Vísir - 02.05.1981, Qupperneq 2

2
vísm
Laugardagur 2. maí 1981.
IJT UM HVIPPINN OG HVAPPINN — ÚT UM HVIPPINN OG HVAPPINN — ÚT UM HVI
UR AFMÆLIS-
DAGABÚKINNI
Messa
vaiDorgar
Sumir halda, að 1. mai hafi
aldrei veriö annað en hátiðisdag-
ur verkamanna og uppfinning
siðari tima. Sú er þó alls ekki
raunin, þvi að dagurinn var áður
þekktur sem Valborgarmessa og
einnig sem tveggja postula-
messa. Valborg var, segir sagan,
dóttir Rikharðs konungs á Eng-
landi á 8. öld. Hún gerðist abbadis
i þýsku klaustri og dó þar i landi
779 eða 780. Og á legsteini hennar
spruttu fram dropar, sem menn
söfnuðu i glös og notuðu fyrir
meðal.
Postularnir tveir voru þeir
Filippus og Jakob. Nú, en 1. mai
var gerður að hátiðisdegi verka-
manna árið 1889 og fyrsta kröfu-
ganga i tilefni dagsins á íslandi
mun hafa verið gengin i Reykja-
vik árið 1923.
Það er auðvitað út i hött að
halda þvi fram að verkamanna-
samtök eða verkamenn yfirhöfuð
eigi afmæli 1. mai. Þó getum við
ekki á okkur setið að fletta upp á
þessum degi i afmælisdagabók-
inni svona að gamni:
,,Þú hefur mjög sterka per-
sónugerð og meðfædda tilhneig-
ingu til stjórnar og yfirráða. Þú
ert hagsýnn og framkvæmda-
samur, en skyldir varast aö
flaustra um of að ákvörðunum.
Þú annt fögrum listum og
þægindum. Venjulega ertu gæfur
og rólegur, en ákaflyndur og
langrækinn, ef þú ert reittur til
reiði.”
AÐ ETA SIG INN I VISTINA
Og svo við höldum áfram aö
glugga i þá merku Bók daganna,
má fljóta með, að á morgun, þ. 3.
mai, er krossmessa á vori. Þann
dag á Helena, móðir Konstan-
tinusar mikla að hai'a fundið
kross Krists með nöglunum á i
Hausaskeljastað og látið reisa
hann upp á Golgata áriö 320.
Krossmessa var annars vinnu-
hjúaskildagi fram til 1700 (eftir
það er hann 14. mai) og i þann
tima var krossmessuárið ráðn-
ingartimi. Sagt var að það væri
hefð, að hjúið mætti ekki borða
miðdegismat hjá fyrri húsbænd-
um, ef það ætlaði að skipta um
vist, þvi að þá æti það sig inn i
vistina, varð skyldugt til að vera
áfram. Þvi hafi húsbændur stund-
um haft freistandi mat á kross-
messunni, vildu þeir halda i hjúin
á annað borð. ,
UNGUR MABUR A UPPLEIÐ
r assbinder hafði ekki
fyrr lokið við að fullgera
sjónvarpsþættina ,,Ber-
lin Alexanderplatz”
(hvenær skyldum við fá
að sjá þá hér?) en hann
hófst handa við kvik-
mynd um Lale Ander-
son, söngkonuna sem
gerði garðinn frægan
með laginu Lili Mar-
lene. Það er Hanna
Schygulla, sem leikur
Lale, sú sama Hanna
og lék Maríu Brown i
hjónabandinu. Þýskir
kvikmyndagagnrýnend-
ur hafa úthrópað þetta
siðasta verk Fassbind-
ers og segja það hámark
smekkleysisins
(„monumental kitsch!)
en hvað um það, myndin
fer eins og eldur í sinu
um Evrópu og e.t.v.
rankar einhver islensk-
ur kvikmyndahúsaeig-
andi við sér...
Stefán og Þórunn Sigriöur.
ISLENSK MENNING
ÚT UM ALLT
Nú fer að liða að þvi, að
Sinfóniuhljómsveit íslands ferð-
búist fyrir reisuna til Þýskalands
og Austurrikis. Hljómsveitin
mun, eins og kunnugt er, leika á
norrænni listahátið i Wiesbaden i
Þýskalandi i mai, nánar tiltekið
þ. 15. A efnisskránni er eitt is-
lenskt verk, Forleikur eftir Jón
Leifs og tvö erlend, pianókonsert
eftir Grieg og sinfónia i d-moll
eftir César Frank. Franski
hljómsveitarstjórinn Jean-Pierre
Jacquillat stjórnar og norski ein-
leikarinn, Kjell Bekkelund, spilar
konsert Griegs.
Á þessari sömu listahátið i
Wiesbaden mun leikhópur frá
Þjóðleikhúsinu sýna leikritið
Stundarfrið eftir Guðmund
Steinsson. Stundarfriður var
sýndur hér heima við fádæma
vinsældir og i haust sýndi Þjóð-
leikhúsið þetta leikrit á leiklistar-
hátiö I Júgóslaviu og i Sviþjóö viö
éinkar góðar undirtektir. Að
þessu sinni verður Stundarfriður
einnig sýndur i Lúbeck og i Kaup-
mannahöfn. Leikstjóri er Stefán
Baldursson og leikmyndina gerði
Þórunn Sigriður Þorgrimsdóttir.
Þá er ekki úr vegi að geta þess I
leiðinni, að finnskur balletthópur,
frá Raatikko-leikhúsinu mun
sýna Sölku Völku-ballettinn i
Wiesbaden. Félagar frá Raa-
tikko-leikhúsinu dönsuðu Sölku
Völku hér i Reykjavík fyrir
nokkrum árum og þótti það góð
sýning. Ballettinn er, eins og
nærri má geta, saminn eftir sam-
nefndri skáldsögu Halldórs Lax-
ness.
Sjóðið
flskinn
norð
Nýjustu fregnir úr fiskiðnaðin-
um herma, að hægt sé að halda
fiski ferskum helmingi lengur
með þvi að stinga honum i 88
gráðu C heitt vatn strax og hann
kemur úr sjónum.
Næringarfræðingarnir prófess-
or Zall og prófessor Kellher við
Cornell háskólann i Bandarikjun-
um hafa gert rannsóknir á
geymsluþoli þorsks og lýsu. Þeir
uppgötvuðu, að væri fiskurinn
snögghitaður á ofangreindan hátt
áður en hann væri isaður, væri
hann enn sem nýr eftir 10 daga.
Fræðingarnir fullyrða, að hið
sama eigi við um allar fiskteg-
undir og hvort sem um er að ræða
ferskvatns- eða sjávarfisk.
Skýringin er sú, að gerlarnir sem
valda skemmdum, þola vel kulda
enda hafa þeir alist upp i köldu
vatni. Þeir láta þvi enga isingu á
sig fá. Hitaáfall 88 gráðu heits
vatnsins þola þeir aftur á móti
alls ekki. Það mun nægja að
fiskurinn sé 2 sekúndur i heitu
vatninu.
Slð-
gæöls-
hnappur
frá
Ameríku
Auglýsmg í luuri aivoru ur oiaoi
að westan.
ÚT UM HVIPPINN OG HVAPPINN — ÚT UM HVIPPINN OG HVAPPINN — ÚT UM HVI