Vísir - 30.10.1980, Qupperneq 9

Fimmtudagur
30. október 1980
VÍSIR 9
— — — — — — ——— — — — — — — — — — — —
L
HVERT NU. ASI?
Þegar þetta er skrifað er lik-
legt að einhver friður verði á
vinnumarkaðnum enn um sinn.
Eftir langt samningaþóf hafa
samningar verið undirritaðir
með venjulegum fyrirvara milli
heildarsamtaka vinnumarkað-
arins, en mörg vandamál eru
enn þá óleyst. Fyrir dyrum
stendur þing Alþýðusambands
Islands, og þau átök, sem þar
blasa viö, kunna enn að hafaá-
hrif á lok samningamála.
Átök á ASÍ þingi
Sumir gamalreyndir verka-
lýðsforingjar vofu búnir að spá
þvi að samningar tækjust ekki
fyrir alþýðusambandsþing.
Launþegar myndu verða svo ó-
ánægðir með það sem þeir bæru
úr bytum i samningunum að það
væri sama og sjálfsmorð fyrir
alþýðubandalagsforystuna i
verkalýðshreyfingunni að
ganga frá samningum nokkrum
vikum fyrir þingið. Engu að sið-
ur virðist að þvi stefnt.
Enginn vafi er á þvi að þessir
samningar munu dragast inn i
valdataflið i verkalýðshreyfing-
unni á æðstu samkomu þess.
Svo virðist sem tveir menn
muni einkum keppa um forseta-
stólinn og litill vafi er á þvi að á
miklu veltur fyrir rikisstjórnina
hvernig sú orrusta fer. Annars
vegar verður að likindum i
framboði framkvæmdastjóri al-
þýðusambandsins, Asmundur
Stefánsson, hins vegar einn af
þingmönnum Alþýðuflokksins
og þar með harður stjórnarand-
stæðingur, Karvel Pálmason.
ólíkir menn
Þessir tveir menn eru ákaf-
lega ólikir. Ásmundur Stefáns-
son er gamalgróinn alþýðu-
bandalagsmaður, háskóla-
menntaður hagfræðingur. Hann
hefur um alllangt skeið verið
framkvæmdastjóri Alþýðusam-
bandsins, en hefur i raun gegnt
mikilvægara hlutverki en fram-
kvæmdastjórar þess hafa áður
gegnt. Hann hefur i sivaxandi
mæli verið talsmaður launþega-
hreyfingarinnar, meðal annars
vegna heilsubrests kjörinna for-
ráðamanna. Hann hefur sótt og
varið sitt mál af hógværð en
festu. Ýmsum djarfhuga laun-
þegum hefur ekki þótt hann
nógu skeleggur, andstæðingar
bera mikla virðingu fyrir hon-
um, þar sem hann kann vel að
bregðast við öllum hagfræðileg-
um fullyrðingum og útúrsnún-
ingum. Litill vafi er á þvi, að
Asmundur er i raun mikill verð-
bólguandstæðingur og liklegur
til að ganga eins langt og honum
þykir fært til þess að úr henni
dragi, hver sem i stjórn situr. A
Annars vegar verður í framboöi
bandsins og hins vegar einn af
harður stjórnarandstæðingur.
sama hátt er óliklegt að hann
hlýði nokkurri flokkskipun um
aðgerðir, ef hann á annað borð
telur þær ekki þjóna hagsmun-
um launþega.
Baráttumaðurinn
Karvel
Liklega á þetta siðastnefnda
einnig við um Karvel. Hann er
enginn flokksþræll og verður
aldrei. Til þess er hann allt of
sjálfstæður og litskrúðugur per-
sónuleiki. Miklu liklegra er að
hann telji það heilaga skyldu
sina að vera á móti öllum rikis-
stjórnum, þó ekki væri nema til
þess að geta staðið i stafni á
fleyi sinu og höggið á báðar
hendur. Karvel er hinn dæmi-
gerði baráttumaður, sem helst
vill standa i valnum upp undir
hendur og hlaða föllnum and-
stæðingum á báða bóga.
framkvæmdastjóri Alþýöusam-
þingmönnum Alþýðuflokksins,
Karvel mun óhikaö beita valdi
verkalýðshreyfingarinnar til
þess að koma frá þeirri rikis-
stjórn sem nú situr, en hin næsta
kann að finna fyrirklóm hennar
lika, ef hún makkar ekki rétt.
