Vísir - 02.05.1981, Qupperneq 8

vtsrn
Laugardagur 2. mai 1981.
VlSIR
Útgefandi: Reykjaprent h.f.
Ritstjóri: Ellert B. Schram.
Fréttastjóri: Sæmundur Guðvinsson. Fréttastjóri erlendra frétta:
Guðmundur Pétursson. Blaðamenn: Axel Ammendrup, Arni Sigfússon,
Fríða Astvaldsdóttir, Gylfi Kristjánsson, Herbert Guðmundsson, lllugi
Jökulsson, Jóhanna Sigþórsdóttir, Kristin Þorsteinsdóttir, Páll Magnús-
son, Sigurjón Valdimarsson, Sveinn Guðjónsson, Þórunn Gestsdóttir.
Blaðamaðurá Akureyri: Gisli Sigurgeirsson. Iþróttir: Kjartan L. Páls-
son, Sigmundur O. Steinarsson. Ljósmyndir: Emil Þór Sigurðsson,
Gunnar V. Andrésson. Útlitsteiknun: Gunnar Trausti Guðbjörnsson,
Magnús Olafsson. Safnvörður: Eiríkur Jónsson.
Auglýsingastjóri: Páll Stefánsson.
Dreifingarstióri: Sigurður R. Pétursson.
Ritstjórn: Siðumúla 14, simi 86611, 7 linur.
Auglýsingar og skrifstofur: Síðumúla 8. Símar 86611 og 82260.
Afgreiðsla: Stakkholti 2-4, sími 86611.
Askriftargjald kr. 70 á mánuði innanlands og verð í lausasölu 4 krónur
eintakið.
Vísir er prentaður í Blaðaprenti, Siðumúla 14.
Máttleysi á baráttudegi
Ávörp þau, sem verkalýðssam-
tökin sendu frá sér á baráttudegi
sínum, 1. maí, voru innantóm
slagorð og máttlausar yfir-
lýsingar. Vafasamt er að nokkur
haf i Ijáð þeim eyra, hvað þá talið
þau til tíðinda. Greinilegt er að
fulltrúaráð verkalýðsfélaganna í
Reykjavík hefur lagt meiri
áherslu á samstöðu heldur en
innihald, enda úir og grúir af
mótsögnum og úreltum klysjum í
ávarpi þess.
Rauð verkalýðseining helgaði
dagskrá sína frelsisbaráttu al-
þýðu í El Salvador og fulltrúa-
ráðið í Reykjavik lagði megin-
áhersluá herlaust ísland. Hvort-
tveggja er auðvitað víðsfjarri
hagsmunum íslenskrar alþýðu-
stéttar um þessar mundir.
Það bitastæðasta í þeim yfir-
lýsingum sem gefnar voru út f
gær var að finna í ávarpi verka-
lýðsfélaganna í Hafnarfirði, þar
sem mótmælt var ,,öllum til-
raunum til að leiða verkalýðs-
samtökin inn á þá braut að verða
handbendi eins eða annars
stjórnmálaf lokks".
Reynslap hefur sýnt að verka-
lýðshreyf ingin og samtök hennar
er voldugt afl, sem getur knúð
fram vilja sinn og kröfur, ef
henni býður svo við að horfa.
Fyrir tilstilli samtakanna hefur
hagur launafólks tekið miklum
breytingum til hins betra og á
það þá jafnt við í beinum launa-
kjörum sem almennum félags-
legum réttindum.
En samtök verkalýðsins hafa
smám saman breytt um svip á
síðari árum. í stað baráttu-
glaðrar, áhugasamrar sveitar
með launþegana sjálfa í broddi
fylkingar, hafa verkalýðsfélögin
þróast í tiltölulega hægfara
stof nanir með atvinnupólitíkusa í
fyrirsvari. Öll viðbrögð eru
svifasein og þung í vöfum og for-
ingjarnir eru frekar umboðs-
menn en hagsmunaaði lar. Og það
sem verst er: verkalýðsfélögin
eru ekki lengur fagleg, heiðarleg
hagsmunasamtök félagsmanna
heldur er þeim beitt fyrir vagn
pólitískra flokka af grímulausri
ófyrirleitni.
Hagsmunum launamannsins er
skákað til á taf Iborði stjórnmála-
mannanna eftir því sem hentar
best í refskák þeirra frá einum
tfma til annars.
Þessi þróun hefur ef til vill
aldrei komið skýrar fram heldur
en í tíð núverandi ríkisstjórnar.
