Pressan - 11.03.1993, Blaðsíða 22

N Æ R M Y N D
22 PRESSAN
Fimmtudagurinn 11. mars 1993
Ríkisvaldið
aðstoðar foreldra
við skírnarfontinn
Mikii guðsbiessun er nú ríkis- »Ef foreldrar þessara barna
vaidið. Það færir okkur ör- hefðu notið leiðsagnar
yggi og festu í lífið. Án þess Mannanafnanefndar gætu
vissi maður ekki hvað væri þau tj| dæmÍS heitið
rétt og hvað rangt; hvað
leyfilegtog hvað bannað.
Tökum dæmi af Manna-
nafnanefndinni. Ef hennar
nyti ekki við gætu foreldrar
sjálfsagt ekki skirt börn sln.
Þau yrðu aldrei viss í sinni
sök um hvort nafnið sem
þau sættust á væri við hæfi
eða ekki. Þetta má glögglega
sjá á þeim nöfnum sem Aðalsteinn Austar
börnum voru gefin fyrir tíð Siqurðsson
þessarar nefndar. Þá hét fólk
Aðalsteinn Ásberg Sigurðs-
son, Þór Eldon, Harald G.
Haralds, Ormarr Örlygsson,
Vilhjálmur Svan og öðrum
ónefnum. Nú hefur Manna-
nafnanefnd girt fyrir svona
slys. Eins og sjá má af þess-
um dæmum er full ástæða
til. Við viljum ekki að harm-
saga þessara pilta verði end- Þór Elíeser,
urtekin.
Nöfn fimmmenninganna
voru nýverið bönnuð með
sérstökum viðauka við
mannanafnaskrá nefndar-
innar, sem gefin var út fyrir
ári eða svo.
En Mannanafnanefnd er ekki
bara í því að banna. Hún fer
w ekki þannig með vald sitt.
Hún leyfir líka ákveðin nöfn Hlíðar G. Haralds,
og getur þannig leitt villuráf-
andi foreldra inn á réttar
brautir. Ef foreldrar drengj-
anna fimm sem hér eru
aðir sem dæmi hefðu
leiðsagnar Mannanafna-
nefndar gætu þeir til dæmis
heitið Aðalsteinn Austar
Sigurðsson, Þór Elieser,
Hlíðar G. Haralds, Oddþór
Örlygsson og Vilhjálmur
Styr. Hversu Ijúfari ævi hefði
þessum piltum ekki hlotnast
með þessi viðurkenndu
^nöfn?
Eða konurnar. Til hvers að
leggja það á Sigríði Dúnu
Kristmundsdóttur að bera
þetta nafn þegar hún má
heita Sigríður Drótt Krist-
mundsdóttir lögum sam-
kvæmt. Eða leikonan Ingrid
»» Jónsdóttir. Yrði ferill hennar
ekki farsæin efhún fengi að Hversu Ijúfari hefði ævi þeir-
heita Emelita Jónsdóttir? ra ekki Orðið?"
Sigríður Drótt
Kristmundsdóttir.
„Ertu að tala við mig?“Hann lítur aftur fyrir sig og
horfirsíðan beint á viðmælanda. „Ertu að tala við
mig?“ — Svona eru töffarar. Eins og Robert de Niro.
OgRagnar Arnalds. Á sínumyngri árum. Þegar þeir
eldast róastþeir. De Nirofer aðframleiða bíómyndir
ogRagnar að skrifa leikrit. En þegar á þarf að halda
snúa þeir tilfyrri iðju. Robertað leika ogÁrnalds að
jarða íhaldið. Ogsýna að þeirhafa engugleymt.
Leitin að
heimsfrægðinni
Stjarna Kristjáns Jóhanns-
sonar á Islandi hefur aldrei
skinið skærar en nú. íslenska
þjóðin er stolt af honum og vel-
gengni hans á erlendri grundu,
sem vonlegt er. Því er það ekki
að ástæðulausu sem landsmenn
hafa undanfarið fjölmennt vest-
ur um haf til að hlýða á Kristján
syngja í óperu Verdis, II Trova-
tore, við óperuhúsið virta
Metropolitan í New York. ís-
lenskir fjölmiðlar hafa aldrei
sýnt Kristjáni meiri áhuga en
nú. Þó hefur enginn gert hon-
um eins ítarleg skil og Stöð 2 og
samt er ekki allt búið enn, því
fréttamenn stöðvarinnar hafa
elt Kristján heimshorna á milli
og safnað í sarpinn fýrir heljar-
mikinn sjónvarpsþátt um
söngvarann.
