Lesbók Morgunblaðsins - 22.02.2003, Blaðsíða 13

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ˜ MENNING/LISTIR 22. FEBRÚAR 2003 13
TÓNLIST kemur til með að vera
í aðalhlutverki í borginni Graz í
Austurríki, sem er menning-
arborg Evrópu þetta árið, og má
nefna sem dæmi að haldið verð-
ur áfram að bjóða upp á tón-
leikaröðina Goð 20. aldarinnar.
Síðustu vikur hafa marg-
víslegir listviðburðir verið í boði
í Graz og má nefna sem dæmi
tónleikaröðina Þrjár aldir af
rússneskri tónlist, sem og heim-
sókn hins rússneska Mariinský-
leikhúss sem er eitt stærsta verk
á dagskrá menningarborg-
arinnar þetta árið. Tekist hefur
að sameina einsöngvara, kór,
hljómsveit og dansflokk Mari-
inský-leikhússins undir stjórn
Valerý Gergíefs frá Sankti Pét-
ursborg, en Mariinský-leikhúsið
er með virtari leikhúsum Rúss-
lands.
Fyrsta sýning Mariinský-
leikhússins í Graz var óperan
Pique Dame eftir Tsjækofskí og
í kjölfarið hafa fylgt Kleópatra
eftir Domenico Cimarosa og
Oedipus Rex eftir Stravinsky.
Enn á þá eftir að flytja Mazeppa,
einnig eftir Tsjækovskí, og loka-
dagskrá heimsóknarinnar verða
tvennir tónleikar hljómsveitar
Mariinský-leikhússins. Dagskrá
Mariinský-leikhússins í Graz er
sú fjölbreyttasta sem leikhúsið
hefur boðið upp á utan heima-
lands síns til þessa og þykir gefa
góða yfirsýn yfir rússneska tón-
list 18., 19. og 20. aldar.
Fjöldi þekktra listamanna á
þá eftir að heimsækja Graz á
árinu og má nefna sem dæmi
bæði Kirov-sveitina og Vínarfíl-
harmóníuna sem leika munu
verk eftir listamenn á borð við
Pierre Boulez, Helmut Lachen-
mann, György Ligeti og Olivier
Messiaen svo nokkrir séu nefnd-
ir.
Deilt um hinstu hvílu
Berliozar
Í ÁR eru 200 ár liðin frá fæðingu
Hector Berliozar, eins af þekkt-
ari tónskáldum Frakka. Afmæl-
ið hefur þó nokkuð fallið í
skuggann af deilum um loka-
hvílustað tónskáldsins, en aðdá-
endur Berliozar deila um hvort
flytja eigi leifar hans í Partheon-
minnismerkið í París eða ekki.
Sérstök nefnd sem komið var
á laggirnar til að skipuleggja
hátíðarhöld í tilefni tveggja alda
afmælisins hafði séð fyrir sér að
hápunktur hátíðarhaldanna yrði
er jarðneskar leifar Berliozar
yrðu fluttar í Parthenon-
minnismerkið 21. júní nk., en sá
dagur er dagur tónlistar í
Frakklandi. Þessi áform nefnd-
arinnar hafa þó mætt ófyr-
irséðum mótmælum frá mörgum
aðdáendum tónskáldsins, sem og
gagnrýnendum hans, sem segja
að sem hægrisinni sé Parthenon,
minnismerki lýðveldisins Frakk-
lands, alls ekki rétti hvílu-
staðurinn fyrir tónskáldið.
Berlioz er í dag álitinn sá tón-
listarmaður sem hélt uppi
merkjum rómantísku stefn-
unnar á tímabilinu milli Beet-
hovens og Wagners.
ERLENDAR
BÆKUR
Menningar-
borgin Graz
Hector Berlioz
„ÉG hef ekki sungið hér í sjö ár,“ segir Ólafur
Árni Bjarnason tenórsöngvari, og bætir því við
að sér hafi fundist sem æðri máttarvöld hafi
hnippt í sig og sagt að við svo búið mætti ekki
lengur sitja, nú væri kominn tími til að syngja
aftur heima. Það ætlar Ólafur Árni að gera, og
heldur tónleika í Íslensku óperunni á morgun kl.
