Vísir - 04.05.1979, Blaðsíða 8

vtsni
Föstudagur 4. mal 1979
æ::'.. æ
utgefandi: Reykjaprent h/f
Framkvæmdastjóri: Davíft Guðmundsson
Ritstjórar: Olafur Ragnarsson
Hörftur Einarsson
Ritstjórnarfulltrúar: Óragi Guðmundsson, Elias Snæland Jónsson. Fréttastjóri er-
lendra frétta: Guðmundur G. Pétursson.
Blaðamenn: Axel Ammendrup, Edda Andrésdóttir, Halldór Reynisson, Jónína
Michaelsdóttir, Jórunn Andreasdóttir, Katrln Pálsdóttir, Kjartan Stef ánsson, Oll
Tynes, Sigurður Sigurðarson, Sigurveig Jónsdóttir, Sæmundur Guðvinsson, Þor-
valdur Friðriksson. Iþróttir: Gylfi Kristjánsson og Kj’artan L. Pálsson. Ljósmynd-
ir: Gunnar V. Andrésson, Jens Alexandersson. Utlit og hönnun: Jón Oskar Haf-
steinsson, Magnús Olafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson
Auglýsingar og skrifstofur:
Sfðumúla 8. Slmar Sóóll og 82260.
Afgreifisla: Stakkholti 2-4 simi 86611.
Ritstjórn: Slftumúla 14 sfmi 86611 7 Ifnur.
Askrift er kr. 3000 á mánuði
innanlands. Verft i
lausasölu kr. 150 eintakift.
;Prentun Blaftaprent h/f
nreisi í siað rfkisforsiár
I setningarræðu sinni á Lands-
fundi Sjálfstæðisflokksins í gær-
kvöldi dró Geir Hallgrímsson
formaður flokksins enga fjöður
yfir það, að síðustu ríkisstjórn
hefði mistekist að ná tökum á
stjórn efnahagsmálanna. Auðvit-
að eru þetta ekki nein ný sann-
indi, en það er ætíð góðra gjalda
vert, þegar menn stinga ekki
höfðinu í sandinn og loka augun-
um fyrir því, sem miður hefur
farið. Þá er þó a.m.k. von til
þess, að vilji sé til þess að gera
ekki sömu mistökin aftur.
í ræðu sinni fjallaði Geir
Hallgrímsson m.a. um þá frjáls-
ræðisstefnu, sem hann kvað
Sjálfstæðisflokkinn vilja fylgja,
og sagði þá:
„Nú eru mikilvæg tímamót
fyrir Sjálfstæðisflokkinn og
þjóðina í heild. Ríkisforsjár-
stef nan hef ur beðið skipbrot víða
um lönd með atvinnuleysi, hæg-
um eða engum hagvexti og verð-
bólgu. Skattborgarar hafa risið
gegn skattpíningarstefnu stjórn-
valda. í frjálshyggjunni eygja
menn von um betri tíma.
Reynsla síðustu og núverandi
rikisstjórnar í baráttunni við
verðbólguna sýnir okkur, að
aðeins frjálsræði í samskiptum
manna er til þess fallið að koma
á jafnvægi og ráða niðurlögum
verðbólgunnar. Hér verður að
brjóta blað. Sífelldar málamiðl-
unarlausnir duga ekki.
Aukinn sparnaður er mikilvægt
tæki í baráttu við verðbólgu, og
nauðsynlegur fyrir fjárfestingu
og rekstur atvinnuvega. Vextir
og verðtrygging verða því að
fara eftir framboði og eftir-
spurn, en ekki ákvörðun stjórn-
arherra eða lánsf járskömmtun-
arstjóra. Með þessum hætti mun
f jármagnskostnaður lækka til
lengdar og verðgildi sparifjár
verða tryggt.
Frjáls verðmyndun vöru og
þjónustu eykur samkeppni, lækk-
ar vöruverð og færir húsbónda-
valdið í hendur neytenda, veitir
aðhald þeim, sem við verslun
fást, og skapar þeim um leið þá
fullnægingu í starfi að leita sí-
fellt hagstæðari innkaupa, sem
kemur bæði þeim og kaupendum
til góða.