Engum blandast hugur um
að Kristján Jóhannsson er sann-
kölluð hetja í augum íslensku
þjóðarinnar og hafa landsmenn
því skiljanlega verið sólgnir í
fréttir af velgengni hans á er-
lendri grundu. Hér verður frá-
leitt dregið í efa að Kristján sé
annað en vel að lofinu kominn.
í hugum margra hefur sú
spurning þó orðið æ áleitnari
hvaða augum erlendar þjóðir
líta tenórsöngvarann Kristján
Jóhannsson.
Til að komast til botns í mál-
inu hafði PRESSAN samband
við ritstjóra og aðalgagnrýnend-
ur nokkurra af stærstu og
þekktustu óperutímaritum
heims, auk virtra dagblaða, og
spurðist fýrir um Kristján Jó-
hannsson. Leitin að „heims-
frægð“ hans hófst að sjálfsögðu
á Ítalíu. Þvfnæst var hringt til
tímarita og dagblaða í Austur-
ríki, Þýskalandi, Sviss, Bretlandi
og loks í Bandaríkjunum, þar
sem leit PRESSUNNAR lauk.
Niðurstaðan sem fékkst í
málinu kemur líkast til mörg-
um á óvart. Aðeins á fimm
blöðum af þeim þrettán sem
haft var samband við þekktu
ritstjórar og gagnrýnendur til
Kristjáns Jóhannssonar eða
höfðu birt um hann einhverja
ritdóma. Á öllum hinum blöð-
unum var það hins vegar raun-
in, að ekkert hafði verið skrifað
um Kristján og enginn kannað-
ist við að hafa heyrt hans getið.
Ítalía
Leit PRESSUNNAR hófst á
tímaritinu L’Opera, sem er eitt
þekktasta ítalska menningar-
blaðið, gefið út í Mílanó. Sa-
bino Lenoci, ritstjóri blaðsins,
sagði í samtali við PRESSUNA
að síðustu misseri hefði Kristján
verið að skapa sér nafh á Ítalíu
eftir að hann fór að taka þátt í
uppfærslum á Verdi-óperum.
Lenoci vildi ekki hafa mörg orð
um frammistöðu Kristjáns.
Hann sagði þó „að rödd hans
hefði að vísu ágætan hljómblæ,
en hans vandamál væri að hann
yembdist of mikið við sönginn.
Hann skilaði ágætlega sínu. Þó
væri alls ekki hægt að segja að
söngstíll hans væri ítalskur",
það er að segja, „eins og heima-
menn ættu að venjasf‘.
Itrekað var reynt að ná sam-
bandi við ritstjóra eða gagnrýn-
endur annarra ítalskra tímarita
eða dagblaða, svo sem Opera og
La Republica, en án árangurs.
Austurríki
Merker Verein er austurrískt
óperutímarit, gefið út í Vínar-
borg. Sieglinde Ttabigan, rit-
stjóri tímaritsins og gagnrýn-
andi, sagði í samtali við PRESS-
UNA að sjálf hefði hún aldrei
heyrt Kristján syngja og hún
væri ekki viss um hvort nokk-
urn tímann hefði verið skrifað
um hann í blaðinu. Við nánari
eftirgrennslan kom þó í ljós, að
gagnrýni hafði birst í Merker
Verein um uppfærslu óperunn-
ar Tosca í Vínarborg 9. janúar
síðastliðinn, þar sem Kristján
Jóhannsson kom meðal annars
fram. Eftirfarandi ritdómur
birtist um Kristján:
„Það var ánægjuefni að hlýða
á Kristján Jóhannsson í fyrsta
sinn. Hann söng prýðilega og
raddbeitingin var sannfærandi.
