Tíminn - 09.11.1969, Blaðsíða 7

5UNNUDAGUR 9. nóvember 1969.
TIMINN
7
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb). Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ristjórnar: Tómas Karlsson. Auglýs.
inigastjóri: Steingrímur Gíslason. Ritstjórnarskrifstofur i Eddu-
húsinu, símar 18300—18306. Skrifstofur Bankastrætd 7 —
Afgreiðslusimi: 12323. Auglýsingasími: 19523. Aðrar skrifstofur
simi 18300. Áskriftargjald kr. 165.00 á mánuði, Innanlands —
í lausasölu kr. 10.00 eint. — Prentsmiðjan Edda h. f.
Bærinn við vogana
Reykjavík má með réttu kalla borgina við sundin.
Á sama hátt er Kópavogur bærinn við vogana. Kópa-
vogur er yngsti kaupstaður landsins að byggð, en þó
orðinn hinn stærsti og mannflesti, næst á eftir höfuð-
borginni. Hann byggðist mjög dreift sem sumarbústaðir
og grasbýli í öndyerðu en þéttist brátt, og nú eru þrettán
ár síðan hann fékk kaupstaðarréttindi, en tuttugu ár
síðan hann varð sjálfsætt hreppsfélag. Sá maður, sem
mestan hlut átti að því að móta starf skipulegs sveitar-
félags í Kópavogi og síðan lengi áhrifamestur um það,
var Finnbogi Rútur Valdimarsson, en Hulda Jakobsdóttir
var bæjarstjóri til 1962, fyrsta konan, sem var bæjar-
stjóri hér á landi.
Árið 1950 var íbúafjöldi Kópavogs 1650, nú í haust
eru þeir hátt á tólfta þúsund. Svo ör vöxtur hefur ekki
verið í iiokkru bæjarfélagi öðru, og það kallað fram
erfiðari úrlausnarefni en annars staðar hefur verið að
fást við. Reykjavík takmarkaði árum saman mjög úthlut-
un byggingalóða, og af þeim sökum leituðu margir til
Kópavogs til þess að byggja yfir sig.
Síðustu tvö kjörtímabilin hefur meirihluti Fram-
sóknarmanna og Félags óháðra kjósenda, farið með
stjórn bæjarins. Þetta tímabil hefur verið mjög erfitt,
en þó reynzt stórbrotið framfaratímabil í bænum.
Á þessum tíma hefur megmhiuti holræsakerfis
bæjarins verið endurnýjaður og lagður, vatnsveita stór-
aukin og bætt, skólahúsnæði verið þrefaldað á sama
tíma og nemendafjöldi tvöfaldaðist, varanleg gatnagerð
hafin og slitlag lagtá 11 km. gatna, byggðir íþróttavellir,
baniaheimili, leikskóli og barnaleikvellir Sundlaug byggð
og stóraukin félagsleg þjónusta á margvíslegan hátt.
Þar er nú unnið að mesta og nýtizkulegasta vegamann-
virki á landinu í samvinnu við ríkið.
Atvinnurekstur í bænum hefur stóraukizt, einkum
iðnaður, og eru þar nú atvinnufyrirtæki, sem geta veitt
60—70% vinnuaflsins í bænum atvinnu, og fer það
hlutfall vaxandi. Skilyrði eru ákjósanleg til margvís-
legs atvinnurekstrar í bænum. Kópavogur er því ekki
lengur „svefnbær“ heldur vaxandi iðnaðarbær.
Að sjálfsögðu er þó hið unga og hraðvaxandi bæjar-
félag enn vanbúið að ýmsum nauðsynlegum framkvæmd-
um og þjónustu, þrátt fyrir hið mikla átak, sem gert
hefur verið síðustu árin. Þarfirnar hafa kallað svo ört
að, og lánamöguleikar slíks bæjar í allra þrengsta stakki,
sem kunnugt er, tg því margt ógert, sem knýr á næstu ár.
En Kópavogur er bær framtíðar og æsku og hefur
mikla og góða möguleika til vaxar og þroska, eins og
Ólafur Jensson, formaður bæjarráðs í Kópavogi, benti
á 1 viðtali hér í blaðinu fyrir fáum dögum, er hann
sagði m.a.:
„Bærinn er ekki bundinn í klafa lamandi skulda-
byrði, heldur er fjárhagur hans traustur og öruggur.
Landrými er hér nóg til byggðaraukningar og athafna
um fyrirsjáanlega framtíð. Bærinn liggur miðsvæðis í
samfeUdri byggð höfuðborgarsvæðisins frá Mosfellssveit
til Hafnarfjarðar“-
Bæjarstæði Kópavogs er í senn fagurt og sérkennilegt
á hálsinum milli Fossvogs og Kópavogs. Miðbærinn
verður uppi á hæð en ekki niðri í kvos við fjörð eða
vík, og er slíkt bæjarskipulag hið fyrsta hér á landi.
Meginhluti byggðarinnar liggur hátt og með miklu
víðsýni um nes, sund og voga og til margra nágranna-
byggða. Hugmyndasamkeppni um skipulag miðbæjarins
stendur yfir og unnið hefur verið að heildarskipulagi
bæjarins síðustu ár, og eru tillögur um það komnar
fram. — A.K.
í
ERLENT YFIRLIT
í ræðu Nixons fólst boðskapur
um langa styrjöld í Vietnam
Bandaríski herinn fer ekki fyrr en Thieu er fastur í sessi.
Nixon að flytja Vietnamræðuna.