Stiga verður til fulls skrefið til
frjálsrar gjaldeyrisverslunar.
Ottinn við gjaldeyrisfrelsið er
jafnástæðulaus og hrakspárnar í
upphafi viðreisnar, þegar vöru-
innflutningur var gefinn frjáls.
Hver játar því nú, að hann telji til
bóta að hverfa aftur til hafta,
banna og skömmtunar". Og síðar
í ræðu s’rnni sagði Geir
Hallgrímsson m.a.:
„Frjálsir kjarasamningar aðila
vinnumarkaðarins á ábyrgð
launþega og vinnuveitenda
hvetja báða tii þess að hugsa
ekki aðeins um stundarhag, held-
ur lengra fram í tímann og eiga
að venja samningsaðila af því að
hlaupa sífellt undir pilsfald ríkis-
valdsins, sem getur í raun ekkert
annað gert en að skattleggja þá
sjálfa annað hvort beint eða með
seðlaprentun og aukinni verð-
bólgu".
Þarna eru i meginatriðum sett-
ar fram sömu skoðanir í íslensk-
um atvinnumálum og Vísir boð-
ar. Meginatriðið er, að það verð-
ur að auka frelsið í efnahags- og
atvinnulífi okkar. Sífelld ríkis-
afskipti duga ekki til að leysa þau
vandamál, sem við er að etja.
Sem betur fer virðast menn inn-
an fleiri flokka en Sjálfstæðis-
f lokksins vera búnir að átta sig á
þessu. Það er engin ástæða til að
draga í efa góðan vilja ýmissa
framámanna í Alþýðuflokknum
og Framsóknarf lokknum í þessu
efni. En þeir eru nú bandir^jar
kommúnista og vinna sífellt i
reynd að því að draga úr frelsi
einstaklinganna. Það er dapur-
legt hlutskipti, en þvi miður
sjálfskaparvíti. Vonandi kemur
sá dagur fyrr en nú virðast horf-
ur á, að f rjálsræðisöf lin nái sam-
vinnu sín á milli og verði þá
stefnu sinni trú.
UPPSPUNI
um félagsleg vandamál
Opiö bréf
Háttvirtir alþingis-
menn
Eins og fram hefur komiö i
fréttum hefur f jármálaráöherra
lagt fram á alþingi frumvarp til
laga um breytingar á lögum um
verslun rikisins meö áfengi,
tóbak og lyf (277.mál i efri deild
0570: Frumvarp til laga um
breytingar á lögum nr, 63 28.
mal 1969 — og samanber lög nr.
59/1971) og er þess krafist aö
rikinu veröi einu heimilt aö
flytja inn, framleiöa og dreifa
hvers konar efnum til fram-
leiÖ6lu öls og léttvins I heima-
húsum. Hiö sama gildir um ,
hvers konar lifandi gerla. ;
Fjármálaráöuneytiö réttlætir
frumvarp þetta meö þvl aö sýna
fram á minnkandi sölu i áfeng-
isverslunum rikisins og skellir
skuldinni á öl- og léttvínsgerö i
heimahúsum.
Viöfyrstu umræöu um frum-
varpiö I efri deild lagöi fjár-
málaráöherra rika áherslu á
þau félagslegu vandamál, er
hann taldi fylg ja öl- og léttvins-
geröí heimahúsum og fór þess á
leit aö frumvarpiö yröi tafar-
laust samþykkt.
Mergur málsins er sá, aö
þegar sérfróöir menn lesa
frumvarpiö og einnig þaö, sem
þar stendur á milli llnanna,
kemur I ljós hvers vegna fjár-
málaráöherra vill hafa þessa
fljótaskrift á málunum.