Rödd hans var að vísu nokkuð
hljómlítil þegar kom að veiku
tónunum og í þriðja þætti gerðu
þreytumerki vart við sig. Bæði
söngur og leikur einkenndust af
Ásrún Davíðsdóttir
SKÓLASTJÓRI SÖNGSKÓLANS
„Kristján er búinn aö ná mjög langt.
Það varhins vegargóðurpunkturhjá
PRESSUNNI að benda á að Kristján
kæmistekki með tærnarþarsem Plac-
ido Domingohefurhælanaþótthann
væriáskíðumlÞað erþó ástæðulaust
að bera Kristján saman við Hfandi goð-
sagnireins og Pavarotti og Domingo.
Kristján er ekki einn afþeim alstærstu í
heimi. Hann erengu að síðurkominn á
toppinn, þóttþarséu fleiri en hann,
enda er Kristján mjög duglegur og
fylginnsér. Egdáistaðdugnaðihans,
þvíþetta hefur örugglega ekki alltaf
veriðdansárósum.
Helsti gallinn við Kristján er hins vegar
sáað hann gerir ofHtið úr öðru is-
lensku söngfólki. Mérhefuralltafþótt
það sárt. Einmittþegarmenn hafa
náðsvonalangt eiga þeir ekki aðhefja
sig upp á kostnað annarra. Hann ætti
fremurað bera hróður íslands útá við.
Við erum jú bara250þúsundmanna
þjóð. Að auki finnst mérþau ummæli
hans að á íslandi sé eingöngu hægt að
færa upp vasaútgáfu afVerdi ómak-
leg. Ég villeyfaméraðmótmælaþví.
Bæði Þjóðleikhúsið og íslenska óperan
hafasettupp óperusýningarmeð
bravúr. Það væri litið um að vera í ís-
lensku óperulifi efekki væru einhveijir
sem vildu starfa að söngmálum á ís-
landi.
Það heimsfræga listafólk semhefur
unnið með okkur á íslandi er venju
fremurlitillátt. Góðirlistamenn eru
yfirleittlítillátir."
Álit breskra
gagnrýnenda
Aföllum þeim erlendu
óperutimaritum sem
PRESSAN hafði samband
við höfðu aðeins fimm ein-
hvern tímann birtgagn-
rýni um Kristján Jóhanns-
son. Eina blaðið sem fjall-
að hafði að einhverju
marki um frammistöðu
Kristjáns í óperuheiminum
var hið þekkta breska
tímarit Opera, sem kemur
út mánaðarlega í Lundún-
um. Hér verður gripið nið-
ur í nokkra ritdóma um
Kristján, sem birsthafa i
Opera undanfarin ár, eftir
ýmsa gagnrýnendur
blaðsins.
MADAME BUTTERFLY
Montreal, Kanada.janúar 1989
„Rödd Kristjáns Jó-
hannssonar var lif-
andi og hljómurinn
góður. Þó bar meira
á ákafa en dýpt í
túlkun hans á hlut-
verki Pinkertons.
Það var ekkertfágað
eða stílhreint við
sviðsframkomu
hans, sem hefði þó
hœft hlutverkinu
mun betur. “
MANON LESCAUT
Milwaukee, Bandaríkjunum, ágúst 1989
„Kristján Jóhanns-
son söngDes Grieux
með sláandi flötum
og einlitum tóni og
afákaflega litlu
ncemi, sem þó var
fagnað afsumum
semfrábcerri
frammistöðu. “
Sigtirður Bjömsson SÖNGVARI
„Eg vilóska Kristjáni tilhamingju með
árangurinn. Það hefur enginn íslensk-
ursöngvari náðjafnlangtog hann.
Hinsvegarerhann ekki eins heims-
frægurogaferlátið.
I fjölmiðlum erKristján kallaðurstór-
sóngvari, sem er að mínum dómi ekki
réttnefni, því hann syngur eingöngu
ítalskaróperur. Hvað með franskar
óperur, þýskar eða rússneskar? Hvað
með óratóríurog Ijóðasöng?! mínum
huga eru stórsöngvararþeirsem
syngja fleira en ítalskaróperur. Og ég
hefaldrei heyrt orðið stórsöngvari er-
lendis. Ég þekkti Fritz Wunderlich
ágætlegaþegarhann vará toppnum.
