Morgunblaðið - 04.11.2004, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 4. NÓVEMBER 2004 43
MENNING
NÝ uppfærsla á ballettinum Sylvía, sem Fredrick
Ashton skóp árið 1952, verður frumsýnd í Konung-
legu óperunni í Lundúnum í kvöld. Á meðfylgjandi
mynd sýna Darcy Bussell, í hlutverki Sylvíu, og
Jonathan Cope, sem Aminta, listir sínar á loka-
æfingu í vikunni.
Reuters
Sylvía á svið í Lundúnum
LEIKFÉLAG Hafnarfjarðar heldur
áfram með sína metnaðargjörnu,
sumir myndu segja fífldjörfu, dag-
skrá. Og þótt Hamskiptin og Beisk
tár Petru von Kant séu þungavigt-
arverkefni held ég að þetta verk
Kroetz, Að sjá til þín maður, sé það
erfiðasta til þessa. Útkoman er líka
sú að þrátt fyrir að mörgu leyti
ágæta frammistöðu og skýra hugsun
þá nær hópurinn ekki að rísa undir
nánast ómennskum kröfum verksins.
Hér segir frá fjölskyldu verka-
manns í bílaverksmiðju í Suður-
Þýskalandi seint á áttunda áratugn-
um. Spennustigið er hátt, enda er
einkasonurinn atvinnulaus, stendur
ekki undir kröfum foreldranna um að
ná lengra í lífsgæðakapphlaupinu en
þau. Fjölskyldan splundrast, dreng-
urinn flytur að heiman og móðirin
líka. Við fylgjumst með hvernig þau
tvö ná að fóta sig meðan heimilisfað-
irinn nær ekki að draga neina lær-
dóma af skipbroti draumsins, ríg-
bundinn af hugmyndum um
mikilvægi sitt og karlmennsku sinnar.
Eins og önnur verk þessa merka höf-
undar er leikritið skrifað í smásmygl-
islegum natúralískum stíl, mikið af
fyrirmælum um athafnir, langar þögl-
ar senur inn á milli innihaldslausra
samtala og ofsafengins ofbeldis. Frá-
bærlega skrifað, feiknlega áhrifaríkt,
glettilega fyndið – en svínslega erfitt.
Það sem stendur leikhópnum einna
helst fyrir þrifum er aldurinn. Það er
varla hægt að ímynda sér verra verk
til að leika upp fyrir sig í, svo mjög
stendur það og fellur með algerri
samsvörun persóna og leikenda. En
hér standa þrír jafnaldrar (eða því
sem næst) á sviðinu. Þessi staðreynd
neyðir Guðmund L. Þorvaldsson til að
„leika“ of mikið, búa of mikið til sem
gerir föðurinn að hálfgerðri grínfíg-
úru. Firnavel gert sem slíkt enda
Guðmundur óðum að verða einn af
öflugustu leikurum áhugaleikhússins
hér. En nálgunin kostar of mikið, sýn-
ingin verður aldrei nægilega trúverð-
ug.
Mótleikarar Guðmundar, þau Sara
Blandon og Jón Stefán Sigurðsson,
eru mun reynsluminni leikarar, en
sýna bæði sinn besta leik sem ég hef
séð til þeirra. Sara sérlega góð í
síðasta hlutanum þar sem hún berst
við sjálfa sig fyrir sjálfstæði sínu og
Jón Stefán átti áhrifaríkan leik,
sérstaklega í þöglum atriðum.
Þessi góða frammistaða dugir því
miður ekki til að skila áhrifum verks-
ins, sem helgast bæði af því hvað
verkefnið er erfitt og túlkunarleiðum
leikstjórans sem leggur of mikla
áherslu á skopfærslu, t.d. með fram-
göngu fjórða leikarans, Snorra Eng-
ilbertssonar og hljóðsveitinni sem
bætt er inn í verkið til óþurftar. Þó
skipta hér mestu umfangsmiklar
styttingar sem gerðar hafa verið og
draga mjög úr áhrifamættinum. Ná-
kvæm vinna með langdregin þögul at-
riði eru eitt helsta höfundareinkenni
Kroetz og eitt af hans öflugustu vopn-
um. Þessum atriðum sleppir Gunnar
Björn, en rýrir fyrir vikið það líf sem
þarf að kvikna á sviðinu og okkur er
ætlað að skoða og dæma. Útkoman
verður of flatneskjuleg þó það taki
vissulega styttri tíma.
Leikmyndin er hreinn unaður –
frábærlega rétt í períódu með unaðs-
lega ósmekklegu og ósamstæðu
veggfóðri á hinum ólíku flötum. Þeim
mun furðulegra að heyra að verkið er
ekki bara staðfært (misráðið að mínu
viti) heldur virðist það eiga að gerast
í nútímanum. Þetta misræmi truflar
svo sem ekki að ráði, en einkennilegt
samt í ljósi þeirrar nostursamlegu
vinnu við að negla tímann niður í
húsgögnum og búnaði.
