Morgunblaðið - 30.05.2002, Qupperneq 8

FRÉTTIR
8 FIMMTUDAGUR 30. MAÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Takk fyrir heimfylgdina, hr. Björn, ekki Borg.
Formannaskipti í Félagi vinnuvélaeigenda
Markaðurinn
í ójafnvægi
NÝLEGA urðu for-mannaskipti í Fé-lagi vinnuvélaeig-
enda. Þar er á ferðinni afar
fjölbreyttur hópur hags-
munaaðila. Hinn nýi for-
maður, Elías Pétursson,
svaraði nokkrum spurn-
ingum Morgunblaðsins.
– Segðu okkur fyrst frá
þessum samtökum …
„Félag vinnuvélaeig-
enda var stofnað 7. desem-
ber 1953 til að efla sam-
starf vinnuvélaeigenda og
gæta sameiginlegra hags-
muna þeirra. Lengi fram-
an af var aðalviðfangsefni
félagsins að gefa út sam-
eiginlega gjaldskrá félags-
ins, en með samkeppnis-
lögum var samræming á
útsölutöxtum gerð ólögleg
og höfum við ekki gefið út slíka
gjaldskrá í tíu ár. Þess í stað höf-
um við verið uppteknir af ýmsum
sameiginlegum hagsmunamálum.
Við höfum barist fyrir afnámi tolla
og vörugjalda af vinnuvélum og
atvinnubílum og nú eru vinnutæki
okkar gjaldlaus. Einnig hefur ým-
iss konar önnur gjaldtaka verið
okkur hugleikin, síðustu ár hefur
mikill tími og orka farið í baráttu
fyrir betrumbótum á þunga-
skattskerfinu, en ríkið innheimtir
gríðarlegar fjárhæðir af okkur í
gegnum þungaskatt. Við höfum
einnig unnið töluvert inn á við með
námskeiðahaldi og fræðslufund-
um fyrir okkar félagsmenn. Við
höfum lengi talið að staða vinnu-
vélastjóra sé vanmetin í saman-
burði við aðra hópa. Vélarnar eru
gríðarlega verðmætar og afkasta-
miklar og krefst mikillar kunnáttu
að stjórna þeim þannig að vel fari.
Miklar kröfur eru gerðar til ná-
kvæmni og útsjónarsemi slíkra
manna. Mikil verðmæti geta farið
forgörðum ef þeim er ekki beitt af
fagmennsku. Við höfum litið til
Norðurlandanna varðandi nám og
kennslu vinnuvélastjóra en í Nor-
egi og Svíþjóð hafa kröfur um
menntun vaxið mikið og eru sam-
bærilegar við iðnmenntun. Erum
við að vinna að tillögugerð á sama
grunni.“
– Er þetta ekki æði fjölbreyttur
hópur?
„Ákaflega. Innan félagsins eru
menn sem reka eina gröfu og
sinna nánast eingöngu vinnu fyrir
bæjarfélög og stofnanir. Einnig
eru stórir verktakar með tugi véla
og manna í vinnu. Okkar fé-
lagsmenn eru einnig um allt land,
auk þess að menn sækja verkefni
óháð búsetu. Einnig eru mikil við-
skipti innan hópsins þannig að
þegar allt er skoðað þ.e. bæði
stærð fyrirtækja, búseta, ólík við-
fangsefni og innbyrðis viðskipti þá
er myndin býsna fjölbreytt.“
– Hvert er hlutverk formanns?
„Í svona fjölbreyttum fé-
lagsskap þarf formaður ásamt
stjórn að samræma viðhorf og
vinna að hagsmunum félags-
manna á öllum sviðum og vera í
samskiptum við Samtök iðnaðar-
ins sem fara með okkar
mál frá degi til dags.“
– Talað er um verk-
efnaskort innan félags-
ins, hvernig er staðan?
„Ég held að Reykja-
víkurborg hafi boðið heldur minna
af jarðvinnuverkum út nú en oft
áður. Minna framboð birtist okk-
ur á tvennan hátt. Í fyrsta lagi
eykst fjöldi fyrirtækja sem berj-
ast um hvert verkefni og nú er
ekki óalgengt að allt að tuttugu
fyrirtæki taki þátt í hverju útboði.
Einnig birtist lakara verkframboð
í lægra verði en verð á okkar
markaði hefur ekki hækkað í tvö
ár þrátt fyrir miklar hækkanir á
rekstrarkostnaði, s.s. olíuverði,
tryggingum og aðkeyptri þjón-
ustu.
Auk hinna opinberu verkkaupa
virðast einkaaðilar vera algjör-
lega stopp í framkvæmdum, enda
heyrist alls staðar að byggingar-
bransinn sé í miklum kröggum
vegna fjármagnsskorts og kostn-
aðarhækkana. Einnig viðist stað-
an vera sú að færri stórverk tengd
virkjunum eða stærri vegafram-
kvæmdum hafa verið boðin út sem
gerir það að stóru verktakarnir
sem venjulega eru uppteknir af
stærri viðfangsefnum verða að
keppa um sífellt smærri verk en á
þeim markaði eru nú þegar of
margir að vinna.“
– Hvað er til ráða?
