Sunnudagsblaðið - 07.04.1963, Blaðsíða 4

af jörSinni að bænum Eskifirði og retstl
J>ar hús fyrir kindur sínar. Var það ær-
inn beitarhúsavegur þegar styttist dag-
lir og snjór var kominn, og allra veðra
var von.
Veturinn 1905 mun hafa verið nokkuð
snjóþungur hér austanlands. Hafði Finn-
ur Vigfússon þá fé sitt að vanda í húsum,
sem stóðu á túninu að bænum Eski-
firfti. Var annað húsið nær yzt á túninu
en hitt á svokölluðnm Hól, sem er beint
upp af íbúðarhúsinu, spölkorn í burtu.
Gekk Finnur á húsin daglega allan vet-
urinn utan frá Eskifjarðar-kaupstað,
sem er um tveggja kílómetra leið, tii
hirðingar á fénaði sínum.
Laugardaginn 7. janúar var áköf snjó-
koma seinnihluta dagsins og snjóaði þá
ofan á harðfenni. Logn var, en sjón-
deildarhringurinn þá ekki nema nokkrir
faðmar. — Faðir minn (Páll Þorl áksson)
fór þann dag út á Eskifjörð þegar hann
hafði Iokið gegningum. Var þá farið að
bregða birtu. Fór hann frá Veturhúsum
sem leið lá um hlaðið á bænum Eski-
firði og eftir veginum, sem liggur gegn-
um túnið til þorpsins. Þegar hann var
kominn utarlega á túnið í Eskifirði sér
hann hvar maður kemur á móti honum
og er ferðmikill. Sýnist honum þetta
vera Finnur Vigfússon, en skilur ekkert
í, hvers vegna hann sé á innleið einmitt
nú á þessum tíma þegar hann sé vanur
að vera koníiiin heim til sín. Ofurlítið
lækjargil bar á milli þeirra og bjóst
faðir minn við að þeir myndu mætast á
ytri barmi þess. En þcgar hann kom upp
úr gilinu sá hann engan mann. Hélt
hann áfram leið sína, en var þó tæpast
viss hvort um missýn hefði verið að
ræða eða hvort maðurinn hefði verið
svo fljótur nð breyta stefnu á beitar-
húsin, sem stóðu þarna skammt frá, eða
nokkru ofar á túninu. (Taldi hann það
síðara óhugsandi, að atliuguðu máli). —
Átti faðír minn erindi í verzlun Karls
Tuliníusar kaupmanns á Eskifirði og fór
þangað beina leið. Sá hann þá sér til
undrunar að Finnur Vigfússon sat þar
á öðrum enda búðarborðsins eins og
hans var oft venja á kvöldin, þegar hann
var ekki við vinnu.
mikil snjókoma. Stormhvinur var í fjöll-
um og veðurútlit því mjög ískyggilegt.
Hafði snjóað alla nóttina og var fann-
kyngi orðið svo mikið, að hvergi sást á
dökkan díl. Hafði faðir minn venju frem-
ur fljótt með gegningar í gripahús-
um sínum, því að lionum skildist að ef
eitthvað hvessti mundi geta orðið erfitt
að komast leiðar sinnar, þótt ekki væri
úm langan veg að fara.
Klukkan á cllefta timanum um morg-
uninn settist allt heimilisfólkið í Vetur-
húsum í svcfnherbergi foreldra minna
og faðir minn byrjaði að Iesa húslestur
eins og hans var venja á helgidögum.
Var snjó-iðan þá svo mikil, að rétt sást
út úr glugganum niður á hlaðið. Hvessti
þá skyndilega af norðvestri svo mikið,
að allt virtist ætla um koll að keyra.
Fuku þá rör, sem lágu frá eldavél upp
úr þaki á Veturhúsum og fór faðir minn
út til þess að koma þeim aftur á sinn
stað. Heppnaðist honum með erfiðis-
múnum að ná bæjardyrunum aftur, því
þótt hann þyrfti ekki að fara frá húsi
ætlaði stormurinn hvað eftir annað að
hrekja hann þaðan í burtu. Veðurofs-
inn hélzt það sem eftir var dagsins og
fram á nóítina og var engum manni
talið fært frá húsum. Reif þá einnig
upp skera svo að buldi á húsunum og
rúður brotnuðu.
