Morgunblaðið - 16.06.2002, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 16. JÚNÍ 2002 29
Verð kr. 49.950
M.v. 2 í íbúð, 3. júlí, vikuferð.
Flug og gisting, skattar.
Staðgreitt. Alm. verð kr. 52.450.
Verð kr. 49.865
M.v. hjón með 2 börn, 2–11 ára.
Flug, gisting, skattar, 3. júlí, 2 vikur.
Staðgreitt. Alm. verð kr. 52.360.
Skógarhlíð 18, sími 595 1000. www.heimsferdir.is
Nú getur þú valið um eina eða
tvær vikur á ótrúlegum kjörum á einn vinsælasta áfangastað
Íslendinga í sólinni, Benidorm. Þú bókar núna, og tryggir þér
síðustu sætin, og fjórum dögum
fyrir brottför hringjum við í þig og
tilkynnum þér hvar þú býrð. Og að
sjálfsögðu nýtur þú traustrar
þjónustu fararstjóra Heimsferða
allan tímann.
Tryggðu þér síðustu sætin í júlí
Stökktu til
Benidorm
3. júlí
frá 39.865
Verð kr. 39.865
M.v. hjón með 2 börn, 2–11 ára.
Flug, gisting, skattar, 3. júlí, vikuferð.
Staðgreitt. Alm. verð kr. 41.860.
TILBOÐ ÓSKAST
í Pontiac Grand AM G.T. H.O. árgerð 1999
(ekinn 39 þús. mílur), Honda Civic árgerð 2001
4d DX (ekinn 7 þús. mílur)
og aðrar bifreiðar, er verða sýndar að
Grensásvegi 9 þriðjudaginn 18. júní kl. 12-15.
TJÓNABIFREIÐ
Tilboð óskast í Chevrolet Astro LS 4x4
árgerð 1996 (ekinn 59 þús. mílur ) 7 manna,
skemmdur eftir veltu.
DRÁTTARTÖGGUR
Ennfremur óskast tilboð í North Western
dráttartögg með bensínvél.
Tilboðin verða opnuð á sama stað kl. 16.
UMSÝSLUSTOFNUN VARNARMÁLA
SALA VARNARLIÐSEIGNA
Í GRÆNUM lundi við stórbýl-
ið Lund í Kópavogi klæðast
risavaxin trén sínu fegursta
skrúði og villiblómin sínum litríkustu sumarklæð-
um. Meistaraleg hönnun – greinarnar sniðnar að
höfði trésins og laufið sniðið að þörfum greinanna
sem blakta eins og grænofinn kjólfaldur í hlýrri
sumargolunni. Hvert tré er einstakt – sérhannað,
skulum við segja, og þótt efnið sé svipað í þeim öll-
um, er hvert þeirra eins og módelsaumað af skap-
arans hendi. Í þessum fallega lundi býr Ragna
Fróðadóttir fatahönnuður og rekur þar jafnframt
vinnustofu sína. Það er erfitt að ímynda sér
Rögnu í gróðursnauðu umhverfi – þetta á örugg-
lega vel við hana. Hún er ættuð úr Mosfellsdaln-
um, þar sem fjölskylda hennar ræktar enn rósir
og annan jarðargróða. Hér í Lundi hefur Ragna
fundið sér litla sveit mitt í stórborginni og ræktar
sitt eigið hugarflug í hönnun einstakra klæða sem
hafa vakið mikla athygli.
Ég hélt alltaf að hún yrði hljóðfæraleikari. Hún
var langt komin í tónlistarnámi – spilaði á franskt
horn – meðal annars í Sinfóníuhljómsveit æsk-
unnar. Hún á ennþá
hornið sitt og spilar
stundum með blásara-
sveitinni Braki og
brestum í Mosó.
„Áður en ég fór á kaf
í tónlistina langaði mig
alltaf að fara í fata- og
búningahönnun. Ég fór
út til Parísar með það í
huga að læra búninga-
hönnun, en komst að því
að þar voru ekki margir
skólar fyrir þá sem
vildu læra það fag. Mér
fannst fatahönnun líka
spennandi, en hugsaði
mér alltaf að það yrði
meira eins og grunnur
að búningahönnuninni.
Þegar ég byrjaði svo í
fatahönnunarnáminu sá
ég að það fag er mjög
fjölbreytt og snýst ekki
bara um tískuhönnun.
