Morgunblaðið - 17.07.2004, Side 9

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 17. JÚLÍ 2004 9
Opið virka daga frá kl. 10-18 Laugardaga frá kl. 10-16
• Engjateigi 5
• Sími 581 2141
15% aukaafsláttur
á stórútsölunni
Kvartbuxur á útsölu
Eddufelli 2 Bæjarlind 6
s. 557 1730 s. 554 7030
Opið mán.—fös. frá kl. 10—18
lau. kl. 10—15
HÆGT verður að greina reikistjörnur á
stærð við Jörðina í nálægum sólkerfum
eftir áratug og svara því hvort þar sé að
finna skilyrði til lífs, að því er fram kom á
ráðstefnu um byggilega hnetti sem lauk í
Háskólabíói í gær.
Rúmlega tíu ár eru síðan reikistjörnur
í öðrum sólkerfum fundust en hingað til
hafa vísindamenn þó einungis getað
fundið reikistjörnur á stærð við Júpíter
eða þaðan af stærri í öðrum sólkerfum.
Slíkar reikistjörnur eru ekki jafnlífvæn-
legar og hinar minni. Þorsteinn Þor-
steinsson, skipuleggjandi ráðstefnunnar,
segir að fram hafi komið á ráðstefnunni
að leitin að minni reikistjörnum muni
fara fram með stórum nemum, svoköll-
uðum Terrestrial Planet Finder, sem
komið verði á braut um jörðu.
Boða úr geimnum enn leitað
Allt frá árinu 1960 hefur rafsegulboða
frá vitsmunaverum í geimnum verið leit-
að og var upphafsmaður leitarinnar,
Frank Drake, meðal gesta á ráðstefn-
unni.
Boðanna hefur verið leitað með ýms-
um hætti hingað til en nýjasta aðferðin
byggist á að nota litla útvarpssjónauka,
svokallaðra Allen Telescope Array, við
leitina og sagði Drake á ráðstefnunni að
áætlað væri að fjölga sjónaukunum úr 30
í 300 á næstu árum, sem mun efla leitina
til muna.
Leitin að lífi í okkar sólkerfi var einnig
mikið rædd á ráðstefnunni og fjallaði
Christopher Chyba við Stanford-háskóla
um möguleika á því að frumstætt líf gæti
þrifist undir íshellu á hafi Evrópu, eins af
fylgitunglum Júpíters. Þorsteinn segir
að Chyba hafi leitt líkur að því að kulda-
kærar örverur geti þrifist við slíkar að-
stæður.
Leiðangurinn á Mars fékk einnig tals-
verða athygli á ráðstefnunni og var mið-
vikudagurinn lagður undir umræður um
nýjustu niðurstöður úr rannsóknum á
reikistjörnunni. Meðal annars kom fram
að nýlegar ljósmyndir af setlögum á
Mars sanni enn frekar að þar hafi áður
fyrr verið vatn, segir Þorsteinn.
Þrír íslenskir fræðimenn héldu erindi
á ráðstefnunni á þriðjudag og sagði
Sveinn Jakobsson frá rannsóknum sem
fram hafa farið á Surtsey undanfarin 40
ár. Sveinn greindi meðal annars frá ný-
legum rannsóknum norskra fræðimanna
sem benda til að örverur eigi þátt í um-
myndun móbergs á eyjunni. Jakob
Kristjánsson og Viggó Þór Marteinsson
hjá Prokaria héldu fyrirlestra um örver-
ur og rannsóknir á þeim.
Um 350 gestir mættu á þriðjudags-
kvöldið á fyrirlestra þeirra dr. Eric Gaid-
os og dr. Alan Boss um líf undir íshellum
Grímsvatna og leit að jarðhnöttum í ná-
lægum sólkerfum en fyrirlestrarnir voru
opnir almenningi. Þorsteinn segir að ráð-
stefnan hafi í heild sinni gengið afar vel
og stefnt sé á að halda framhaldsráð-
stefnu eftir þrjú ár, þó ekki hafi verið
ákveðið hvar hún verði.
