Morgunblaðið - 16.06.2002, Blaðsíða 49

BRÉF TIL BLAÐSINS
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 16. JÚNÍ 2002 49
RAÐGREIÐSLUR
Hættum rekstri tímabundið
Mikill afsláttur
Allt á að seljast
5% aukaafsláttur m.v. staðgreiðslu Sími 861 4883
á handhnýttum, austurlenskum gæðateppum
á Grand Hóteli, Sigtúni, Reykjavík
LOKADAGUR
ÚTSÖLUNNAR
Í dag
sunnudag 16. júní
kl. 13-19
Mikið úrval af afgönskum teppum
HEIMSMÓT KJERÚLFAI
verður haldið hér á landi dagana 1. til 7. júlí nk. Boðið verður upp
á þátttöku íslenskra ættingja og venslamanna, sem hér segir:
3. júlí á Fljótsdalshéraði:
Fljótsdalshringurinn: Trjásafnið, hádegisverður í Atlavík, ferð um Fljótsdal
með leiðsögumanni, skoðuð kennileiti, afhjúpaður minnisvarði, myndasýning
á Skriðuklaustri og veitingar. Verð kr. 3.000.
Valaskjálf: Veislumáltíð ásamt skemmtiatriðum kl. 20:00. Verð kr. 3.000.
6. júlí á Suðvesturhorni:
Þingvallaferð: Hittumst þar kl. 13:00 og njótum leiðsagnar um staðinn ásamt
erlendum frændum.
Naustið: Hátíðarkvöldverður ásamt skemmtiatriðum.
(Áætlað verð kr. 3.700.- til 4000.)
Tilkynnið þátttöku fyrir 20. júní nk. í símum 477 1595,
474 1118 og 557 1705 eða netfang vilborgsjk@visir.is
Parlez-vous français?
Hringbraut 121, JL húsið, 107 Reykjavík
Fax 562 3820
http://af.ismennt.is
af@ismennt.is
Talið þið frönsku?
10 tíma hraðnámskeið til að undirbúa
Frakklandsfara fyrir dvöl í Frakklandi.
Námskeiðið kostar kr. 9.900.
Alliance Francaise býður upp á: Ferðamannafrönsku:
SEM meðlimur íslensku þjóðarinnar
er nýtur málfrelsis, vil ég benda á að
sú hugmynd að hlýða kínverskum
stjórnvöldum og meina meðlimum
Falun Gong-samtakanna að koma til
landsins er furðuleg. Ég er furðu
lostinn yfir því sem háttvirtur dóms-
málaráðherra bar fyrir sig sem
ástæðu traustsins sem hún ber til
þessa yfirvalda: „Við eigum í við-
skiptum við Kína og þar er mikil
menningarþjóð.“ Hún hefur rétt fyr-
ir sér varðandi viðskiptin og ekki má
neita þessu um menninguna, en við
eigum líka í svipuðum viðskiptum við
þjóðir sem virða tjáningafrelsi og
mannréttindi, og því er svarið í heild
sinni ófullnægjandi. Benda má á, að
það stjórnkerfi sem Kínverjar taka
sér til fyrirmyndar úr fortíðinni, er
ekki skreytt réttindum litla manns-
ins.
Dæmi:
Þegar Kínamúrinn var reistur fyr-
ir um tvö þúsund árum, var mikið
velmegunartímabil í sögu keisara-
valdsins og aðalsins, en bygginga-
mennirnir nutu ekki góðs af. Þeir
sem ekki skiluðu nægilegu dagsverki
eða féllu niður af þreytu, voru reknir
á hol með sverðum þrautþjálfaðra
hermanna sem höfðu verið aldir upp
við það eitt að þjóna hinum guðdóm-
lega keisara af öllum sínum mætti.
Ég verð að játa, að þrælahald er
ekki leyft lengur í kínverskum lög-
um, en sú hefð sem byggist á skila-
boðum frá föður til sonar er enn að
mestu leyti órjúfanleg. Til hvers að
hlýða sömu stjórnvöldum og mót-
mæltu samskiptum Íslendinga og
embættismanna frá Taívan?
