Vísir - 17.01.1981, Qupperneq 9

• í rr* i .ii 'i iú í >’iV> i
Laugardagur 17. janúar 1981
9
'ÍWL
VtSÍR
A mánudagskvöld sátu þeir að
spjalli i sjónvarpinu, nóbels-
verðlaunahafarnir i ár. Það er
sjálfsagt fleirum en mér þannig
farið að bera virðingu fyrir vis-
indamönnum og þekkingu
þeirra. Ekki minnkar aðdáunin,
þegar unnin eru fræðileg afrek i
svo flóknum visindum, að
maður beinlinis forðast að
heyra um þau taiað.
Það stingur þvi i stúf við þá
imynd sem skapast hefur um
hin vitsmunalegu ofurmenni, að
sjá á skjánum venjulegar
mannverur rétt eins og okkur
hin.
Umræður þessara spekinga
voru I sjálfu sér ekki ýkja
merkilegar, en þær voru af-
siappaðar og ánægjulegar, ekki
sist fyrir þá sök að þeir visinda-
menn sem þar áttu hlut að máli,
virtust vera I góðum tengslum
við umhverfi sitt og hversdags-
legt mannlif.
Upptekinn af lífinu
Þeir sem leggja stund á rann-
sóknir og sérfræðileg störf, eiga
það ætíð á hættu að einangrast,
lokast af i eigin hugarheimi. Oft
hef ég vorkennt slikum mönn-
um, sem ekki geta gefið sér
tima til að njóta þess fjölbreyti-
leika sem lifiö hefur upp á að
bjóða.
Mig minnir að Sigurður Nor-
dal segi einhvers staðar að hann
hafi aldrei getað sökkt sér ofan i
fræðin, þvi hann hafi verið of
upptekiim af lifinu. Þetta hefur
mér fundist mikil speki.
En spekingarnir i sjónvarpinu
litu ekki út fyrir að hafa ein-
angrast, guði sé lof. Og þeir töl-
uðu heldur ekki þannig. Einn
þeirra vitnaði til konu sinnar,
sem hafði sagt að hann væri sá
lukkunnar pamfill, að fá borgað
kaup fyrir að njóta lifsins. Það
er rétt, mikil gæfa felst i þvi aö
hafa yndi af ævistarfinu og það
hlýtur að vera mikil fullnæging
að finna lykil að visindalegum
Fréttamenn útvarps
Slikt verður þvi miöur á
stundum hlutskipti mætra
manna. Ekki átti ég von á þvi að
sæmdarmanninum Andrési
Björnssyni útvarpsstjóra félli
þess háttar álagahamur.
Nýlega auglýsti Rikisútvarpiö
eftir tveim fréttamönnum i fullt
starf og einum til afleysinga.
Mikill fjöldi umsókna barst og
þær umsóknir voru lagðar fyrir
útvarpsráð eins og venja er.
Þegar útvarpsráð skyldi gefa
umsögn sina um umsækjendur
brá svo við að fréttastjóri út-
varpsins lagöi óumbeðið fram
skrifleg meömæli um þrjá til-
tekna einstaklinga. Útvarpsráð
er hins vegar formlegur um-
sagnaraðili og um það hefur rikt
áratuga hefð, að útvarpsstjóri
tæki tillit til útvarpsráös i þeim
efnum, ekki sist, þegar vilji þess
er nær einróma eins og nú varð.
öllum til mikillar furðu huns-
ar útvarpsstjóri niöurstöðu
ráðsins en skipar i stöðurnar
eins og fréttastjóri lagði til.
Pólitískur yfirgangur
Með þeirri ákvörðun gengur
útvarpsstjóri ekki aðeins fram-
hjá kunnum blaðamanni sem
hefur margra ára starfsreynslu
til aö koma að ungri og litt
reyndri stúlku, heldur rekur
hann tunguna framan i þá aöila,
sem alþingi hefur kosið sem
fulltrúa almannavaldsins i
þessari rikisstofnun.
Ekki verður annaö séö en út-
varpsstjóri hafi látið pólitiskan
yfirgang og innanhússráðrfki
hafa sig að handbendi og önnur
ályktun veröur ekki dregin af
málavöxtum en sú að lyktum
hafi verið ráðiö löngu áöur en
útvarpsráð fékk málið til með-
ferðar.
Mælirinn fullur
Ahrif kommúnista eru oröin
ærin hér á landi. Þeir hafa tögl-
in og hagldirnar hvar sem lit-
FRÆNDUR ERU OFT
FRÆNDUM VESTIR
gátum, geta uppgötvað efna-
fræðilegar eða liffræðilegar for-
múlur, sem mannkynið allt nýt-
ur góðs af.
Hinsvegar er stærsta gátan
lifiö sjálft, og hvernig sem vis-
indin þróast og þekkingin eykst
virðist sú gáta óleysanleg. Þess
vegna er lifið svo spennandi og
sifellt að koma okkur á óvart.
Lifshamingja hvers og eins er
fólgin i undrum lifsgátunnar og
þeim forréttindum að vera til.
„Við lifum svo stutt, en erum
dauð svo óralengi”.
Páll P. Pálsson
Lifsnautn geta menn fundið
i hverskonar störfum. Þau
þurfa ekki að vera bundin við
visindi og fræðistörf.
Þannig er hægt að Imynda
sér að tónlistarmaðurinn Páll P.
