Pressan - 31.01.1991, Side 16

16
FIMMTUDAGUR PRESSAN 31. JANÚAR 1991
PAUL RICHARDSSON FRAMKVÆMDASTJÓRI FERÐAÞJÓNUSTU BÆNDA
BONDI, HASKOLABORGARI
OG ÁHUGAMAÐUR UM FERÐAMÁL
Þegar ég kem inn á skrifstofu Pauls Richardssonar
framkvœmdastjóra hjá Ferdaþjónustu bænda rek ég upp
stór augu er þar situr fyrir prúöbúinn skrifstofumaöur
hálfur upp ár skjalabunka og alls ólíkur þeim bónda sem
ég var kynnt fyrir síöasta sumar austur í Mýrdal. ,,Þetta
er „part of the image“,‘‘ segir Paul og brosir. En hver er
hann þessi skoski œvintýramaöur sem rneö viödvöl í
Englandi og á Sudur-Spáni kom hingad upp á skeriö til
ad vera? Síöast en ekki síst hvada hug ber hann til íslend-
inga eftir margvísleg en náin kynni?
UPPVAXTARÁR í SKOTLANDI
OG ENGLANDI
,,Ég ólst upp í Grangemouth í
Skotlandi til lj ára aldurs. Grang-
emouth var þá ört vaxandi borg og
viö bjuggum í úthverfi sem teygði
arma sína upp í sveit. Þessi tengsl
við sveitina voru mikils viröi fyrir
krakkana enda var borgin sjálf iðn-
aöarborg og lítiö gróin sem slík.
Pabbi var starfsmannastjóri hjá ICI
sem er einn helsti efnaframleiöandi
á Bretlandi og vegna atvinnu lians
fluttum við til Manchester þegar ég
var 14 ára. Ég stefndi á langskóla-
nám strax sem unglingur enda gekk
ég í akademískan skóla og námiö
var ekki praktískt í þeim skilningi."
BÓKAORMUR OG
FÉLAGSMÁLASPRAUTA
,,Ég las mikiö af skáldsögum sem
unglingur og þá helst enskum. Ég
las einnig í tengslum viö námiö
franskar bókmenntir, bæði þýddar
og á frummálinu. Á þessum tíma
fékk ég mikinn áhuga á tungumál-
um og málvöndun almennt. Ég
hafði mikinn áhuga á félagsmálum
sem hefur komið mér til góða síðar
á ævinni. Aö loknu stúdentsprófi
vann ég á sveitabæ í hálft ár en fór
þaðan í St. Mary’s College sem er
kennaraháskóli í London. Þar lagöi
ég aðallega stund á ensku og mynd-
list. Eftir lokapróf þaðan flutti ég til
Spánar og vann þar jöfnum höndum
við auglýsingagerð og kennslu. Til-
gangurinn hjá mér var að læra
spænsku en þegar ég bjó á Spáni
eignaöist ég íslenska vinkonu og fór
í mína fyrstu ferð til íslands til að
heimsækja hana. Lífið á' Suö-
ur-Spáni var ágætt í stuttan tíma en
mig langaöi ekki að búa í mörg ár á
túristastaö."
ÍSLENSKUNÁM í REYKJAVÍK
En það er langur vegur frá vin-
áttuheimsókn til íslands og skóla-
náms hérna og áralangrar búsetu?
,,Mér fannst um leið og ég kom til
íslands aö það væri áhugavert og
mjög að mínu skapi þrátt fyrir veðr-
áttuna. Mig langaði að læra málið
og það varð úr að ég settist á skóla-
bekk hér í háskólanum í íslensku
fyrir útlendinga. Mér gekk mjög illa
til að byrja meö enda var minn
grunnur fyrst og fremst í latneskum
málum. Það var af þeirri ástæðu
sem mér gekk mjög vel að læra
spænskuna en íslenskan var. nú eitt-
hvað annað. Ég gafst upp fyrst í stað
og reyndi ekki aftur fyrr en ég var
búinn að gera mér fulla grein fyrir
því að það verður að læra mjög mik-
ið utanbókar til að læra íslenskuna
svo einhver mynd sé á því. Islend-
ingar eru mjög kröfuharðir á málið
sitt og hlusta mjög grannt eftir öll-
um málvillum og framburði oft og
tíöum á kostnað innihaldsins. Þetta
stafar að hluta til af því að á Islandi
eru engar mállýskur í neinum mæli
eins og til dæmis í Englandi þar sem
málfar er mjög stéttbundið og bund-
iö við búsetu svo dæmi sé tekið."
MIKIL ANDSTAÐA VIÐ
KENNARA í ÞJÓÐFÉLAGINU
Eftir þetta snýr Paul til baka til
London, þá giftur íslenskri konu
Völvu Gísladóttur en henni haföi
hann kynnst á íslandi:
,,Ég kenndi á þessum tíma þrjú ár
í London. Fyrrverandi konan mín,
en við slitum samvistum 1989, lagöi
stund á flautunám við Guildhall
School of Music. Þegar hún lauk
sínu námi fluttum við alkomin hing-
að til íslands 1976 og hér hef ég ver-
ið síðan. Þá settist ég aftur á skóla-
bekk pg lauk íslenskunámi frá Há-
skóla íslands. Ég kenndi síðan jöfn-
um höndum viö Háskóla Islands og
Menntaskólann við Hamrahlíö.
