NT - 26.06.1984, Blaðsíða 7

M ________
Laxveiðar í
Grafarvogi
Gamall Grafhyltingur skrifar:
Hafa ei Bakka bræður enn
barna slitið skónum
grátlegt er þegar greindir menn
gera sig að flónum.
Þessi gamla vísa eftir hús-
bónda minn í Grafarholti frá
árunum 1920-1928 hefur rnér
oft komið í hug eftir að ég
heyrði fyrst að farið væri að
undirbúa lóðir undir húsbygg-
ingar í Grafarvogi og áfram, að
nú væri farið að úthluta lóðum í
Grafarvogi og nú síðast að flutt
væri inn í fyrsta húsið í Grafar-
vogi.
Af framansögðu liggur bein-
ast við að spyrja hvort þessi hús
séu byggð á stöplum eða flot-
holtum. Af þeim árum sem ég
var heimilismaður í Grafarholti
var ég við skepnuhirðingu í tvo
vetur. Þá var þar á annað hundr-
að fjár. Það sótti mikið niður að
vogi einkanlega þegar snjór var
á jörð. Ég var aldrei beðinn að
fara niður í vog til að smala,
heldur niður með vogi, Keldna-
megin og svo að sunnanverðu
niður að Ártúnshöfða.
Að fara niður í vog var síðast
gert að mig minnir 1923. Þá var
laxveiði stunduð í voginum.
Settir voru kassar með jöfnu
millibili um fjöruna fylltir af
sandi og grjóti. meðfram þeim
var strengdur vír milli landa,
dálítið fyrir ofan fjöruborð. Á
kassana var síðan fest spýta sem
náði upp úr á floti. Varpa var
síðan fest við vírana við botninn
og úr henni spotti upp í topp á
spýtunni. Á flóði varsíðan róið
á báti og varpan dregin upp á
spýtuna. Þegar féll frá var síðan
farið niður í vog og hirtur sá
fiskur sem hafði symt inn í
gildrurnar á flóði. Ég held ég
muni það rétt að einu sinni
voru 102 laxar í gildrunum og
oft var mikið af ufsa innan um.
Ekki man ég hver hafði veiðina
en veiðirétturinn var tekinn
undan jörðinni þegar Bjarni
Björnsson keypti Grafarholtið
eins og jörðin hét þá. Um 1924
var þessi veiði afnumin með
lögum.
Með þökk fyrir birtinguna.
Þriðjudagur 26. júní 1984 7
■ Bréfritari stingur upp á því að bændur hefji vínframleiðslu og að Mjólkurstöðinni verði breytt í
vínverksmiðju.
Breytum Mjólkur-
stöðinni í vínverksmiðju
Bóndi skrifar
■ Vandamál landbúnaðarins
hafa verið mikið til umræðu að
undanförnu. Nefndar hafa verið
ýmsar nýjar búgreinar, svo sem
loðdýrarækt, fiskeldi og ýmis-
legt fleira. Allt moldviðrið í
kartöflumálinu er að mestu
gengið yfir. Hefur verið talaö
um einokun og virðast flestir
hallast að frjálsri verslun og
frjálsum innflutningi á kart-
öflum. En enginn minnist á
ríkiseinokunina sem viðgengst
á sölu áfengis. Enda er það svo
að heildsalarnir hafa einkarétt
hver á sinni tegund sem þeir
flytja inn og forðast að minnast
á einokunina scm viðgengst í
þessum efnum, því þeir hræðast
samkeppnina og myndu missa
spón úr aski sfnum með frjálsara
skipulagi. En þessi sömu öfl
með íhald og komma í einni
sæng reyna þeim mun fastar að
brjóta niður samtakamátt
bænda og sölusamtök þeirra. Er
það líklega gert í þeim tilgangi
að gcta t'arið að flytja inn land-
búnaðarvörur til að geta grætt
enn meira.
Ég held að nauðsynlegt sé að
endurskoða áfengissölumálin
og hefur mér þá dottið í hug að
bændur færu að framleiða og
brugga áfengi og bjór þegar til
kemur. Tilvalið væri að stofna
áfengissamsölu og nota mætti
Einn öskureiður skrifar:
■ Mig langar að koma á fram-
færi fyrirspurn til stjórnar
Starfsmannafélags Olíufclags-
ins hf. Eru ógiftir starfsmenn í
félaginu annars flokks? I haust
stendur til að fara í mjög hag-
stætt ferðalag til Þýskalands. og
gefst giftu fólki kostur á tveimur
miðum og sama gildir um þá
gömlu mjólkurstööina þegar
Mjólkursamsalan er flutt í nýja
húsið. Frjáls samkeppni í þess-
ari grein hlýturað vera nauðsyn,
ekki síður en í öðrum atvinnu-.
vegum. Eflum íslenskt.
sem eru í sambúð, en hins vegar
eiga hinir makatausu aðeins
kost á einum miða. Hvernig
stendur á þessu? Er ekki ósann-
gjarnt aö ógiftir fái ekki að ráða
ferðafélögum sínum. Fá hjón
sem vinna á sama vinnustað
fjóra miða? Ég vona að skýr
svör fáist við þessum spurning-
um.
Forréttindi
hinna giftu
Mi
Vigf ús Sigurgeirsson
Ijósmyndari
Fæddur 6. janúar 1900 - dáinn 16. júní 1984
Nú þegar ævigöngu vinar míns Vig-
fúsar Sigurgeirssonar, Ijósmyndara og
kvikmyndagerðarmanns er lokið, vil ég
að leiðarlokum minnast okkar samstarfs
með nokkrum orðum.