Pálsson njóti þess starfs sem
hann hefur helgað sér. Á
fimmtudaginn stjórnaði Páll
sinfóniuhljómsveitinni af sömu
innlifuninni og svo oft áður og
þá var einnig frumflutt tónverk
eftir hann sjálfan.
Páll hefur sett svip sinn á is-
lenskt tónlistarlif um áratuga
skeiö. Hann er brennandi I and-
anum og áhuginn og ánægjan i
hinu daglega starfi leynir sér
ekki. Slfkir menn eru ómetan-
legir, vegna þess aö þeir hrifa
með sér og smita út frá sér með
lifskrafti og atorku.
Stundum er skammast út I til-
verusinfóniunnar. Hún er flokk-
uð undir menningarsnobb og
listalúxus. Alltslikt tal er reist á
þröngsýni. Vist er þaö dýrt aö
reka stóra hljómsveit, en þaö er
lika dýrt að vera fullvalda þjóð.
Menningarlaust land er eins og
skóli án bóka, líf án lofts.
Siöustu tveir hljómleikar
sinfóniunnar voru upplyfting I
skammdeginu og ómetanlegur
liður i þeirri viðleitni aö gefa
okkur tækifæri til að njóta lifs-
ins, vera til.
Æran fór fyrir litið
Sagt er að skammdegið sé
þrúgandi og niðurdrepandi.
Sennilega er það rétt. En nú fer
sólin hækkandi og brúnin lyftist.
Timi skiðaferða.árshátiða og
þorrablóta fer i hönd og ný ver-
tið. Eftjr að hafa þraukað i
skammdegi efnahagsvandræöa
og Gervasoni hálfan veturinn,
þá er þess að vænta aö fram-
undan sé betri tið með blóm i
haga.
Annars virðist sem frans-
maðurinn sé ekki alls kostar
horfinn af sjónarsviöinu. Þökk
sé Gunnari og Guðrúnu. Sjónar-
spil þeirra skötuhjúa er meö
hreinum endemum. Guðrún
Helgadóttir vann sér nokkurrar
virðingar, þegar hún stóð fast á
andúð sinni gagnvart þeirri
málsmeðferð sem Gervasoni-
máliö hlaut i rikisstjórninni.
Hvort sem menn voru henni
sammála eða ekki, þá skildu
flestir þær röksemdir hennar,
að brottrekstur Gervasoni
striddi gegn hugsjónum hennar
um mannréttindi og meðferð á
landflótta mönnum. Hún tók
stórt upp I sig og visaði til æru
Islendinga og hélt þvi fram að
ráðherrar hefðu orðiö berir af
valdhroka og ósannsögli.
Stimamýkt
En ekki þurfti meira en
huggulegt morgunkaffi heima i
stofunni hjá forsætisráðherra til
aö hún afhjúpaði sig sem frekar
litils gildan pólitikus. Hún tók
rikisstjórnina i sátt, gegn þvi
loforði Gunnars að hann gengi I
persónulega ábyrgö fyrir að
Gervasoni yröi ekki sendur i
fangelsi I öðrum löndum.
Guðrún át hugsjónir sinar
með morgunkaffinu.
Af Gunnari Thoroddsen er það
að segja að hann hlýtur að eiga
meira en litið undir sér, að geta
ábyrgst það að strákur frá
Frakklandi fái ekki tugthúsvist i
öðrum löndum.
Þeir sem hingað til hafa
ritstjórnar
pistill
Ellert B. Schram
ritstjóri skrifar
staðið nær Gunnari Thoroddsen
en alþingismenn Alþýöubanda-
lagsins undrast nokkuð þá
stimamýkt og alúð sem hann
sýnir þegar þetta fólk er
annarsvegar. Það kemur alla
vega illa við marga góða menn
á sama tima og hann gerir sér
farum að litillækka „flokksbrot
Geirs” frammi fyrir alþjóð.
Frændur eru oft frændum verst-
ir.
ið er, rikisstjórn, borgarstjórn,
verkalýðssamtök menningar-
mál. Og nú er yfirgangurinn
oröinn slikur að vandaðir menn
eins og Andrés Björnsson eru
notaðir til aö troöa málaliðum
þeirra inn I fréttamannastöður
opinberra fjölmiðla I blóra viö
hefðir og meirihluta. Hvenær er
mælirinn fullur? Hvenær ætla
lýöræðislega þenkjandi menn að
skilja að hér verður að spyrna
við fótum svo öfgafullir minni-
hlutahópar hreiðri ekki um sig á
öllum sviðum þjóöfélagsins?
Það er gott að búa á Islandi.
Fram að þessu hafa hornsteinar
islensks samfélags verið frjáls
og öflugur atvinnurekstur,
félagsleg samhjálp og heilbrigt
menningarlif.
Nú i seinni tið hafa veriö leidd
til öndvegis þau öfl i þjóðfélag-
inu sem fyrirlita frjálsan at-
vinnurekstur, hafa öfundina að
leiðarljósi og litilsvirða hvern
þann þátttakanda i menningar-
starfi, sem þeim er ekki
þóknanlegur.
Er þetta það ísland sem viö
viljum? Stéttastriö, valda-
hroka, óvild út i náungann, bælt
einstaklingsframtak, allsherjar
flatneskju?
Hversu lengi ætlum við aö
fljóta sofandi að feigðarósi?
Ellert B. Schram