Pressan - 11.03.1993, Qupperneq 6

6 PRESSAN
FR ETT I R
Fimmtudagurinn 11. mars 1993
MENN
Jón EllertTryggvason, sölumaður hjá íslensku sælgæti
KÆRDUR FYRIR AD STELA
NAMMIFYRIR 3 MILLJÓNIR
Kæra hefur borist Rannsókn-
arlögreglu ríkisins á hendur
Jóni Ellert Tryggvasyni, 26-
ára sölumanni. Hann hefur um
rúmlega eins árs skeið starfað
sem sölumaður hjá fyrirtækinu
Islensku sælgæti hf. Stjórnarfor-
maður og framkvæmdastjóri
fyrirtækisins, Lúðvík Th. Hall-
dórsson, staðfesti tilvist kær-
unnar en neitaði að öðru leyti
að tjá sig um málið.
Samkvæmt heimildum
blaðamanns er hér um að ræða
meintan fjárdrátt og umboðs-
svik upp á um þrjár milljónir
króna. Þetta mun hafa gerst
með þeim hætti að Jón Ellert
hélt eftir umboðs- og sölufé og
lagði inn á reikninga óháða fyr-
irtækinu. Honum hefur verið
vikið ffá störfúm þar.
Það er ekkert nýtt að Jóns Ell-
erts sé getið í svipuðum málum,
en hann hefur margoft verið
bendlaður við vafasöm viðskipti
enda ferill hans einstaklega
skrautlegur. Eins og áður hefur
komið ffam í PRESSUNNI hef-
ur um langt skeið verið í gangi
rannsókn vegna viðskipta hans
með fyrirtækin Flöguberg hf„
T.K. Vilhjálmsson og Sv. Jóns-
son. Það voru sérstaklega við-
skiptin með Flöguberg sem get-
ið var í kærum vegna málsins,
en fyrirtækið var notað til að
stofna til gífurlegra skuldbind-
inga áður en það var gert upp
eignalaust. Öll þessi þrjú fyrir-
tæki urðu gjaldþrota á innan við
ári og voru kröfur í þau um 30
milljónir króna. Þau voru að
sjálfsögðu eignalaus, enda
höfðu þau nánast engan rekstur
með höndum annan en skulda-
bréfaútgáfu. Ekki bólar enn á
niðurstöðum þeirra rannsókna.
Þá hefur Jón Ellert blandast
inn í fjölmörg önnur mál. Á
tímabili stundaði hann viðskipti
með skuldabréf útgefin af
eignalausu fyrirtæki, Rolf hf.
Sömuleiðis blandaðist hann inn
í samskonar viðskipti með bréf
út á Grensásveg 14 hf. og
Naustaborg hf. Þá hefur Jón Ell-
ert stundað allskyns viðskipti
með söluturna og matsölur.
Ekki náðist í Jón Ellert, en
þess má geta að áður hefur
hann samþykkt að veita blaðinu
viðtal til að útlista sína hlið á
málum en síðan ekki mætt.
Sigurður Már Jónsson
Jón Ellert hefur komið
við sögu í fjölmörgum
málum sem PRESSAN
hefurfjallað um. Til
dæmis viðskiptum
með fyrirtækin
Flöguberg, T.K.
Vilhjálmsson og
Sv.Jónsson. Þessi
fyrirtæki voru notuð
til að stofna til
gífurlegra skuld-
bindinga.
Werner Rasmusson apótekari
Vill bœturfyrir missi lénsins
Fyrir aðeins noldcrum árum
var ég búinn að gleyma að apó-
tekararværutil.
Þegar ég var barn keypti ég af
þeim lakkrís af því mamma
stóð í þeirri trú að hann væri
hollari en lakkrísinn í sjoppun-
um. Það var skiljanleg afstaða út
frá lögmálinu að allt sem er hollt
er vont á bragðið. En ég lét mig
hafa að borða lakkrís apótekar-
anna — líkast til fremur út á
nafnið en bragðið. Svona voru
apótekarar séðir strax í barn-
æsku minni. Þá hafði engum
öðrum dottið í hug að gera út á
hollustuna.
Síðan gleymdi ég apótekur-
um. Nema í þau fáu skipti sem
ég fékk kvef eða einn frændi
minn kom í heimsókn. Við
bræðurnir reyndum alltaf að fá
hann til að ræða um apótek og
apótekara af því hann kallaði
þau alltaf apatek.