Hér er ekki verið að álasa hóf-
sömum vinnubrögðum eða var-
færni í stríðsyfirlýsingum og
vera má að það teljist til
ábyrgðar og skilnings á er’fiðri
stöðu í efnahagsmálum þjóðar-
innar, að verkalýðurinn láti yfir
sig ganga nokkrar kjara-
skerðingar. En sú staða var
einnig fyrir hendi þegar Alþýðu-
sambandið setti fram kröfuna
um samninga í gildi og beitti sér
fyrir ólögmætu útf lutningsbanni.
Nú er ekki lengur minnst á slík
slagorð, og foringjar ASÍ láta sér
það vel lynda að samráð séu virt
að vettugi, þegar gripið er til
ef nahagsráðstafana.
Ekki verður sagt að mikil reisn
hvíli yfir hinni sjálfskipuðu
verkalýðsforystu á baráttudegi
verkalýðsins. Þeir fulltrúar
hennar, sem tekið hafa sæti á al-
þingi til að fylgja málum hennar
eftir hafa þagað þunnu hljóði á
málskrafsþingum. Foringjar
hennar aðrir hafa bugtað sig og
beygt fyrir tilskipunum ríkis-
stjórnar. Raddirþeirra eru ýmist
hljóðnaðar eða máttlausar.
Ávörp þeirra eru formsatriði en
ekki heitstrengingar.
Þannig fer fyrir öllum þeim,
sem taka flokkslega þjónkun
fram yfir hagsmuni fjöldans og
telja persónulegan frama sinn
merkilegri en faglega kjara-
baráttu.
Þessarar stöðu geldur íslensk
verkalýðshreyfing. Því eru
aðvörunarorð verkalýðsfélag-
anna í Hafnarfirði í tíma töluð.
Brýnasta verkefni verkalýðs-
samtakanna í landinu er að
hrista flokksklafana af forystu
sinni.
Nidur úr snúrustaurunum
og upp launastigann
Sumir karlar, — sumar konur
lika, halda aft jafnréttisbaráttan
hafi þann eina tilgang aft koma
öllum konum niður úr snúru-
staurunum og upp iaunastig-
ann, úr kúastaskápnum og inn i
embætti, upp úr pottunum og
niftur á Alþingi. Aft allar þær
skrautfjaftrir, sem karlasam-
félagift hefur sjálft skapaft, séu
keppikeflift. Aft markmift jafn-
réttiskvenna sé fyrst og siftast
aft verfta eins og karlmaftur.
Þessi afstafta til kvenrétt-
indabaráttunnar byggir á þeim
forsendum, hlýtur aft vera, aft
þaft aft vera karlmaftur sé svo
stórkostlegt, aft hugarfar hans
sé svo eftirbreytnilegt, hlut-
skipti hans svo eftirsóknarvert,
verk hans svo öfundsverft og allt
sköpunarverk hans svo dýrft-
legt, aft konur hljóti aft þykjast
fullsáttar vift tilveruna, fái þær
afteins aft deila meft honum
þessu upphafna hásæti. bá sé
takmarki kvenna náft. Og þess
vegna nægi, baráttu þeirra til
framdráttar aft fjölga dagvist-
um, og þvo upp eftir matinn. A
þessum forsendum geta þeir
staftift uppi i ræftustólum og
lofaö greiftari aftgang aft dýrö-
inni. Á þessum forsendum hrósa
þeir sér af fórnfýsi sinni, þegar
þeir hafa skúraft eldhúsgólfift og
brosa litillátir þegar þeim er
þakkaft fyrir aft setja plöggin sin
sjálfir i þvottavélina. Og sumir
hafa jafnvel konur i ábyrgfta-
stöftum á vinnustaftnum sinum!
Þaft er hægur vandi aft vera
jafnréttissinnaftur á þessum
forsendum! Hendur þeirra eru
þvegnar um leiö og barninu er
skeint.
Og vegna þess, hvaö þeir eru
vissir i sinum hroka, hvarflar
ekki aft þeim aft efast um ágæti
eigin hlutskiptis eöa um þaft
Á laugardegi
Magdalena
Scram, skrif-
ar.
hvort konur þrái þaft öllu öftru
fremur. Og þaft er af og frá, aft
þeir velti fyrir sér, hvaft valdi
þessu hástemmda mati og þá
um leiö þvi lága, sem lagt er á
hlutskipti kvenna. Eöa þá
hvaftan þetta gildismat komi.
Efta þá hvort ekki kunni aft vera
annaft á oddinum, jafnvel eitt-
hvaö svo mikils virfti aft spurn-
ingin um þaft hver vaski upp og
hver ritstýri dagblafti hverfi
alveg i skugga þess. Hvort ekki
kunni aft leynast kjarni i mál-
inu, sem skipti öllu.