„Nú verður fátt um svör. Það er
greinilegt að markaðurinn er í
miklu ójafnvægi. Helst viljum við
auka framkvæmdir en hitt er ekki
síður mikilvægt að hið opinbera
reyni að dreifa útboðum meira yf-
ir árið. Núna er nánast allt boðið
út í apríl og maí og eiga verkin að
vera búin í september og fram í
miðjan október. Það mætti lengja
verktíma en oft verður vandséð
ástæðan fyrir lokadagsetningu á
verkum. En eitthvert mesta
vandamálið í greininni er að vinn-
an dreifist svo ójafnt yfir árið
þannig að hagkvæmni er nánast
ómöguleg.
Einnig dettur mér í hug að op-
inberir aðilar gætu sett sér reglur
um að taka ekki endilega lægsta
tilboði a.m.k. ekki taka
tilboðum sem berlega
eru allt of lág frá fyr-
irtækjum sem hafa
ekkert tapþol. Dæmi
eru um að tilboðum hafi
verið tekið, sem augljóst var að
gátu ekki gengið upp og er engum
greiði gerður með þess háttar
vinnubrögðum þar sem þetta ger-
ir það að verkum að aðrir verktak-
ar verða líka að bjóða undir kostn-
aðarverði til að eiga möguleika á
verkefnum. Það leiðir aftur til
þess að verkkaupi fær óhjá-
kvæmilega ekki eins góða vinnu
og hann gæti fengið.“
Elías Pétursson
 Elías Pétursson er fæddur á
Þórshöfn á Langanesi 13. júní
1965. Elías var fyrrum til sjós, en
frá 19 ára aldri hefur hann verið
m.a. vinnuvélastjóri og verk-
stjóri og loks með eigin rekstur,
fyrst sem einyrki frá 1988 með
traktorsgröfu, vann þá mest fyr-
ir stór verktakafyrirtæki. Um
áramótin 1995–96 stofnaði hann
síðan EP-vélaleigu ehf. sem þyk-
ir miðlungi stórt verktakafyrir-
tæki í jarðvinnu. Maki er Val-
borg Anna Ólafsdóttir og eru
börnin þrjú, Ásgeir, Jóhann Arn-
ór og Elías Leví.
… að taka
ekki endilega
lægsta boði
REYKJAVÍKURBORG hefur
ákveðið að taka upp viðræður við for-
sætisráðuneytið um hugsanleg kaup
á víkingaskipinu Íslendingi, með það
að leiðarljósi að skipið verði varð-
veitt á Íslandi. Kemur fram í bréfi
eiganda þess til borgarráðs að hann
óski eftir því að skipið verði staðsett í
Reykjavík og þá í tengslum við sjó-
minja- og víkingasafn.
Töluverð óvissa hefur ríkt um ör-
lög skipsins frá því að siglingu þess
frá Íslandi til Bandaríkjanna, með
viðkomu á Grænlandi, Nýfundna-
landi og Kanada, lauk í október árið
2000 að því er fram kemur í bréfinu.
Segir að senn dragi til úrslita hvað
varðar framtíð skipsins og því áríð-
andi að afstaða innlendra aðila til
hugsanlegra kaupa á skipinu sé
kunn. Er því óskað eftir viðræðum
við borgaryfirvöld um hugsanleg
kaup á skipinu og kemur fram að
jafnframt verði óskað eftir þátttöku
ríkisins í þeim viðræðum. Sem fyrr
segir fól borgarráð, á fundi sínum á
þriðjudag, borgarstjóra að taka upp
viðræður við forsætisráðuneytið um
málið.
Ríki og
borg ræði
um kaup á
Íslendingi
STJÓRN Bifreiðastjórafélagsins
Sleipnis telur að niðurstaða Fé-
lagsdóms í máli félagsins gegn
Kynnisferðum sf., þar sem uppsagn-
ir tveggja Sleipnismanna voru
dæmdar ólögmætar, sé mikilvægur
sigur í baráttu Sleipnis fyrir tilvist
sinni. Formaður Sleipnis, Óskar
Stefánsson, var annar þeirra sem
sagt var upp, eins og fram kom í
Morgunblaðinu í gær í frásögn af
niðurstöðu Félagsdóms. Í tilkynn-
ingu frá stjórninni segir að á und-
anförnum árum hafi markvisst verið
reynt að grafa undan tilvist Sleipnis
af hálfu atvinnurekenda „og síðast
en ekki síst af hálfu Alþýðusam-
bands Íslands, sem vék félaginu úr
sambandinu í mars á þessu ári.“
Stjórnin segir ennfremur að í þess-
ari baráttu hafi dómstólar verið
óspart notaðir og skemmst sé að
minnast lögbannsaðgerða í verkfalli
félagsins sumarið 2000.
„Stjórn Bifreiðastjórafélagsins
Sleipnis telur að með þessum dómi
hafi forgangsréttarákvæði félagsins
verið staðfest og þar sem Sleipnir er
landsfélag hvetur það alla þá sem
starfa við akstur fólksflutningabif-
reiða hvar á landinu sem þeir starfa
að gerast félagsmenn í Sleipni. Ein-
ungis með öflugu félagi fólksflutn-
ingabifreiðastjóra er von til þess að
bæta kjör stéttarinnar,“ segir að
endingu í tilkynningu stjórnar.
Stjórn Sleipnis um niðurstöðu Félagsdóms
Mikilvægur sigur í baráttu
félagsins fyrir tilvist sinni
♦ ♦ ♦