Pressan - 31.01.1991, Síða 19

FIMMTUDAGUR PRESSAN 31. JANÚAR 1991
19
Sú umdeildasta.
Þrátt fyrir framfarir heldur hún
sínum sessi sem ein af þeim
verst klæddu.
Bryndís Schram
„sem utanríkisráöherrafrú".
Dæmigerð fyrir sjónvarpiö,
hryllilegar samsetningar.
Stöönuö fyrir mörgum árum. Gamaldags.
Einróma álit dómnefndar.
Þreytt.
Þyrfti að leita ráögjafar.
Efst í hópi sex kvennalista
kvenna sem fengu atkvæöi.
1. Björk Guömunds-
dóttir, söngkona.
„Djörf — Stundum með
skemmtilegan stíl, en allt-
af ljótan." Heiðari Jóns-
syni finnst þetta algjör
synd: „Hún gæti gert
þetta miklu betur, því hún
nálgast það að vera fögur.“
2. Guörún Helgadóttir,
forseti Sameinaðs
þings.
„Otrúlega smekklaus.
Gamaldags." Þetta er þó
ekki alslæmt hjá Guðrúnu,
því á samskonar lista í
Helgarpóstinum fyrir
nokkrum árum skipaði
hún fyrsta sætið. Heiðar
Jónsson segir hana vanta
aðeins herslumuninn til að
komast á hinn listann.
Engu að síður voru tveir
dómnefndarmenn sem
settu Guðrúnu í efsta sæt-
ið nú.
Virðist klæða sig blindandi.
3. Bryndís Schram,
utanríkisráöherrafrú.
„Kann alls ekki að
klæða sig samkvæmt sinni
stöðu,“ var niðurstaða
þriggja dómnefndar-
manna, þótt einn þeirra
teldi að hún ætti líka
heima á listanum yfir best
klæddu konurnar, „sem
hún sjálf“, eins og hann
orðaði það.
4. Katrín Pálsdóttir,
fréttamaður.
„Fylgist ekkert með.
Hryllilegar samsetningar.
Reyndar mætti sjónvarpið
ráða sér stílista því þar eru
margir sem virðast ekki
kunna að klæða sig svo
vel fari á skjánum."
5. Jóhanna Sigurðar-
dóttir, ráðherra.
„Minnir oft á útlit
Margrétar Thatcher þegar
hún var fyrst forsætisráð-
herra í Marks og Spencer
drögtunum sínum. Þarf að
gefa sér tíma og virðist
hafa smekk.“ Þrátt fyrir
þetta vill Heiðar taka
fram, að hann gæfi henni
atkvæði sitt, ef hægt væri
að greiða atkvæði út fyrir
flokka.
6. Valgerður Matthías-
dóttir, sjónvarpskona.
„Alltof drusluleg. Gam-
aldags.“ Valgerður var ör-
ugg með sjötta sætið.
7. Dóra Einarsdóttir,
fatahönnuður.
„Ekki hægt aö lýsa
henni með orðum. Þreytt
útlit.“ Dóra heldur sínum
sessi sem ein af verst
klæddu konum landsins.
8. Sigurveig Jóns-
dóttir, fréttastjóri
Stöðvar 2.
„Púkaleg og ósmekk-
leg. Er í þannig stöðu að
hún ætti að leita ráðgjaf-
ar.“
9. Málfríður Sigurðar-
dóttir, þingkona.
„Ósnyrtileg og hörmu-
leg ímynd fyrir þingheim."
Alls fengu 6 kvennalista-
konur atkvæði dómnefnd-
ar, en Málfríður varð stiga-
hæst.
10. Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir, kvenna-
listakona.
„Málefnin kafna í gráum
hversdagsleika. Ein af
þeim sem virðist klæða sig
blindandi."
i nólægð þeirra
verst klæddu
Alls fengu 32 konur at-
kvæði í valinu á verst
klæddu konunum. Þær
sem skipuðu 10 efstu
sætin skáru sig nokkuð
úr, en þessar voru næst
því að komast inn:
Sigrún Hjálmtýs-
dóttir söngkona (heldur
að hún sé ennþá feita-
bollan sem sagði „Jesús
minn'), Kristín Hall-
dórsdóttir þingkona
(misþyrmir eigin glæsi-
leika), Agnes Braga-
dóttir blaðamaður
(vonlaus í samsetning-
um), Þórhildur Þor-
leifsdóttir þingkona
(sýnir þó viðleitni),
Anna Ólafsdóttir
Björnsson kvennalista-
kona (ótrúlega smekk-
laus), Þorgerdur Ing-
ólfsdóttir tónlistarmað-
ur (leiðiniegt að sjá full-
orðna konu í smástelpu-
fötum), Danfríður
Skarphédinsdóttir
þingkona (þyrfti að fara
á framhaldsnámskeið í
saumaskap, fyrst hún er
að rembast við að sauma
á sig sjálf), Katrín Fjeld-
sted læknir og borgar-
fulltrúi (enginn stíll),
Ástrídur Thoraren-
sen borgarstjórafrú
(engin Perla borgarinn-
ar) og Brynja Bene-
diktsdóttir leikstjóri
(alltaf ótilhöfð).
KYNLÍF
Kyn-líf og
kynlíf
JÚNA
INGIBJÖRG
JÓNSDÓTTIR
Þegar minnst er á kynlíf
dettur flestum aðeins eitt í
hug — samfarir. Við þessi
hugsanatengsl gerist yfir-
leitt tvennt — annað hvort
veröur viðkomandi ögn
vandræðalegur eða laumar
fram kímnislegri brosvipru.
