Morgunblaðið - 24.07.2004, Blaðsíða 9

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 24. JÚLÍ 2004 9
Opið virka daga frá kl. 10-18 Laugardaga frá kl. 10-16
• Engjateigi 5
• Sími 581 2141
Allur sumarfatnaður
á hálfvirði
á stórútsölunni
Nýjar kvartbuxur á útsölu
Eddufelli 2 Bæjarlind 6
s. 557 1730 s. 554 7030
Opið mán.—fös. frá kl. 10—18
lau. kl. 10—15
ÞURÍÐUR Einarsdóttir, húsfreyja
á Oddgeirshólum, sá út um eldhús-
gluggann á fimmtudagsmorgun
hvar Árni Steinn, tólf ára sonur
hennar, kom hlaupandi með Elínu
Ingu, fjögurra ára systur sína, í
fanginu og líka köttinn Gráfinn.
„Ég hljóp út á móti honum því
ég sá að hún var máttlaus í fang-
inu á honum. Hún byrjaði fljótt að
hreyfa sig og ég náði strax sam-
bandi við Neyðarlínuna þar sem ég
fékk góð ráð og síðan beint sam-
band við lækni og það hjálpaði
mikið,“ sagði Þuríður. Hún kom
heim með Elínu Ingu af spít-
alanum í gær eftir óhappið á
fimmtudag þegar Elín Inga missti
meðvitund af völdum metangass
sem myndaðist þegar verið var að
losa haughúsið undir fjósinu. Þur-
íður hrósaði mjög öllum aðgerðum
Neyðarlínunnar og aðbúnaði sem
hún og Elín Inga nutu á spít-
alanum. „Ég fór inn í fjósið, fann
sterka lykt og sá að dýrin lágu
niðri. Þá sá ég Elínu Ingu liggja á
gólfinu með köttinn. Ég bara tók
þau í fangið og hljóp með þau út
úr fjósinu og inn í bæ. Ég var í
sjokki á eftir en nú er ég auðvitað
mjög glaður,“ sagði Árni Steinn,
tólf ára, sem bjargaði systur sinni.
Steinþór faðir hans vann við að
losa mykjuna úr haughúsinu og
hafði sett blásara í gang til að loft-
ræsta fjósið og var með opið út en
úti var logn og af einhverjum
ástæðum lagðist metangasið yfir
næst fjósgólfinu. Þrír gripir dráp-
ust vegna gassins en þeir voru allir
liggjandi þegar gasmyndunin varð.
Fjölskyldan fagnaði Elínu Ingu
þegar hún kom heim af spítalanum
og kötturinn Gráfinnur vék ekki
frá henni.
Komin heim af
sjúkrahúsi eftir
eitrun í fjósinu
Morgunblaðið/Sigurður Jónsson
Fjölskyldan á Oddgeirshólum. Elín Inga með köttinn Gráfinn, Kristrún systir hennar er með kisuna Snæljós og á
milli þeirra er Árni Steinn. Fyrir aftan standa hjónin Þuríður Einarsdóttir og Steinþór Guðmundsson.
Selfossi. Morgunblaðið.
BÆNDUR eru reglulega varaðir við
hættu af eitrun sem getur skapast
við tæmingu mykjukjallara og ráð-
lagt að hræra aldrei í mykju á meðan
gripir eru inni í fjósinu, að sögn
Grétars Einarssonar, deildarstjóra
bútæknideildar Rannsóknastofnun-
ar landbúnaðarins. Hann segir að
góð vísa sé þó aldrei of oft kveðin og
telur að gott væri að setja upp aðvör-
unarskilti við búnað sem notaður er
til að hræra upp í mykju.
„Við höfum oft varað við því innan
landbúnaðargeirans að menn geri
þetta og það þarf ekki að koma á
óvart, þetta er þekkt og hefur verið í
áratugi,“ segir Grétar.
Brennisteinsvetni
lamar öndunarfærin
Grétar segir að brennisteinsvetni
sé hættulegasta gastegundin í
mykjugasi. „Brennisteinsvetnið
hindrar súrefnisupptöku inn í blóðið,
þannig að það líður yfir fólk. Efnið
lamar lyktarskynið mjög fljótt, mað-
ur finnur sting fyrst og síðan finnur
maður ekki meira. Efnið lamar síðan
alveg öndunarfærin. Þetta gerist
bara á nokkrum mínútum og ef ekk-
ert er að gert, þá deyr viðkomandi
eins og við köfnun,“ segir Grétar.
Brennisteinsvetni verður til við
niðurbrot eggjahvítuefna í mykjunni
og þar sem það er eðlisþyngra en
andrúmsloftið heldur það sig við yf-
irborð mykjunnar, þar til hrært er
upp í mykjunni áður en henni er dælt
út úr mykjuhaugnum.
Grétar segir að brennisteinsvetni
sé stórhættulegt. „Það hafa komið
upp tilfelli erlendis þar sem maður
hefur ætlað að bjarga manni og hann
þá farist líka og svo koll af kolli. Það
hefði getað liðið yfir drenginn,“ segir
Grétar.
Á heimasíðu Bændasamtaka Ís-
lands, www.bondi.is, er að finna leið-
beiningar um hvernig standa á að
tæmingu mykjukjallara.
„Bændur eiga að vita af þessari
hættu og það hefur alltaf verið rek-
inn sterkur áróður af leiðbeiningar-
þjónustunni um að bændur passi sig
á þessu, en þetta er kannski bara
eins og með umferðarslysin, góð vísa
er aldrei of oft kveðin,“ segir Grétar.