Það eru hundruð anga út úr greininni og margir
mjög spennandi. Ég heillaðist af fatahönnuninni
og ákvað að vera í henni, en átti mér þó alltaf
drauminn um búningahönnun. Ég hef getað tekið
að mér nokkur slík verkefni, meðal annars fyrir
Nemendaleikhúsið.
En nú er ég komin inn á ákveðna slóð í fata-
hönnuninni og ætla að halda áfram á henni og sjá
til hvað verða vill. Úti byrjaði ég að vinna með efni
og í efni, og fannst það mjög spennandi. Þegar ég
kom heim úr námi frá París fór ég í textíldeild
Myndlistar- og handíðaskóla Íslands og hélt þar
áfram á sömu braut, að vinna með efni. Ég hef
fundið minn sérstaka farveg og finnst ég eiga að
halda áfram á þeirri braut meðan ég nýt þess.“
Ragna fór í þriggja ára nám í einkaskóla í París.
Fyrsta árið var almennt listnám, með litafræði,
teikningu, formfræði og slíkum fögum, en á öðru
ári stóð valið um fatahönnun og textíl annarsveg-
ar og fatahönnun og klæðskurð hins vegar.
„Ég valdi textíldeildina frekar. Þar er mikil
áhersla lögð á teikningu og munsturgerð. Hér
heima var meira verið að þrykkja og vefa. Við
námslok átti maður að vera tilbúinn til að hanna
sín eigin munstur og efni til sölu og framleiðslu.
Mér fannst þetta mjög heillandi. Ég var þá að
vinna bæði við textílhönnun og fatahönnun og
þetta tvennt fór saman í því sem maður var að
gera. Þetta er það sem ég hef haldið áfram að
gera. Strax á öðru ári fékk ég vinnu með skólanum
hjá ungum japönskum fatahönnuði. Japanir eru
mjög mikið í efnavinnu af þessu tagi, bæði að
breyta efnum og búa til ný og oft mjög fram-
úrstefnuleg efni. Þessari hlið greinarinnar kynnt-
ist ég vel hjá honum, og fór meðal annars að búa
til fyrir hann handgerða skó. Það var erfið vinna
en mjög góð reynsla. Ég aðstoðaði hann líka við
nokkrar sýningar. Ég vann þetta allt frítt til að
öðlast sem mesta reynslu. Þarna lærði ég ýmsa
tæknivinnu sem ég bý enn að og nýti mér. Í París
er gríðarleg áhersla á söluhliðina í þessum bransa
og fatalínur eru hannaðar í ljósi þess. Hver lína
þarf að hafa svo og svo margar buxur og svo og
svo marga toppa við. Hér heima er þetta allt öðru-
vísi, og ég get einbeitt mér miklu meira að list-
rænu hliðinni, en reyni þó að tvinna þetta tvennt
saman – að skapa góða fatalínu, en þó með þeirri
áherslu að hver flík sé sérstök.“
Eftir námið í París sankaði Ragna að sér enn
meiri reynslu með því að vinna hjá frægum tísku-
gúrú við að skapa hugmyndir að efnum. Heim
komin fór Ragna að vinna ýmis störf tengd faginu
– meðal annars að hanna mynstur fyrir íslenska
framleiðendur í ferðabransanum. Það átti ekki við
hana þótt reynslan hafi verið góð. Veturinn í
Myndlistar- og handíðaskólanum var Ragna að
vinna úr allri sinni reynslu og menntun; kynntist
löndum sínum í greininni og því sem þeir eru að
gera. Eftir námið fékk hún aðild að Kirsuberja-
trénu á Vesturgötunni, sem er rekið af tíu konum í
ýmsum greinum hönnunar. Þar er hægt að kaupa
flíkur Rögnu Fróðadóttur undir merkinu Path of
Love, eða Kærleikur eins og það kallast á ís-
lensku.
„Þegar ég var búin í skólanum og komin inn í
Kirsuberjatréð ákvað ég að einbeita mér að minni
hönnun og taka ekki neitt að mér sem truflaði það.