16.00 með píanóleikara sínum Ólafi Vigni Al-
bertssyni. „Aríur og lög sem ég er búinn að vera
að þróa með mér í fimmtán ár,“ segir söngvarinn
um efnisskrána; þetta er það sem hann sjálfur
myndi vilja heyra á tenórtónleikum. „Íslensku
lögin eru perlur, – lög sem mér þykir mjög vænt
um; ég syng líka tvær ítalskar antikaríur, eina
óperettuaríu og Blómaaríuna úr Carmen. Á
seinni hlutanum verður Di quella pira, aría
Manricos úr Il trovatore, en ég syng hlutverkið
einmitt í Weimar næsta vetur; Addio, fiorito asil,
aríu Pinkertons í Madama Butterfly, – ég var að
syngja það í Braunschweig nýlega, og loks Ness-
un dorma úr Turandot.“
Ólafur Árni ætlar ekki endilega að slá botninn
í tónleikana eftir síðasta vers, og er viðbúinn því
að gleðja hlustendur með aukalögum. Það er í og
með vegna þess að tónleikarnir verða hljóðritaðir
og gott að hafa sem mest efni í handraðanum
þegar velja á í væntanlega útgáfu. „Ef ég verð í
mjög góðu formi, þá syng ég bara eins lengi og ég
mögulega get, – engin tímamörk, – ég þarf ekk-
ert að syngja í tvo, þrjá daga á eftir. Ég er með
einar tuttugu aríur sem ég get sungið sem auka-
lög. Það gæti orðið La donne è mobile, Questa o
quella, Recondita armonia, E lucevan le stelle. Ef
ég verð í góðu andlegu og raddlegu formi get ég
haldið áfram fram að kvöldmat!“
Ólafur Árni er nýkominn heim frá Þýskalandi,
en þar söng hann nýverið á sérstökum tenóratón-
leikum með þremur kollegum sínum úr Óperunni
í Braunschweig. „Audi-fyrirtækið, sem hefur að-
setur í Braunschweig, keypti hljómsveit til að
halda tónleika fyrir sig og vildi fá söngvara með,
– fjóra tenórsöngvara. Við tókum fullt af aríum;
sungum bæði saman, þannig að við skiptum lín-
um á milli okkar, en líka einir. Þetta gekk svo vel
að Volkswagen-fyrirtækið sem er rétt hjá réð
okkur strax í samskonar verkefni, – þeir gátu
ekki verið minni menn en þeir hjá Audi. Það er
nú svolítið sérkennilegt að vera að syngja innan
um bíla í einhverjum sýningarsölum, en gaman.
Skrýtinn heimur.“ Tenórarnir fjórir sungu pró-
grammið sitt einnig í Braunschweig-höll. Harald
Likus, gagnrýnandi Braunschweiger Zeitung,
skrifaði þá um söng Ólafs Árna: „Íslenski söngv-
arinn Ólafur Bjarnason var geislandi á sviðinu.
Hann ofgerði nokkuð og var óstöðugur á háu tón-
unum í Blómaaríu Don Josés eftir Bizet, en söng-
ur hans í drykkjuvísu Turridus eftir Mascagni
var bæði öruggari og smekklegri. Í Nessun
dorma lagði hann allt í sölurnar og sýndi að vog-
un vinnur, vogun tapar; – kom á óvart með kjarn-
miklum tón, áhrifaríkri raddbeitingu og stórhuga
þori sem skóp honum stjörnuneista.“
Þegar Ólafur Árni er spurður að því hvort
hann sé ekki týpískur tenór, með allan sinn lífs-
kraft og sönggleði í massavís, segir hann að það
geti vel verið. „Ætli þetta sé ekki bara genetískt.
Ég held að hálf íslenska þjóðin sé tenórar, –
meira að segja mezzósópranarnir líka!“ segir
hann og hlær dátt. „Tenórar eru kannski ekki
beint sjálfumglaðir, en ég held að háu tónarnir
hleypi bara endorfíninu af stað. Sumir fara í
maraþonhlaup til að finna fyrir vellíðan; – við
syngjum háa tóna. Og þegar tenórunum líður vel
tala þeir af hreinskilni, og segja hug sinn hreint
út.“
„Ég er með einar tutt-
ugu aríur í aukalög“
„Hálf íslenska þjóðin er tenórar; mezzósópranarnir líka!“ Ólafur Árni Bjarnason tenórsöngvari.
Í SLUNKARÍKI og í kjallara i8, Klapparstíg 33,
stendur yfir sýning á myndaröð Huldu Hákon.
Myndaröðin var árið 2000 á sýningu í Kunst-
halle Wien, í Austurríki og Almalöv Konstmus-
eum í Svíþjóð.
„Þegar ég bjó í New York sendi amma mér
konfektkassa,“ segir Hulda um tilurð verk-
anna. „Á kassalokinu var mynd af gömlu Ís-
landskorti sem eignað var Guðbrandi Þorláks-
syni. Þar er sjórinn kringum landið fullur af
skrímslum. Fljótlega eftir að ég fékk konfektið
fóru skrímslin að rata inn í myndir mínar.
Miðin í kringum landið hafa líklega oftast
fengið nöfn frá sjómönnum: Háadýpi, Bæli
karlsins, Belgableyða, Flæmski hatturinn,
Rósagarðurinn, Hnjúkadjúp, Hampiðjutorg,
Paradísarhola, Sláturhúsið, Svörtuloftasvið.
Nöfnin vekja forvitni og eflaust liggja sögur að
baki. Á Hampiðjutorgi hef ég heyrt að mörg
nótin hafi rifnað og Hampiðjan hafi eitthvað að
gera í kjölfarið,“ segir Hulda. „Árið 2000 ákvað
ég að vinna myndseríu út frá nöfnum á mið-
unum umhverfis landið og skrímslunum á kort-
inu. Afraksturinn er átta fjölfeldi. Lágmyndir,
akríllitir og hydrostone og MDF.“
Sýningarnar standa til 2. mars. Slunkaríki er
opið fimmtudaga til sunnudaga kl. 16–18 og i8
er opið fimmtudaga, föstudaga og laugardaga
kl. 11–18, og eftir samkomulagi.
Sæskrímsli Huldu Hákon í Slunkaríki og i8
Hulda Hákon: Sjálfsmynd sem sæskrímsli.