Wunderlichvarmjöggóðursöngvari
og söng alltfrá ítölskum arium yfirí
Ijóðasöng. Hann varhins vegaraldrei
nefndurstórsöngvari eða„grosste-
nor", þráttfyrirað hann væriheims-
nafn.
Kristján hefur mjög stóra rödd oger
mjög duglegurog góðursöngvari. En
maðursem orðinn er45 árakemst
raddlega ekki lengra. Hann getur hins
vegar haldið áfram að þroskastsem
Hstamaður.
Fjölmiðlar á íslandi hafa dekrað við
Kristján,einkumþóStöð2. Titsaman-
burðardetturmértil hugar HelgiTóm-
asson ballettmeistari, sem varmjög
þekkturí San Francisco og víðar. Aldrei
varneittdekrað viðhannþráttfyrirað
hann væri mjög þekkt nafn.Menneru
sjálfirmisjafnlega duglegir að ná til
fjölmiðla en tenórar eru fáir ogþví er
mikið við þá dekrað,—enda verða
þeirfrægari en aðriróperusöngvarar."
öryggi og smekkvísi. Enn sem
komið er vantar þó allnokkuð
upp á að hann hafi náð tökum á
hinu fágaða og stílhreina."
Austurríska dagblaðið Die
Presse leggur mikla áherslu á
menningarlega umfjöllun og
fýlgist grannt með helstu við-
burðum í menningarheimin-
um, jafht innan Austurríkis sem
utan. Dr. Hanz Haider, rit-
stjóri menningarauka blaðsins,
kvaðst aðspurður ekki kannast
við Kristján Jóhannsson og eftir
því sem hann kæmist næst
hefðu aldrei birst ritdómar um
hann í blaðinu. Kristján væri
einfaldlega ekki á listanum yfir
þá söngvara sem blaðið fýlgdist
með.
Þýskaland
Hanz Huber er ritstjóri og
aðalgagnrýnandi þýska tíma-
ritsins Oper und Konzert sem
gefið er út í Munchen. í samtali
við PRESSUNA kvaðst hann
sjálfur ekki hafa heyrt Kristján
syngja, en tímaritið hefði þó
síðasta sumar birt ritdóm um
frammistöðu Kristjáns í upp-
færslu óperunnar Aida í Verona
í ágúst á síðasta ári. Gagnrýnin
sú er feiknajákvæð og Kristjáni
líkt við sjálfan Pavarotti: „Krist-
ján var uppgötvun kvöldsins.
Hljómblærinn í rödd hans líkist
rödd Pavarottis, nema hvað
áferðin á rödd Kristjáns er feg-
urri. Hann söng af göfga og
tókst að heilla áheyrendur, enda
þótt hans sýndi ekki mikil leik-
ræn tilþrif.“
Sviss
Opernwelter alþjóðlegt tíma-
rit um óperutónlist sem kemur
út mánaðarlega í Zurich í Sviss.
Imre Fabian, ritstjóri og aðal-
gagnrýnandi blaðsins, sagði í
samtali við PRESSUNA að full-
víst væri að aldrei hefði verið
skrifað um tenórsöngvarann
Kristján Jóhannsson í blaðinu
og sjálfur kannaðist hann ekki
við nafhið. Hann kom af fjöllum
þegar honum var sagt að Krist-
ján syngi um þessar mundir við
Metropolitan-óperuna í New
York.
Bretland
Leit PRESSUNNAR var
haldið áfram á Bretlandi. Þær
DON CARLOS
Cincinnati, Bandaríkjunum, október
1989
„Mótsöngvari henn-
ar (Eve Zseller),
Kristján Jóhannsson,
söngprýðilega, en
þrumandi rödd hans
hcefir mun betur
hetjuhlutverkinu en
þeim sem hann hefur
farið með hingað
til.“
UN BALLO IN MASCHERA
Milwaukee, Bandaríkjunum,júlí 1990
„Kristján Jóhanns-
son söng hlutverk
Riccardos afmiklum
krafti, en þó með
ákaflega lítilli stíl-
rcenni ögun og beitti
fyrir sig leiktcekni
byrjandans. “