Vísir - 29.08.1981, Blaðsíða 13

13
Laugardagur 29. ágúst 1981
vísm
* -*)
I tilefni afmælis:
Valdimar
Björnsson
fyrrverandi rádherra
Valdimar Björnsson fyrrver-
andi fjármálaráöherra Minne-
sota-fylkis i Bandarikjunum er
75 ára i dag. Valdimar var ráö-
herra árin 1950 -’54 og frá 1956 -
1974 ogávailtsem maðurRepu-
blicana-flokksins. Auk stjórn-
málastarfanna vann Valdimar
lengi sem blaðamaður eins og
fram kemur hér á eftir. Honum
hefur verið veittur Stórriddara-
kross Fálkaorðunnar (1947) og
Riddarakross St. Olafs orðunn-
ar norsku (1949). Valdimar hef-
ur nú verið á eftirlaunum siðan
1974 og helgað lif sitt ritstörfum
og ræðuhöldum, einkum um
sögu Norðurlandanna og ts-
lands. Eiginkona Valdimars er
Guðrún Jónsdóttir frá isafirði
og eiga þau fimm börn.
i tilefni afmælisins hefur Visi
borist eftirfarandi grein, sem
hér er birt óstytt:
Ættoguppruni
,,1 samráði við nokkra góð-
kunningja iReykjavi'k hafa ver-
ið i smiðum nokkur frdcar ein-
hliða afmælisviðtöl við Valdi-
mar. Visir hefur fengið sinn
skammt.
Valdimar var fæddur á höfuð-
deginum, 1906, annar sonur
Gunnars Björnssonar ritstjóra
sem fæddist i Másseli i Jökuls-
árhlið 17. ágúst, 1872, og fór
beinustu leið til Minneota
Minnesota, frá Islandi með
móður sinni rétt áður en hann
varð fjögra ára, 1876, hét hún
Kristin Benjamínsdóttir, fædd i
öxarfirðien alin upp aðallega á
Héraðinu. Kona Gunnars var
Ingibjörg Ágústina Jónsdóttir
Hördal, fædd á Hóli i Hörðudal
1878, og varðhún vesturfari með
fjölskyldu sinni 1883, fór til Kan-
ada fyrst og svo til Minneota,
þar sem hún giftist Gunnari
Björnssyni 1903.
Þau áttu sjö börn, sex er naðu
þroskaárum: Hjálmar, er dó
1958 eftir langan lasleika en þó
starfhæfur við Maðamennsku til
hins siðasta hjá Minneapolis
Tribune, var hann á Islandi 1941
til 1943 sem yfirmaður láns- og
leiguskrifstofunnar á Lands-
bankanum, og varð hans hlut-
verk það að borga um 65 m iljón-
ir dollara fyrir fisk og aðrar
vörur sem gengu til Breta sam-
kvæmt samningi Roosevelts
forseta milli Bandarikjanna og
Englands, sem gekk i gildi áð-
ur en Bandarikin fóru i striðið.
Næstur var Valdimar og svo
Bjcrn, heiðursræðismaður Is-
lands i Minnesota, sem útvarp-
aði i National Broadcasting
kerfinu frá Islandi, 1941 til 1944,
og hefur hann haldið sér aðal-
lega við blaðamennsku, eins og
Gunnar faðirinn og synirnir all-
ir. Helga Sigriður er næst, ekkja
eftir mann af alnorskum ættum
frá Aalesund, Ame Brögger,
þriggja sona móðir og starfandi
sem bókavörður fram aðþessu.
Svo kemur Stefania Aðalbjörg,
gift kennara i' stærðfræði við
Ohio University i Athens, Ohio,
Carl Denbow, og eiga þau son og
tværdætur. Yngst bama Gunn-
ars og Ingibjargar er Jón Hen-
rik er giftist á Islandi á meðan
hann starfaði með Hjálmari
bróðursinum imars,1944, henni
Matthildi Kvaran, dóttur Ragn-
ars landkynnis og konu hans,
Frú Þórunnar Hafstein, eiga
þau tvo syni og tvær dætur, og
er Jón nýlega kominn á eftir-
laun eftir langt starf hjá North-
western National Bank f Minne-
apolis sem blaðafulltrúi.
Valdimár segist hafa tvær
ástæður til þess að fara svona að
Valdimar með bókina góðu.
með merkisafmælið — að „gera
leiftursókn mót dýrtiðinni” og
spara blaðamanna kollegum
ómakið við að grafa upp atriði
úr lifsferlinum. Hér með er
Valdimar veitt orðið:
,,Mér datt i hug að spara vin-
um á Islandi meiriháttar út-
gjöld isambandi við simskeyta-
sendingar og hef þessvegna
komið Gestabók minni á
Ameriska sendiráðið á Laufás-
veginum, til þess að vinir geti
litið inn á neðstu hæð og skrifað
nöfnsin ibókina.Hún er forláta
bok eins og búast mátti við, þar
sem Hörður Bjarnason skipu-
lagsstjóri var við hana riðinn. A
bókin sjálf nú 35 ára afmæli, og
var hún gefin mér á fertugsaf-
mælinu úti' Camp Knox i Skjól-
unum, 29. ágúst, 1946, vandlega
innibundin af Ársæli Arnasyni,
með teikningum eftir Halldór
Pétursson. Bókin má liggja á
sendiráðinu fram eftir svo að
fólk megi ,,skrá sig” eftir
hentugleika.
