Pressan - 10.12.1992, Blaðsíða 10

B 10
FIMMTUDAGUR PRESSAN 10, DESEMBER 1992
Hvar ætlar þú
að geyma jólafötin?
S T R A X
Fataskápar, 100 cm með 2 hurðum,
5 hillum, fataslá og sökkli:
Plasthúðaðir verð frá kr.
1 5.900
Við eigum einnig ýmsar aðrar gerðir
klæðaskápa á góðu verði,
til afhendingar strax.
I
I
Gásar
Borgartúni 29, sími 62 76 66
! e
V/SA

RAÐGREIÐSLUR
Ekkert út og afborganir
til allt að 18 mánaða
Eintóna og
þreytandi
EINAR ÖRN GUNNARSSON
BENJAMÍN
ALMENNA BÓKAFÉLAGIÐ 1992
★
Skáldsagan Benjamín er þriðja
verk Einars Arnar Gunnarsson-
ar. Sagan segir frá Benjamín,
frægum myndlistarmanni, sem dvelur eitt
sumar hjá ungum frænda sínum sem
stundar nám í læknisfræði. Benjamín
verður áhrifavaldur í lífi frænda síns og
fræðir hann látlaust um gildi listarimwr í
mannh'finu.
Höfundur sagði í útvarpsviðtali að
boðskapur sögunnar væri sá að lífsfylling-
una sé að finna í listinni. Myndlistarmað-
urinn Benjamín verður þó hvorki sann-
færandi né einlægur fulltrúi þessa sjónar-
miðs. Það er ákaflega erfitt, en reyndar
ekki ómögulegt, að lesa söguna án þess að
fá þá hugmynd að Benjamín sé fyrst og
fremst þreytandi uppskafningur. Hinar
löngu einræður hans sem fylla bókina
bera þess helst merki að hann ætli þeim
að komast inn í „Fleyg orð og spakmæli11:
„Ég hef aldrei fundið þennan Guð sem
mennirnir eru endalaust að staglast á.
Fyrir mér er hann líkastur Rauðhettu sem
vappar um með kærleikann í körfu;
brauð handa ömmu... en það er ég sem
er villtur í skóginum og verð úlfinum að
bráð“ og „Eiiífð nægir ekki fíflinu til að
ausa af viskubrunni sínum. Við lærum
allt lífið, en fi'flið kennir frá fyrsta degi.“
Það má hafa skemmtun af þessu yfir-
borðskennda hjali í nokkurn tíma, en
þegar líður á sögu fer það að verða ein-
tóna og þreytandi, og þá mest vegna þess
að höfundur virðist taka það fullalvarlega.
Sagan er hvorki nógu vel byggð né
rækilega hugsuð. Á einum stað eftir langa
MOIRE
-gluggatjaldaefni, einlitt.
1.45m á breidd.
Verð kr. 1.120 m
BAÐMULLARFÓÐUR
1.40m á breidd.
Verð kr. 580 m
bassettl ný mynstur og
lækkað verð. Vorum að fá nýja
sendingu af fallegum Bassetti-
efnum og rúmteppum í stíl.
Mrrmm
GLUGGATJÖLD
SÍÐUMÚLA 35, SÍMI: (91) 680 333, FAX: (91) 680 334
Góðar
bækur
betri
fflOf
ENN HLÆR
ÞINGHEIMUR
HÖRPUÚTGÁFAN
Stekkjarholti 8 -1 O, 300 Akranesi
-Síöúmúli 29, 108 Reykjavík
Árni Johnsen og
Sigmund Jóhannsson
Ný gamanmál og skopmyndir af
stjprnmálamönnum, skemmtiefni
fyrir fólk.á öllum aldri. Bók sem er
engri annarri lík,
Sannkallab krydd í tilveruna.
Verb: Kr. 2980,-
pr*-

