Tíminn Sunnudagsblað - 30.11.1969, Síða 18

ið þér sagt mér, hvort ég *r ill-
menni — já, háli'rogi.s morðingi —
eða hvort ég hef siiðferðiiegan iétt
til þess að vera i dómaraeinbætti.
Hjálpið mór, herra Lauf er. Ég veit,
að þér viljið mér vel, en þér ber-
ið ekki virðingu fyrir mér. /tnd-
mælið þessu ekki“.
Frú Pflaum gerði það í stað
Laufers:
„Ég veit miklu betur en þú,
hvað Laufer hugsar. Hann hugsar
nákvæmilega það sama og ég. Er
það ekki, herra Laufer?“
Hún bauð Lauí’er brauðloku,
sem hann þá til þess að leyna
vandræðum sínum.
Bella Pfiaum var góð kona og
gerði sér oft far um að vera það.
Hún elskaði dætur sínar, manninn
sinn, leigjanda sinn og gæzkurík-
an drottin. Hún var í miklum kunn
leikum við þau 611. Eigirimaður
hennar hafði gefið henni og dætr-
um sínum stranga fyrirskipun um
að minnast ekki á „gömiu söguna ',
Og því var það, að þegar hann
var í þann veginn að leysa frá
skjóðunni sjálfur, ógnaði hún hon
um með fmgrinum og sagði:
„Talaðu ekki um þetta, Arthur.
Þú veizt. . .“
Arthur lét ekki aftra sér.
„Þegar öllu er á botninn hvoift,
er þér að kenna, að við setturn
Sigfried í fataherbergið“.
Hann sneri sér að Laufer og hóf
frásögnina: „Ég átti skólabróður,
sem hét Sigfried Rosen. Við vor-
um vinir. Hann fór til Kassel og
varð forstjóri listasafns borgarinn-
ar. Hann var sköllóttur, magur og
ofstækisfuilur. Hann leit út eins
og þjónn á náttúrulækningamat-
sölu. Það hafði komið út eftir hann
greinagóð bók um sextánda aidar
málarann Altdorfer. Kvöld eitt í
janúar árið 1939 kom hann allt í
einu til okkar í íbúð okkar. Hann
var illa á sig kominn. Hann var
búinn að missa atvinnuna fyrir
löngu — ég hafði lesið um það í
blöðunum. Hann sagði mér nú, að
hann hefði verið tekinn fastur i í-
búð sinni í nóvember árið 1933 og
verið s endur í fangabúðir vegna
morðs á Rath, sem var embættis-
maður þýzka sendiráðsins í París.
Rath hafði verið drepinn af Gyð-
inei, og Sigfried Rosen, hinn gamli
skólabróðir mlnn, var Gyðingur.
Þess vegna átti að refsa honum.
„f fyrstu var Éigfried ófús að
segja mér frá fangabúðunum.
Hann sagði, að íér hefði verið
978
bannað að tala um þær að við-
lagðri dauðareflsingu. Síðar frétti
ég að þeir hefðu pyndað hann og
ekki látið hann lausan fyrr en
hann lofaði að flytja frá Þýzka-
landi til Perú. Konan hans hafði
útvegað honum landvistarleyfi
í sendiráði Perú. Hún var krist-
innar trúar og hafði skilið við
hann, meðan á þessum þrenging-
um stóð, því að þess var ekki að
vænta, að hún byggi áfram með
Gyðingi.
Rosen hafði farið til Berlínar og
sótt landivistarleyfi Perustjórnar-
innar og síðan til Kassel til þess
að ná í útflytjiendaskilrílki og far-
miðann. En í stað þess að stíga á
Skipsfjöl 1 Hambong, var hann
kominn til Miinchen til þess að
segja mér, að hann gæti ekki far-
ið frá Þýzkalandi. Hann sagði, að
tuttugu ættliðir forfeðra hans
væru grafnir þar, og hann vildi
deyja þar sjálfur. Hann langaði
bara ekki til að deyja strax.
„Hvað viiltu, að ég geri?“ spnrði
ég.
„Þú ert ekki í flokknum", sagði
hann.
„En ég hef stöðu mína, sagði
ég“. „Ég hef fjölskýldu, sem ég
þarf að annast, og ég er Þjóð-
verji“.
