NT - 20.02.1985, Side 18

Miðvikudagur 20. febrúar 1985 18
Utvarp kl. 11.15:
„Brúnaljós þín blíðu“
Arnrún frá Felli gerði Ijóðið, en Kaldalóns lagið
■ Pátturinn „Úr ævi og starfi
íslenskra kvenna" hefur áunn-
ið sér miklar vinsældir hjá út-
varpshlustendum. Björg Ein-
arsdóttir sér um þessa þætti og
flytur efni þeirra.
í dag kl. 11.15 er á dagskrá
einn þessara þátta og var Björg
spurð hvaða konu hún ætlaði
nú að kynna hlustendum.
Henni sagðist svo frá:
„I dag ntun ég fjalla um
konu, sem notaði höfundar-
nafnið Arnrún frá Felli, en hét
réttu nafni Guðrún Tómas-
dóttir. Hún var í hópi þeirra
íslensku kvenna, sem fóru
vestur um haf, lifði þar og
starfaði og átti sinn þátt í að
auka hróður íslands.
Hún fæddist 1S86, bónda-
dóttir frá Einifelli í Stafholts-
tungunv. Hún hleypti ung
heintdraganum og hóf nám og
störf að heilbrigðismálum. I
fyrstu við hjúkrun á Laugar-
nesspítalanum, en fór síðar til
Danmerkur og nam þar Ijós-
móðurfræði. Heimkomin 1909
gerðist hún embættisljósmóðir
á ísafirði, en fór til Bandaríkj-
■ Björg Einursdóttir segir í
dag frá Arnrúnu frá Felli.
anna 1917. Þar giftist hún ári
síðar Karli Bjarnasyni prófess-
or við Harvardháskóla. Hans
sérgreinar voru nýmál. Um skeið
starfaði Guðrún að skráningu
á háskólabókasafni þar, en eft-
ir lát eiginmanns síns 1949 hóf
hún störf að nýju við hjúkrun
og nú á skurðstofu á sjúkrahúsi
í Boston. Guðrún Tómasdóttir
lést vestra árið 1972.
Frá unga aldri fékkst hún
við ritstörf og Ijóðagerð. Smá-
sögur hennar birtust í tímarit-
unum Eimreiðinni og Iðunni,
svo og vestra í Lögbergi og
Heimskringlu og Tímariti
Þjóðræknisfélagsins. Smá-
sagnasafn hennar „Margs
verða hjúin vís“ kom út í
Reykjavík 1956. Þessmágeta,
að Sigvaldi Kaldalóns samdi
nokkur lög við texta eftir
Guðrúnu, og mun lagið og
Ijóðið „Brúnaljós þín blíðu“
vera einna þekktast.
Arnrún frá pelli var þekkt
nafn hér á landi á sinni tíð en
nú kannast fáir við það.“
Sjónvarp
kl. 21.20
Shogun
- 2. þáttur
■ í kvöld kl. 21.20 er annar
þáttur framhaldsmyndaflokks-
ins SHOGUN. Þar segir frá
baráttu og upphefð bresks
sjómanns, sem orðið hafði
skipreika við strendur Japans
um aldamótin 1600. Það er
takið óblíðlega á móti honum
og félögum hans, en svo fer að
Taranaga, einn af 5 lénsherr-
um Japans á þeim tíma, tekur
hann í þjónustu sína. Taranaga
hefur stórar áætlanir á prjón-
unum um að fá einn yfirráðin
yfir landinu, verða Shogun
(herstjóri), og ætlar breska
sjómanninum, John Blackt-
horne, hlutverk í þeirri baráttu
sinni. Richard Chamberlain
fer með hlutverk Johns Blackt-
horne.
Sjónvarp kl. 22.15:
Tölvur
íþágu
fatlaðra
■ Kraftavcrk með tölvum nefn-
ist þáttur, sem er á dagskrá sjón-
varps í kvöld kl. 20.55, fjallar um
undraverk nútímans, tölvur, og
hluta af þeim ótæmandi mögu-
leikum. sem þær búa yfir. í
þessari bresku fréttamynd er sagt
frá tölvubúnaði, sem getur gert
blindum og fötluðum lífið létt-
ara.
Þar er sagt frá áströlsku tæki,
sem gerir fötluðu fólki kleift að
starfa við tölvur með augnaráð-
inu einu saman. Þar er sagt frá
tölvukennslu, sem blindum og
sjóndöprum stúlkum er veitt í
Bretlandi, svo að þær eigi auð-
veldara með að starfa á vinnu-
markaði og fái aukið sjálfstæði.
