Morgunblaðið - 12.07.2004, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913 188. TBL. 92. ÁRG. MÁNUDAGUR 12. JÚLÍ 2004 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
Landnáms-
setur að ári
Pakkhúsið í Borgarnesi opnað eftir
miklar endurbætur | Minn staður 12
Íþróttir | Mourho vill semja strax við Eið
Fótfráir
feðgar í boðhlaupi á landsmóti Fasteignir | Höllin á
þurrkloftinu
Frístundahverfi í Hrífunesi í Skaftártungu
AF LÖNDUM OECD er atvinnuþátttaka
hvergi meiri en á Íslandi eða 82% og hefur
hún raunar um langt árabil verið með því
mesta sem þekkist á Vesturlöndum auk þess
sem atvinnuleysi hefur verið minna hér en í
flestum öðrum löndum Evrópu. Til saman-
burðar má nefna að atvinnuþátttaka er 73% í
Bretlandi og rúm 75% í Danmörku. Þetta
kemur fram í nýútkomnum samanburðar-
reikningum OECD. Þótt vinnutími starfandi
fólks á Íslandi hafi heldur styst á síðustu ár-
um er hann enn einn sá lengsti í Evrópu eða
1.812 vinnustundir að meðaltali á ári og er þá
tekið með í reikninginn bæði fólk sem er í
fullu starfi og hlutastarfi. Meðalvinnutíminn í
Hollandi er 1.354 stundir á ári og 1.446 stund-
ir í Þýskalandi. Af Evrópulöndunum er vinnu-
tími eingöngu lengri en hér í Tékklandi,
Grikklandi, Póllandi og Slóvakíu.
Ari Edwald, framkvæmdastjóri SA, segir
nauðsynlegt að taka samanburðinum með fyr-
irvara og bendir m.a. á að almennt gefi önnur
lönd upp vinnutíma án neysluhléa en Íslend-
ingar gefi upp heildarvinnutíma. Þá verji fólk
hér mun styttri tíma til að komast í og úr
vinnu en í flestum öðrum löndum og sé þ.a.l.
tilbúið að verja lengri tíma á vinnustað en ella.
Atvinnuþátt-
taka mest
á Íslandi
 Vinnutími/10
BRYNJAR Sigurðsson á trillunni
Sjöfn kom að landi með um 1.200
kíló af ágætum þorski í Hafnarfjarð-
arhöfn í gær en aflann hafði hann
fengið á Hjörseyjarsvæðinu beint
undan Borgarnesi en þau mið þekkir
hann vel enda búinn að vera við
þetta í 14 ár. „Þetta var allt í lagi en
góður túr er svona tvö til þrjú tonn,“
segir Brynjar sem ekki á eftir nema
800 kíló af kvóta þessa fiskveiðiárs
eða einn róður. „Maður fær þetta
þarna svona í gusum, þegar gus-
urnar standa yfir er það góður fisk-
ur en á milli er þetta minni fiskur.
Þannig að það er um að gera að vera
handfljótur meðan gusurnar standa
yfir. Þá er tekið á því,“ segir Brynj-
ar sem lærði bifvélavirkjun í
Straumsvík og vann þar í 30 ár. „En
svo fór sjórinn að toga aftur í mig og
ég fékk mér trillu til að leika mér á
en svo endaði það með að verða aðal-
atvinnan. Ég er mjög sáttur að enda
ævina á þessu,“ segir Brynjar.Morgunblaðið/ÞÖK
Tekið á því
þegar gus-
urnar koma
HUGSANLEGT er að 48 milljónir vinnufærra
manna hafi dáið af völdum alnæmis, AIDS, árið
2010 og tala fórnarlamba sjúkdómsins kann að
fara í 74 milljónir árið 2015. Þetta kemur fram í
skýrslu Alþjóðavinnumálastofnunarinnar
(ILO), sem gerð var opinber á fyrsta degi al-
þjóðlegu AIDS-ráðstefnunnar sem hófst í
Bangkok í Taílandi í gær. Telur ILO ljóst að
þetta muni hafa afar alvarleg áhrif á hagkerfi
þeirra þjóða þar sem útbreiðsla alnæmis er
hvað mest.
Kofi Annan, framkvæmdastjóri Sameinuðu
þjóðanna, flutti ræðu við opnun ráðstefnunnar í
Bangkok og gagnrýndi þá þjóðir heimsins fyrir
að hafa ekki gert nálægt því nægilega mikið til
að sporna við útbreiðslu AIDS. Varaði Annan
við því að alnæmisfaraldurinn ógnaði nú vel-
sæld alls heimsins og sagði ástæðu til að hafa
sérstakar áhyggjur af því hversu hratt AIDS
breiddist nú út í Asíulöndunum.
Þá vakti Annan athygli á því að æ fleiri konur
smituðust nú af alnæmisveirunni og að nú smit-
uðust nærri jafnmargar konur og karlar.
Fimm milljón ný smit árið 2003
Þrjú ár eru nú liðin síðan leiðtogar ríkja
heimsins hétu því á sérstökum fundi Allsherj-
arþings SÞ að ráða niðurlögum AIDS og sagði
Annan í ræðu sinni að góður árangur hefði
náðst að mörgu leyti.
„Og þó er augljóst að við erum ekki að gera
næstum því nóg,“ sagði Annan ómyrkur í máli.