Kða lætur bara eins og ekk-
ert sé þó hjartað hafi tekið
eins og eitt létt aukaslag.
Sama er uppi á teningnum
þegar einn þáttur kynferð-
islegrar reynslu er tekinn út
úr heildarmyndinni og
ræddur; til dæmis kyn-
hneigð. Þegar kynhneigö
er til umfjöllunar dettur
flestum aðeins eitt í hug —
samfarir — en án hefð-
bundinnar pörunar gagn-
stæðra kynfæra! Og fólk
klórar sér í hausnum og
segir tvennt — að sér finn-
ist þetta allt í lagi svo fram-
arlega sem þetta kynóða,
samkynhneigða fólk láti
það í friði eða aö þetta
hljóti að vera óeðlilegt.
Þegar sagt er að fólk lifi
kynlífi allan sólarhringinn
dæsir Flosi Ólafs þungt og
segir að það sé nú löngu lið-
in tíð með henni kellu sinni.
Snýst kynlíf bara um sex-
ið? Sumir vilja svara því ját-
andi en ég vil svara því neit-
andi. Samlíf, eða náin lík-
amleg samskipti hvort sem
um er að ræða gagnkvæma
fróun.'nudd, samkynja eða
gagnkynja ástarleiki, eru
bara einn þáttur þess að
vera kynvera.
Einhver sagði aö kyn-líf
væri nútíma uppfinning.
Aður hefði kynlíf bara snú-
ist um kynmök. Allt þetta
tal um aö kynlíf stæði fyrir
afla þá mannlegu eigin-
leika sém snerta okkar kyn
sem stelpa, strákur, karl
eða kona, væri tiltölulega
nýtt af nálinni í okkar sam-
félagi. Það getur vel verið
að þetta sé rétt og þá er það
bara ágætis þróun. Kynlíf
snýst nefnilega miklu frek-
ar um okkar persónulegu
samskipti en starfsemi kyn-
færanna. í stuttu máli snýst
kynlíf um allt það að vera
kona eða karl, stelpa eða
strákur. Greinar út frá þeim
meiði eru okkar kynhlut-
verk sem eru tvenns konar.
Líffræðilega kynhlut-
verk karla er að framleiða
sæði sem sitt framlag til
æxlunar, líffræðilega kyn-
hlutverk kvenna er að
framleiða egg til frjóvgun-
ar, hafa tíðir, ganga með
börnin, fæða þau og hafa á
brjósti. Þessu líffræðilega
kynhlutverki breytum við
ekki þó ferillinn að því
sama breytist eitthvað sam-
anber tæknifrjóvganir og
leigumæður. Hitt kynhlut-
verkið — það félagslega,
segir til um hvernig
æskilegast sé að stelpur og
konur hugsi, tali, hagi sér
og starfi af því þær eru
kvenkyns. Félagslega
kynhlutverk karla segir
einnig til um hvað sé viöun-
andi hegðun, tal, hugsun
og starf stráka og karla. Fé-
lagslegu kynhlutverkin eru
að mestu leyti áunnin sem
lýsir sér einna best í því að
þeim er hægt að breyta.
Kvenréttindabaráttan síð-
ustu áratugina hefur til
dæmis snúist um það að
konur sættu sig ekki við sitt
félagslega kynhlutverk og
ákváðu að skora forskrift-
irnar á hólm. Eitt skemmti-
legasta eða áhrifaríkasta
dæmið sem ég hef kynnst
og sem hefur sannfært mig
um það að félagslega kyn-
hlutverk karla er að ýmsu
leyti farið að morkna eru
karlkyns klæðskiptingar.
.. . þeir hafa
mikið fyrir því aö
reyta af sér
bringuhárin,
klæða sig í smart
kjóla, sækja lit-
greiningar- og
hárkollunámskeid
og gud má vita
hvad . . .
Ein af aðalástæðunum fyrir
því að þeir hafa mikið fyrir
því að reyta af sér bringu-
hárin, klæða sig í smart
kjóla, sækja litgreiningar-
og hárkoilunámskeið og
guð má vita hvað — er að
þeim finnst þaö svo Ijóm-
andi gott aö HVÍLA sig á
karlhlutverkinu sem er þá
lifandi að drepa. Konur
höfðu kjark til að gagnrýna
félagslega kynhlutverk
karla án þess að líma á sig
yfirvararskegg svo það er
áhugavert hvaða aðferðum
karlkyns klæðskiptingar
beita. Hvaða kjarkur er
fólginn í því að pakka kven-
kyns græjunum inn í skáp
og fara aftur til vinnu sem
verkfræðingar og tölvu-
fræðingar í stórfyr-
irtækjum, þegar þeir eru
búnir að „hvíla" sig? Karl-
menn sem eru enn ,,í
skápnum" hvað varöar
„kvenlega eiginleika?!".
Hverju hafa þeir í rauninni
breytt? Þó að dæmið um
klæðskiptingana hafi ég er-
lendis frá þá þætti mér for-
vitnilegt að spá í hvað það
er sem íslenskir karlmenn
gera til að hvíla sig á oki
síns félagslega kynhlut-
verks? Ég er alveg handviss
um að þeir líði fyrir þær
forskriftir sem þeir hafa af
því að vera karlmaður en
ég er ekki eins viss um
hvaða leiðir þeir fara til
að draga úr þeirri vanlíðan.
Eins og mig grunaði verð
ég að halda áfram í næstu
viku að reifa kyn-lífshug-
takið. Mér finnst ekki van-
þörf á svo að við komumst
einhvern tíma út úr þessum
kynfæramiðaða hugsunar-
hætti þegar kynlíf ber á
góma.