En síðan gerðist það allt í
einu að Werner Rasmusson
hætti að selja bruggtæki og -lög
niðrí Olíuverslunarhúsi og flutti
upp í Kringlu. Stuttu síðar fór
hann að kaupa fyrirtæki eins og
vitlaus væri; íslensk matvæli,
Sanitas og guð má vita hvað
ekki. Hann keypti meira að
segja Islandslax og töldu þá
flestir að þessum manni væri
allt mögulegt og að auður apó-
tekaranna væri óþrjótandi. ís-
landslax hafði verið álitið svo
vitlaust fyrirtæki að Sambands-
mönnum ofbauð meira að
segja.
Ég man vel eftir Werner á
þessum tíma. Hann kom alltaf í
viðtal á Stöð 2 eftir að hann
hafði keypt fyrirtæki og gaf litlar
skýringar um hvað sér gengi til.
Og þegar hann var spurður
hvort hann ætlaði að kaupa
fleiri fyrirtæki hló hann við og
sagði að hann væri líkastil hætt-
ur í bili. Síðan kom hann viku
seinna í viðtal á Stöð 2 og hafði
þá keypt enn eitt fyrirtækið.
Ef til vill voru apótekarar ríkir
áður en Werner tók við stjórn
sjóða þeirra í Pharmaco.
Kannski hafði þeim bara ekki
dottið í hug að nota þá áður. En
eftir þessi vikulegu viðtöl á Stöð
2 hefur mér fundist Werner
vera tákn hins hagsýna apótek-
„Efríkið vill losa sjúklinga og skattborg-
ara undan apótekurunum er eðlilegt að
það greiði þeim bœturfyrir. “
ara — manna sem hafa sýnt að
veikindi eru ekki bara vondar
fféttir.
Það þarf því enginn að segja
mér annað en Werner standi á
bak við kröfu apótekara um
einn milljarð í bætur ef eitthvert
frelsi verður leyft í lyfjaverslun.
Þótt einstaka skýjaglópar og
hugljómunarmenn telji að sum-
ar hugmyndir séu heilagri en
aðrar þá vitum við Werner að
allt er falt — líka ffelsið. Þannig
var það þegar ríkisstjórn
Bandaríkjanna bauð þrælaeig-
endunum bætur fyrir hvern
þræl sem þeir veittu frelsi. Þegar
menn lögðu á það kalt mat sáu
þeir að afnám þrælahalds sner-
ist ekki um hugsjónir heldur
skerðingu tekjumöguleika. Og
þannig er það líka með frelsi í
lyfjaverslun. Ef ríkið vill losa
sjúklinga og skattborgara und-
an apótekurunum er eðlilegt að
það greiði þeim bætur fyrir. Það
er ekkert ókeypis og síst af öllu
frelsið. Og hagsýnir menn vita
að því hærra verð sem menn
greiða það því betur njóta þeir
þess.
Þannig var það með hollust-
una í lakkrísnum forðum. Ég
man ekki betur en vondi lakkr-
ísinn í apótekunum væri þrisvar
sinnum dýrari en sá góði í
sjoppunum. Ég skildi það ekki
þá en ég skil það nú að ástæðan
var sú að apótekin höfðu einka-
rétt á hollustu en sjoppurnar
alls ekki.
As
JÓN ELLERT ÍRYGGVASON: Enn ein kæran tilRLR.
HVURN FJANDANN KEMUR RIKINU VIÐ HVAÐ VIÐ NEFNUM BORNIN OKKAR?
„Ekki okkar að ákveða hvaða nöfn eru falleg“
m
210743-4809
NAFN: GUÐRÚN KVARAN
STAÐA: FORMAÐUR
MANNANAFNANEFNDAR
ALDUR: 49ÁRA
Cuðrún Kvaran erformaður
nefndarinnarsem ákveður
hvað börnin okkarmega heita
og hvað ekki. Störfnefndarinn-
arhafa verið gagnrýndall-
harkalega að undanförnu.
„Lögin eru líklega sett fyrst
og fremst að erlendri fyrir-
mynd. Það eru sams konar lög í
náægum löndum, Noregi, Dan-
mörku, Svíþjóð, Finnlandi,
Þýskalandi, Austurríki og Bret-
landi. Nefndin er ekki ný; deild-
arfundir heimspekideildar Há-
skólans hafa fjallað um þessi
mál síðan 1915, en það þótti
orðið þunglamalegt að kalla þá
saman."