Hann benti á að flestir hinna 17.000 manna, sem
sækja ráðstefnuna í Bangkok, tilheyrðu heil-
brigðisstéttunum eða ynnu að heilbrigðismálum
í stjórnsýslunni heima fyrir. Baráttan gegn
AIDS þyrfti hins vegar að vera á verkefnaskrá
allra sem koma nálægt stjórnsýslu, þ.m.t. allra
æðstu ráðamanna. „AIDS er miklu meira en
bara heilbrigðisvandamál. AIDS ógnar þróun
og þroska mannkynsins sjálfs,“ sagði hann.
Fram kom í ræðu Annans að tuttugu millj-
ónir manna hefðu látist af völdum alnæmis á
síðustu 23 árunum og að í dag væru alls 38 millj-
ónir manna smitaðar af HIV-veirunni sem veld-
ur alnæmi. Þar af hefðu fimm milljón ný smit
greinst á síðasta ári einu og sér og hafa aldrei
áður greinst eins mörg smit á einu ári.
25 milljónir smitaðra búa í löndunum sunnan
Sahara-eyðimerkurinnar en 7,6 milljónir smit-
aðra búa í Asíu. Sagði Annan að HIV-veiran
breiddist nú ógnarhratt út í Asíu. „Eitt af hverj-
um fjórum smitum á síðasta ári átti sér stað í
þessari heimsálfu. Við megum engan tíma
missa ef við ætlum að koma í veg fyrir að út-
breiðslan í Asíu fari algerlega úr böndunum,“
sagði hann.
Annan brýnir menn í
baráttunni við alnæmi
Óttast að 48 milljónir hafi dáið af völdum sjúkdómsins árið 2010
Reuters
Thaksin Shinawatra, forsætisráðherra Taí-
lands, og Kofi Annan, framkvæmdastjóri SÞ,
kveikja á risavöxnu kerti í minningu fórnar-
lamba alnæmisfaraldursins.
Bangkok. AP, AFP.
EKKI er útilokað að forsetakosningum í
Bandaríkjunum, sem fram eiga að fara 2.
nóvember nk., yrði frestað ef hryðjuverka-
menn létu til sín taka í
landinu skömmu fyrir
kosningarnar. Eru emb-
ættismenn nú að skoða
hvernig standa mætti að
slíkri frestun. Þetta kem-
ur fram í nýjasta hefti
vikuritsins Newsweek.
Tom Ridge, ráðherra
heimavarnarmála, varaði
á föstudag við því að
hryðjuverkasamtökin al-
Qaeda hefðu mikinn
áhuga á því að standa að
stóru hryðjuverki í
Bandaríkjunum í því
skyni „að valda umróti í
lýðræðisferli“ Banda-
ríkjamanna.
Hefur Newsweek eftir
ónafngreindum embættis-
mönnum að þeir skoði nú
hugmyndir um frestun
kosninganna. Segir blaðið að DeForest Soar-
ies yngri, yfirmaður yfirkjörstjórnar Banda-
ríkjanna, hafi ritað Ridge bréf þar sem hann
er hvattur til að biðja Bandaríkjaþing um að
samþykkja neyðarlög sem myndu gera kjör-
stjórn kleift að fresta kosningunum ef til
hryðjuverka kæmi.
Hefur Ridge, að sögn Newsweek, beðið
dómsmálaráðuneytið bandaríska um að fara
rækilega yfir umleitanir Soaries.
Forseta-
kosningum
frestað?
Washington. AFP.
Bandaríkjamenn óttast
hryðjuverk á næstu mánuðum
George W. Bush
John Kerry
♦♦♦
BARÁTTAN gegn alnæmisvandanum er eitt
meginviðfangsefni Alþjóðaheilbrigðisstofn-
unarinnar (WHO) um þessar mundir, að sögn
Davíðs Á. Gunnarssonar,
forseta framkvæmda-
stjórnar WHO.
Var síðasta þing stofn-
unarinnar, sem haldið var í
maí síðastliðnum, sér-
staklega tileinkað alnæm-
isvandanum. „Þetta er það
mál sem brennur mest á öll-
um,“ segir Davíð í samtali
við Morgunblaðið. Nefnist
nýjasta áætlun stofnunar-
innar gegn alnæmi „three by
five,“ og miðar að því, að fyrir lok árs 2005 verði
3 milljónir manna komnar í lyfjameðferð gegn
alnæmi. Verður WHO þar að grípa til marg-
víslegra aðgerða í uppbyggingu heilbrigðis-
kerfis til þess að hægt sé að fylgja lyfja-
meðferðinni eftir. Vandinn er hvað mestur í
ýmsum Afríkuríkjum, og nú breiðist alnæmi
einna hraðast út í fyrrverandi Sovétlýðveldum.
Íslenska ríkið hefur lagt alls 30 milljónir
króna til verkefna WHO í baráttunni gegn al-
næmi. Íslenska ríkisstjórnin kynnti 15 milljóna
króna framlag sitt á aukaallsherjarþingi Sam-
einuðu þjóðanna vegna alnæmis, „og einnig
kynnti Jón Kristjánsson heilbrigðisráðherra 15
milljóna króna framlag til WHO síðastliðið
vor,“ segir Davíð ennfremur.
Stórtækar
áætlanir WHO
 Hrikalegt/6
Davíð Á.
Gunnarsson
Íþróttir og Fasteignir í dag