Pressan - 10.12.1992, Blaðsíða 6

B 6
FIMMTTOAGURPR£SSANiaDESEMBER1992
BÆKUR & PLÖTUR
Stjörnuplötur
Orgill: Orgill
Einn hattur/Japis
★ ★★★
Hér er komin plata sem kemur virkilega
á óvart. Þetta er frábær frumsmíð og án
efa ferskasta íslenska platan í ár. (GH)
Ný dönsk: Himnasending
Skífan
★ ★★★
Nýdönsk er hljómsveit sem fer sínar
eigin leiðir. Það sem meira er; þeir
leggja veginn sjálfir um leið og þeir
arka hann. (GH)
Megas: Þrír blóðdropar
Skífan
★ ★★★
Það er einhver órói í loftinu, einhver
löngun til að gera nýja hluti í tónlistinni.
Ein af allra bestu plötum Megasar og
slagar hátt í Náttkjójana að fersk- og
frumleika. (GH)
Silfurtónar: Skýin eru hlý
Skífan
★★★★
Gamalt vín á nýjum belgjum. Ég mæli
eindregið með því að þjóðin fái sér
vænan slurk. Það verður enginn þunnur
af Silfurtónum. Vei! (GH)
Ýmsir: Minningartónleikar um Karl
J. Sighvatsson
Steinar
★★★★
Samverkamenn kveðja á heiðarlegan
hátt, hver með sínu nefi, og er þessi
kveðja snillingnum Karli samboðin. (GH)
Saktmóðígur: Legill
★ ★★★
Það er varla hægt að lýsa Saktímóðíg-
um með orðum svo vel sé, runa af upp-
hrópunarmerkjum væri næst lagi. (GH)
Ýmsir: Sódóma Reykjavík
Skífan
★ ★★
Sódóma er fyndnasta íslenska bíómynd
sem gerð hefur verið og tónlistin úr
myndinni ætti einnig að koma öllum í
gott skap; hún er virkilega skemmtileg.
(GH)
Sálin hans Jóns míns: Þessi þungu
högg
Steinar
★ ★★
Þetta er popp, þótt það sé rokkaðra en
áður, og platan geymir fullt af skemmti-
legum lögum, smellum, sem er það
eina sem maður biður um frá hljóm-
sveit eins og Sálinni. (GH)
Ragnhildur Gísladóttir: Rombigy
Skífan
★ ★★
Textarnir og myndirnar sem hún bregð-
ur upp eru kvenleg, oft tregablandin
um tapaðar orrustur á vígvelli ástarinn-
ar. (GH)
Bubbi Morthens: Von
Steinar
★★★
Það er bara einn Bubbi og á meðan
hann gerir jafn skemmtilegar, kraftmikl-
ar og heilsteyptar plötur og Von þarf
hann ekki að óttast um konungsríkið.
(GH)
Stilluppsteypa: Gallerý Krúnk
★ ★★
Stilluppsteypa spilar stökkbreytt pönk,
nokkuð ferskt og mjög skemmtilegt.
(GH)
Paul & Laura: llmvatnajökull
★ ★★
Einfalt, milt og skemmtilegt rólyndis-
popp. (GH)
Jet Black Joe: Jet Black Joe
Steinar
★★★
Hljómsveitin hefur ekki enn fundið sinn
sanna tón; hún er enn að leita, en ég
heyri ekki betur en stutt sé í þann tón.
Ein besta frumsmíð sem heyrst hefur
lengi í íslensku rokki. (GH)
Gildran: Gildran
Steinar
★ ★
Lögin rísa, ekki upp úr eldstó meðal-
mennskunnar. Þar liggur Gildruhundur-
inn einmitt grafinn; þeim hefur örsjald-
an tekist að komast úr miðjumoðinu.
(GH)
Bleeding Volcano: Damcrack
Mysa/Japis
★ ★
Það er margt ágætlega gert á Damcr-
ack, en síendurteknir frasar, einhæfni og
litlaus hljóðfæraleikur henda þessari
plötu þó í miðjuflokk. (GH)
Inferno 5: Jörð 9
★ ★
Ingi Gunnar Jóhannsson: Undir
fjögur augu
Fimmund/Steinar.