Okkar kynni hófust fyrir allmörgum
árum. Ég hafði séð fróðlegar vel gerðar
kvikmyndir sem Vigfús hafði gert. -
Myndir sem fyrst og fremst voru heim-
ildarkvikmyndir og geymdu merka þætti
úr mannlífi fyrri tíma. Það var því engin
tilviljun þegar við í framkvæmdanefnd
heimildarkvikmyndarinnar sunnlensku
„I dagsins önn“, vorum að undirbúa það
umfangsmikla verk, að ákveðið var að
leita til Vigfúsar Sigurgeirssonar með
töku og frágang myndarinnar.
Vigfús, sem lengstaf hefur haft ljós-
myndagerð að aðalstarfi. tók erindi
okkar af velvilja og góðum skilningi.
Kjörorð hans var strax í upphafi, svo-
sem áður var spaklega mælt: „Það skal
vel vanda sem lengi skal standa". Þessa
ákvörðun hafði hann í heiðri uns verk-
inu var lokið. Taldi hann ekki aðalatrið-
ið að skila verkinu á sem skemmstum
tíma, heldur hitt að skila vel unnu verki.
Heimildarkvikmyndin, í dagsins önn,
er í allmörgum þáttum og tekur sýning
þeirra allra um þrjár klukkustundir.
Hvort það var tilviljun, eða „forlög" -
þá er staðreyndin sú að síðasta sam-
starfsverkefnið okkar Vigfúsar var að
skoða sameiginlega síðustu þætti mynd-
arinnar sem þá voru nýkomnir fullfrá-
gengnir frá Bretlandi.
Þessi sögulega stund var Vigfúsi mik-
ils virði. Nú hafði hann lokið vandasömu
og umfangsmiklu verki, að dómi við-
staddra með mjög góðum árangri.
Gerð þessarar myndar var Vigfúsi
mikið áhuga og hugsjónamál. Hann
vissi að mikilsvert væri að myndin
geymdi sem sannasta heimild síns tíma.
Þakklátur var hann þeim sem lögðu
honum góð ráð við gerð myndarinnar. í
því efni var texti og tónlist honum mikils
virði. Hann vildi svo sannarlega ræða
málin og afla fanga sem síðar mættu að
gagni koma.
Samstarf okkar Vigfúsar Sigurgeirs-
sonar og kunningsskapur náði yfir langt
árabil. Það var oft ánægjulegt að heim-
sækja þau hjónin að Miklubraut 64.
Gestrisni þeirra var frábær. Oftast end-
aði heimsóknin í vinnustofu húsbónd-
ans. Þar var mikið safn mynda af
markverðum atburðum úr þjóðlífi fyrri
tíma.
Mikið og verðmætt myndasafn úr
forsetaferðum fyrri ára, heima og er-
lendis, átti hann og mannamyndir marg-
ar og sumar fágætar.
Vigfús vann oft langan vinnudag, gaf
sér þó oft tíma til að fara í sund, taka í
hljóðfæri og margar stundir átti hann í
matjurtagarðinum sínum. Ég hvíli mig
frá „dagsins önn“ við að hlúa að matjurt-
unum mínum - sagði hann stundum,
spaugsamur, aðspurður hvort ekki væri
erfitt_ hjá myndgerðarmanninum að
moka og pæla úti í garði.
Vigfús var mikill tónlistarunnandi og
kunni vel að meta góða tónlist. Hann lét
sæti sitt sjaldan vera autt í Háskólabíói
þegar Sinfóníuhljómsveit íslands hélt
þar tónleika, eða völ var á annarri
vandaðri tónlist.
Ungur að árum lærði hann á hljóð-
færi, enda af merku tónlistarfólki
kominn. Faðir hans var organisti í
Akureyrarkirkju um langt árabil og
mikill tónlistaráhugi var á hans æsku-
heimili.
Fyrri kona Vigfúsar var Bertha Þór-
hallsdóttir, ættuð úr Hornafirði. Síðari
kona hans, Valgerður Magnúsdóttir, af
hinni landsþekktu Engeyjarætt lést fyrir
einu og hálfu ári.
Þessi heiðurskona bar ekki sín áhuga-
mál á torg. Hún var fyrst og fremst
húsmóðir og skapaði fjölskyldu sinni
farsælt sé innan veggja heimilisins. Þar
var hennar hugur og hönd fyrst og
fremst.
Vigfús Sigurgeirsson var fæddur á
Akureyri 6. janúar árið 1900. Hann var
einn af aldamótamönnunum sem lifði
og starfaði með þjóð sinni á því mesta
framfara og umbreytingatímabili sem
um getur frá upphafi. Eitt af því
merkasta í hans ævistarfi var að bjarga
menningarverðmætum fortíðarinnar
yfir til framtíðarinnar í aðgengilegu
óbrotgjörnu formi.
Nú, þegar þessi aldni heiðursmaður
er allur og lífsljósið slokknað ferðin
hafin yfir móðuna miklu til fundar við
ástvini, hinum megin grafar, er okkur
samstarfsmönnum hans og vinum, efst í
huga virðing og þakklæti.
Börnum hans, Berthu og Gunnari
Geir, Ijósmyndara, tengdabörnum og
afabörnum, sendum við hjónin innilegar
samúðarkveðjur.
Stefán Jasonarson
Aksturshraða
skal miða
við
oActoQAnr