Sunnudagsblaðið - 17.10.1965, Side 8

SOKKABANDSAR
SJÓNVARPSINS
Sjónvarp er eitt þcirra tækja, sem einna mest áhrif
hafá á líf milljóna manna á vorum dögum. Hér á landi
er riú ráðgert að koma upp innlendu sjónvarpi inna»
tíðár, en þá vcrða liðin þrjátíu ár frá því að reglu-
legar sjónvarpssendingar hófust fyrst í Bretlandi.
Fjnrsti frumkvöðull sjónvarps var John Logie Baird,
preStssönur frá Skotlandi, sem fæddist árið 1887 og
andaðist 1945. Baird fann sjónvarpið að vísu ekki
upp, en framþróun sjónvarpstækninnar fyrstu árin
er þó engum einum manni eins mikið að þakka og
honum. Áður en Baird hóf að vinna að sjónvarpi
árið'1924 hafði hann fengizt við marga hluti, meðal
annars réynt að búa til demanta, en eftir að sjón-
varpið vann húg hans, snerti harin ekki á öðru.
Árangurinn lét ekki standa á sér. Ári eftir að
Baird sneri sér að sjónvarpinu tókst honum að
senda fyrstu' sjónvarpsmyndina. Sú mynd var af
böfði'búktalaTabrúðu, en ári síðar sendi hann fyrstu
mannsmyndina í sjónvarpi. Hann sjónvarpaði þá
andliti fimmtán ára gamals sendisveins, sem vann í
skrlfstofu á hæðinni fyrir neðan tilraunastofu Bairds.
f þá tið var sjónvarpið ekki farið að hafa sama að-
dráfctaraflið og siðar varð, og drengurinn var mjög
cfús að taka þátt í tilrauninni, en fyrir góð orð og
bítalning lét hann þó undan. Þessa scndingu notaði
Baird til að sanna nokkrum kunnum visindamönnum
að hægt væri að sjónvarpa bæði lireyfingum og
evipbrigðum á andliti.
Árið 1928 tókst Baird að senda sjónvarpsmyndir
frá London til New York, og síðar á sama ári gerði
hann fyrstu tilraunirnar með sjónvarp í litum. Þess-
ar tilraunir voru nú farnar að vekja athygli, og Baird
gekkst fyrir. stofnun hlutafélags, sem hóf framleiðslu
á fyrstu sjónvarpstækjunum, sem seld voru á opin-
berum markaði. Meðal þeirra sem fengu sér tæki þá
var. Hamsay-Mac Donald forsætisráðherra, sem lét
setja .sjónvarpstæki upp í embæltisbústaönum við
Downing Street. BBC — brezka útvarpið — sem hafði
einkaleyfi til útvai’pssendinga í Bretlandi varð nú
aö fara að láta málið til sín taka. BBC var að visu
tregt til-að skipta sér af sjónvarpstilraununum, en
1929. tókst að fá fyrirtækið með i leikinn.
Fyrsta opinbera sjónvarpsútsendingin var gerð frá
Uiraunastofu Bairds árið 1929, og stóð BBC fyrir
henni. Þetta var þýðingarmikill áfangi I þróun sjón-
varpstækninnar, því að þar með hafði brezka út
504 SUNNUDAGSBLAÐ - ALÞÝÐUBLAÐIÖ
varpið viðurkennt möguleika sjónvarpsins og tekið
þessa nýju tækni upp á sína arma. Að vísu tókst
fyrsta útsendingin ekki sem skyldi, því að tækin
biluðu, þegar allt stóð sem hæst, en við þá bilun var
fljötlega gert, og útsendingarnar héldu áfram. Árið
1930 var bætt við sendi, og þá fyrst var hægt að
senda bæði myndir og hljóð samtímis.
Fyrsta sjónvarpsleikritið var flutt þetta sama ár,
1930. Það var leikrit eftir Pirandello. Maður með
blóm í munni. Flutningur leikritsins vakti mikla at-
hygli, og sjónvarpssalar birtu fjölda áskorana, þar
sem almenningur var hvattur til að fylgjast með leik-
íitinu í sjónvarpsverzlunum. í blöðum var einnig
mikið talað um þessa nýju „galdra”, og umtalið hélt
áfram, þegar Baird sjónvarpaði frá Derby-veðreið-
unum. Um þá sjónvarpssendingu skrifaði Daily Her-
ald: „Árangurinn var undraverður. Við heyrðum
hrópin í veðmöngurunum. Við sáum hestana og gát-
um nærri því þekkt knapana”.

i