Þaö upplýsist sem sagt aö
frumvarpiö byggist á:
1. Blekkjandi tilgangi ^
2. Fölsuðum aödraganda
3. Fræðilegri misnotkun á opin-
beru fé
4. Misnotuöum útreikningum
5. Villandi tilvitnunum I erlend
lög
6. Uppspunnum félagslegum
vandamálum
7. tsmeygilegum lagabreyting-
um gegn innlendum ölverk-
smiöjum og drykkjarvöru-
framleiöendum
8. Fáfræöi fjármálaráðuneytis-
ins á almennri þekkingu á
gerlum
9. Oskhyggjuum 3 milljaröa kr.
kjaraskeröingu landsmanna
og jafnháa viðbótar-útgjalda-
aukningu.
Veröur nú leitast viö aö út-
skýra þessa áfellisdóma.
Guttormur
Einarsson
skrifar
Blekkjandi tilgangur
Eins og áöur er vikiö aö, hafa
landsmenn talið lfklegt aö hiö
opinbera heföi fyrr eöa siöar af-
skipti af innflutningi, fram-
leiöslu og sölu á efnum til öl- og
léttvinsgeröar I heimahúsum.
Hafa menn reynt að geta sér
til,meðhvaða hætti sllk afskipti
yröu, og má þar nefna hug-
myndir eins og sérstaka skatt-
lagningu, lög um einkasölu eða
algjört bann. Þaö liggur i aug-
um uppi aö síöasti kosturinn er'
jafnframt sá versti.
Nú hefur fjármálaráöherra
valiö þann kostinn aö blekkja
þingmenn og almenning með
þvl aöleggja fram frumvarp til
einkasölulaga,sem eri rauninni
ekkert annað en dulbúin bann-
lög, þar sem ráðuneytisstjóri
fjármálaráðuneytisins hefur
lýst þvi yfir, að áfengisúerslún-
in muni hvorki flytja inn, né
veita heimild til framleiöslu á
eftium til öl- og léttvinsgeröar i
heimahúsum, veröi frumvarpiö
aö lögum.
Misnotaðir
útreikningar
1 greinargerö frumvarpsins
kemur fram, aö ölgerðarverk-
fræöingur hafi reiknaö út þaö
hugsanlega áfengismagn, sem
framleiða mætti úr hráeftiisinn-
flutningi á öl- og léttvínsefnum
stærsta innflytjandans áriö
1978. Taldist honum svo til, aö
framleiöa mætti úr þeim hrá-
efnum allt aö 250 þúsund brenni-
vínsflöskur.
Þaö kemur hins vegar hvergi
fram I frumvarpinu aö hráefnis-
innflutningur 1978 væri jafii-
framt aö mestu hráeftiisinn-
flutningur fyrir áriö 1979. Þvert
á móti er á lævislegan hátt látiö
lita svo út, aö hráeftiisinnflutn-
ingurinn 1978 sé jafnframt heild-
arneysla þess árs.
Nánari athugun viröist einnig
leiöa í ljós, aö ölgeröarverk-
fræöingnum hafi orðið stórlega
á i messunni viö útreikninga
sina, þar sem sýnt þykir, aö
hann hafi reiknaö framleiöslu-
magniö út frá itrustu nýtni hrá-
efnanna á tæknilega fullkomn-
um verksmiöjugrundvelli, sem
er á engan hátt sambærilegt við
öl- og léttvinsgerö i heimahús-
um.
Er óþarft aö fjölyröa um þaö,
hvaöa tilgangi þessum óraun-
hæfu og villandi útreikningum
er ætlaö aö þjóna.
Uppspunnin félagsleg
vandamál
Er fjármálaráðherra mælti
fyrir frumvarpinu við fyrstu
umræöu i efri deild þann 30.
aprfl, lagði han'n rlka áherslu á
nauðsyn þess, aö þaö yröi sam-
þykkt bráðasta, ekki slst vegna
hinna félagslegu vandamála,
sem skapast hefðu vegna öl- og
léttvínsgeröar i heimahúsum og
á vinnustööum (??).
