NT - 07.11.1984, Blaðsíða 6

Miðvikudagur 7. nóvember 1984 6
Kjördæmisþing framsóknarmanna í Suðurlandskjördæmi:
Hyggja þarf vel að þörf um í
samræmi við samvinnuhugsjón
brýnt að lækka vexti og annan fjármagnskostnað
Stjórnmálaályktun
Kjördæmisþings framsókn-
armanna í Suöurlandskjör-
dæmi 1984.
■ Ríkisstjórn Steingríms
Hermannssonar hefur tekist að
koma í veg fyrir efnahagshrun,
sem blasti við vegna óðaverð-
bólgu, þegar ríkisstjórnin tók
við völdum. Kaupmáttur ráð-
stöfunartekna hafði lækkað
mjög mikið síðari hluta árs
1982 og fram á árið 1983. Þrátt
fyrir áframhaldandi samdrátt
þjóðartekna var þessi óheilla-
þróun stöðvuð um leið og tókst
að halda uppi fullri atvinnu
víðast hvar á landinu.
Kjördæmisþingið leggur
áherslu á, að Framsóknar-
flokkurinn hafi nú á sama hátt
forystu um það í ríkisstjórn að
leita leiða til að koma í veg
fyrir, að afleiðingar kjara-
samninga valdi óbætanlegu
tjóni fyrir efnahags- og at-
vinnulíf þjóðarinnar og af-
komu einstaklinganna. Bæta
verður stöðu framleiðsluat-
vinnuveganna til þess að þeir
geti aukið þjóðarframleiðslu og
staðið undir batnandi lífs-
kjörum, þar sem ekki er unnt
lengur að halda þeim uppi með
erlendum lántökum. Erlend
lán verða aðeins tekin til fram-
kvæmda, sem geta staðið undir
endurgreiðslu þeirra með auk-
inni framleiðslu og arðsemi.
Kjördæmisþingið telur brýnt
að lækka vexti og annan fjár-
magnskostnað til að bæta
stöðu atvinnuveganna og
þeirra einstaklinga, sem erfið-
ast eiga. Jafnframt verði komið
betra skipulagi á stjórn pen-
ingamála, svo að atvinnu-
vegirnir og húsbyggjendur sitji
fyrir um nauðsynlegt
fjármagn, enda er slík stjórnun
óhjákvæmileg til að draga úr
viðskiptahalla.
Kjördæmisþingið hvetur
ríkisstjórnina til að halda
áfram að vinna að jöfnun lífs-
kjara. Þrátt fyrir nauðsyn þess
að gæta hagsýni og sparnaðar í
ríkisbúskapnum eins og öðrum
rekstri þá má það ekki bitna á
félagslegri þjónustu fyrir þá,
sem minna mega sín. Sann-
gjörn skipting þjóðartekna
milli stétta og landshluta er
líka algjör forsenda fyrir sam-
stöðu og einingu þjóðarinnar.
Kjördæmisþingið styður að-
ild Framsóknarflokksins að
núverandi rfkisstjórn til að
vinna að framantöldum mark-
miðum og öðrum stefnumál-
um Framsóknarflokksins. Sér-
staklega tekur það undir
stefnumótun um nýsköpun í
atvinnulífi, sem sett var fram á
miðstjórnarfundi s.l. vor og
nú hefur verið tekin á verk-
efnalista ríkisstjórnarinnar.
En jafnframt því sem stuðlað
er að efnahagslegum fram-
förum, þarf að hyggja vel að
öðrum þörfum einstaklinga og
þjóðarinnar í samræmi við
samvinnuhugsjón Framsókn-
arflokksins.
Ályktun um sjávarútvegsmál
Kjördæmisþing framsókn-
armanna í Suðurlandskjör-
dæmi haldið á Selfossi 3. nóv-
ember 1984 Iýsir fullum stuðn-
ingi við stefnu sjávarútvegs-
ráðherra Halldórs Ásgríms-
sonar í sjávarútvegsmálum.
Þrátt fyrir tímabundna erfið-
leika sem nú steðja að sjávarút-
veginum vegna minnkandi afla
og óhagstæðra ytri skilyrða,
þá er ljóst að sjávarútvegurinn
mun um næstu framtíð verða
sú atvinnugrein sem þjóðin
byggir sína lífsafkomu á. Aðal
ástæður þessara erfiðleika eru
allt of hár vaxta- og fjármagns-
Ljósið í
myrkrinu
Leikfélag Reykjavíkur: DAG-
BÓK ÖNNU FRANK eftir
Frances Goodrich og Albert
Hackett. Þýðandi: Sveinn Vík-
ingur. Leikmynd og búningar:
Gretar Reynisson. Leikstjóri:
Hallmar Sigurðsson.
■ Það getur verið tvíbent að
endurlífga gömul verk sem
hylli hafa notið á leiksviði.
Oftar en ekki finnst manni
þegar til kemur að þau standi
ekki undir því orði sem af
þeim fór. Mér er ekki grun-
iaust um að sumir muni fyrir-
fram hafa slíka afstöðu til Dag-
bókar Önnu Frank sem gríðar-
lega athygli vakti fyrir aldar-
fjórðungi, kom í íslenskri þýð-
ingu 1957 og var sýnd í Þjóð-
leikhúsinu næsta ár. Sú sýning
var rómuð á sinni tíð og fór
Kristbjörg Kjeld þar í fyrsta
sinn með stórt hlutverk á sviði.
