Pressan - 06.07.1989, Blaðsíða 4

lifllræði
af þrotabúskap
Stundum þegar ég er í margmenni þar
sem fólk er að skiptast á skoðunum og
segja meiningu sína verð ég alveg einsog
illa gerður hlutur.
Það er vegna þess að allir hafa einhvern
veginn svo miklu meira vit á hlutunum
helduren ég og skoðanir eftir því.
Sama hvað ber á góma, allir virðast hafa
staðgóða þekkingu á öllu milli himins og
jarðar sama hvort það er afstæðiskenning
Einsteins, kynferði fjallagrasa, söguleg
hagþróun, leikhúsvísindi, megrun, tækni-
frjóvgun, sonnettukveðskapur, pólitík eða
landbúnaður.
Allir með allt á hreinu.
Nema ég.
Ég sit bara útí horni, einsog kúkur á priki
og kópi líkast afglapanum í Hávamálum.
Á engu hefur almenningur á íslandi eins
mikið vit einsog á landbúnaðarmálum.
Sama hvar maður kemur, allir með allt á
hreinu um landbúnað, kosti hans og lesti,
vandann og úrbæturnar.
Maður fer bara með veggjum þegar land-
búnað ber á góma.
Grímur frændi konunnar minnar hefur
meira vit á landbúnaðarmálum en nokkur
annar sem ég þekki, enda er hann fastur
áskrifandi að DV.
Grímur er ákafur talsmaður þess að
„skera bændur niður“, einsog hann kallar
það, og þegar hann kemur í heimsókn, og ég
er svo heppinn að vera heima, æpir hann að
það sé hægt að spara fjórtán milljarða á ári
með því að afleggja landbúnað og flytja bú-
vörur inn.
Þetta er vafalaust hárrétt hjá honum, að
öðru leyti en því að hann gengur alltaf út frá
því sem vísu að við landbúnað starfi aðeins
7.375 manns, en mér skilst að um 30.000
manns hafi atvinnu af landbúnaði.
Auðvitað væri það stórgóður bísness að
taka allt það fólk útaf launaskrá og spara
þannig þrjátíu milljarða á ári.
Grímursegirað það eigi að breytatúnum
og bújörðum í golfvelli, því íslendingar séu
alltof aftarlega á merinni í golfi og svo vanti
líka útivistarsvæði fyrir fólk eftir erfiðan
vinnudag.
Og ekki má gleyma sauðkindinni, sem
Grímur kallar „lúsina á landinu". Hún kvað
vera mesti bölvaldurinn í íslensku efna-
hagslífi valdandi umhverfisspjöllum og
landauón gott ef ekki svartadauða, móðu-
harðindum, stórubólu, landfarsóttum, harð-
indum og náttúruhamförum.'
Á þessum nótum ræðir Grímur frændi
konunnar minnar landbúnaðarmál og er
ekki sá eini.
Allir með landbúnaðinn á tæru.
Nema ég.
Ekki svo að skilja að ég sé ekki stundum
að velta landbúnaðarvandanum fyrir mér.
Mikil ósköp.
Það hálfa væri nóg.
Það eru einkum hugmyndir vísra manna
um aukabúgreinar sem lengi hafa átt hug
minn allan.
Ég man hvað ég var heillaður þegar mér
barst í hendur Fréttabréf Stéttarsambands
bænda og Hugmyndaskrá um „fjölþættari
atvinnumöguleika í sveitum“.
Þar var bændum boðið uppá stórkostlega
valkosti í staðinn fyrir hefðbundinn búskap.
Lagt var til... „að bændur felldu bústofn-
inn og hæfu síðan ræktun á lífrænum
áburði, sneru sér að taðreykingum og fram-
leiðslu á hrosasbrestum, byðu ferðamönn-
um uppá skíðaaðstöðu á sumrum og
greiddu götur vélsleðamanna".
Þá var bændum bent á þann kost að:
...„skera grassvörðinn ofanaf túnum sínum
og hafa skemmtikvöld með þjóólegum veit-
ingum, skemmtiatriðum og fróðleik fyrir er-
lenda hópa og innrétta útihús, fjárhús og
fjós til slíkra nota og dusta rykið af glímu,
hráskinnaleik, þjóðdönsum, kveðskap,
söng, langspili, harmonikkuspili o.fl.“.
Þetta hafði semsagt Fréttabréf Stéttar-
sambands bænda 1. tölublað 3. árgangs til
málanna að leggja um vanda landbúnaðar-
ins.
Og vel að merkja, þetta var ekki skrítla,
heldur bláköld alvara.
Og ekki í fyrsta skipti sem góðir menn
hafa lagt sig fram um að leiðbeina bændum
og hvetja þá til að leggja áherslu á nýjar, vit-
urlegar og arðbærar búgreinar einsog til-
dæmis loðdýrarækt.
Það væri ekki ónýtt að hafa svo viturlega
ráðgjöf í fleiri greinum en landbúnaði.
Og úr því ég er nú farinn að fjalla um land-
búnað í fúlustu alvöru finnst mér ég verða
að benda á þá aukabúgrein sem virðist
einna arðbærust á Islandi um þessar
mundir.
Það er þrotabúskapur.
Ekkert jafnast á við það að koma upp arð-
bæru þrotabúi.
Þó þrotabú séu að vísu þekkt í sveitum
hafa bændur einhvernveginn ekki enn kom-
ist uppá lag með að hagnast á þeim með
sama hætti og við hérna I þéttbýlinu.
Ég held að kominn sé tími til að Stéttar-
sambandið fari aó leiðbeina bændum um
það hvernig á að reka þrotabú eftir kúnstar-
innar reglum og með hagnaði.
Til fyrirmyndar má hafa umsvif virtustu
framtaks- og athafnamanna íslensku þjóð-
arinnar.
Þar fara að sönnu menn sem ekki eru í því
dægrin löng að steypa gæfu þjóðarinnar í
glöfun, einsog bölvuð sauðkindin.
Og það get ég sagt ykkur, góðir hálsar, að
bústjórar á þrotabúunum í dag hafa marg-
föld ráðherralaun.
Arðvænlegasta búgreinin í dag er tví-
mælalaust:
ÞROTABÚSKAPUR.
• Aflmikil 12 ventla vél.
• Framdrif.
• Rafmagnsrúður og læsingar og
annar lúxusbúnaður
• Vökvastýri og sjálfskipting m/overdrive
Hagstætt verð og greiðslukjör
• Allt að 7 sæti.
MAZDA 626 STATION l
mw pliss