Sunnudagsblaðið - 17.10.1965, Side 5
Ilollendingar ráöast á Qucmoy viö Kínastrendur 1664.
\
Japan, og í Japan var hægt að fá
kopar og gull, sem var í háu
gengi í Indlandi. Formósa var mið-
stöð þessara blómlegu viðskipta.
Hollendingar gátu naumast bú-
izt við að fá að sitja óáreittir
lengi að þessum gullpotti. En and-
spyrna gegn yfirráðum þeirra kom
úr óvæntri átt. Kínaveldi var um
þessar mundir mjög veikt. Ming-
ættin, sem þar hafði lengi setið að
völdum, var komin að fótum fram,
en Manchu-keisararnir, sem tóku
við enn ekki búnir að festa sig vel
í sessi, Sú upplausn, sem var í
landinu, gaf undir fótinn ævintýra
mönnum, sem hefðu djörfung og
dug til að notfæra sér ástandið.
Slíkur ævintýramaður kom nú
fram á sjónarsviðið. Hann var son-
ur kínversks sjómanns, sem lagði
jöfnum höndum stund á kaupskap
og sjórán, og fæddur i Japan árið
1624, enda var móðir hans japönsk.
Upphaflega hét hann Cheng, en
Evrópumenn hafa jafnan nefnt
hann Coxinga, en það er afbökun
úr titlinum Kok-Scng-Ya, sem eitt-
hvert síðasta keisaraefnið af Ming
ættinni gaf honum. Cheng barðist
í Kína harðri baráttu gegn Man-
ehu-mönnum, en beiö að lokum
ósigur við Nanking 1659. Keisara-
efni Ming-manna flúði þá til
Burma. Coxinga réð hins vegar
yfir miklum flota og átti bæki-
siöðvar við Amoy og á eyjunum
Quemoy og Haitan, sem liggja þar
skammt undan. Manchumenn voru
þess ekki umkomnir að ná þessum
stöðum af honum að sinni. En Cox-
inga taldi rétt að færa út veldi
sitt og þá blasti Formósa við. í
apríl 1661 lagði hann Pescadores-
eyjarnar undir sig, og í lok þess
sama mánaðar gerði hann skyndi-
árás á Taiwan. Hollenzka setuliðið
í Zeelandíavirki neitaði að gefast
upp, en Coxinga lagði bæinn að
öðru leyti fljótt undir sig, og hóf
síðar umsátur um virkið. Hollend-
ingar gerðu sér vonir um, að flota-
deild kynni að koma þeim til að-
stoðar, en þegar sú von hafði ekki
rætzt eftir níu mánaða umsátur
lögðu þeir niður vopnin og 38 ára
dvöl Ilollendinga á Formósu var
lokið.
Coxinga gerði Zeelandiavirkið
að aðsetri sínu. Þaðan gerði hann
út sendinefnd til Manila, sem
krafðist þess að landstjóri Spán-
verja þar seldi Filippseyjar a£
hendi til Coxinga. Þessari kröfu
var hafnað, en áður en Coxinga
bærist svarið, var hann horfinn úr
þessum heimi, og ekkert varð af
því að ráðizt yrði á Luzon. Sumir
segja, að Coxinga hafi látizt í æð-
iskasti, en aðrir að hann hafi fcng-
ið lungnabólgu. En um ævi hans
og andlát hafa spunnizt svo marg-
ar þjóðsögur, að engin leið er að
skera úr um það með vissu, hvað
dró hann til dauða.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - SUNNUDAGSBLAÐ 5Q]
\