Vel heppnaðri ráðstefnu um byggilega hnetti lauk í Reykjavík í gær
Hægt að finna „Jarðir“ í
öðrum sólkerfum eftir 10 ár
Reuters
Á ráðstefnu um byggilega hnetti í vikunni var m.a rætt um leitina að lífi í sólkerfi okkar og öðrum. Hubble-
sjónaukinn tók þessa mynd í apríl sl. af stjörnuþyrpingu í geimnum, en víða er leitað að lífi á öðrum hnöttum.
NÝ OG glæsileg 25 metra útisund-
laug var tekin í notkun á Hólmavík
í gær. Laugin er hluti af íþrótta-
miðstöð sem byrjað var að byggja
haustið 2002. Við laugina eru tveir
heitir pottar auk vaðlaugar fyrir
börn. Að sögn Ásdísar Leifsdóttur
sveitarstjóra verður íþróttasalurinn
tekinn í notkun í haust og einnig
verður tækjasalur og gufubað í
hinni nýju íþróttamiðstöð. Verður
hún að líkindum vígð með pompi og
prakt í haust.
Börnin á Hólmavík eru fyrir
margt löngu farin að safna fyrir
rennibraut og vonandi verður hún
ekki jafnlengi í bígerð og laugin.
Það eru allmörg ár síðan ungu
stúlkurnar Árný Huld Haraldsdótt-
ir og Sara Benediktsdóttir söfnuðu
og afhentu rúm fjögur þúsund
krónur í rennibrautarsjóð en þess-
ar sömu stúlkur tóku fyrstu skóflu-
stunguna að lauginni í september
2002.
„Það er ekki útséð með bygging-
arkostnaðinn,“ sagði Ásdís, „en má
áætla að hann verði um 175 millj-
ónir króna. Rekstrarkostnaðurinn
gæti numið um 15 milljónum á ári.
Heitt vatn hefur ekki fundist á
Hólmavík og því verður laugin
kynt á umframorku. Reiknað er
með að núverandi íþróttahús verði
þá áfram notað sem félagsheimili.
Það sem sparast með þessari
bættu þjónustu er að nú þurfum
við ekki lengur að aka með skóla-
börnin á sundnámskeið í Bjarn-
arfjörð en þangað eru um 30 km
akstur og önnur kennsla við skól-
ann fer úr skorðum meðan skóla-
sundið fer fram á haustin.“ Hún
bætti því við að nýja sundlaugin
væri bylting fyrir íbúa sveitarfé-
lagsins.
Ferðamönnum fjölgar mjög á ári
hverju og aðspurð segir Ásdís að
laugin muni breyta mjög miklu
varðandi ferðaþjónustu á svæðinu.
„Fólk kemur til með að dvelja
lengur þegar það veit af sundlaug-
inni á staðnum.“
Að lokum sagðist Ásdís reikna
með að taka dýfu í lauginni strax
um helgina. „Ég mun stinga mér á
eftir hreppsnefndinni, þetta er búið
að vera þeirra baráttumál og raun-
ar mörg kjörtímabil aftur í tímann.
Ég held að það hafi verið árið 1946
sem það kom áskorun til hrepps-
nefndar um að byggja sundlaug,
svo það er nokkuð til í því sem gár-
ungarnir segja, að sundlaugar á
Hólmavík hafi verið beðið frá
stríðslokum,“ sagði Ásdís að lokum.
Sundlaug opnuð á Hólmavík eftir bið frá stríðslokum
Krakkarnir á Hólmavík
safna fyrir rennibraut
Morgunblaðið/Kristín Sigurrós
Ásdís á sundlaugarbakkanum. Á bak við hana má sjá tvo heita potta.
Hólmavík. Morgunblaðið.
BÍLSTJÓRI steypubíls kunni ekki að
skipta niður í fyrsta gír, þegar hann
var að fara upp úr Hvalfjarðargöng-
unum sunnan megin í gærkvöldi, með
þeim afleiðingum að bíllinn stöðvaðist
ofarlega í göngunum. Myndaðist löng
biðröð fyrir aftan bílinn sem sat fast-
ur við efstu beygju. Neyðarlínan til-
kynnti vaktmönnum í gjaldskýli
Hvalfjarðarganganna um atburðinn
og lokuðu þeir göngunum strax fyrir
frekari umferð. Eftir að þeir bílar,
sem sátu fastir fyrir aftan steypubíl-
inn, komust framúr og út úr göng-
unum var bíllinn látinn renna aftur á
bak í næsta útskot. Var það um hálfur
kílómetri. Því næst var fenginn vanur
bílstjóri frá Borgarnesi til að keyra
bílinn upp úr göngunum.