★
ENDURÚTGÁFUR
Guömundur Jónsson: Lax lax lax
Steinar
★ ★★★
Hefur hinn skemmtilega sakleysishljóm
sem einkenndi íslenskt popp á sjöunda
áratugnum. (GH)
Hljómar
Steinar
★ ★★★
Engilbert er engilbjartur og tær. Þegar
hann fer upp á háa C- ið á maður allt
eins von á að hann springi og skjótist til
himna. (GH)
María Baldursdóttir: Ef
Geimsteinn
★
Það má hafa gaman af Maríu ef maður
er í algjöru sprellstuði eða vill losna við
leiðinlegt fólk úr partíi. (GH)
BESTU OG VERSTU
BÓKARKÁPURNAR
PRESSAN leitaði til átta aðila
sem tengjast myndlist, hönnun
og markaðsmálum og bað þá að
velja bestu og verstu bókarkápur
þessa árs. Þátttakendur skiluðu
lista yfir þær tíu kápur sem þeim
þótti bestar og verstar og nefndu
einnig þá sem þeim þótti frum-
legust. Af þeim sex kápum sem
bestar þóttu áttu Mál og menning
þrjár, tvær þeirra eru Syrtlukápur
hannaðar af Robert Guillemette,
sem þátttakendur voru sammála
um að væri besti bókahönnuður
sem starfaði hér á landi. Eftirfar-
andi ummæli voru höfð um
Syrtluútgáfuna: „Á heimsmæli-
kvarða.“ „Fallegar teikningar,
myndskreytingarnar alltaf ólík-
ar.“ „Maður gæti hugsað sér að
eiga þær í hillu þar sem ekki sést í
kjölinn heldur myndskreyting-
arnar.“
Nokkur hluti dómnefndar
gagnrýndi harðlega kápur Vöku-
Helgafells á verkum Nóbels-
skáldsins: „Laxnessútgáfan yfir-
höfuð til vansæmdar.“ „Sorglegt
að sjá mikinn mann í höndum al-
gerrar meðalmennsku.“ „Þessi
útgáfa virðist einkum gerð handa
fólki sem veit ekki að Halldór
fékk Nóbelinn. Þessir Nóbels-
stimplar í bak og fyrir á bókun-
um sýna minnimáttarkennd okk-
ar betur en nokkuð annað.“ Einn
þátttakandi sá ástæðu til að lofa
kápurnar: „Myndskreytingar
ólíkar fyrir hverja bók en heildar-
svip haldið. Fallegar kápur og
skemmtilegar."
Margir dómnefndarmanna
gátu þess að áberandi væri
hversu smekklegar margar ljóða-
bókarkápur væru, þar leyfðu
hönnuðir sér sjaldnast að sýna
vúlgarisma. Einn þátttakandi
sagði að þar tækju hönnuðir
einnig einna minnsta áhættu, því
væri hönnun ljóðabóka yfirleitt
fýrir ofan meðallag án þess þó að
vekja verulega athygli.
Kápur á þýddum ástarsögur
og innlendum viðtals- og játn-
ingabókum þóttu yfirleitt mis-
heppnaðar. Kápan á bók um
Rósu Ingólfsdóttur komst þó í
annað sæti yfir bestu kápur og
kápan á viðtalsbók við Guðberg
Bergsson þótti mörgum vel
heppnuð. Fjölvi átti fjórarafþeim
sex kápum sem verstar þóttu.
Bestu kápurnar
Mikhaíl Búlgakov: Hunds-
hjarta. Mál og menning.
Þessi kápumynd Robert Gu-
illemette sýnir hjarta búið til úr
hálstaui karlmanns sem verður
að hálsól hunds.
„Rosalegur symbólismi í
teikningu sem auk þess er falleg.“
„Höfundurinn hefur örugglega
lesið bókina.“ „Klassi.“
Jónína Leósdóttir: Rósu-
mál. Fróði.
„Safarík kápa og holdleg. Út-
spekúleruð. Kápan á Madonnu-
bókinni feliur í skuggann af þess-
ari.“ „ Þótt Rósa vilji helst vera
kápulaus þá fer þessi henni full-
komlega. Mjög vel heppnuð."
„Bókin á að selja leyndarmál og
slúður og kápan gefur það fylli-
lega til kynna.“
Allir heimsins morgnar. Mál
og menning.
Robert Guillemette á heiður-
inn af þessari kápu.
„Hún er svo menningarleg."
„Ef ég ætti að gefa Arthúr Björg-
vini Bollasyni jólagjöf þá myndi
ég velja þessa bók í fullvissu þess
að innihaldið standi undir fyrir-
heitunum sem kápan gefur.“
Þórunn Valdimarsdóttir:
Júh'a. Forlagið.
„Myndverk Bosch brotið upp
og notað á skemmtilegan hátt,
maður stoppar við þessa kápu.“
„Dæmi um það þegar hönnuður
notfærir sér sígilt málverk á
meistaralegan hátt.“ „Fallegasta
kápan í ár.“ „Svo falleg að það
væri synd að fletta miklu lengra.“
Vigdís Grímsdóttir: Konan
í skóginum. Iðunn.
Filip W. Franksson hannaði
kápuna.
„Ef bókin er jafngóð og kápan
þá er Vigdís í góðum málum.