Hafði Finnur Vigfússon farið þennan
morgpn eins og hann var venja utan af
Eskifjrð? til fjárhúsa sinna. Töldu menn
þar Tíst, að hann mundi annað tveggja
hafa gist í gripahúsunum. eða náð bæn-
um Eskifirði
Mánudaginn 9. janúar var farið að
létta í lofti, en þó dálitið skýjað. All
mikil kólga var og skafrenningur, svo að
skyggni var þar af leiðandi ekki mikið.
Þegar leið undir hádegi var bóndinn
Gunnar Stefánsson, sem þá bjó í Eski-
firði, þess var að ekki var hreyft við
húsum Finns Vigfússonar. Þóttl honum
það ekki góðu spá og gerði viðvart út á
Eskifjörð, til þess að upplýst yrði, hvern-
ig á því stæði. Var þá þegar háfizt
handa um leit. Var fyrst leitað í fjár-
húsum hans, ef vera mætti, að hann
héldist þar enn við, hefði ef til vill orð-
ið veikur eða af öðrum ástæðum ekki
komist út, því að fennt var fyrir dyrnar.
En með því að dagur var stuttur og veð-
ur óhagstætt vannst ekki tími til frekari
leitar þann dag. — í birtingu á þriðju-
dagsmorgun 10. janúar var hópur
manna saman kominn að bænum Eski-
firði til leitar að Finni Vigfússyni, sem
allir töldu þá andaðan, sem pg 10ca
reyndist rétt. Var þá komið stillt veður
og bjart. Voru þá kannaðir allir skaflar
og gil í nánd við bæinn að Eskifirði og út
fyrir Bleiksá, en hún rennur eins og
kunnugt er skammt innan við þorpið og
skiptir landi milli Eskifjarðarkaupstað-
ar og býlisins að Eskifirði. — Um klukk-
an ellefu sama dag voru allir leitarmenn
saman komnir að Eskifirði, ráðþrota og
vonlausir um að þeim yrði auðið að
finna lík Finns að svo stöddu. Kom þá
einhver leitarmanna auga á einhverja
dökka þúst, sem hann átti ekki von á, úti
á svokölluðum Hólma sunnan við Eski-
fjarðará.1). Reyndist þetta vera lík Finns
Vigfússonar, sem lá þar á grúfu. Var það
álit manna, að Finnur hefði farið frá fjár-
húsi sínu á Hólnum og ætlað heim að
bænum Eskifirði, en beitt sér um of í
storminn og þar af leiðandi lent niður
fyrir framan bæjarhúsin og síðan hrakið
alla þessa leið.
Finnur Vigfússon varð mörgum harm-
dauði hér í þessu byggðarlagi, enda prúð-
menni í alla staði, vinfastur og h.iálpsam-
ur þeim, sem á einhvern hátt höfðu orðið
útundan í lífinu. Veitti hann mörgum fjár-
hagslega aðstoð án þess að hafa orð um
að krefjast endurgjalds. Finnur starfaði
oft sem aðstoðarmaður við heimilis störf
(sótti cldivið og vatn og þess háttar) í húsi
Karls Tuliniusar kaupmanns á Eskifirði.
Mun trúmennska hans og háttprýði hafa
verið metin þar að verðleikum, því að
hann naut mikillar velvildar hjá allrl fjöl-
skvldunni. Sem dæmi um það má geta
þess, að einn af sonuin Karls Tuliníusar,
Thor Tuliníus stórkaupmaður í Kaup-
mannahöfn, lét heita nafni hans og er það
sá Finn Tulinius, sem oft hefur komlð til
Revk.iavíkur og er mörgum kunnur hér á
Iandi. —
Þess má geta að í þessu sama veðri eða
8. janúar 1905, varð Bjarni Eiríksson, sá er
gætti sauða með Finni Vigfússyni fyrir
Hallgrím prest á Hólmum, einnig úti. Átti
hann þá heima í Bakkagerði á Reyðar-
firði. Var hann einnig að koma frá gegn-
ingum, en hafði ekki komizt upp úr lækjar
gili, sem er utan við íbúðarhúsið. Biarni
var kvæntur Guðrúnu Halldórsdóttur,
systur Sigurbjargar konu Bóasar Bóas-
sonar, sem bjó að Stuðlum í Reyðarfirði.
Dóttir Bjarna, Valgerður Bjarnadóttir,
er á lifi og gift Jónasi Bóassyni frá Stuðl-
um í Reyðarfirði. Er heimlil þeirra að
Bakka í Reyðarfirði.