Af öryggisástæðum var lokað fyrir
umferð í báðar áttir í tæpan hálftíma.
Engin slys eða óhöpp urðu.
Kunni ekki að skipta um gír
Hvalfjarðargöng lokuðust
HUGMYNDIR um að leitin að lífi í geimnum
snúist um að finna litla græna kalla eða geim-
verur eru enn áberandi í daglegu tali, að sögn
Þorsteins Þorsteinssonar.
Hann segir að talsvert hafi verið um það rætt
á ráðstefnunni hvernig miðla megi þeirri þekk-
ingu til almennings sem fræðimenn á sviði
geimvísinda búi yfir.
„Margir fræðimenn á þessu sviði hafa orðið
hálffeimnir við að tjá sig um þessi mál af ótta
við að vera kallaðir skrýtnir. Það er mikilvægt
að fólk átti sig á því að leitin að lífi annars stað-
ar í geiminum snýst um að leita að frumstæðu lífi í okkar sólkerfi
og að lífi, frumstæðu eða þróuðu, í öðrum sólkerfum. Þetta er eitt
merkasta viðfangsefni vísindanna á okkar dögum,“ segir Þor-
steinn.
Leitin snýst ekki
um litla græna kalla
Þorsteinn
Þorsteinsson
STJÓRNIR framsóknarfélaga í
Reykjavíkurkjördæmi norður lýsa
yfir fullum stuðningi við formann
flokksins og þingflokk í svokölluðu
fjölmiðlamáli. Í ályktun félaganna
segir að því miður hafi umræðan í
þjóðfélaginu fyrst og fremst snúist
um ýmis túlkunaratriði stjórnar-
skrárinnar og valdsvið forseta, en
ekki um hið raunverulega innihald
frumvarpsins sem tryggja átti
dreifða eignaraðild að fjölmiðlum.
Málið sé ekki af þeirri stærð-
argráðu að það eigi að spilla fyrir
árangursríku stjórnarsamstarfi.
Var þetta samþykkt á sameig-
inlegum fundi stjórna Kjördæm-
issambands Framsóknarflokksins í
Reykjavíkurkjördæmi norður, Fé-
lags Framsóknarmanna í Reykja-
víkurkjördæmi norður og Félags
ungra Framsóknarmanna í Reykja-
víkurkjördæmi norður.
Styðja formann
og þingflokk
EKKERT er því til fyrirstöðu að
frumvarp um skattalækkanir verði
lagt fram þegar í stað og samþykkt
nú í sumar, segir í ályktun Heim-
dallar, félags ungra sjálfstæð-
ismanna í Reykjavík. Hvetur félag-
ið þingmenn til að afgreiða þetta nú
á sumarþingi. Það sé gott að taka
bindandi ákvarðanir um skatta-
lækkanir nú áður en fjárlagaum-
ræðan hefst í haust. Þingmenn sjái
gjarnan ofsjónum yfir öllum millj-
örðunum sem verja megi til gælu-
verkefna. Best sé því að lækka
skattana duglega áður en þing-
menn nái að útdeila þeim peningum
sem fólkið í landinu hafi unnið fyrir
hörðum höndum.
„Jafnframt skattalækkunum er
aukið aðhald nauðsynlegt. Bent
hefur verið á að fjöldi opinberra
stofnanna sé óheyrilegur samborið
við ýmis nágrannalönd okkar. Þá
virðist sem forstjórar þessara stofn-
ana hafi lítið taumhald á fjármálum
þeirra. Fjárlög eru lög og þeim ber
að fylgja. Haga þarf málum þannig
að forsvarsmenn ríkisstofnana hafi
hag af því að skila afgangi af fjár-
veitingu og jafnframt útbúa hvata
til að ekki sé farið fram úr fjárveit-
ingum,“ segir í ályktun Heimdallar.
Skattalækkun
í sumar