Hann segir að sumstaðar erlendis
séu tæki sem notuð eru til að hræra
upp í mykju merkt með orðsendingu
um að ekki megi nota þau meðan ein-
hver er í húsunum. Hann segir að
hér á landi gæti hentað vel að setja
upp slík aðvörunarskilti.
Aldrei skal
hræra í mykju
með gripi í fjósiHERDÍS Stoorgard, verkefnastjóribarnaslysavarna á Lýðheilsustöð,
telur tímabært að ráðist verði í
slysavarnaátak um börn og landbún-
að. Hún vill að landbúnaðarráðu-
neytið og eftirlitsaðilar leiði saman
hesta sína og skilgreini hættur sem
að börnum geta steðjað í tengslum
við landbúnað. Slys sem varð á
fimmtudag, þar sem fjögurra ára
stúlka missti meðvitund vegna eitr-
unar af mykjugasi, sýni að ærið til-
efni sé til þess.
Herdís segir að þegar hún var að
koma upp heimasíðu um börn og ör-
yggismál á sínum tíma hafi hún leit-
að eftir efni um landbúnað. „Ég
gerði heilmikla leit meðal stofnana
sem koma að landbúnaði og það var
ekki stafur til um öryggi, að hverju
þyrfti að gæta eða neitt slíkt á sínum
tíma.“ Eina átakið sem hún viti til að
hafi verið blásið til í tengslum við
börn og landbúnað sé drifskafta-
verkefni sem Slysavarnafélagið stóð
fyrir á níunda áratugnum.
Hætturnar leynast víða
Hún telur að landbúnaðarráðu-
neytið og eftirlitsstofnanir sem
vinna í öryggismálum eigi að setjast
niður og fara yfir öryggismál í sveit-
um landsins, t.d. útbúa gátlista sem
bændur gætu haft til viðmiðunar.
Fjölmargir bændur í ferðaþjónustu
taki á móti aðkomufólki og farið sé
með heilu leikskólana á hverju vori í
heimsóknir á bóndabæi. Hætturnar
leynist víða og það þurfi að fara yfir
hverjar þær séu helstar. „Þetta er
eitt af þeim verkefnum sem ég er
með á borðinu og bíð eftir að komast
í. Það mætti alveg hraða þeirri vinnu
núna ef ráðuneytið er tilbúið í þessa
vinnu,“ segir Herdís.
„Það er t.d. kornyrkja hér á Ís-
landi og hún getur verið einn hrylli-
legasti slysavaldurinn. Vélarnar eru
svo háar að sá sem er að slá – þótt
þetta sé ekki útbreitt á Íslandi – sér
ekki ef það er lítið barn einhvers
staðar. Þetta eru þúsund hlutir.“
Herdís nefnir að ekki sé langt síðan
barn sem var gestkomandi á
sveitabæ komst í hreinsiefni fyrir
mjaltavél og stórslasaðist.
Átak verði gert í öryggis-
málum barna í landbúnaði
TENGLAR
..............................................
Upplýsingar um öryggi barna í sveit-
um:
www.arvekni.is
www.bondi.is
ÍSLENSK sjósundskona ætlar að synda yfir Breiðafjörð
á næstu tveim vikum í þágu Barnahjálpar Sameinuðu
þjóðanna, en þetta er í fyrsta skipti sem nokkur reynir
Breiðafjarðarsund. Sundkappinn heitir Viktoría Áskels-
dóttir og býr í Stykkishólmi. Hún mun synda 4 km á dag
og byrjar sundið í dag við Lambanes hjá Brjánslæk.
Gangi allt að óskum kemur hún að landi í Stykkishólmi
þann 7. ágúst. Með sundinu skorar hún á fólk til að ger-
ast heimsforeldrar og þannig styrkja þurfandi börn um
allan heim. Heimsforeldrar er leið fyrir einstaklinga til
að styrkja verkefni Barnahjálpar SÞ.
Breiðafjarðarsund er 62 km og ætlar Viktoría að
synda 4 km á dag. Bátar munu fylgja henni í örygg-
isskyni og verður tekinn GPS-punktur í lok hvers dags
og synt þaðan daginn eftir en gist er í landi um nætur.
Viktoría hefur æft sjósund undanfarin þrjú ár og synt
frá Hólminum út í Hvítabjarnarey, um 2 km leið. Þá hef-
ur hún einnig synt frá Hrísey að Árskógsströnd, um 4
km leið. „Þá var ég óheppin með veður, ölduhæðin var
um 1 metri. Það var ansi hvasst og hitastig sjávar um 10
gráður,“ segir Viktoría. Undanfarið hefur hún æft í
Fossvoginum ásamt sundfélaga sínum, Þorgeiri Sigurðs-
syni.
Helstu hættur sem steðja að henni á Breiðafjarð-
arsundinu eru straumar, en kuldanum kvíðir hún ekki.
„Ég held ég hafi vanið mig við sjávarhitann, en auðvitað
getur sjórinn verið nokkuð kaldur þegar ég kem á
Barðaströnd. Á Breiðafirði eru mjög miklir straumar og
hluti undirbúningsins hefur falist í að skoða þá,“ segir
hún. Hættulegustu staðirnir eru við Flateyjarál og
Bjarneyjar og þar þarf Viktoría hugsanlega að synda í
björgunarvesti.
Framkvæmdastjóri UNICEF á Íslandi, Stefán Ingi
Stefánsson, mun synda með Viktoríu frá bryggju og
jafnframt synda síðasta spölinn með henni.
Sjósundskona frá Stykkishólmi syndir yfir Breiðafjörð
Hættulegustu
staðirnir við
Flateyjarál
Morgunblaðið/Gunnlaugur Árnason
Viktoría Áskelsdóttir við æfingar í gærkvöldi.