Tíminn Sunnudagsblað - 25.08.1968, Blaðsíða 2

.9
Þíjtur í skjðnum
Stum.im hevrisi því haldið
fram, að umgtngnishættir fari
skánandi í landinu Gott væri
til þess að vita, et svo væri.
En ég hygg, að þetta sé rangt
og blekki reisulegai byggingar
þá, setn eru bessarai góðu trú-
ar. Mér er nær að halda, að
umgengni og aiiri nákvæmni í
verkum hafi n.'-akað til mikilla
muna á síðustu áratugum.
Þessu er auðvitað misjafnt far-
ið eftir byggðtrlögum, en ég
er sanntærður um að yfirleitt
hefur >rðið veruleg afturför í
þessu efni. Erfitt ei að vísu að
leiða að þessu rök sem ekki
verður á móti borið svo sem
jafnan er Tira þaö, sem ekki
verður' tölum :alið mælt eða
vegið. Þetta et náttúrlega ekki
skemmtileg niðurstaða, en sé
hún rétt, þá er skaðlegast af
öllu að stinga höfðinu í sand-
inn og láta sem ekkert sé.
Sú er þó bói i máli að petta
þarf ekki endiiega að stafa af
því, að þjóðin sé irðin stórum
trassafengnari og hirðulausari
en áður Nú n eðst upp miklu
meira en áðri' af skrani, sem
erfitt getur yerið að tortíma.
Vélar, ^em orðna>- eru nálega
hvers ranns eipn ganga fljótt
úr sér Margir hlutir eru ekki
jafnt 'il endi.ogar gerðir og áð-
ur var og títt er nú að fleygja
mörgu. íðu ■ en þ.i? er í raun-
inni orðifi afloga Margföldum
viðskiptum á -ið pað, er fyrr
var, t’y-gja haugai af umbúð-
um, sumum bess eínis. að pær
grotna torveldlegb í sundur.
Mikilli vélavioi.u og miklum
afköstum fylgir' miklu minni
snyrtim.-nnska eri sjáifsagt
þótti að viðhafa meðan hand-
verkfærum eirium var beitt,
svo sem átakaniegast sést víða
við vegagerð >2, önnur þess kon
ar vera en raunar einnig á
töðuvelhnum i ^veitum lands-
ins, svo að fleua ae nefnt Loks
á fólksfæð sums staðar sinn
þátt í þessu - tólk kemst ékki
til þess að ‘mfa bokkalegt í
kringum sig, eða finnst að
minnsta kosti, að það hafi ekki
tíma til þeaa Að einhverju
leyti mun þ/í sá sóðaskapur,
sem víða blasir við. stafa af því,
að mönnum nefur ekkd lærzt
að taka vandaœál nýs tíma rétt
um tökum, og er til dæmis gíf-
urlegur nnmu" að koma til
Færeyja, þar sem frábær
snyrtimennska urn allt utan
húss talar til gestsins, hvert
sem litið er, og vegir, sem gerð-
ir eru við örðugustu aðstæður,
eru ekki einungis gagnlegir
landsfólkinu, heldur einnig
órækur vitmsburður um
trausta fegurðt.rkermd og ein-
staka smekkvisi
En ’pdð er fleira, sem miður
fer en það, sem að augum verð-
ur leitt af vélaskranið, sem
liggur á víð j? dreif, svívirði-
legt rusiið á mórgum verk-
smiðjulóðunum sorpveiturnar,
sem margar bæjarstjórnir og
sveitarsijórnir i þéttbýli eiga
sök á, mykiehaugarnir, sem
víða iná sjá :yrir fjósdyrum,
stundum óhreyfðir ár eftir ár,
ummerkin eftir ferðafólkið og
margt annað Það er varla neitt
leyndarmál, að ískyggilega mik
ill hluti af sjávarafla okkar hef-
ur orðið allt annað en gæða-
vara í höndum okkar á seinni
árum, og nú er að verða hæþ-
ið um sölu íslenzks kjöts
vegna meðfe’ðarinnar. Grun-
ur mmn er einnig sá, að
forðagæzla je allvíða tæp-
ast framkvæmd al sömu ná
kvæmm og samvizkusemi og
sjálfsagt þótti fyrir nokkrum
áratugum Og feunnugt er mér
um hérað, þai sem kláða hef-
ur gæ’t í s-aaðfé í mörgum
hreppum síðiií.ín misseri, þótt
dult sé með farið Gitt veit ég
þó líka, að til eru víðlend byggð
arlög, þar sem aldrei sést svo
mikið sem færilús á kind við
rúningu á vorm En það er
einmit* órækur vitnisburður
um þáð, hve auðvelt er að verja
fénaðiun óþ"ífum með þeim
baðlyfjum, sem nú er völ á, ef
maðurinn bregzt ekki sjálfur.
Að óllum misfellum af því
tagi, er hér heíur verið drepið
á, er megn skömm og oft einn-
ig stórfelldur skaði En verst
er, að allt vi-ðist þetta runnið
af söma rót: Orsökin djúprætt-
ur þióðarlöstur, háskaleg
hneigð til þess að láta sem flest
dankast og sætta sig við þá von,
að allt slampist einhvern veg-
inn af. Þess z:yns er líka ótal
margt annað — amferðarbrot
og umrerðaruys mörg, slapp-
leiki í embæ’tisrekstri, svik-
semi í vinnubrögðum aumingja
bragurinn á málfarinu hjá blöð
rnn 0g fjöimiðlunarstofnunum.
Hugsunarbátturinn er sá, að allt
geti gengið og engin þörf sé að
leggja sig fram. Og flestu er
tekið n-eð miklu langlundar-
géði.
Nú eru samt nolckur umbrot
í þjóðíélaginu meðal annars
vegna þess, að almenningi er
orðið iióst, að sumt. sem hann
hélt, að gæti Dlessazt til lang-
frama, reyndisx voðinn sjálfur.
Slembii’.ikka er nú einu sinni
aldrei annað on slembilukka og
endist engum til eilífðarnóns.
Þessu hefur fylgt margvisleg
gagnrýai, sem áður bar lítið á.
Við þurfum eRki að nefna ann-
að en íjárstjóruina atvinnumál
in og fjaðrafokíð sem kalið hef
ur loks vakið En þessa hefur
einnig gætt á peim sviðum, sem
ekki varða -áórlega afkomu
þorra manna Það hefur með
árangri verið vjmt að koma á
betri umferða'’ftáttum, og það
hefur verið •-eynt að hefja her-
för gegn sóðaskapnum utan
húss. Þetta eru ánægjuleg
veðrabrigði, og við eigum að
herða róðurinn. Við þörfnumst
almenningsálits. sem veitir veru
legt aðhald, og það er kannski
einmiti jarðvegur fyrir það nú
Einstaklingarrdr mega ekki
hika við að -k’pta sér af því
er miður fer og koma ádeiium
Framhald á 646. sí8u.
626
T í M I N <N — SUNNUDAGSBLAÐ