Tíminn Sunnudagsblað - 18.06.1967, Síða 19

Konungur vi3 Gullfoss og hlS næsta honum gamla konan þýzka, sem ógjarnan
vék langt frá honum.
Jón á Laug hlaða grjótgarð unnliveri-
is hann, þegar konungsmenn væru
til náða gengnir, og binda síðan yf-
ir, svo að hann héldi niðri and-
anwm næturlangt, nauðugur viljugur.
Frá því var þó horfið að hafa Geysi
í böndum, og var Jón á Laug í
þess sitað skipaður vökumaður við
hvermn, og fékik hann í hendur lúð-
ur imiikinn, sem átti að þeyta sem
ákafast, ef Geysir rumskaði áður
dagiur rynni, svo að konungur fengi
ráðrúm tfl þess að drífa sig í braek-
urnar og hlaupa út.
Lítill hver var rétt við hús dönsiku
þingmannanna, og tótou sumir þeirra
þegar til að rífa upp hnausa og grjót
Oig ryðja í hann ,En frá þvl verki
hiurfiu þeir þó snögglega. Menn, sem
sem þekktu náttúru hvera (eða
kannsiki öillu heldur ónáttúru), tjáðu
þeim, að athæfi þeirra gæti dregið
þann dilk á eftir sér, að sjóðheitt
vatnið ryddist upp í grunninin und-
ir svefnhúsi þeirra og þeytti því í
lofit upp, er minnst varði.
iSvo fór, að Geysir sat á strák sín-
um um nóttina, og svefnlhýsi þing-
mannanna reyndist þeim ekki
neinn soðketill. Menn vöknuðu að
morgni í fiegursta veðri, og útlend-
ingarnir röðuðu sér að hiveraaugun-
um tii þess að rafca sig. Etatsráð
nokkurt flrá Kaupmannahöfn batlt
spotta um filibbann sinn, sem skitn-
að hafði á reiðinni, og renndi hon-
um niður í einn pyttinn, og verk-
flræðingur sauð egg banda sér í ár-
hít. Síðan var tekið að detora við
Geysi. Var mönnum það í fersku
mdmni, að hann haíði enga úrlausn
gert Kristjáni IX árið 1874, og hafði
því með toaimpaivíimnu handa
konumgsmönnum verið flutt austur
vænt hlass af franskri blautsápu
hianda Geysi. Þessi ádrepa Iireif.
Geysir tók að éltoyrrast við franska
smekkinm, og eftir notofcra stumd
hófst vaitnið í stoálinni og vatnssúla
mikil reis hátt í lofit upp. Jafnvel
H'anmes Hafsteim horfði Ihmgfiang-
inn á, og 'hafði bamm þó háðuiega
fcveðið um þenna nafngjafa allra
hvera í veröldinni:
Tiil Geysis í veifangi sama óg
sá:
Hann semtist með dyn upp í loft,
og 'hátt á gráfölan hiimin bar
og heljar reykmöktoum frá sér
vatt,
en brast að afan og bugaðist
þar,
Ihver bunan anmarri hratt,
unz máttlaust, sífrandi soðvatn
1 sömu holuna datt
Frá Geysi var haidið austur yfir
Tumguflijiót að Guilfossi. Sólin skein
á hárauðan einkennisbúnimg lífsöðul
tonektsins Rendtorffs, svitinn hnapp-
aðist á háu enni Friðriks konungs
og bógarmir á hvítum hesti hans
dökiknuðu oig rylfcmöfckurinn lagðist
yfir þvera sveitina, Menn gerðust
nú kumpánlegri en þeir höfðu ver-
ið hiina fyrstu daga, og gömul, þýak
tocwia, sem reið karlveg í ógurlega
síðum og víðum piilsum, máði jiafn-
vel tati af konunginum og fytgdi
homum síðan eftir það eins og sfcugg-
inn hans í svo sem þriggja eða fjög-
urra skrefa fjiarlægð. Og ekki var
þrot á kampavíni, hvenœr sem áð
var, enda datt. maður og maður af
baki.
Þennan dag var síðan farið yfir
Hvítá á Brúarblöðum og riðið nið-
ur Hrunamannahrepp.
Eins og nærri má geta hafði marg-
an mianninn í austursveitum fýst að
sjá konuginn og alla praktina, og
FormaSur hátiðarnefndarlnnar, Tryggvl
Gunnarsson, merkir sjálfur salernin viS
Geysl.
nokkrir voru svo höfðiagjadjarfir, að
þeim lék hugur að varpa orðum á
jöfnur. Einn þeirra var Jón berhenti
einn svokaliaðna Lamgsstaðabi-æðra,
ágætur þérnari í fjósum hinna virðu-
legustu manna í uppsveitum Árnes-
sýsiu og tónari góður. Hafði hús-
bóndi Jóns berhenta, Skúli læknir
Ármason í Skálholti, lagt homum lið
við að semja ávarp og æfa flutn-
ing þess, og var það svOhljóðandi:
„Stopp, stopp. Stopp, yðar hátign,
Friðrefcur hinn áttundi. Eins og yðar
hátign sér, stend ég hér meðfram
hæðinni og heiðra yðar hátign og
yðar samfylgd með minni návist. í
nafni íslands býð ég yðar hátign vel
komma til vorrar afskekktu eyjar. Og
ef yðar hátign ætlar að komast til
Þjórsárhrúar í kvöld, þá bið ég þess
hátt og I Mjóði, að yðar hátign megi
fá gott veður og blíðskaparveður.
Þetta gamalmenni, sem hér er sam-
an toomið og flytur yðar hátign þessa
lofræðu, er hinn frægi og aiþefckti
tómari og þófiari á íslandi — Jón
Sigurðsson, sem er ldðugur 77 ára
gamall“.
Jón herhenti hafði komið að Geysi
um moriguninn til þess að ávarpa
konung, en meinsamir menn höfðu
hagað svo tii, að þófarinn góði og tón
arinn mikili komst aldrei í færi við
hann. En með þvi að konungsfylgd-
inni skilaði seint áfram, en Jón var
skjótur í förum, þótt fótgangandi
væri og tekinn að reskjast, tókst
homum eigi að síður að koma símu
fram. Komumgsfylgdin reið nú niður
Hrunamann ahrepp, pg var £ ráði að
sýma konumgi þar sveitabæ. Hafði
Skipholt verið valið til þess. Og sem
flokkurinn ríður fram með hlið
þeirri, er verður norðan við Stoip-
hollt, sprettur þar u.pp maðiur og
hleypur á þúfu eiroa við götuna. Var
5 W
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