Þetta var að mörgu leyti mjög góður
tími en svona upp úr 1980 fann ég
mikla andstööu við kennara í þjóð-
félaginu. Sú andstaða hefur fariö
stigvaxandi síðan. Meðan ég kenndi
í Bretlandi var ég mjög virkur í
stéttabaráttu kennara og mig lang-
aði ekki út í þá baráttu aftur. Ég hef
persónulega þá skoðun að séu
kennarar óánægðir með sín kjör
eigi þeir að fá sér aðra vinnu. Þetta
er mín skoðun og ég breytti sam-
kvæmt henni. Þau verkföll eru
mannskemmandi sem voru viöloð-
andi kennarastéttina á þeim tíma og
eru reyndar ennþá, Ég hætti
kennslu 1981 og fluttist út á land
. ásamt. „eiginkonu og,, barni. Ég
kenndi nú reyndar eitthvað smáveg-
is á þessum tíma á Selfossi og í Vík
í Mýrdal en ekki svo orö sé á ger-
andi. Ég vann mikið við þýðingar
enda er ég löggiltur skjalaþýðandi
og dómtúlkur í ensku. Ári eftir að ég
flutti var ég líka farinn að sýsla við
búskap."
GJÁ MILLI ÞÉTTBÝLIS
OG DREIFBÝLIS
Nú hefur þú á þessu tímabili sem
löggiltur skjalaþýðandi og dómtúlk-
ur kynnst þjóðarsálinni frá alveg
nýrri hlið?
,,Þó að þau mál sem fóru um mín-
ar hendur þegar ég fékkst sem mest
við þýðingar séu að sjálfsögðu trún-
aöarmál er víst óhætt að segja að
maður kemst ekki hjá því að fá inn-
sýn í ýmis mál. Ég fékk inn á borð til
mín ræður og samninga, kynningar
og auglýsingamál og þó að þetta
væri misjafnt að gæðum og inni-
haldi hefur það hjálpað mér mikið í
þvi starfi sem ég fæst við núna.
Hvað varðar íslendinga þá eru þeir
mjög mismunandi en þaö sem helst
stingur í augun er sú gjá sem hefur
myndast milli dreifbýlisins og þétt-
býlisins. Ég verð var við mikla for-
dóma gagnvart bændum þegar ég
fer á ýmiss konar fundi er varða
ferðaþjónustuna og koma búskap
ekkert við. Þá koma upp athuga-
semdir varðandi -niðurgreiðslur og
offramleiöslu á lambakjöti sem eru
málunum algerlega óviðkomandi.
Fólk á einfaldlega að vera faglegra
en svo að það sé að þvæla um svona
mál af ólíklegasta tilefni. Það sem
skiptir máli þegar samningar eru
gerðir á svona fundum er einfald-
lega verðið og sú vara sem á að selj-
ast."
BÖRN í VESTURBÆNUM EKKI
GREINDARl EN BÖRN Á
LANDSBYGGÐINNI
Nú ert þú tveggja barna faðir og
varst kennari úti á landi þó það væri
ekki lengi. Þegar þú talar um gjá
milli þéttbýlisins og dreifbýlisins
hvar koma fræðslumálin þar inn í?
,,Það fer ekki á milli mála að
möguleikar barna ráðast mikið af
því hvar þau eru í skóla. Ég hef ekki
trú á því að börn i vesturbænum séu
greindari en börn á landsbyggðinni
þó að það sé augljós munur á eink-
unnum þeim fyrrnefndu í vil. Þessar
einkunnir eru enginn mælikvarði á
greind, hæfni eða þroska einstakl-
inga en þær segja þó nokkuð um
skólahald uppi í sveit. Þessi próf
mæla fyrst og fremst leikni og þekk-
ingu á mjög takmörkuðu sviði en
ekki til dæmis þau vinnubrögð sem
eru notuð á sveitabæjunum."
EKKI BARA ASNALEG
HELDUR MÓÐGUN
Nú ert þú framkvæmdastjóri
Ferðaþjónustu bænda og mikill
áhugamaður lim ferðamál. Nú ligg-
ur fyrir alþingi nýtt frumvarp um
ferðamál. Hver er skoðun þín á
þessu frumvarpi og hvaða áhrif gæti
framkvæmd þess haft fyrir ferða-
þjónustuna?
,,Það sem frumvarpið hljóðar upp
á í stuttu máli er einfaldlega meiri
miðstýririg en verið hefur og hún er
mjög hættuleg. Án þess að draga úr
þeirri grósku sem er í ferðamálum í
Reykjavík þá er einnig mikill vaxtar-
broddur úti á landi. Þeir aðilar sem
sitja að ferðamálum hér í Reykjavík
hafa oft enga þekkingu á því sem er
að gerast úti á landi en eru samt í að-
stöðu til að stjórna. Annað dæmi
um þetta sama eru drög að reglu-
gerð um skipulagðar hópferðir í at-
vinnuskyni. Þau drög eru ekki bara
asnaleg heldur hrein og klár móög-
un og skólabókardæmi um algera
vanþekkingu á því hvernig hlutirnir
ganga fyrir sig til sveita. Rekstrarað-
ilar í ferðaþjónustu úti á landi hafa
ekki haft nægilega mikil ítök i
stefnumótun og framkvæmd ferða-
mála og það leiðir til sífelldra mis-
taka í ákvarðanatöku sem kostar
vinnu að leiðrétta."
Þóra Kristin Ásgeirsdóttir
„Þau verkföll
eru mann-
skemmandi sem
voru vidloðandi
kennarastéttina
og eru reyndar
ennþá/#