Þegar hann Peng kom í heimsókn
hingað til lands þurfti að loka heilu
íbúðarhúsi í Breiðholtinu vegna þess
að hinn háttvirti erlendi gestur vildi
fá að skoða sig um á íslensku alþýðu-
heimili. Fólk komst ekki heim til sín
vegna hinnar þéttu raðar lögreglu og
lífvarða við innganginn. Við Íslend-
ingar erum sjálfstæð þjóð með lýð-
ræði og góð grundvallarmannrétt-
indi, og við þurfum ekki að lyppast
niður fyrir erlendri þjóð. Mitt álit er,
að íslensk stjórnvöld séu hrædd við
þau kínversku, og séu þess vegna á
því að fylgja hinum fræga „bann-
lista“ gegn Falun Gong-hreyfing-
unni. Sjálfur er ég mjög smeykur við
þetta mál, og óska þess að allt fari
friðsamlega fram, en líkt og aðrir, vil
ég fá að tjá mig.
Falun Gong eru ekki ofbeldissam-
tök. Þau eru kannski svolítið ólík
öðrum félögum en þegar á heildina
er litið sést aðeins samansafn fólks
sem vill halda sér í jafnvægi. Ég
heyrði það sem sagt er, að samtökin
neiti allri læknisþjónustu, en það er
aðeins smávegis vandamál miðað við
valdbeitingu yfirvalda í Kína.
Fyrir nokkru birti blaðið Lifandi
vísindi kafla sem fjallaði um Falun
Gong, og hvet ég fólk til að lesa slík
efni sem og söguþróun Kína síðast-
liðin tvö þúsund árin. Ef valdamesti
maður fjölmennustu þjóðar í heimi
kemur hingað til lands og ætlar að
ávarpa almenning, getur íslenska
lögreglan líklega ekki séð um slíkt
upp á eigin spýtur.
Við þyrftum aðstoð frá NATO, það
er að segja gæslulið og fulltrúa
heimspressunnar, til að halda dipl-
ómötum og mótmælendum í skefj-
um. Enginn vill skothríð og óeirðir,
allra síst hinn almenni íslenski borg-
ari.
Ég ber fulla virðingu fyrir kín-
verskum stjórnvöldum, þó að ég
skilji þau ekki alveg. Ef ég hef rangt
fyrir mér varðandi álit háttvirts
dómsmálaráðherra, bið ég hana af-
sökunar.
ARNAR ÞÓR KRISTJÁNSSON,
Grænumörk 10,
Hveragerði.
Bréf til almennings
Frá Arnari Þór Kristjánssyni,
nema:
AFI Jóns Sigurðssonar og alnafni
byggði nýjan bæ hér á prestssetrinu
Hrafnseyri um 1800 og í því húsi
fæddist Jón forseti 17. júní 1811.
Telja má víst að séra Jón hafi byggt
bæ sinn, sem var með þremur burst-
um, eftir teikning-
um kollega síns í
Vatnsfirði við
Djúp, séra Guð-
laugs Sveinsson-
ar, en hann má
teljast faðir ís-
lenska burstabæj-
arins í þeirri
mynd sem við
þekkjum hann;
tvö eða fleiri sam-
síða hús sem öll
snúa timburklæddum stöfnum fram á
bæjarhlað.
Burstabærinn er íslenskt fyrir-
bæri. Arkitektúr sem hvergi þekkist
annarsstaðar í veröldinni og má
gjarnan halda því meir á lofti en gert
er. Mörgum kemur á óvart að bursta-
bærinn varð ekki algengur í sveitum á
Íslandi fyrr en um miðja nítjándu öld,
en svo segir Hörður Ágústsson í sín-
um stórmerku fræðum, en hann má
teljast fróðastur núlifandi manna um
þetta íslenska byggingarform.
Ekki entist nú burstabær Jóns
gamla Sigurðssonar mjög lengi, því
um aldamótin 1900, þegar séra Böðv-
ar Bjarnason tók við stað og búi á
Hrafnseyri, var bærinn nánast fallinn
að viðum og veggjum. Var hann rifinn
en séra Böðvar byggði sér nýtt íbúð-
arhús. Af einhverjum ástæðum stóð
þó eftir eitt gaflhlað til vitnis um liðna
tíð.
Vorið 1993 var Sveinn Einarsson,
hleðslumaður frá Hrjóti á Austfjörð-
um, fenginn til að endurhlaða gaflhlað
það sem eftir stóð. Þegar til átti að
taka neitaði Sveinn að snerta við gafl-
hlaðinu, en sagðist í þess stað gjarnan
vilja hlaða upp allan bæinn og má
segja að þessi orð Sveins hafi verið
kveikjan að því sem á eftir kom. Af
þessum hugmyndum varð þó ekki,
þar sem Sveinn féll frá veturinn eftir.
