Tíminn Sunnudagsblað - 21.05.1967, Qupperneq 4

1500—1600 milljónir mamna töld
ust vera í heiminum öllum árið
1907, og börn fæddust jafn ótt og
úr dlkaði við eyra manns og samt
nokkru tíðar — sextlíu og átta á
mínútu hverri. Eða svo hermdu
skýrslur.
Þrátt fyrir alla mannmergðina
í heiminum voru íbúar hins ís-
lenzka höfuðstaðar við Sund ekki
nema tíu þúsund, og þar kom
ekki einu sinni ein barnsfæðing á
hverja sólarupprás. Skorti þó ekki
góðar ljósmæður, þar sem þær
voru, Þórunn Björnsdóttir og
Þórdís Jónsdóttir, og hefði þvi
mátt betur gera með nægri
alúð og fullri nýtingu. En
með því að viðkoman var nú
einu sinni ekki meiri en þetta,
nægði barnaskólinn við tjörnina,
enda eitt mesta hús bæjarins með
þaki, sem lak ekki dropa, og hef-
ur engin barnaskólabygging á Vik-
urlandi heppnazt svo vel til þessa
dags. Þar var skólastjóri Morten
Hansen, smávaxinn og bæklaður
og bæði Ijútfmenni og spekingur,
sem bændur uppi í sveit létu heita
í höfuðið á. Þar var líka Guðlaug
Arasen, ekki aldæla þeim, sem tor-
næmir voru á mannasiði og héldu
klunnalega um pennann'sinn. En
úr því var helzt svo að bæta með
snöggu höggi með reglustriku á
fingurgómana. Þannig fóm þeir að
suður i Danmörku.
Brunnar og vatnspóstar voru
enn í góðu gildi og með þeim
vatnsberarnir, sem lengi settu
mikinn svip á Reykjavík. Voru þeir
að vísu ekkert tízkufólk á borð
verzlunarþjónana og dætur emb-
ættismannanna, en þó sannar hjálp
arhellur góðborgaranna. Thomsens
magasín var stórveldi, og þangað
hópuðust bændurnir á lestunum
með klyfjahesta sína, svo að ekki
varð þverfótað fyrir þeim í grennd
við verzlunarhúsin. Piltarnir í lat-
ínuskólanum stóðu mörgum þrep-
um ofar hverjum alþýðumanni, og
ungmeyjarnar gerðu sig eins sið-
ugar á svipinn og þeim var fram-
ast unnt, þegar þeir komu niður
skólabrúna, fetuðu forugt strætið,
sem settlegast með alla þá eggjandi
blygðunarsemi, sem þær höfðu
þaulæft, í látbragði sínu — og gjó-
uðu svo út undan sér augunum og
leið þær fóru hjá. í hópi ógnvalda
bæjarins voru Óli í Hólakoti,
Stjáni blái og Jón sinnep, og þótti
engum dælt að mæta þeim að
kvöldlagi á myrkum stað, þegar á
þeim var berserksgangur. Þá var
mikil guðs blessun að vita af þeim
einhvers staðar í nánd, Þorvaidi
pólitíi, Ólafi búfræðingi, Jónasi næt
urverði eða Palla frá Skammbeins-
stöðum, þó að lögreglubúningur-
inn þeirra væri ekki ævinlega ný-
kominn undan strokjárninu og
dyttu Disney Leith í hug tindátar,
þegar hún sá þá. En þeim mun
meiri gustur stóð af Þorvaldi, þeg-
ar hann þeysti um göturnar á
Grána sínum með dáiítið prúss-
neskum liðþjálfatilburðum, og
renndi arnfráum augum á fótgang
andi lýðinn, sem hrökklaðist und-
an upp að húsveggjunum.
Jarðarfarir voru enn meiri hátt-
ar skemmtun roskinna kvenna,
sem komnar voru af þeim aldri,
að til nokkurs væri fyrir þær að
sækja böllin í Bárubúð, og ekki
botnuðu að ráði í myndarunu þeirri
sem birtist á tjaldinu í Reykjavík
Biographteater, sem tók til starfa
árið 1906 í Fjalakettinum, leikhúsi
Valgarðs Breiðfjörðs. Það var ó-
trúlegur skari dökkklæddra
kvenna, sem oft þrammaði á eftir
kistunum suður í garð, og nefnd-
ust þær grátkonur, sem fastast
sóttu þetta tómstundagaman. En
við gat það borið, að þeim væri
ekki alls kostar Ijóst, hvern var
verið að bera til grafar, þótt frétta-
fróðar væru, og lutu þær þá
kannski að þeirri, er næst gekk,
um ieið og þær brugðu hendi und-
an dökku sjalinu og struku sér um
augun, og spurðust fyrir um það,
því alltaf var viðkunnanlegra að
vita sann á slíku.
Kirkjur voru tvær á bænum og
skamunt á milli — dómkirkjan og
fríkirkjan. Kirkjusókn var með á-
gætum. Þó tók út yfir, þegar
stofnað var til kirkjubrúðkaupa, og
var ekki dæmalaust, að slíkar at-
hafnir yrðu að fara fram við lög-
regluvernd. En sá var grunur
sumra, þó kannski ekki nægjanlega
rökstuddur, að yngra fólkið kæml
f kirkjurnar fieiri erinda en hlýða
á sálmasöng og predikun. Að
minnsta kosti kvað eitt Reykjavík-
urblaðanna suma „af lauslætis-
HORFÍÐ TIL ÁRSINS 1907 II
436
T í IVl I N N — SUNNUDAGSBLAÐ