Báðir atvinnumenn
Það eiga báðir þessir menn
sameiginlegt að þeir eru at-
vinnumenn á félagsmálasvið-
inu. Asmundur er sem fyrr segir
hagfræðingur og framkvæmda-
stjóri ASI. Karvel var kennari,
sem lenti eiginlega óvart inni á
alþingi á sinum tima, þegar
hann hreifst svo af gömlu bar-
áttukempunni Hannibal að hann
tók sæti á lista hans og flaut meö
honum inn á þing, sjálfum sér
og öllum öðrum nema Hannibal
til mikillar undrunar. Karvel
hefur hins vegar tekið mikinn
þátt i verkalýðshreyfingunni á
Vestfjörðum, eins og alkunnugt
er. Af hvorugum verður skafið
að þeir eru atvinnumenn i
stjórnmálum og verkalýðsmál-
um, enda virðist erfitt fyrir aðra
að komast nálægt valdastólum i
verkalýðshreyfingunni.
Pólitiskt valdatafl
Liklega skipta hæfiieikar og
uppruni þessara manna þó litlu,
þegar atkvæðagreiðslan hefst.
Hún verður fyrst og fremst póli-
tisk. Stjórnarkosningin i sjó-
mannasambandinu lofar ekki
góðu fyrir alþýðubandalags-
menn i þeirri atkvæðagreiðslu,
en þess ber þó að gæta að yfir-
gnæfandi meirihluti þingfull-
trúa er fyrirfram handjárnaður
og kýs eins og „til stóð”. Samt
er þvi ekki að neita að nokkur
hluti þingfulltrúa er ópólitiskur
og kýs bæði eftir mönnum og
faglegum málefnum. Þessir
neðanmóls
Magnús Bjarnfreösson
ræðir í dag um væntan-
legt ASI-þing og segir að
næsta mánuðinn fari orka
flokksapparatanna á
Islandi ekki í baráttuna á
alþingi heldur baráttu
fyrir þing ASI. Að síðar-
nefnda þinginu loknu geti
allt gerst.
menn kunna að ráða úrslitum á
þinginu. Þess vegna er liklegt
að stjórnarkosningin i sjó-
mannasambandinu herði al-
þýðubandalagsmenn upp i
kjarabaráttunni fram að
ASl-þingi. Liklegt er að margir
leiðarar eigi eftir að birtast i
Þjóðviljanum þangað til, þar
sem áhersla verður lögð á að til
engra kaupskerðinga megi
gripa til þess að stöðva verð-
bólguna.
Eitt er alveg vist. Næsta mán-
uðinn fer orka flokksapparat-
anna á Islandi ekki i þá baráttu
sem háð er við Austurvöll, nema
að þvi leyti sem það þykir nauð-
synlegt til að hafa áhrif á þing
ASl. Við átökin þar miðast nú öll
pólitisk barátta næstu vikurnar
og að þinginu loknu getur ailt
gerst.
Magnús Bjarnfreðsson.
Sjómenn mótmæia nióurskuröi
íjár til Landheigisgæslunnar
Sjómenn óska eftir að söluskattur sé felldur niður af öryggisbúnaöi.
A þingi Sjómannasambands
tslands, sem nýlokiö er f
Reykjavfk voru samþykktar
margvislegar ályktanir þar
ámeðal um öryggis og trygg-
ingamál, sem um langt skeiö
hafa verið meðal helstu áhuga-
mála.
Vísir birtir hér meginefni
ályktananna um þennan mála-
flokk frá Sjómannasambands-
þinginu.
A 12. þingi Sjómannasam-
bands tsiands, komu m.a. fram
eftirfarandi ályktanir um
öryggis- og tryggingamál.
Lögskráningu sjómanna er
enn nvjög ábótavant, þrátt fyrir
viðleitnistjdrnvalda i átt til hins
betra með nýorðinni lagabreyt-
ingu á lögskráningarlögum.
Vandinn er einkum fólginn i,
aö ekki er lögskráö á skip undir
12. brl. og i ónákvæmni á lög-
skráningu sjómanna .' en I sum-
um tilvikum liða margar vikur
frá þvi, aö sjömaöur hefur störf
áskipiogþartil lögskrdning fer
fram.
Skipstjómarmenn og skips-
hafnirhafa þvi miður ekki fylgt
lögskráningarlögum sem
skyldi, og hvetur þingið sjó-
menn til að taka höndum saman
svo betur megi fara.
Þingið itrekar kröfu sina um
nauösyn þess, að sjálfvirkum
sleppibúnaöi verði fyrir komið
á öllum gúmbjörgunarbátum.
Ennfremur aö gúmbjörgunar-
bátar veröi útbúnir öruggum og
rakaheldum fiberglashylkjum.