Annars mætti segja mönnum
við Visi að fyrstu kynni min við
það blað voru þegar ég var fyrst
áæfinni á Islandi, 1934, og gekk
inn á skrifstofu Visis i miðbæn-
um, skammt frá Tjörninni, og
hitti þar Pál Steingrimsson, rit-
stjóra. þá kom ég til tslands i
bláum fötum með gullhnöppum,
i Bandariska flotanum, seint á
árinu 1942, sem blaðafulltrúi
hervalda — Press Liaison
Officer fékk staðan að heita. Og
þá byrjaði virkilega kunning-
skapurinn við blaðamennina.
Hersteinn Pálsson sá ég iðulega
og við og við hann Kristjan Guð-
laugsson, sem samdi ledðarana,
Hersteinn var „correspondent”
United Press á þeim árum, og
hafði Dóri Hjálmarsson, hátt
settur I hernum, sitt að gera i
sambandi viö skeytasendingar
hans og annarra. Hersteinn var
lika á þeim fundum, sem Dóri
Hjálmarsson efndi til, að segja
blaðamönnum hvemig ætti aö
fylgja öryggisreglum hersins.
Ég hef þekkt aðra við ritstjórn
Visis um árin, Dr. Gunnar
Schram, til dæmis, sem var um
tima, og frænda hans, Ellert
Schram, sem nú er ritstjöri
Visis. Ég hef sagt þessum
Schram piltum frá þvi að þegar
ég var krakki i Minneota,
Minnesota, var ég vanur að
leiða Kristján langafa þeirra,
eftir hann varð blindur.
Kristján fór vestur með seinni
konu sinni, MargrétiHjaltesteð,
og átti hann börn af fyrra hjóna-
bandi á Islandi, Ellert skip-
stjóra einn þeirra, og svo fleiri
börn með seinni konunni í
Ameriku. Kristján var tré-
smiöur og lærði faðir minn þá
iðn hjá honum og vann við það
um tima á unglingsárum.
Kristján var teinréttur, reffi-
legur náungimeðsftt skegg eins
og Vilhjálmur sonur hans sem
hvarf aftur til Reyk javikur eftir
að hafa átt heima i Minneota
nokkur ár. Kristján sótti messu
i islensk lúthersku kirkjunni i
Minneota, eins og tiðkaðist, og
til er góð saga um hann við
messu. Hann tók talsvert i nefið
og náttúrlega snýtti hann sér við
og við. Það var hún Sigriður
Jóakimsdótti r minnir mig,
kona Stefáns Sigurðssonar frá
Ljósavatni, sem hitti Schram
eftir messu, og segir við hann:
„Jæja, Schram minn, ekki vissi
ég aö þú værir við messu — ég
heyröi þig ekki snýta þér”. „Ég
vildi ekki halda fyrir þér vöku”,
svaraði Kristján. Sigriður hafði
þaðorðá séraösofna undirstól-
ræðunum.
1 frekar langri dvöl á Islandi
varVísir aðminumdómiog ann-
ara „kaffihús-blaðið” — kom út
snemma eftir hádegi, stór siða
brotin i fjögra siðna blaö og
þessi ósköp af smáauglýsingum
á baksiðunni — „want ads” eins
og þær kallast á ensku. Af
merkilegri Vísisútgáfum man
ég vel eftir „Extra” útgáfunni
hans Hersteins Pálssonar, sem
hann kom meðstraxerinnrásin
var gerð i Evrópu, um miðjan
fyrirmiðdaginn, og gengu þau
blöð út eins og heitar lummur.
Hersteim var búinn að vinna að
þessu lengi þegar fór að kvisast
um að nú yrði hin marg um-
rædda innrás frá Englandi á
meginland Evrópu, og var til
meö allt efnið nema fyrirsögn-
ina og nokkrar málsgreinar efst
á siðu”.
Valdimar Björnsson.
Flugklúbburinn
7. sept. byrjar hjá okkur námskeið til einkaflug-
prófs, sem lýkur 15. nóv. Kennsla fer fram á kvöld-
in.
Námsgreinarnar eru:
Siglingafræði, flugreglur, flugveðurfræði, flug-
eðlisfræði og vélfræði.
Athugið að engan sérstakan undirbúning þarf til
þátttöku.
Ennf remur bendum við á verklegu kennsluna okk-
ar, sem er og verður í fullum gangi i vetur (á tveim-
ur mjög góðum flugvélum).
NÁNARI UPPL. I SÍMA 28970.
F JÖLBR AUTAR-
SKÓLINN
í BREIÐHOLTI
Skólinn verður settur þriðjudaginn 1. septem-
berkl. 10.00 og í Bústaðakirkju. Aðeins nýnem-
ar komi á skólasetninguna.
Sama dag kl. 13.00-18.00 verða stundatöf lur af-
hentar í skólastofnuninni og innheimt nem-
endagjöld að upphæð kr. 250.00.
Kennarafundur verður mánudaginn 31. ágúst
kl. 9.00
Kvöldskóli F.B., öldungadeiid hefst sam-
kvæmt stundaskrá mánudaginn 7. september.
Skólameistari
I-----------------------------------------
SUNNUDAGS
BLADID
PJÚOVIUINN
alltaf
um
helgar
LA6ERMEHH
Óskum eftir oð ráðo tvo
logermenn til starfa strax
á húsgagnalager.
Upplýsingar hjá lagerstjóro eða
deildarstjóra timburlagers.
Jón Loftsson hf.
Hringbraut 121