Gamalt fólk gerir innkaup sín
með tölvum, og fjölfötluð börn,
sem ekki geta talað. geta tjáð sig
með hjálp tölva.
Sumir hræðast tölvuvæð-
inguna, sem óhjákvæmileg er, en
vissulega gefa þær möguleika til
að auka lífsgæði margra þeirra,
sem annars yrðu undir í lífsbar-
áttunni.
■ í kvöld kl. 22.15 veröur
sýndur í sjónvarpi síöari hluti
þáttar um Óskar Gíslason
ljósmyndara, en fyrri hlutinn
var sýndur s.l. miðvikudag.
Þátturinn er úr safni sjónvarps-
ins og eru það þeir Erlendur
Sveinsson og Andrés Indriða-
son, scm eru höfundar hans.
Hann var frumsýndur 1976.
Óskar Gíslason er gjarna
nefndur í sömu andrá og Loft-
ur Guðmundssop og eru þeir
taldir frumkvöðlar íslenskrar
kvikmyndagerðar. Báðir festu
þeir á filmur ýmislegt, sem nú
þegar hefur rnikið sögulegt
gildi, og báðir gerðu þeir til-
raunir með að gera leiknar
myndir.
í kvöld verður rakinn síðari
hluti ferils Óskars fram til
ársins 1976. Þar verður m.a.
sýnt úr nokkrum leiknum
myndurn hans, og má þar
nefna t.d. Síðasti bærinn í
dalnunt og Nýtt hlutverk, auk
smærri mynda eins og t.d.
Töfraflaskan. Þá verða sýnis-
horn frá fyrstu tilraunum sem
gerðar voru til að framleiða
auglýsingamyndir hér á landi,
en það var í kringum 1958.
Þá hafði Óskar stofnað fyrir-
tækið íslenskar kvikmyndir og
ætlaði sér að framleiða þar
ýmiss konar myndir, þ.á.m.
auglýsingamyndir. Þærátti síð-
an að sýna á bíósýningum.
Það verður vafalaust fróð-
legt að sjá þessar gömlu auglýs-
ingamyndir, því að á fáum
sviðum kvikmyndagerðar hef-
ur þróunin orðið örari.
Óskar
Gísla-
son
Ijós-
myndari
■ Óskar
Gíslason er
fæddur
1901 og því
oröinn aldr-
aður
maður. Á
liðnu liausti
vann liann
mcð Er-
lendi
Svéinssyni
að því að
ganga frá
cndur-
gerðri út-
gáfu að lýð-
vcldismynd
sinni frá
1944. Hún
er nú fullbú-
in og bíöur
sýningar.
- síðari hluti
Sjónvarp
kl. 20.55
Miðvikudagur
20.febrúar i
7.00 Veðurfregnir. Fróttir. Bæn. Á
virkum degi. 7.05 Leikfimi. 7.55
Daglegt mál. Endurt. þáttur Sig-
urður G. Tómassonar frá kvöldinu
áður.
8.00 Fréttir. Dagskrá. 8.15 Veður-
fregnir. Morgunorð - Erlendur 1
Jóhannsson talar.
9.00 Fréttir
9.05 Morgunstund barnanna:
„Pípuhattur galdramannsins“
eftir Tove Jansson. Ftagnheiður
Gyða Jónsdóttir les þýðingu Stein-
unnar Breim (5).
9.20 Leikfimi. 9.30 Tilkynningar.
Tónleikar. 9.45 Þingfréttir.
10.00 Fréttir. 10.10 Veðurfregnir. For-
ustugr. dagbl. (útdr).
10.45 íslenskir einsöngvarar og
kórar syngja.
11.15 Úr ævi og starfi íslenskra
kvenna. Umsjón: Björg Einars-
dóttir.
11.45 íslenskt mál. Endurtekinn þátt-
ur Ásgeirs Blöndals Magnússonar
frá laugardegi.
12.00 Dagskrá. Tónleikar. Tilkynning-
ar.
12.20 Fréftir. 12.45 Veðurfregnir. Til-
kynningar. Tónleikar.
13.20 Barnagaman Umsjón: Sigrún
Jóna Kristjánsdóttir.
13.30 „The Tatfoo", „All Stars“,
Miriam Makeba o.fl. syngja og
leika.