Burstabærinn endurreistur
Hrafnseyrarnefnd tók svo málið
upp á sína arma undir forystu for-
mannanna Þórhalls Ásgeirssonar og
síðar Matthíasar Bjarnasonar og lét
hefja framkvæmdir eftir frumupp-
dráttum Ágústar Böðvarssonar, með
hliðsjón af líkani af bænum í Safni
Jóns Sigurðssonar og teikningum
Auðuns H. Einarssonar, sem var yf-
irsmiður við verkið ásamt Sófusi Guð-
mundssyni. Höfð var hliðsjón af út-
tektargjörðum og ekki síst lýsingum
sjónarvotts, Guðbjargar Kristjáns-
dóttur frá Baulhúsum, sem gisti í
bænum nokkrar vikur þegar hún
gekk til spurninga hjá séra Richard
Torfasyni rétt fyrir aldamótin 1900.
Hornsteinn var lagður að bygging-
unni 17. júní 1994 og veggir bæjarins
hlaðnir upp þá um sumarið og þurfti
þar ekki að giska á neitt þar sem
moldin sagði til um hvar veggirnir
höfðu staðið. Að öðru leyti var ekkert
við að styðjast nema áðurnefnt gafl-
hlað. Engar rústir eða neitt slíkt.
Unnið var við bygginguna næstu
sumur og bærinn síðan formlega tek-
inn í notkun 17. júní 1997. Reynt var
að hafa bæinn sem líkastan fyrir-
myndinni þótt margt sé þar öðru vísi
útlits en var þegar Jón forseti var að
alast þar upp. Þar eru til dæmis ekki
moldargólf eins og Jón ólst upp við og
miklu meira er þar af timbri innan
veggja en forðum. Þar er lítið nýtísku
eldhús og salerni eftir kröfum tímans
og allt þannig útbúið í hólf og gólf að
hreyfihamlaðir geti athafnað sig að
vild. Hrafnseyrarnefnd lagði áherslu
á að í bænum færi fram lifandi starf-
semi og gamalt og nýtt tengt saman
til að laða fólk að sögunni. Er það í stíl
við það sem víða gerist erlendis og
þykir hafa lánast mjög vel á ýmsum
stöðum.
Veitingar í þjóðlegum stíl
Í bænum eru seldar veitingar í
þjóðlegum stíl yfir sumartímann og er
meðlætið heimabakað þar innan
stokks. Og sýningar ýmiskonar eru
hafðar þar uppi. Þá eru þar meðal
annars ýmsir munir frá tímum Jóns
Sigurðssonar úr Byggðasafni Vest-
fjarða og einnig er verið að koma upp
utan dyra sýnishornum af hestaverk-
færum þeim sem tíðkuðust í landbún-
aði hér á landi áður fyrr. Þá hefur ver-
ið byggður sýninga- og veitingapallur
utandyra sem eykur notagildi bæjar-
ins verulega.
Bærinn veitir staðnum
aukna dýpt
Burstabær Jóns Sigurðssonar var
reistur fyrir framlög frá Alþingi og
nokkrum fyrirtækjum í landinu og
má auðvitað um það deila hvernig til
hefur tekist eins og með önnur mann-
anna verk. Undirritaður hefur þó
nánast eingöngu heyrt og séð ánægt
fólk ganga um garða í bænum og eru
gestirnir óljúgfróður vitnisburður.
Óhætt er að fullyrða að þessi fram-
kvæmd hefur tekist framar öllum
vonum og veitir staðnum aukna dýpt
ef svo má segja og gefur bendingar
um það hvernig þar var umhorfs þeg-
ar sá maður sem íslensku þjóðinni
stendur einna næst hjarta ólst þar
upp. Aðsókn gesta og gangandi að
Hrafnseyrarstað og safni Jóns Sig-
urðssonar hefur aukist um helming
frá því bærinn var endurbyggður.
Sem áður segir er bærinn nefndur
Burstabær Jóns Sigurðssonar og er
Alþingi, Hrafnseyrarnefnd og fyrir-
tækjum þeim sem að byggingunni
stóðu til mikils sóma.
HALLGRÍMUR SVEINSSON,
Hrafnseyri við Arnarfjörð.
Burstabær Jóns Sigurðs-
sonar á Hrafnseyri
Frá Hallgrími Sveinssyni stað-
arhaldara á Hrafnseyri:
Frá Hrafnseyri
Hallgrímur
Sveinsson
alltaf á föstudögum