Til þess aö flýta fyrir fram-
gangi þessara nauösynlegu
öryggismála, gerir þingiö þá
kröfu til rikisstjórnar og Al-
þingis aö fella niöur allan sölu
skatt af hverskonar öryggis
búnaöi til skipa. Má i þvi sam-
bandi benda á, aö enginn sölu-
skattur er nú greiddur af fisk-
umbúöum, kjötpokum, fóöur-
mjöli, heyi svo og ööru dýra-
fóðri.
Mótmæli.
Um leiö og þingiö fagnar
komu hinnar nýju þyrlu Land-
helgisgæslunnar bendir það á
og mótmælir harölega þeim frá-
leitu vinnubrögöum fjárveit*
ingarvalds aö skera stórlega
niöur rekstrarfé til starfssemi
Landhelgisgæslunnar á sama
tima og efling hennar er þjóöar-
nauösyn. 12. þing Sjómanna-
sambandsins minnir á þaö
mikla öryggi, sem skip Land-
helgisgæslunnar veita sæfar-
endum viö Islandsstrendur og
Ibúum einangraðra byggöa og
sjómönnum á fjarlægum miö-
um. Þaö er krafa þingsins aö
Landhelgisgæslan veröi efld.
Þá bendir þingið á nauðsyn
þess, aö Alþingi endurskoöi 203.
grein siglingalaga um björg-
unarlaun til samræmis viö nú-
timann.
Þingiöbendir á nauösyn betri
og fullkomnari læknisþjónustu
fyrir sjdmenn en nú er. Enda
þótt heilbrigðisreglugerö mæli
svo fyrir, aö meö heilsufari sjó-
manna skuli fylgst, er I flestum
tilfellum, viö ráöningu sjó-
manns, i engu eftir þessari
reglugerö fariö.
Lagabreyting.
Dánar- og slysatrygging sjó-
manna tekur hækkunum á 6
mánaða fresti samkvæmt nán-
ari ákvöröun ráöherra, sam-
kvæmt lögum Nr. 25 frá 1977, en
þar segir svo: ,,Nú veröur
breyting á vikukaupi i almennri
verkamannavinnu og skal ráö-
herra þá innan 6 mánaöa breyta
upphæöum bóta samkvæmt
bráðabirgðaákvæðum þess-
um”.
Þingið gerir þá kröfu á
stjdrnvöld aö breyta lögum
þessum þannig, aö tryggingar-
fjárhæðir hækki stórlega og taki
breytingum samfara breyting-
um á framfærsluvísitölu 1. jan-
úar og 1. júli.
Þingiö gerir þá kröfu til
stjórnvalda, um aö breyta
lögum um bótagreiöslur viö ör-
orku- eöa dauöaslys sjómanna á
þann veg, aö bótagreiöslur
greiöist I samræmi viö þá trygg-
ingarfjárhæö er gildir á
greiösludegi.
Þingiö fagnar þeirri reglu-
gerö sem út er komin varöandi
aðbúnaö, hollustuhætti og
öi^ggi i skipum, og skorar á
Siglingamálastofnun rikisins að
fylgja henni nú þegar fast
eftir.
Þingið áminnir enn einu sinni
skipstjórnarmenn um aö brjóta
ekki þann öryggishlekk, sem is-
lenskum sjómönnum er búinn
meö tilkynningarskyldunni, og
hvetur þá til aö stuöla aö því.aö
hvimleiöum tilkynningum I
útvarpi um kæruleysi skip-
stjórnarmanna linni. Ella veröi
sektarakvæöum beitt viö itrek-
uö brot.
Fræðsla.
Þingiö skorar á útgeröar-
menn islenskra skipa að hefjast
nú þegar handa i samvinnu viö
sjómannasamtökin um fræöslu
fyrir sjómenn hvaö viökemur
öryggistækjabúnaöi um borö,
svo og notkun þeirra.
1 þessu sambandi veröi þeim
aöiljum er aö öryggismálum
sjómanna standa, veitt verulegt
fjármagn af ríkisvaldi til fram-
leiöslu á myndsnældum til
fræöslu fyrir sjómenn um
öryggismál.
Jafnframt að felld veröi niöur
öll aöflutningsgjöld af mynd-
segulböndum til notkunar um
borð i Islenskum skipum.
Þingiö hvetur Siglingamála-
stofnun rlkisins, Slysavarnar-
félag Islands og sjólsysanefnd
tilaövinna aö frekari athugun á
björgunarneti Markúsar B.
Þorgeirssonar.
Þingiö minnir aöildarfélög sin
á aö benda sjómönnum á eigin
ábyrgö á þvi, aö framfylgja öll-
um lögum um öryggisráöstaf-
anir og öry ggisbúnaö um borö I
islenskum skipum.