Hvaða rök liggja að því að
rtkið sé að skipta sér afþví
hvaðfólk nefnir bömin sín?
„Það er betra að spyrja lög-
gjafann að því, en líklega er fyrst
og fremst verið að vernda
nafnaforðann og þá er litið á
nöfn sem hluta af orðaforðan-
um. Hér eru virkar orðanefhdir
á öllum mögulegum sviðum og
fólk lítur á mannanöfn sem einn
hluta orðaforðans, en ekkert
sérstakt fyrirbæri.“
Fólk berþó vœntanlega aðrar
UNDIR
ÖXINNI
GUÐRÚN KVARAN
SVARAR FYRIR
NAFNABANNIÐ
ogpersónulegri tilfinningar
til nafna sinna en þess hvað
við köllum til dæmis tœkni-
nýjungar.
„Já, það getur verið, en ég
held að allur þorri þjóðarinnar
- þótt einhverjir séu óánægðir
— sé á því að æskilegra sé að
börn okkar beri íslensk nöfn,
sérstaklega af því að eiginnöfn
eru mikilvægari hér en í öðrum
löndum."
Þeir óánœgðu eru væntan-
lega þeirsem hefðu viljað
nefna bömin sín annað en
ykkur er þóknanlegt.
„Já, en mjög oft er um að
ræða erlend nöfti eða ættarnöfn
sem á að gefa sem millinafn.
Lögin heimila það ekki. Nöfhin,
sem hefur verið hafnað, eru
miklum mun færri en þau, sem
hafa verið samþykkt. Það er
einkum af því að þau eru erlend
eða falla ekki að íslenskri
tungu.“
Fólk má heita Úndína, Yrkill
ogHeiðlóa, en ekki ágætum
íslenskum nöfnum eins ogEr-
ling, Dúna ogEsther.
„Ester er heimilt nafn, en
ekki með h-i, enda er það er-
lendur ritháttur. Esterarbók
hefur til dæmis verið skrifuð
þannig síðan Biblían var þýdd á
íslensku 1674.“
Þó má rita th í öðmm nöfh-
um.
„Það er fyrst og ffemst í nöfh-
um eins og Theódór og The-
ódóra vegna þess að þau hafa
frá upphafi verið rituð á þann
veg og engan annan. Hins vegar
er ritháttur með h-i í Esther,
Martha og Ruth tiltölulega nýr
og sóttur í erlendan rithátt. Fólk
segir það hreinlega að því þyki
fallegra að rita Ruth eða Sarah.“
Og efþví þykir þaðfallegra,
afhverju að banna þvíþað?
„Það skaltu ekki spyrja mig
um, heldur löggjafann. Okkar
verk er að fara að lögum og rit-
háttur með h-i í endann er ekki
íslenskur.11
En Erling og Dúna?
„Erling er endingarlaust nafn
og heimspekideild fjallaði um
þau fyrir þrjátíu árum. Nöfn
með engri beygingarendingu
falla ekki að íslensku. I greinar-
gerð með lagafrumvarpinu er
Qallað um gælunöfn og Dúna
fellur undir það.“
En þó má heita Sirrý og
Konný.
„Nöfn með ý eru orðin það
algeng að okkur þótti ekki fært
að hafna þeim og þegar þessi
ritháttur hefur einu sinni verið
leyfður erfitt vegna jafnræðis-
sjónarmiða að sporna gegn
honum.“
Hefur verið einhver sérstakur
skaði að því aðfólk hafi heit-
ið Cecil eða Thelma ogþaraf-
leiðandi ástæða til að koma í
vegfyrir að það gerist aftur?
„Um það má eflaust deila á
meðan fólk býr í þessu landi, en
lögin kveða á um að nafh skuli
vera íslenskt og falla að íslensku
málkerfi. Okkur ber að fara eftir
lagabókstafnum og við höfum
reynt eins og mögulega er hægt
að láta ekki persónulegar skoð-
anir á nöfhum hafa áhrif á störf
okkar. Þar með er ekki sagt að
einstökum nefndarmönnum
finnist öll samþykkt nöfn ákaf-
lega falleg. Það er ekki okkar að
ákveða það, heldur að fylgja fyr-
irmælum laganna.“