Tíminn Sunnudagsblað - 28.06.1970, Qupperneq 12

Tveir á tali
Það eru líklega ekki ýkjamarg-
ir íslendingar, sem ekki kannast
við Ólaf Þorvaldsson þingvörð.
Hann hefur flutt fyrirlestra í út-
varp og skrifað blaðagreinar, og
auk þess liggja eftir hann uokkr-
ar bækur, þar á meðal önnur
tveggja bóka, þar sem rakin er
saga hreindýra á fslandi. Mér hafði
lengi leikið grunur á því, að Ólaf-
ur hefði frá mörgu að segja og
þ-ess vegna var það, að ég gekk
heim til hans einn góðan veður-
dag og tók að leita frétta hjá hon-
— Já, já. Við bjuiggum þar sam-
an þangað til hún dó, árið 1907.
Þá var ég tuttugu og þriggja ára
og ókvæntur.
— Þá hefur þú farið að líta í
kringum þig í heiminum?
— Nei, ebki var það nú alveg
strax. Þá vorum við systkinin að-
eins tvö orðin eftir af átta, sem
fæddust. Já, þetta voru erfiðir tím-
ar. Þá voru aðeins tveir læknar í
Reykjavík, Jónassem og Schierbeek
landlæknir. Það var því enginn
hægðarleikur að ná til læknis, þeg-
ur og gerðist verzlunarmaður hjá
Gunnari Gunnarssyni í Hafnar-
stræti 8. Hann var einn af stærstu
vínkaupmönnum Reykjavíkur.
Áður höfðu þeir verið þrír, em nú
var Gunnar orðinn éinn eftir. Þeg-
ar aðflutningsbannið gekk í gildi,
áttu þessir þrír kaupmenn miklar
birgðir víns, og þeir fengu undan-
þágu að mega selja það fram til
áramóta 1914—1915.
— Var ekki allt keypt upp hjá
þeim strax á fyrstu dögum bamns-
ims?
— Nei, ekki nú alveg! Við seld-
um seimasta dropann klukkan tólf
á gamlárskvöld 1914, nákvæmlega
á þeirri stundu, sem undanþágan
féll úr gildi. Amnað hvort hafa
menn verið svona hófsamir eða
auralausir, nema hvort tveggja
hafi verið. Annars er það nú áreið-
anlegt, að á þessum árum var enn
i
1 „Glámsflóinn var hreinasta
ævintýraland fyrir sauðkindinau
um um það, sem á dagana hefur
drifið.
— Ég fæddist í Ási í Garða-
hreppi 6. oktúber 1884 og er því
medra en hálfnaður með átttugasta
og sjötta árið. Ás er rétt fyrir of-
an Hafnarfjörð, suðaustur af
„þorpimu“, eins og við sögðum
alltaf á m’jnum uppvaxtarárum —
nú mundum við sjálfsagt segja
„bænum“. Þegar ég var ellefu ára
missti ég foður minn, en_ móðir
min hélt áfram að búa í Ási um
skeið, unz hún fluttist til Hafnar-
fjarðar. Hún hafði vinnuhjú á með
am hún var i Ási, því að við krakk-
arnir vohum enn of ung til þess,
að á okkur væri treystamdi til
vimnu.
— Þú hefur auðvitað fylgzt með
henni til Hafnarfjarðar?
FYRRS HLUTI
ar plágur gengu, enda varð út-
koman eftir því, einkum að því
er varðaði barnadauðann. Tvö syst-
kin mín dóu sama daginn úr barna
veiki og litlu síðar önnur tvö úr
kíghósta. En þessi tvö, sem eftir
lifðu, Vilborg systir mín og ég,
héldum áfram að búa saman, unz
við gengum í heilagt hjónaband,
sama daginn bæði. Þá skildi leiðir.
Ég fór suður að Straumi, því að ég
hafði alltaf haft mikinn hug til
sveitar og sauðkinda, en systur
minni leigði ég hús, sem ég hafði
þá nýlega byggt í Hafnarfirði.
— Hvernig var að búa í
Straumi?
— Mér reyndist það ekki sér-
lega vel, enda var ég þar aðeims
tvö áx.
— Hvert fluttust þið þá?
:— Til Hafnarfjarðar. Þó varð
viðstaðan þar ekki nema tvö ár að
þvá sinni, Ég fluttist til Reykjavík-
ekki komið til það stjórnlausa
hamsturs-brjálæði, sem nú ætl-
ar alla menm að drepa, í hvert
sinn sem það fréttist, að orðið geti
þurrð á einhverri vöru.
— Af hverju sagðir þú, að þið
hefðuð selt seinasta dropann á mið
nætti á gamlárskvöld — var þetta
ekki venjuleg búð?
— Jú, þetta var venjuleg búð.
Við verzluðum með alls konar
vörur og vorum til dæmis með
mjög mikla sveitaverzlun, það er
viðskipti við sveitamenn. En þá
voru engin takmörk til um opn-
unar- og lokunartíma sölubúða.
Maður opnaði venjulega þetta um
klukkan sjö að morgni og lokaði
efcki fyrr en allir voru hættir að
koma, oftast ekki fyrr em langt var
liðið á kvöld. Ég held, að við höf-
um aldrei lokað fyrr en klufckan
átta að kvöldi, og oft kom það
fyrir að ég komst efcki heim í mat
um miðjan daginn, en þá fékk ég
T I M I N N - SUNNUDAGSBLAO