Hvaö ráöherra hefur fyrir sér
i þe ssu m efnum er h ulin ráögáta
og bersýnilega getsakir einar
Frá þvi aö innflutningur og sala
á öl- og léttvlnsefnum hófst hér
á landi, hafa af og til verið
gerðar fyrirspurnir til lögreglu-
yfirvalda um þaö, að hve miklu
leyti lögreglumál tengd ölvun
stöfuðu af neyslu heimagerös
öls eða léttvlns.
1 ljós hefur komið að hlutfall
sllkra mála I heildartölunni er
hverfandi lltið og breytist
nánast ekkert.
ísmeygileg laga-
breyting gegn innlend-
um ölverksmiðjum og
drykkjarvöruframleið-
endum.
1 frumvarpi þessu er gerö
grein fyrir þvi i athugasemdum
viö 2. grein þess, aö fella skuli
niöur setningarhlutann „ann-
arra en öls” úr 2. málsgrein 2.
greinar núgildandi laga er fiall-
ar um réttindi ATVR. Þetta
hefur þaö i för meö sér, aö
ATVR hefur þar meö öölast
réttindi tíl samkeppnisiönaöar
gegn þeim tveim ölgeröum, er
nú starfa I landinu.
Þaö er máske ekki seinna
vænna fyrir fjármálaráöherra
aö fara að leggja grunninn að
einkasöluiönaöi ATVR á áfengu
öli, og ef til vill væri þar komiö
kærkomiö atvinnutækifæri fyrir
atvinnulausan ölgerðarverk-
fræöing.
Ollu alvarlegri er sú staö-
reynd, aö frumvarpiö gerir ráö
fyrir ótakmarkaöri heimild til
þess aö starfsmenn tollstjóra-
embættisins og áfengisverslun-
arinnar geti kallað allt það
bruggefni, sem þeim þóknast,
jafnvel venjulegan strásykur ef
svo ber undir, og geta þeir
þannig gert greinarmun á inn-
flutnings- og iðnaðarfyrirtækj-
um að eigin geðþótta.
Hér virðist fjármálaráöherra
ætla aö leiða alþingi Islendinga i
þá fornfrægu fallgryfju aö setja
lög, er auka mjög hættu á hvers
konar spillingu meðal starfe-
manna rikisins. (Stytt).
Óskhyggja um 3 mill-
jarða kr. útgjalda-
aukningu landsmanna.
Niðurlag á röksemdum þeim,
sem færðar eru fyrir frumvarp-
inu, er spásögn um 3 milljaröa
kr. sölusamdrátt i ATVR áriö
1979 og viröist tilgangur frum-
varpsins sá, aö fyrirbyggja þaö
aö hún rætist, eöa meö öörum
oröum, frumvarpiö er sett fram
sem óskhyggja um 3 milljaröa
króna aukningu á áfengiskaup-
um landsmanna í ATVR.
Þaö er furöulegt til þess aö
vita, aö einn harövitugasti bar-
áttumaöur bindindismanna á
alþingi.háttvirtur alþingismaö-
ur hr. Helgi Seljan.skuli vera
meö þeim fremstu i flokki
þeirra, er vilja keyra frumvarp-
iö tafarlaust i gegn, frumvarp
sem beinliniser ætlaö til þess að
auka áfengisneyslu lands-
manna.
A frumvarpinu sést, aö fjár-
málaráöuneytiö telur samdrátt
I sölu áfengis I ATVR eingöngu
stafa af öl- og léttvinsfram-
leiöslu I heimahúsum. Er þar
ekkert tillit tekiö til þess, aö
verölag á áfengi er nú allsendis
óraunhæftog hefursvo verið frá
þvl aö verö þess var hækkað
1978.
Rétt er aö þaö komi fram, að
um langt árabil hefur þrifist i
landinu sú iöja að brenna vln
(eima), sem er hér sem ánnars
staðar talinn hinn alvarlegasti
glæpur gegn áfengislöggjöf
hvers lands.
Leikur nú grunur á þvl, að
þessi iöja hafi aukist verulega á
siðustu árum i kjölfar hækkandi
verölagsá áfengi, oger sú iöja I
eðli sinu afar fljótvirk aö spilla
sölu ATVR.
iirrrwiiB