14.00 „Blessuð skepnan" eftir
James Herriot. Bryndís Víglunds-
dóttir les þýðingu sina (10).
14.30 Miðdegistónleikar Partita pol-
onoise í A-dúr eftir Georg Philipp
Telemann. Narciso Yepes og Go-
delieve Monden leika á gitar.
14.45 Popphólfið - Bryndís Jóns-
dóttir.
15.30 Tilkynningar. Tónleikar.
16.00 Fréttir. Dagskrá. 16.15 Veður-
fregnir.
16.20 íslensk tónlist
17.10 Síðdegisútvarp. Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Kvöldfréttir. Tilkynningar
19.45 Horft í strauminn með Auði
Guðjónsdóttur. (Rúvak)
20.00 Útvarpssaga barnanna:
„Grant skipstjóri og börn hans“
eftir Jules Verne Ragnheiöur Arn-
ardóttir les þýðingu Inga Sigurðs-
sonar (3).
20.20 Hvað viltu verða? Starfskynn-
ingarþáttur i umsjá Ernu Arnardótt-
urog Sigrúnar Halldórsdóttur.'
21.00 Orgeltónlist
21.30 Að tafli Guðmundur Arnlaugs-
son flytur skákþátf.
22.00 Lestur Passíusálma (15)
22.15 Veðurfregnir. Fréttir. Dagskrá
morgundagsins. Orð kvöldsins.
22.35 Timamót Þáttur i tali og tónum.
Umsjón: Árni Gunnarsson.
23.15 Nútímatónlist Þorkell Sigur-
björnsson kynnir.
23.45 Fréttir. Dagskrárlok.
én
Miövikudagur
20.febrúar
10:00-12:00 Morgunþáttur Stjórn-
andi: Kristján Sigurjónsson.
14:00-15:00 Eftir tvö Létt dægurlög.
Stjórnandi: Jón Axel Ólafsson.
15:00-16:00 Nú er lag Gömul og ný
úrvalslög að hætti hússins. Stjórn-
andi: Gunnar Salvarsson.
16:00-17:00 Vetrarbrautin Þátturum
tómstundir og útivist. Stjórnandi:
Júlíus Einarsson.
17:00-18:00 Úr kvennabúrinu
Hljómlist flutt og/eða samnin af
konum. Stjórnandi: Andrea Jóns-
dóttir.
Miðvikudagur
20. febrúar
19.25 Aftanstund Barnaþáttur með
innlendu og erlendu efni: Sögu-
hornið - Víhíó, indíánasaga.
Sögumaður Bryndís Vlglundsdótt-
ir. Tobba, Litli sjóræninginn og
Högni Hinriks.
19.50 Fréttaágrip á táknmáii.
20.00 Fréttir og veður.
20.30 Auglýsingar og dagskrá.
20.40 60 ára afmælismót Skák-
sambands íslands. Skákskýring-
ar.
20.55 Kraftaverk með tölvum.
Bresk fréttamynd um tölvur sem
geta gert blindum og fötluðum lifið
léttara. Þýðandi og þulur Bogi
Arnar Finnbogason.
21.20 Herstjórinn. Annar þáttur.
Bandariskur framhaldsmynda-
flokkur í tíu þáttum, gerður eftir
metsölubókinni „Shogun" eftir
James Clavell. Leikstjóri Jerry
London. Aðalhlutverk: Richard
Chamberlain, Toshiro Mifune og
Yoko Shimada. Efni fyrsta þáttar:
Árið 1598verðurJohnBlackthorne
stýrimaður skipreka við Japans-
strendur ásamt áhöfn sinni. Þeir
eru hnepptir i dýflissu og sæta illri
meðferð. Á þessum tima drottna
Portúgalir yfir úthöfunum og eiga
ítök í Japan þar sem höfðingjar
berjast um völdin. Einn þeirra,
Toranaga, hefur örlög Blackthorn-
es í hendi sér. Þýðandi Jón O.
Edwald.
22.15 Óskar Gíslason Ijósmyndarl
- síðari hlufi. Fjallað er um leiknar
kvikmyndir sem Óskar Gíslason
gerði á árunum 1951-1959, sýndir
kaflar úr þeim og rætt við Óskar og
nokkra samstarfsmenn hans. Höf-
undar: Erlendur Sveinsson og
Andrés Indriðason.
23.10 Fréffir í dagskrárlok.