Stúlka vikunnar.
A föstudag fyrir viku voru
fjórar ljósmyndir á forsiftu
VIsis. Ein var frá aftalafundi
Flugleifta og sýndi 21 karlmann
vift stjórnunarstörf. Ein var af
Viktor Korchnoi, karlmanni
sem berst gegn stórveldi fyrir
rétti sinum sem einstaklingur.
Ein var af þremur karlmönnum
viö virka tömstundaiöju, sjó-
stangaveiöi. Fjórfta myndin var
af ungri og fallegri og nakinni
stúlku. Ólikt körlunum var hún
ekki aft gera neitt. Hún var bara
til aft skreyta, til aft gleftja augu
karlmanna. Óvirk og réttlaus og
áhugalaus um hvort tveggja.
Þennan sama dag, skrifuftu all-
ar þær konur, sem þá voru aft
störfum vift útgáfu Visis — utan
ein, undir eftirfarandi:
„Konur berjast fyrir rétti sin-
um. Þær berjast til þess aft
mega einn góftan vefturdag
verfta vifturkenndar sem hugs-
andi verur, er tekift verfti tillit til
á öllum sviftum þjóftlifsins. Eitt
megin skilyrfti þess, aft tak-
markinu verfti náft, er, aft hætt
verfti aft lita á konur sem
skrautmuni og augnglaðning
handa karlmönnum.
Þess vegna skorum vift undir-
ritaftar á ráftamenn VIsis aft
hætta nú þegar vift birtingu
mynda af sumarstúlku VIsis.
Hver slik ljósmynd er skref
aftur á bak I jafnréttisbaráttu
kvenna”.
Þaft skal tekift fram, svo allir
njóti sannmælis, aft einn karl-
maftur i prentsmiftju Blafta-
prents h.f. skrifaöi undir þessa á
skorun.
Viftbrögft karlanna á ritstjórn
og I prentsmiftju einkenndust af
góftlátlegu umburftarlyndi.
„Iss, þift eruft bara spældar, af
þvi þift eruft ekki nógu sætar
sjálfar”. — „Þift eruft ekki nógu
frjálslyndar gagnvart manns-
likamanum”. „Þift getift fengift
mynd af nöktum karlmanni i
staftinn”. „Hvaft kemur þetta
jafnréttisbaráttu vift?” „Nak-
inn mannslikami er ekkert
feimnismál”. „Ef stúlkan vill
þetta, er þaö þá ekki allt I
lagi?”. „Þetta selur blaftift”.
„Þift megiö verfta meö næst”.
Vift þetta góftlátlega grin mætti
gera fjölmargar athugasemdir
svo margar, aft þaö fyllti heilt
dagblaft. Til aö stikla á stóru
verftur aft nægja aft halda þvi
fram, aö enginn af þeim körlum
sem lögftu orft i belginn, skildi
sambandiö á milli nakinnar
stúlku einu sinni i viku á forsiftu
dagblafts og jafnréttisbaráttu
kvenna.
Þeir misskildu mótmælin á
þann vega, aö konum þætti
myndin ósiftsamleg. Aft þær
öfnduöu nöktu stúlkuna af þessu
öndvegi. Aft þær krefftust aft fá
aft njóta þess aft skofta skrokk af
hinu kyninu lika. Aft þær væru á
móti þvi aft konur væru fallegar.
Þeir báru fyrir sig frjálslyndi i
kynferftismálum og aftdáun á
kvenlegri fegurft. Þeir skildu
ekki tengslin á milli nakinnar
stúlku upp á punt á forsiftu og
þeirra viöhorfa, til kvenna sem
þar meö eru látin i ljósi. Þeir
skildu ekki tengslin á milli þess
aft vera til augnayndis og af-
nota, sýningargripur og undir-
lægja.
Eflaust trúa þeir þvi, aft
aftdáun á kvenlegri fegurft sé
sprottin af fagurfræftilegri inn-
sýn. Eflaust trúa þeir þvi, aft
þeir séu jafnréttissinnaöir
vegna þess aft konan þeirra
vinnur úti. Eflaust á einhver
þeirra eftir aft standa I ræftu-
stóli og lýsa yfir stuftningi vift
baráttu kvenna, fleiri dagvistir,
hærri laun og fleiri þingsæti.
Ég, a.m.k. frábift mér slikan
stuöning. Þvi ekkert af þessu
skiptir máli á meftan þeir
skreyta blöftin sin meft konunni,
eins og hún er þeim efst I hugan-
um: falleg, óvirk og æsandi.