Sunnudagsblaðið - 01.09.1957, Blaðsíða 4

' 59Q
Harðsnúnir
HINIR hvítu landnemar, sem á
18. og 19. öld leituðu vestur um
Ameríku til þess að byggja sér ný
heimili í hinum ónumdu héruðum
landsins, mættu tíðum harðri mót-
spyrnu Indíánanna, sem þar voru
fyrir. Og kannski var það vel skilj
anlegt, að rauðskinnarnir, sem
búið höfðu á þessum slóðum öld-
um saman, fögnuðu ekki komu
hvítu mannanna. Eftir því, sem
hvítu innflytjendunum fjölgaði
meir urðu Indíánarnir að hopa
lengra og lengra inn í landið, en í
upphafi veittu þeir öflugt viðnám.
og einstaka kynflokkur, sem bú-
inn var sérstöku baráttuþreki,
várð hvítu mönnunum erfiður ljár
í þúfu.
Hvernig mættu innflytjendurnir
jafn harðri mótspyrnu og á svæð-
inu austan við Sierra Madre-fjöll-
in, þar sem nú kallast Texas og
New Mexico. Þar héldu hinir svo
kölluðu Apache-indíánar til, og
þessi kynflokkur varð harðsnún-
astur allra indíánaflokka. Þeir
lifðu frumstæðu flökkuífi, í mót-
setningu við nábúa sína, Pueblo-
indíánana, sem höfðu fasta búsetu.
Ef einhver veiðimannanna skar
sig úr að fræknleik og hreysti
söfnuðust fleiri utan um hann, og
gerðu hann að foringja sínum.
Þeir lifðu á dýraveiðum, og á því,
sem þeir rændu hjá Pueblo-indí-
ánum, þegar þeir lentu í bardög-
um við þá.
Apache-indíánarnir voru sífellt
á ferðalögum milli staða eins og
aðaliðja þeirra var rán meðal ann-
arra indíánaflokka, og þessar lífs-
venjur hertu í þeim stálið, svo að
þeir urðu miklir bardagamenn, og
voru því öðrum fremur vel undir
það búnir að veita hvítu mönnun-
um viðnám, þegar þeir tóku að
• leggja undir sig lönd þeirra.
SUNNUDAGSBLAÐIÐ
Indíánafíokkar fyrr á fímurn
Þessi indíánaflokkur þjálfaði
drengina til veiðimennsku og ,,her-
mennsku“ allt frá blautu barns-
beini. Þeir lærðu að fara með
spjót, örvar og boga og önnur
vopn. Hinir ungu nýliðar urðu með
al annars að standa sem einskonar
skotmark fyrir bogaskytturnar, og
var þá undir því komið að þeir
væru nógu fljótir að stökkva til
hliðar áður en örin hæfði þá. Önn-
ur var sú „æfing“ í þjálfun þeirra,
að þeir voru látnir hlaupa nokkrar
milur í steikjandi hita með munn-
inn fullan af vatni, og þegar þeir
komu á leiðarenda áttu þeir að
spýta út úr sér vatninu til þess að
sanna, að þeir hefðu ekki rennt því
niður á leiðinni.
Apache- indíánarnir hafa ef til
vill verið þeir hraustustu og skæð-
ustu hermenn, sem nokkru sinni
hafa verið uppi, og árásir þeirra
komu jafnan sem þruma úr heið-
skíru lofti yfir andstæðingana.
Táknrænt dæmi um hetjulund og
baráttuþrek þeirra var Massai.
Þessi mikli bardagamaður var einn
af þeim, sem tekinn var til fanga,
þegar hinn þekkti foringi þeirra
Gernimo var yfirunninn af hvítu
mönnunum árið 1886. Fangana átti
að geyma í Flórída, og voru þeir
sendir þangað með lest frá Sierra
Madre. Á allri leiðinni reyndi
Massai stöðugt til þess að komast
undan, en það var ekki fyrr en
lestin var komin fram hjá St. Lou-
is í Missouri, að honum heppnað-
ist að flýja. Honum var efst í huga,
að komast aftur til kynstofns síns.
Hann vissi vel, að hann hafði ekið
langa vegalengd með lestinni, en
ekki hversu langt það var.
Enginn veit með vissu hvernig
Massai heppnaðist að komast alla
leið til heimkynna sinna aftur, en
ári síðar skaut honum upp meðai
innbyggjanna í Sierra Madre. Þá
hafði hann gengið á tveimur jafn-
fljótum gegnum Missouri, Kansas,
Indian Territory, Texas, NeW
Mexico og hluta af Arizona, og
voru þetta mörg hundruð mílur,
sem hann hafði farið gegnum frum
skóga, yfir ár og fjöll, og aldrei
hafði hann hitt fyrir sér menn á
allri leiðinni.
Eftir þessa þolraun var Massai
svikinn af einum félaga sínum og
ættbróður, og hermennirnir hand-
sömuðu hann og handjárnuðu með
an hann svaf. Var nú ákveðið að
hann skyldi sendur aftur til Flor-
ída, og var honum ekið í vagni til
járnbrautarstöðvarinnar, og gætt
af þremur vopnuðum hermönnum,
og sat einn þeirra við hlið hans.
Þegar þessi hermaður gleymdi sér
andartak og leit undan, sló Massai
hann í rot með handjárnunum,
þreif haglabyssu hans og skaut
báða hina hermennina, og á eftir
þann sem lá meðvitundarlaus hjá
honum — og svo flýði hann til
fjalia. Hann hafði nú fyllzt hatri,
bæði út í hvítu mennina og einnig
Indíánana — nú treysti hann ekki
lengur neinum lifandi manni, —
og nú tók hann til að drepa alla,
sem á vegi hans urðu, og varð
þannig ógnvaldur í byggðinni.
Bæði yfirvöldin í Mexico og Ame-
ríku sendu vopnaða hermanna-
flokka til þess að leita hans og
handsama, en allt kom fyrir ekki.
Massai kom eins og skuggi ofan úr
fjöllunum drap og rændi, og gerði
þannig hinn mesta usla hjá byggð'
armönnum, og alltaf var hann
horfinn á ný, áður en hægt var að
hafa hendur í hári hans. Þannig
gekk þetta til í meira en ár, en þa
hvarf hann skyndilega, en enginn
vissi með hverjum hætti, og hefur
aldrei til hans spurzt síðan, Ef tíl