„Það er ég lika. Gefðu mér ráð“.
„Ég verð að hugsa mig um“,
svaraði ég.
„Gott og vel“, sagði hann. „Ég
kem aftur annað kvöld“.
„Hvar verðurðu í nótt?“ spurði
ég.
Hann yppti öxlum.
„Við skulum spyrja Béliu“,
sagði ég. Konan mín hefur Motið
þá náðargáfu að geta umsvifalaust
komizt að kjarna málsins og spurði
því óðara:
„Voruð þér viðriðinn morðið?“
„Hvaða morð?“ spurðum við
Rosen báðir í senn.
„Sendiráðsmannsins í Perú“.
„Alls ekki“, sögðum við Rosen
afdráttarlaust.
„Þá eruð þér saklaus“, sagði
Bella með furðuheilbrigðri rök-
færslu. „Þá megið þér sofa í her-
bergi Maríönnu, elztu dóttur okk-
ar“.
„Ekki til að tala um“, sagði Ros-
en umsvifalaust.
„Skilurðu ekki, hvaða afleiðing-
ar það getur haft í för með sér?“
hvíslaði ég að konunni minni.
Hún svaraði upphátt: „Óttumst við
mennina meira en guð? Rosen er
gamall vinur þinn. Sagðirðu ekki
sjálfnr, að hiann væri saklaus? Get-
ur hann sofið úti í rigningunm?“
í' fám orðum sagt svaf hann i
rúmi elztu dóttur okkar, og Marí-
anna svaf á sóffanum í herberg-
inu hjá Edith. Okkur var vel ljóst,
ihvílíkia hættu við stofnuðum okk-
ur í. Það þunfti trausta vináttu og
miikið áræði til þess að skjóta
skjólshúsi yfir Gyðing á krislnu
hei-mili í borginni Múnohen árið
1939.
Morguninn eftir ákvað óg að fá
hann til að fara frá Þýzkaiandi. Þá
sáum við í grein í dagblaði, að
Gestapólögreglan hefði tekið
miarga Gyðing-a f-asta á skipi í Ham-
borg og sett þá í fangabúðir.
„Þetta ofbeldi heldur áfram“,
sagði ég við sfeólabróður minn.
Rosen leit bet-ur út um morguu-
inn. Hann hafði sof-ið vel. Hann
kvaðst mundu fara frá okkur uim
bvöldið og leita sér að öðrum dval-
arstað.
„Hvar?“ spurði toonan mi-n.
Ég vildi leyfa honum að fara.
Konan mín vildi ektoi leyf-a það.
„Þetta ofbeldi h-ættir , sagði
hún". Þýztoa þjóðin leytfir ekki til
lengdar, að satolaust fðlto sé of-
sótt“.
Og Rosten varð kyrr. Við vönd-
umst honuim. Það var auðséð, að
hann var alltaf að h-ugsa um að
faira f-rá o-klkur. Hann var vanur að
segja, að hann gæti etoki þegið
þessa ægilegu fórn af okkar háltfu.
„Þú átt konu, þú átt börn“,
saigði hann. „Þeir drepa mig. Gott
og vel. En hvernig fara þeir með
ykkur?“
Við bönnuðum ho-num að tala
uim það. Fyrir öryg-gissafcir bönn-
uðum við honuim einnig að fara
út úr herbengi sínu. Við lotfuðum
ho-num aðeins að fara inn í bað-
herbergið á tovöl-din. Hann mátti
aldrei kveikja ljós í herbergi sínu.
Við hötfðum eng-a skömmtun-
armiða hand-a honum. Og hann
hafði enga peninga, svo að við gæt-
um beypt handa honum mat á
svörtum marikaði. Það var degin-
uim ljósara, að hann myndi verða
drepinn, ef hann iyndist. Yrðum
við þá einnig yfi-rheyrð, pynduð,
litflátin?
Sigfried var góður drengur.
H-ann var þýzkur föðurlandsvin-
ur. Konan hans giftist herforingja
í þýzku varnarliðssveitun-u-m. Sieg-
fried stagaðist sí og æ á þvi, að
það væri betra að deyja en lifa
T I M I N N - SUNNUDAGSBLAÐ