Sunnudagsblaðið - 27.04.1958, Blaðsíða 11

sjálfur vera frá Ukraniu. Geturðu
ekki reynt að læra þitt eigið mál,
félagi!
Þetta fyrirgaf Krústjov honum
aldrei. Hann er langminnugur, sér
sérstaklega þegar hann verður
sjálfur fyrir móðgunum. Þegar
hann varð ritari í flokksráðinu í
Moskva 3934, og varð góðvinur
þeirra Kaganovitsj og Moiotovs
og kynntist Stalín nánar, gleymdi
hann ekki að gera upp sakirnar
við Skrypnik, sem einmitt um
þetta leyti var kvaddur til
Moskvu, til þess að gera grein
fyrir ,,þjóðernisrembing“ sínum.
Krústjov hélt þá ákæruræðuna
yfir honum: —• Þú ert sýndar-
mennskan uppmáluð og svikari:
sagði hann. — Vildir þú kannski
ekki innleiða latneska stafrófið í
stað þess rússneska í Úkraínu?
Slíkt er hrein svikamennska.
Pólsku fasistarnir eru gerðu þetta
sama. Þetta bendir til þess að þú
sért ekkert annað en pólskur
flugumaður!
Skrypnik fékk alvarlega áminn-
ineu og var útilokaður frá flokks-
ráðinu. Með sjálfum sér vissi
hann, að hann myndi fyrr eða
síðar verða rekinn úr flokknum,
og að leynilögreglan myndi hafa
auga með honum. Hann átti að-
eins eina undankomuleið: Þeir
fundu hann liðið lík í hótelher-
bergi hans. . . . Nikita hafði komið
fram hefndum.
En árið 1928 varð Krústjov að
þegja og bíða; þolitnmóður síns
tíma. Þá hafði hann engin völd.
En brátt vann hann sig í álit við
iðnaðarakademiuna í Kænugarði,
enda hafði hann hin beztu með-
mæli frá flokknum.
. . . Afbragðs kommúnisti. Mjög
vel lærður í fræðikenningum
Marx. Ágætur ræðumaður. Held-
Ur sig trúlega við stefnu flokks-
ins. Hefur þrásinnis sannað verð-
leiká sína og dugnað. Hefur góða
almenna menntun.......
SUNNUDAGSELAÐIÐ
Krústjov varð brátt vinsæll í
Kænugarði, en þó var hann þar
ekki lengi. Áhrif Skrypniks náðu
skjótt til .iðnaðarakademiunnar og
Krústjov sá að hverju fór með
sig.
Hann snéri sér þá í nauðum
sínum til Kaganovitsj, sem ekki
hafði gleymt dálæti sínu á hon-
um, og kom hann Krustjov að við
Jósefs Stalíns-akademiuna
Moskvu.
TRÚFASTUR VINUR
STALINS.
Þegar Krustjov kom til Moskvu
með konu og barn, var andrúms-
loftið lævi blandið. Trotsky var
sigraður, en aðrir sátu á svikráð-
um við Stalín: Rykov, eftirmaður
Lenins, sem forseti alþýðuráðsins
átti vini í öllum stéttum. Bucharin
vænti þess að eiga sér stuðnings-
menn í miðstjórninni og meðal
æskuiýðsins. Tomsky átti aðdá-
endur meðal iðnaðarverkamann-
anna, og bak við alla þessa menn
stóð mikið áhrifavald.
Stalín þarfnaðist traustra og
tryggra vina. Einn af þeim var
Kaganovitsj — álíka þjónustulip-
ur í hátíðaveizlum sem við dauða-
refsingar. Hann reiknaði einnig
með Krustjov sem tryggum vini,
enda hafði hann gefið honum með-
mæli sem öruggum flokksmanni
og einlægum marxista. Svo varð
Nikita ritari flokksdeildarinnar
við iðnaðarakademiuna.
Þessi ungi maður vakti umtal.
Hann var Ijóngáfaður, klókur og
undirgefinn, en hið síðast nefnda
var mjög mikið atriði í augum
Stalíns. Hið takmarkalausa smjað-
ur fyrir Stalín hafði mikil áhrif
á þennan harðsoðna einræðis-
herra.
Með aðstoð Kaganovitsj varð
Krustjov brátt kunnugur öllum
helztu leiðtogunum í Kreml; fyrst
og fremst Molotov, og Rykov. Ár-
ið 1932 varð Krústjov ritari flokks
ins í Moskvudeildinni í Krassnaja
231
Prijessnja, einni órólegustu flokks
deildinni, þar sem sífellt var verið
að skipta um ritara. En útnefning
Krústjov var undirrituð af sjálf-
um Jósef Stalín.
— Takmarkið er að hafa uppi
á og gera óskaðlega alla meðlimi
flokksins, sem á laun svíkja Úokk-
inn og Sovétríkinn með óskyn-
samlegri framkomu, sagði ritar-
inn í fyrstu ræðu sinni. — Slíkt
eru hrein landráð og verður að
hegna samkvæmt því.
Þess konar ræður féllu í smekk
Stalíns. Þrem mánuðum áður
hafði um fjórða hluta meðlima
kommúnistaflokksins í Moskvu
verið vikið úr flokknum, og í hinni
sjúklegu tortryggni sinni fagnaði
Stalín hverjum róttækum aðgerð-
um gegn meintum flokkssvikur-
um. Krústjov fékk lögreglunni í
hendur lista með rúmlega 500
nöfnum, og í september 1932 setti
GUP-hópinn í Ljublanka-faigelsið,
og voru þeir fáir sem lifðu þar af
fyrsta árið.
Og nú hófust hinar stórkostlegu
hreinsanir fyrir alvöru, og ekkert
virtist geta stöðvað þær — ekki
einu sinni sjálfsmorð Nadjesjda
Alilujeva, konu Stalíns, sem sló
óhug á alla sem til þekktu; ekki
einu sinni það gat stöðvað blóð-
baðið, þótt hún fórnaði lífi sínu
til þess að mótmæla sjúklegu
heiftaræði manns síns. Hinn harð-
lyndi einræðisherra virtist hvorki
þekkja harm né sorgir, einungis
tillitslausa grimmd og blóðþorsta.
En dauði Nadjesjda átti þó eftir
að verða Krústjov til hjálpar í
valdabaráttu hans. Stalín hafði
áður átt sér ástkonu, Rósu, systur
Kaganovitsjs. í janúar 1933 giftist
hann henni. Hún var góðum gáf-
um gædd og mikið fyrir sam-
kvæmislífið, og nú tók Stalín að
halda stónar og miklar veizlur
vikulega, og í þeim fékk Nikita
sín tækifæri.
— Ungur franskur kennari, sem