Að sjá til þín maður er metn-
aðarfull og vel leikin sýning, unnin af
fullri listrænni alvöru eins og búast
mátti við af Leikfélagi Hafnar-
fjarðar. Það reynist þó ofverkið
þeirra að skila efninu og áhrifum
þess til fullnustu, sem eftir á að
hyggja kemur ekki á óvart í ljósi
þessa krefjandi verkefnis.
LEIKLIST
Leikfélag Hafnarfjarðar
Höfundur: Franz Xaver Kroetz, þýðendur:
Ásthildur Egilsson og Vigdís Finn-
bogadóttir. Leikstjóri; Gunnar B. Guð-
mundsson. Gamli Lækjarskólinn í Hafn-
arfirði 30. október 2004.
Að sjá til þín maður
Þorgeir Tryggvason
Í ÞESSARI snotru bók á Sverrir
Hermannsson lengstu umfjöllunina.
Þar er þessum tveimum ám fylgt
frá efstu veiðisvæðum til hinna
neðstu. Staldrað er við hvern hyl,
streng og breiðu, rætt um veiði,
sagðar veiðisögur. Minnst á veiði-
aðferðir, rifjaðar upp endurminn-
ingar o.fl. o.fl. Sverrir skrifar á per-
sónulegum nótum, eins og honum er
lagið. Frásögn hans er fjörleg og
hlý og væntumþykju til ánna, mér
liggur við að segja ást, andar úr
hverri línu. Ég býst við að frásögn
hans fái veiðikampa veiðimanna til
að rísa! Það fer ekki á milli mála að
Hrúta er skemmtileg á. Og víst er
um það, að betri leiðsögumann um
þetta veiðisvæði er ekki unnt að fá.
Þá spillir ekki fyrir að Matthías
Johannessen á tvo lofsöngva um
Hrútafjarðará á undan og eftir rit-
smíð Sverris.
Á eftir umfjöllun Sverris fara
þrjár ritgerðir. Tvær þeirra eru eft-
ir Gunnar Sæmundsson. Sú fyrri
þeirra er Ágrip af sögu Veiðifélags
Hrútafjarðarár og Síkár.
Gunnar mun þekkja þá sögu vel,
því að lengi hefur hann verið í
stjórn Veiðifélagsins.
Það er fróðleg lesning til viðbótar
við frásögn Sverris. Nú, í þessum
ritgerðum kemur fram að ekki hef-
ur alltaf verið kyrrt um þetta gjöf-
ula veiðisvæði, deilur hafa risið, eins
og búast má við, þegar miklir hags-
munir eru í veði. Og ekki hafa allir
reynst ánum vel. Skemmtilegt
finnst mér að lesa um skoska veiði-
manninn, sem hafði árnar á leigu
um árabil fyrir löngu. Þar fór merk-
ur veiðimaður og mættu margir
taka hann sér til
fyrirmyndar.
Raunar er hann
ekki einsdæmi
um slíka fyr-
irmyndarmenn
frá Bretlands-
eyjum. Seinni
ritgerð Gunnars
nefnist Brot úr
sögu jarða við
Hrútafjarðará
og Síká. Þar er fjallað um jarðir
sem eiga land að ánum (og einni til
vibótar) og getið ábúenda fyrr og
nú. Þá er sérstaklega fjallað um
Staðarskála og sögu hans og er ann-
ar höfundur að þeirri umfjöllun. Það
er áhugaverð viðbót við það sem
segir um sama efni í ritinu Húna-
þingi. Lokaritgerð bókarinnar er
svo eftir Sigurð Má Einarsson frá
Veiðimálastofnun. Ritgerð hans ber
heitið Laxfiskar og veiði í Hrúta-
fjarðará. Það er fræðileg úttekt og
tölfræðilegt yfirlit um veiði. Í bók-
arlok eru fjögur ágæt kort yfir
svæðið.
Margar myndir prýða þessa bók,
flestar í lit. Þar eru myndir af veiði
og veiðimönnum og loftmyndir eru
af öllum jörðum, sem land eiga að
ánum.
Ég hafði ánægju af lestri þess-
arar bókar. Hún er vel samin og
skemmtilegur lestur.
BÆKUR
Veiðimennska
eftir Sverri Hermannsson og fleiri
Bókaútgáfan á Hofi, Gísli Pálsson, 2004,
138 bls.
Hrútafjarðará og Síká
Sverrir
Hermannsson
Sigurjón Björnsson