„Grípandi.“ „Rauðu fuglarnir
sem eru við það að fljúga út úr
rammanum gera útslagið.“
Thor Vilhjálmsson: Raddir
í garðinum. Mál og menning.
Ingibjörg Eyþórsdóttir sá um
hönnun kápunnar.
„Frábær samruni kápu og titils
og höfundar og tilefnis. Maður fer
að hlusta með litla labbakútn-
um.“ „Þessi leynir á sér.“
Aðrar kápur sem voru ofarlega
á lista voru Minn hlátur er sorg
(„erfitt að klúðra þessari“) og bók
Nfnu Bjarkar Árnadóttur um AI-
freð Flóka (,,smekkleg“).
Verstu
bókarkápurnar
Dómnefndin hafði orð á því að
hér hefði hún komist í feitt. Hörð
barátta varð um efstu sætin.
Þorvarður Helgason: Sogar
svelgur. Fjölvi.
Efast um að þetta eigi eftir að
soga lesendur til sín.“ „Þessi slær
allt út.“ „Hörmuleg." „Dálítið
mikið ömurleg."
Kristín Ómarsdóttir: Svart-
ir brúðarkjólar. Mál og menn-
ing.
„Dapurlegt dæmi um það þeg-
ar kápu er fúllkomlega ldúðrað.“
„Titill bókarinnar er glæsilegur
og býður upp á margvíslega og
skemmtilega túlkunarmöguleika
og því er hörmulegt að sjá hvern-
ig staðið hefur verið að verki.“
„Vond teikning og litirnir minna
á lakkrískonfekt." „Hlýtur að fæla
lesendur frá.“ „Kápan er svo ljót
að maður missir alla löngun til að
lesa bókina.“
Kólumbus í kjölfar Leifs.
Fjölvi.
Kápan sýnir Leif Eiríksson
sigla hraðbyri til Ameríku meðan
Kólumbus fylgir í kjölfarið.
„Dæmi um fullbókstaflega
túlkun á titli.“ „Sett upp eins og
Abúenoatal
VlLUNÖAHOLTfiHSÍPPS
m i m
1801 * 1931
Frumlegasta
bókarkápan
Pótt einstaka þátttakanda þætti
kápan á Ábúendatali Villinga-
holtshrepps illa heppnuð var helm-
ingur dómnefnar ekki í vafa um að
þarna væri komin frumlegasta képa
ársins:
.Vegna þess hve ófrumlegar altar
bókarkápurnar eru verður þessi sú
óvæntasta í óbifanlegri staðfestu
sinni." .Margir rembast eins og rjúp-
an við staurinn við að vera frumlegir
en svo kemur einhver og límir upp
myndir og skapar frumlega kápu
fyrirhafnarlaust. Þetta er svo full-
komið... ótrúlega töff kápa." .Hin
heilaga symmetría í hávegum höfð,
kannski vegna þess að ef þú bregð-
ur út af symmetríunni þarftu að hafa
vit é hönnun. Þetta er ekki bara
frumlegasta kápan heldur einnig
hin vingjarnlegasta því við hefðum
öll getað gert hana.' .Vekur upp
notalegar minningar um ættarmót-
ið í sumar ‘
Næstar komu Heimskra manna
ráð (.ögrandi og öðruvísi", .töff eins
og höfundurinn') og Ó fyrir fram-
an (.ekki beint Ijót en ekki falleg, —
eiginlega er hún bara mjög skrýtin).
um væri að ræða landhelgisdeilu
fyrri alda.“ „Sprenghlægileg
kápa.“
Einar Örn Gunnarsson:
Benjamín. AB.
„Leturgerðin er misheppnuð
og skiptingin á tidinum er hræði-
leg.“ „Kápan minnir á eldspýtna-
stokk.“ „Minnir á auglýsingu frá
skiltagerð.“ „Nafn óþekkts höf-
undar sprengt upp eins og um sé
að ræða bók eftir Stephen King.“
Baldur Gunnarsson:
Granda café. Fjölvi.
„Líklega hönnuð á frívakt-
inni.“ „Hún er banal, það er ein-
falt mál.“
Tíu tungl á lofti. Fjölvi
„Það vantar sex tungl á káp-
una.“ „Fór hönnuðurinn heim í
miðju verki?“
Af öðrum vondum kápum
komu þessar næstar: Fjall rís
(„eins og ársskýrsla Landsvirkj-
unar“), Seld („ætti að vera seld.
með blæju“), Náttúran hrópar
og kallar (æviminningar Gulla
Bergmanns og kápan sýnir hann
brosa við lesendum: „Jafnóþol-
andi og titillinn. Eins og kápa á
matreiðslubók nema hvað mat-
urinn brosir við manni“), Ábú-
endatal Villingaholtshrepps
(„hveijum datt í hug að setja upp
kápu á þennan púkalega hátt?).