Sunnudagsblaðið - 09.02.1958, Blaðsíða 4

SUNNUDAGSBLAÐIÐ
64
skiptir mismunur kynjanna hins
vegar engu máli. Börn myndu ekk
ert. gefa því gaum, ef fullorðna
fólkið talaði ekki jafn mikið um
kynferðismál og það gerir.
LEIKIR I>ROSKA
SKAPOERÐINA.
Hépþilegir leikir venja b'arnið á
að laka tillit til annarra, venja
það á gjafmildi og að vinna í fé-
lagsskap að sameiginlegu áhuga-
máli. Þess vegna ætti að venja
börn á að leika sér bæði ein og
vúð aðra. Venjist barnið á að eiga
leikföng með öðrum, hverfur því
hngmyndin um að það eigi allt
sjálft. 'Mjög snemma, jafrivél á
fýfstu Jeíkárúnum, kemst barnið
að því, að það má bæði gefa og
þiggja gjáfir, og þetta man barnið
æviriá ut. Barnið lærir þetta af
eðlilegum samvistum við önnur
börn í leik, svo framarlega sem
það gerir sér far um að vera lip-
urt og heiðarlegt í umgengni sinni
við þau. Foreldrar skyldu muna
það, að þeim ber að gæta þess, að
barnið temji sér hollar og góðar
lífsreglur frá fyrstu tíð, því ann-
ars verður það þeim hrein plága,
er það umgengst.
Heilbrigðir leikir hjálpa barn-
ínu til að hvíla sál og líkama og
njóta lífsgleðinnar. Það fær áhuga.
á því sem það tekur sér fyrir hend
ur, því leikurinn er veruleiki í aug
um þéss. Áhugi barnsins og hrifn-
ing eykur og gleði þess yfir því,
er það sjálft kallar vinnu. En leik
ir þess ættu ekki að verða því
vinna, heldur sem forsmekkur
að samræmi í kveðandi lífsins,
list þess og siðum. Þannig er
hægt, að leggja grundvöll að auð-
ugu menningarlífi þegar á fyrstu
árum í ævi barnsins. Ef foreldra
langar til að barn þeirra geti ver-
ið fært um vandasama frístunda-
vinnu, þegar það er orðið stórt,
ættu þeir að láta það byrja á því
snemma að fást við hana.
ÞATTTAKANDI EN
EKKI ÁIIORFANDI.
Sumar mæður kvarta yfir því,
að börn þeirra séu óróleg, upp-
stökk og, tíðum annars hugar. Á
þessu er hægt að ráða bót með
smávegis leiðbeiningu, e£ skiln-
ingur er fýrir hendi. Óróleg börn
eru oft atorkusöm áð upplagi. Eirð
arlevsi þéirra er tíðast umhverfi
því að kenna, sem barnið elst upp
í. Heimur, sám 'fullur" er af fjöl-
breyttum en skammvinrium áhrif
um, þar sem útvarps og sjónvarps
dagskrár skiptast á, fjói*um sinn-
um á klukkusturid, þar sem bílar
og bíó venja börn á sífelld um-
skipti,.þar sem barnið er. í sífelldri
spennu vegna alls. þess er fram fer
kringum það og finnst það alltaf
þurfa eitthvað riýtt til að fást við.
Innan um. þessa hringiðu geð-
hrifanna verður barnið að gera sér
að góðu að vera aðgerðarlaust,
sem áhprfandi, ellegar leita sér
annarra viðfangsefna til að una
sér við. Spennan eykst meðan það
horfir aðgerðarlaust á. Sé barnið
aðeins áhorfandi en ekki þáttak-
andi, verður það fljótlega leitt á
hvaða skemmtun sem er. Það verð
ur að fá athafnaþrá sinni svalað.
Ef pabbi og mamma gefa því leik
fang, sem fær það til að starfa í
stað þess að horl'a hlutlaust á, mun
það losna Við eirðarleysið. Sjáist
foreldi’unum yfir.það, er ekki víst
nema barninu hætti síðar til að
vilja vei’a áhorfandi framvegis, og
nenni ekki að taka sér neitt fyrir
hendur. Það er alkunna,,þó illt sé
til að vita, að nú á tímum er allt
of margt af ungu fóiki, sem hefur
þessa hneigð. ,
Órólegt umhverfi er ekki til
þess fallið að ala upp djarfar og
dugmiklar persónur, ekki heldur
fólk með frjóar sköpunargáfur,
sem getur sér gott orð í félagsleg-
um framkvæmdum. Slíkar aðstæð
ur eru ekki heldur hollar kerfis-
bundinni menntun hraustra pilta
og stúlkna, sém auðgað gætu þjóð
lífið og þá menningu, sem þau eru
sjálf vaxin upp úr.
LEIKIR OG LÆRDÓMUR.
Eðlilegir leikir barna bjóða upp
á mörg viðíangsefni, og sérhverj-
ir örðugleikar auka andlegan
þróska. Öll veröldin, svo fögiir og
forvitnileg sem hún er, verður sí-
fellt ný hverri ákafri og áhuga-
samri barnssál. Sérfræðingar stað-
hæfa að börn læri það sem þau
ætla sér að læra, og að þau vilji
helzt fara sínar eigin leiðir til þess
að verða sér úti um þann lærdóm.
Það má orða það svo, að þau vilji
opna dósing með sínum eigin hníf,
enda þótt þau eigi á hættu að
skera sig í fingur við það starf.
Leikir örfa barnið til þess að
hugsa meira. og með þeim er unnt
að venja það á góða siði, svo sem
reglusemi, hreinlæti, samstarf og
virðingu fyrir eigum annarra og
tilfinningum. Börn læra fljótt að
gera greinarmun á því, hver í
hóonum á hvaða leikfang, þeim
skilst brátt að það verður að laga
til í herberginu að loknum leik og
að dótið má ekki liggja út um allt
góli' að kvöldi.
í leikium venst barnið á að hafa
stjórn á sjálfu sér og greiða úr
vandræðum og örðugleikum, sem
fyrir kunna að koma. í leikjum
venst þftð á að einbeita sér að
vissu viðfangsefni, sköpunarhæfni
þess bjálfast og það fer að treysta
sér til að takast á við kröfur lífs-
ins. Finni maður ekki til þessa
innra samræmis, er naumast hægt
að verða hamingjusamur, eða
finna npioa verulega ánægju í því
að lifa lífinu.
Barnið lærir aðgætni á því að
leika sér að samröðunarsnilum
eða hvf?via úr kubbrm, því bau
leikföne býðir ekki að handfjatla
með fliótfærni eða hussunarlevsi.
Þess konar hlutir krefjast ósjálf-
rátt rólégrar yfirvegunar. Það