Þetta hefur tekist mjög vel í þessi þrjú ár sem lið-
in eru. Reksturinn er þægilegur og honum fylgir
ekki mikil áhætta. Ég vinn þarna í versluninni á
móti hinum konunum, á núna mína kúnna og mun
halda áfram að byggja þetta upp. Ég vinn bara
eftir minni línu og hanna föt á hvern sem er eftir
henni. Margir rugla saman saumakonu og hönn-
uði, en það er alls ekki rétt. Þó ég þurfi oft að
sauma hluta af minni hönnun sjálf lít ég fyrst og
fremst á mig sem hönnuð minnar línu og vinn við
að skapa minn stíl; saumaskapur er annað fag.“
Það eru efnin sem eru vörumerki Rögnu Fróða-
dóttur. Á vinnustofu hennar í Lundi standa
strangar í röðum hinmesku litrófi bleikra, ljós-
grænna, blárra og appelsínugulra tóna. Sum efnin
er búið að setja saman með þessu dæmigerða
„Rögnumunstri“, tveir flekar efna í ólíkum litum
orðnir að einum með bróderuðum línum og hringj-
um, bugðum og vafningum.
„Ég flyt mikið af mínum efnum inn frá Frakk-
landi, því þar þekki ég vel til. Þetta er mikið til
gegnsætt organza, en ég nota líka önnur efni með,
eins og ull, silki og hör. Ég legg saman ólíka liti,
tvö lög af efni. Það þarf fyrst að næla þetta allt
saman og grófsníða. Þá vinn ég munstrið mitt í
efnið og eftir það er loks hægt að sníða það í flík-
ina og framleiða hana. Ég er mjög hrifin af því að
vinna með liti, og þegar ég legg saman svona tvo
ólíka liti verður hver samsetning efna sérstök. Ég
er líka farin að versla við fyrirtæki í Sviss, sem
gerir í raun það sama og ég, að leggja saman tvo
ólíka liti, en mér finnst áferðin ekki verða sú sama
og þegar þetta er handgert. Ég er alltaf að leita að
einhverju nýju til að geta þróað þetta áfram og
þarf helst að sækja þær sýningar sem maður get-
ur. Það er til dæmis stór efnasýning tvisvar á ári í
París þar sem maður sér öll nýjustu efnin á mark-
aðnum. Það er líka gott að komast af og til inn í
umhverfi þar sem allir eru í sömu hugleiðingum,
maður er meira í sínum heimi hér á Íslandi.“
Rögnu finnst veröld fatahönnuðarins á Íslandi
vernduð og ólík því sem er í París. Hér þarf eng-
inn að hafa áhyggjur af næstu sýningu, og því
hvort hann slái í gegn – hér vinnur hver eftir sínu
höfði og frelsið er mikið. Sennilega er það þess
vegna sem íslenskir fatahönnuðir eru orðnir
svona eftirsóttir. Hver hönnuður hefur sinn sér-
staka stíl en Ragna segir að samt sé hægt að
greina að stíllinn sé íslenskur. Þótt íslenska hönn-
unin falli að tískunni er hún engan veginn að eltast
við hana. Andinn er frjáls og efnið líka. Tveir gest-
ir Listahátíðar keyptu flíkur eftir Rögnu í heim-
sókn sinni til landsins í síðasta mánuði. Ljósmynd-
arinn Mary Ellen Mark keypti jakka og
söngkonan June Anderson hálsklút. Ragna fram-
leiðir bara eina flík af hverri gerð, og hún segir
það geta verið erfitt að ákveða þegar efnið er
tilbúið í hvaða stærð flíkin eigi að vera. En við-
skiptavinirnir koma líka til hennar; fá að skoða
efnin og velja í samráði við hana. En af því að hver
flík er ekki til í öllum stærðum verður viðskipta-
mannahópurinn breiðari fyrir vikið.
„Þetta eru konur allt frá fermingaraldri og upp
í sjötugsaldurinn sem finnst fötin mín falleg og
langar í þau. Ég er líka alltaf að sjá það betur að
þetta eru oft mjög sérstakar konur; margar miklir
fagurkerar og listunnendur. Sumar koma aftur og
aftur og safna fötum úr línunni. Ég hanna líka
mikið af brúðarkjólum og leyfi mér þá oft að prófa
eitthvað alveg nýtt. Maður er í miklum tengslum
við fólk í þessu starfi og það er mjög skapandi.“
Andinn skapar efnið
Eftir Bergþóru
Jónsdóttur
Morgunblaðið/Þorkell
begga@mbl.is
Ragna Fróðadóttir fatahönnuður: „Ég er mjög hrifin af því að vinna með liti, og
þegar ég legg saman svona tvo ólíka liti verður hver samsetning efna sérstök.“