Ekki sá ég þessa uppfærslu og
þarf engum samanburði að
veifa. En skemmst er frá því
að segja að mér þótti Dagbók
Önnu Frank bráðlifandi og
hugtækt verk, áhrifamikið í
einfaldleik sínum og barns-
legum þokka. Ég spái því að
Anna Frank eigi enn eftir að
hræra tilfinningar íslenskra
leikhúsgesta.
Efni verksins er alkunnugt
og hefur enda verið rakið í
fjölmiðlum að undanförnu.
Gyðingastúlkan Anna heldur
dagbók meðan hún dvelst
ásamt fleira fólki í felum í risi
verslunarhúss til að dyljast fyr-
ir nasistum. Þau geta falist í
tvö ár þar til böðlarnir finna
þau og hafa á brott með sér.
Enginn kemst lífs af nema
heimilisfaðirinn, en dagbókin
finnst og hefur síðan verið eitt
frægasta skilríki úr heimsstyrj-
öldinni síðari. Alltaf öðru
hverju hafa komið upp raddir
um að bókin sé fölsuð en slíkt
hefur aldrei tekist að sanna.
Segja má að bókin beri vott
um ótrúlegan andlegan þroska
og rithöfundarkunnáttu hjá
svo ungri stúlku, - en hvað
sem því líður; Dagbók Önnu
Frank er mannlegur vitnis-
burður.sem ekki gleymist.um
einn svartasta blett í gervallri
mannkynssögunni, útrýming-
arherferð nasista á hendur Gyð-
ingum.
I sýningu á þessu verki veltur
allt á að takist að miðla hinni
upprunalegu einlægni þess,
þeirri barnslegu heiðríkju sem
einkennir þetta verk. Ég get
ekki lýst því betur en með
orðum Ásgeirs Hjartarsonar í
leikdómi um sýninguna 1958:
„Svo látlaust og þelhlýtt er
leikritið og hispurslaust og
raunsætt um leið að okkur
gleymist að um skáldverk sé að
ræða: þetta er veruleiki, lífið
sjálft. Og lýsingin á sálarlífi og
þroskaferli unglingsins Önnu
Frank er gerð af ríkum mann-
legum skilningi, í brjósti henn-
ar berjast óstýrilæti, ótamið
fjör og innileg góðsemi, hún er
gædd hugarflugi, skarpskyggni
á aðra menn, býr yfir ríkri
kímni; hún er Ijósið sem skín í.
myrkrinu.“
Sýning Hallmars Sigurðs-
sonar virðist mér vera í öllu
sem máli skiptir trú hinum
tilgerðarlausa þokka verksins.
Umgerðin er nokkuð stílíseruð
og inn á milli atriða brugðið á
baksvið kvikmyndum úr stríð-
inu. Sviðið í Iðnó er þröngt og
nýting þess mætti vera hnit-
■ Helstu leikendur í „Dagbók Önnu Frank“. Jón Sigurbjörnsson, Kristján Franklín Magnús,
Guðrún Kristmannsdóttir, sem leikur titilhlutverkið, Valgerður Dan og Ragnheiður Tryggvadóttir.
Tíroamynd Árni Bjarna
miðaðri; stoðin sem reis ská-
hallt upp að bakvegg var of
fyrirferðarmikil í leikmynd-
inni.
Allt veltur á að takist að
finna unga stúlku sem ræður
við hlutverk Önnu Frank.
Hana leikur sextán ára stúlka
frá Selfossi, Guðrún Krist-
mannsdóttir, og skilaði þessu
erfiða verki með prýði. Hún
hefur allan ákjósanlegan
þokka í hlutverkið, framsögn
og hreyfingar bera að sönnu
mark reynsluskorts, en henni
tókst að bregða upp sannfær-
andi mynd stúlkunnar og eink-
um að lýsa vel þeim breyting-
um sem hún tekur á leiktíman-
um, þeim þroska sem hún
öðlast og mannskilningi sem
birtist með einföldum og nær-
gengum hætti í verkinu. Ég
hygg að Guðrún verði manni
lengi minnisstæð.
Onnur hlutverk voru skipuð
reyndu liði úr Iðnó. Kristján
Franklín Magnús lék Pétur og
tókst léttilega að sýna feimni
hans og bælingu. Sigurður
Karlsson brá upp stillilegri
mynd Ottós Franks, og Val-
gerður Dan var örugg í hlut-
verki konu hans. Van Daan-
hjónin bjóða upp á betri færi á
skapgerðarleik og tókst Jóni
Sigurbjörnssyni og einkum
Margréti Helgu Jóhannsdóttur
léttilega að leiða okkur þessi
ólánssömu hjón fyrir sjónir.
Og Gísli Halldórsson átti auð-
velt um vik sem Dussel tann-
læknir. Önnur hlutverk eru
smærri, en í þeim voru Ragn-
heiður Tryggvadóttir, Jón
Hjartarson og María Sigurðar-
dóttir, - þar vár hvergi brota-
löm á.
Áhorfendur á frumsýningu
tóku leiknum ágætlega og var
einkum Guðrúnu Kristmanns-
dóttur vel fagnað. Þetta leikrit
á auðvitað að sýna skólanem-
um, og raunar held ég að hver
sem er hafi gott af að sjá það.
Gunnar Stefánsson
.