Skrifað 30. desember 1956.
Bergþóra Pálsdóttir
(frá) Veturhúsum.
í) A þessi rennur eftir mlðjum Eski-
fjarðardal, en bærinn að Eskifirði
stendur undir hlíðinni að norðan. —
Dalurinn liggur í austur og vestur. —
B. P.
Frh. á bls. 10.
AUGNABLIK...
LITLA barn, vissulega elska foreldrar þínir þig og
vilja allt fyrir þig gera. Þau kaupa handa þér brjóstsykur
og gjaman eina „kók“ þegar þú rellar og biður um „gott“.
Svo þegar þú verður 12—13 ára hlaupa þau viljug undir
bagga þegar þú þarft að fara til tannlæknis. En það er
rvilji foreldranna, að barnið þeirra verði ekki með skemmd
ar tennur þegar það gerizt maður. Þess vegna horfa þau
ekki í nokkuð hundruð krónur til tannlæknisins.
Foreldrar þínir eru góðir foreldrar, og vilja láta að
óskum þínum. Þegar þú ert stautfær, þá kaupa þau viku-
blöð handa þér, svo þú getir lesið myndasögumar. Nei, þú
ert enn alltof ungur til þess að lesa framhaldssöguna
„Framhjátökur unnustaprestsdótturinnar“. Þú átt aðeins
að lesa myndasögurnar, þær eru þér ætlaðar. Svo hefur
þú lesturinn og gleypir í þig hvert orð, því þér finnst gam-
an að myndasögunni:
„Sjáið kabbojinn! Kvað? Ribbnaði eikkvað? Skamma
stín! Akkvurju varsta bregða? Vertekki firir! Jattla fá
pakka! Skeggi á amili. Evða værekki þú, mundi ég engu
trúa. Kvað sagðann"
„Vartekki c :ennó“ Jú, þetta var óskaplega spennandi
og skemmtilegt. En bíddu 'litla barn, þú hefur ekki notið
állra gæða æskunnar ennþá. Það er vel ivið þig gert, og
10 til 13 ára ertu orðinn stór og stæðilegur, svo þú ferð á
kvikmyndahús, þar sem myndir bannaðar börnum eru
sýndar. Pabbi segir að þú megir :vel fara, og þá er all't í
lagi. Auðvitað skilurðu ekki orð í enska textanum, en úr
því hefur verið bætt af hálfu kvikmyndahússins, sem vissi
hvað þér kom, ungi, efnilegi „kúnni“.
Þegar spennan er hvað mest, þau standa andspænins
hvort öðru, hún með tárin í augunum, en hann með hörku
drætti um munninn, þá segir hann setninguna, og allir
standa á öndinni: Hverju svarar hún? Harmleikurinn nær
hámarki í setningu hennar, og þú gleypir hana í þig á ís-
lenzkunni: „Og svo segir þú þetta uppí opið gynið á mér.“
Hræðilegt, og af því konan við hliðina á þér grætur,
þá mátt þú ivart tárum halda. Myndin er stórkostleg.
Það var einstaklega gaman að þessarri mynd, og þess
vegna suðar þú í pabba að fá peninga fyrir bíómiða þar til
hann lætur eftir þér af ást sinni. í þetta skipti verður þú
að lesa prógrammið vandlega fyrir sýningu, því enginn
skýringartexti er með sjálfri myndinni. Og þú verður ekki
fyrir vonbrigðum:
„X verður straaks hrifinn af lois. Eir nú byrtist Z á
ný. Hann hefur fengið nýjann félaga . . . eru þingri á met-
imum, — . . snyllingur.“
„Snyllingur“. Þar kom rétta orðið. Maðurinn, sem
þýddi prógrammið hefur verið „snyllingur“.
Já, vinur, þú ert orðinn 12—13 ára, og hefur lifað
sitt af hverju. Þú ert kominn með skenundar tennur, og
ert á leið til tannlæknis.
En veiztu, að þú ert einnig með aðra meinsemd? Sú
meinsemd sést ekki þegar þú brosir, og þess vegna færðu
enga peninga til að fara til læknis.
Litli vinur, lestu hinar fögru íslenzku bókmenntir, og
þér mun opnast nýr heimur, og meinsemdin hrekjast úr
brjósti þínu, málinu verða borgið í munni þínum!
4 SUNNUDAGSBLAÐ — ALÞÝÐUBLAÐIÐ