FYRSTU augljósu álhrifin af
ræðu þeirri, sem Nixon flutti
um Vietnamstyrjöldina síðastl.
mánud., virðast þau, að Banda
ríkjamenn eru nú klofnari í af-
stöðu simni til styrjaidarinnar
en nokkru sinni fyrr. Fyrstu
mánuðina, sem Nixon var í
Hvíta húsinu, tókst honum að
þraeða nokkurn veginn bil
beggja og fá hvorki haukana
eða dúfurmar á móti sér. Þetta
var að sjálfsögðu ekki hægt til
lengdar, þar sem ekkert miðaði
heldur áleiðis á sáttafundunum
í París. Nixon gat ekki dregið
það lengur að velja. I ræðunni,
sem hann flutti á mánudaginn,
var val hans afdráttarlaust. Nix
on talaði sem haukur enda
eru haukarnir harðánægðir með
ræðuma, en dúfurnar jafn
óánægðar. Bilið milli þeirra
hefur aukizt að nýju og afstað-
an til Vietnamsstríðsins mun
skipta bandarísku þjóðinni í
andsnúnari fylkingar en nokkru
sinni fyrr.
Munurinn á stefnu haukanna
og diúfmanna er nú í höfuðatrið
um þessi: Báðir segja, að þeir
vi-lji flytja ameríska herinn frá
Suður-Vietnam. Haukarnir segja
hins vegar, að ekki megi gera
það fyrr en stjórn Suður-Viet-
nam sé orðin svo traust í sessi,
að hún geti sjálf varið landið og
her hennar tekið við því hlut-
verki, er bandaríski herinn
gegnir nú. Dúfurnar segja aftur
á móti, að ameríski herinn eigi
að flytja heim sem allra fyrst,
en hann verði aldrei fluttur
heim, ef bíða eigi eftir þvi, að
stjórn Thieus verði traust í
sessi, þvi að hún mun aldrei
verða það, sökum óvinsælda.
Með því að binda sig þannig við
Saigon-stjórnina séu Bandaríkii
að skuldbinda sig til hersetu
í Vietnam um ófyrirsjáanlega
framtíð.
I ÞEIRRI ræðu, sem Nixon
flutti á mánudaginn, fólst ekki
neitt nýtt- Hún var eins og sam
in upp úr gömlum ræðum John-
sons og Rusks. Hann lýsti að
vísu yfir þvi, að hanm hefði til-
búna áætlun um brottflutning
alls herafla Bandaríkjanna frá
Vietnam. En bann bætti jafn-
framt við, að áætlunin byggðist
á því, að her Suður-Vietnam
tæki við hlutverki ameriska
hersins jafnóðum og sá síðar
nefndi héldi heim. Þannig er
fyrirheit Nixons um heimflutn
ing bandaríska hersins bundið
skilyrðum, sem flestir álíta, að
seint muni ganga að fullnægja.
Nixon hefur þannig lofað,
eins og New York Times kemst
að orði, „að verja núv. stjórn
Suður-Vietnam þangað til hún
getur varið sig sjálf.“ Þetta
er í reynd meiri skuldbinding
en fyrirrennarar Nixons hafa
tekið á sig, eða a. m- k. jafn-
gilt því, sem Johnson lofaði
mestu.
Meðan það er þannig stefna
Bandarí'kjanna í Vietnam að
efla núv. ríkisstjórn í Saigon
til valda og treysta hana í sessi,
er ekki minnsta von til þess að
neitt þoki í samningaátt á fund
unum í París. Það er meira en
skiljanlegt, að hvorki þjóð-
frelsishreyfipgin eða stjórn
Norður-Vietnam vilji sætta sig
við þetta, því að það jafngildir
fullum ósigri þeirra.
DÚFURNAR hafa orðið fyrir
miklum vonbrigðum af ræðu
Nixuns, því að þær höfðu gert
sér vonir um, að Nixon myndi
nálgast sjónarmið þeirra. Þær
höfðu gert sér vonir um, að
hann myndi greina frá ákvörð-
unum um tímahundinn flutn-
ing hersins, um vopnahlé af
hálfu Bandaríkjamanna í Suður
Vietnam, nema á þá væri ráð-
izt, og um myndun ríkisstjórnar
1 Suður-Vietnam á breiðum
grundvelli. Nixon tilkynnti ekki
neitt af þessu. í ræðu hans
fólst ekki neitt nýtt, heldur
endurtekning á yfirlýsingu frá
tíma Johnson í Hvíta húsinu
um stuðning við Saigonstjórn-
ina. Enginn aðili hefur heldur
fagnað ræðunni eins eindregið
og stjórnin í Saigon.
ÞAÐ ER von sumra, sem um
ræðu Nixons hafa ritað, að
hann hafi ekki sagt allt. Hann
sé með ráðagerðir á prjónunum,
sem hann hafi ekki treyst sér
til að skýra frá að sinni, enda
vart kotninn tími til þess. Ræð
an hafi verið flutt til að vinna
honum tíma og ráðrúm til að
undirbúa -þessar fyrirætlanir
hans betur.
Það væri áreiðanlega holt
bæði Nixon og Bandaríkjunum,
ef þessar ágiskanir væru réttar.
Bandaríkjaþjóðin mun klofna
í stöðugt andstæðari fylkingar,
ef styrjöldin í Vietnam heldur
áfram. í Bandaríkjunum bíða
óleyst hin stórfeldustu verkefni,
eins og útrýming fátæktar og
kynþáttamismunar, en við
þeim verður ekki bnigðizt af
nægri orku, meðan stórfelldustu
fjármunum er sóað í Vietnam.
Ut um heim mun það svo valda
Bandaríkjamönnum vaxandi á-
litshnekki, að lítil þjóð er stöð-
ugt ojökuð af styrjöld vegna
þess, að Bandaríkjastjórn er að
glíma við að halda óvinsælli og
spilltri leppstjórn í valdasessi.
ÞÞ.
■ ■— f