ALLSHERJARGOÐINN
Sveinbjörn Beinteinsson og
Berglind Gunnarsdóttir
Sveinbjörn Beinteinsson skáld,
bóndi og kvæbamabur hefur verib
umdeildurog misskilinn, en hver
er hann? í þessari forvitnilegu bók
rifjar hann upprpörg atvik ævi
sinnar, hjónaband og kynni af
samtíbarfólki.
Verb: Kr. 2980,-
LÍFSGLEÐI
Vibtöl og frásagnir um líf
og reynslu á efri árum.
Þórir S. Gubbergsson skrábi
í þessari bók greina sjö eldri
borgarar frá ánægjulegri reynslu
á efri árum. Einnig eru í bókinni
upplýsingar og leibbeiningar
fyrir fólk á eftirlaunaaldri. Jákvæb
bók um efni sem snertir marga.
Verb: Kr. 2480,-
ræðu Benjamíns segir: „Marta samþykkti
endemis þvæluna sem helberan sann-
leika.“ Gallinn hér er sá að ffændinn segir
alla söguna og þegar hér er komið hefur
hvergi komið fram að honum þyki ffændi
sinn tala þvæiu og þess verður heldur ekki
vart eftir þetta. Reyndar virðist ffændinn
taka flest orð Benjamíns sem háleitt sann-
leikstal. Þessi athugasemd er fullkomlega
úr takt við annað í sögunni og bendir til
athugunarleysis af hálfu höfundar. Eða
kannski var höfundur bara búinn að fá
nóg af þessari persónu sinni og kom leiða
sínum yfir á Mörtu.
Ágætum hugmyndum er klúðrað. Frá-
sögnin af látnu barni Benjamíns nær
aldrei að snerta lesandann. Kaflinn um
samskipti Benjamíns og forstöðumanns
Kjarvalsstaða er illa unninn, samtölin þar
verða eins og frásögnin, tilgerðarleg.
Persónusköpun er ekki góð og lesand-
inn missir fljótt áhuga á persónum og læt-
ur sig því litlu varða örlög Benjamíns.
Lokakaflinn er ótrúlega máttlaus þótt
hann kunni að vera óvæntur.
Af og til bregður þó fyrir góðum tilþrif-
um. Húmorinn er oft ágætur og innan um
yfirborðslegt málæði má finna góð samtöl
og ágætlega skrifaða kafla. Höfundur ætti
fyrst og fremst að vara sig á tilgerð. Ef
hann losar sig við hana gæti hann skrifað
góð verk.
Kápan er hreinasta hörmung.
Kolbrún Bergþórsdóttir
Misgott verk en
frumlegt
ÞORVALDUR ÞORSTEINSSON
ENGILL MEÐAL ÁHORFENDA
BJARTUR OG FRÚ EMELlA
★★
bók Þorvalds Þorsteinssonar
ru rúmlega fjörutíu stuttar sög-
r eða réttara sagt sviðsettir
þættir.
Þetta er leikur að formi. Sögur eru sett-
ar í ýkt leikritsform. Aðferðin minnir oft á
blekkingarfullan leik og höfundur stjórn-
ar honum oftast af mikilli röggsemi.
Samtöl í þáttunum eru yfirleitt þess
eðlis að óhætt er að veðja á að slík eigi sér
hvergi stað í raunveruleikanum. Þarna
talar kona í brennandi húsi alllengi við
slökkviliðsmann í miðju eldhafi eins og
væri hún fréttamaður og hann í léttu
spjalli.
Og svo eru þessi orð sem eiginkona
segir við eiginmann sinn við eldhúsborð-
ið: „Jæja, þá erum við nú vöknuð og þá
erum við nú sest ff am í eldhús og þá erum
við nú að fá okkur kaffi og þá erum við nú
að fá okkur ristað brauð: Þá erum við að
borða morgunverðinn.“
Hér eru sett í orð athafnir sem venja er
að leika án orða. Þeim er lýst á þann ein-
falda en skipulega hátt sem börn tíðka og
þreyta foreldra sína alloft með.
Einnig er býsna algengt að persónur
kynni sig og hlutverk sitt fyrir lesendum:
„Hér stend ég. Afgreiðslumaðurinn^ í
þessari búsáhaldaverslun. Ég er hér í föstu
starfi og mér líkar það vel. Ég er ánægð-
ur...“
Skemmtilega kímni sem kenna má við
absúrdisma má víða finna í verkinu. Hér
er brot úr þætti sem nefnist Smaladreng-
urinn en þar er að einhverju leyti verið að
gera grín að hinum viðkvæmnislegu
smælingjasögum sem flestir gleypa í sig
einhvern tímann á ævinni. Þar segir
blaðasöludrengur við aðalpersónuna
Hinrik: „Þú manst ekki mig en ég man
þig. Ég er litla iambið sem þú losaðir úr
gaddavírnum,.forðaðir ffá hrafninum og
steiktir svo í ofninum til þess að gleðja
berklaveika systur þína. Ég er endur-
holdgað í blaðsöludreng og hef beðið þess
að launa þér þá vinsemd og virðingu sem
þú sýndir mér.“
Það hefur reynt mjög á hugmyndaríki
höfundar í samningu þessara þátta og
þeir eru vissulega æði misjafnir. Þeir slök-
ustu skilja ekkert eftir, eru einungis léttar
formæfmgar. Þeir bestu eru hugmynda-
ríkir, oft fyndnir.
• Þetta er misgott verk en ffumlegt. Það
er svo sérstætt að það getur ekki fallið að
smekk allra. Ég hafði af því góða skemmt-
un og mér virðist Þorvaldur Þorsteinsson
sýna í þessu verki sínu ágæta hæfiléika
sem ég efast ekki um að hann eigi eftir að
nýta í enn betri verk í lf amtíðihni..
Kolbrúa Bergþórsdóttir