meöal barna
á þessum aldri, þ.e.a.s. börn á
skólaskyldualdri. Vegna aðstööu-
leysis i skólum og fárra skóladag-
heimila hafa mörg þessara
barna þvi enga fasta aöstööu og
þeirri aöstöðu sem er fyrir hendi,
er i ýmsu ábótavant, eins og bent
var á I aðgerðum um dagvistun-
armál, ekki alls fyrir löngu.
Þó verður hér aö taka fram aö
ekki vinna allar þessar mæöur úti
allan daginn og aö auki fellur
vinnutimi þeirra stundum saman
viö skólatima barnanna, þannig
að þessar tölur eru ekki alveg
marktækar ef þær eiga aö segja
til um fjölda lyklabarna.
„Lyklabarn" oft notað
sem ádrepa.
Þetta lyklabarnahugtak er
gjarna notaö til að veita foreldr-
um ádrepu, en þaö þarf ekki aö
öllu leyti aö vera neikvætt þótt
börn gangi út og inn hluta úr degi.
a.m.k. þau eldri. Þaö getur kennt
þeim aö taka á sig ábyrgö á heim-
ilinu auk þess sem þetta getur
ræktaö meö þeim sjálfstæöi.
Þaö sem skiptir máli I þessu
sambandi er hversu langur timi
þaö er yfir daginn sem barniö er
þannig án umsjónar. Fæst böm
hafa til aö bera þann þroska sem
þarf til aö skipuleggja tilveru sina
allan daginn og því getur þetta
leytt til öryggisleysis og þess aö
þvi veröa siöur ljós sin takmörk.
Gott dæmi er barniö sem kemur
heim til sin og boröar bara þaö úr
Gunnar Sandholt félagsráð-
gjafi: „Foreldrarnir koma
kannski örþreyttir heim eftir 10-
12 tima vinnu og hvað eiga þeir
þá eftir til að gefa börnum sin-
um?”
isskápnum sem þvi finnst best —
á meðan aö barn sem nyti meiri
forsjár, boröaöi kannski frekar
þaö sem væri þvi fyrir bestu'.*
Langur vinnudagur treyst-
ir ekki fjölskylduböndin
.Flest böm á aldrinum 7-12 ára'*
heldur Gunnar áfram.^ru oröin
nokkuö sjálfstæö — þau eru út og
suöur allan daginn þannig aö viö-
skilnaöur viö foreldra þarf ekki
aö koma aö sök ef sá timi þegar
fjölskyldan er öll saman gefur
barninu þaö öryggi sem þaö
þarfnast.
Þá komum viö að yfirvinnu-
vandamálinu. Foreldrarnir koma
kannski örþreyttir heim eftir 10-
12 tima vinnu i vélaglamri og
hvað eiga þeir þá eftir til aö gefa
börnum sinum?
Ekki bætir úr skák þegar stöð-
ugt er haldiö aö fólki að þaö þurfi
að neyta sem mests, en þaö krefst
aftur meiri tekna og lengri vinnu-
tima. Ekki bætir úr skák aö þaö
þjóöfélag sem viö Islendingar bú-
um viö, krefst þess bókstaflega aö
menn leggi á sig alla þessa vinnu.
Hvernig er þá hægt að ætlast til i
sliku þjóöfélagi aö foreldrar sinni
börnum sinum vel?
Atvinnuhættir okkar koma
niður á börnunum.
Börn hafa vissar tilfinningaleg-
ar þarfir sem ekki nærast ööru
visi en meö nánum og langvar-
andi tengslum. 1 kringum þessi
tengsl hefur fjölskyldan siöan
oröiö til — en meö ýmsu formi frá
einum tima til annars sem m.a.
mótast af atvinnuháttum á hverj-
um tima.
Ég held að atvinnuhættir okkar
hafi fariö þannig úr böndum aö
ekki er hlúö nógu vel aö þessum<
nánu tilfinningalegu böndum inn-
an fjölskyldunnar.
Móðurinni um kennt
Þegar talaö er svona neikvætt
um „lyklabörn” er móöurinni
venjulega kennt um og þá vegna
þess að hún sé farin að vinna úti,
en ég held að viö þurfum I vax-
andi mæli aö beina athyglinni aö
fööurnum og hvernig hann gegnir
sinu fööurhlutverki.
Ég held aö þaö sé brýnt aö laga
atvinnullfiö þannig að báöir for-
eldrarnir geti unniö úti — þaö
veröur ekki aftur snúiö meö þaö
aö konan er komin út i atvinnulif-
iö — en þá þannig aö fyrirvinn-
urnar báöar geti skipt meö sér
vinnunni t.d. aö báöir vinni 6
tima, en hljóti samt þau laun sem
nægja fyrir framfærslunni” sagöi
Gunnar Sandholt félagsráögjafi
aö slöustu.
-HR