Vikublaðið - 25.11.1994, Qupperneq 10

Inýju Dagsbrúnarblaði kemur íiram
fordæming á því misrétti sem felst
ma í því að maðurinn með 80 þúsund
króna mánaðarlaun eða minna
greiðir sama hlutfall í skatta af sínum
tekjum og sá með eina milljón á
mánuði. A tímuin lækkandi persónu-
afsláttar og skatdeysismarka eykst
réttmæti slíkrar fordæmingar.
Núverandi ríkisstjórn hefur tmdir-
strikað umhyggju sína fyrir hátekju-
fólki með því að afnema sérstakan
hátekjuskatt uppá 10%. Ríkisstjórn-
inni finnst semsagt að það sé órétt-
mætt að menn á borð við forstjóra
Einskipa, oíufélaganna, bankanna og
tryggingafélaganna geiði hlutfalls-
lega meira en Gvendur á Eyrinni í
skatt. En ríkisstjómin er útsmogin
og lét þau boð út ganga að hátekju-
skatturinn lend aðallega á sjómönn-
um og fólki sem ynni mikið vegna
þess að það væri að byggja yfir börn-
in sín mörg og smá. Þessi skýring
virðist hafa dugað ágædega enda vill
enginn gerast talsmaður þess að t.d.
sjómenn geiði hátekjuskatt eða aum-
ingja bamafólkið sem Friðrik fjár-
málaráðherra er hvort sem er búinn
að pína bamabæturnar niður hjá.
Ekki mælir Dagsbrún með áfram-
haldi hátekjuskatti heldur boðar fé-
lagið lækkun skatta á fólk með 120
þúsund á mánuði eða minna.
Það er umhugsunarefni ef ekki er
hægt að leggja hátekjuskatt á Hörð
Sigurgestsson forstjóra Eimskipafé-
lagsins, Kristinn Bjömsson forstjóra
Skeljungs eða Björgvin Vilmundar-
son Landsbankastjóra vegna þess að
þá þurfi að leggja hátekjuskatt á sjó-
menn. Hvers vegna í ósköpunum
eiga forstjórarnir að geta skákað í
skjóli sjómanna? Líka má spyrja:
Hvers vegna í ósköpunum má ekki
leggja hátekjuskatt á sjómenn? Af því
að þeir em langtímum frá heimili og
ættingjum í einangrun og vondum
veðmm að draga björg í þjóðarbú?
Einvem veginn kemur þessi í-
mynd ekki upp í hugann þegar rilj-
aðar em upp fféttir af komu nýju
Guðbjargarinnar til landsins, stærsta
og fullkomnasta verksmiðjutogara í
eigu Islendinga. Bregðist minnið
ekki er að finna gufubaðsklefa, tóm-
stundasal og gott ef ekki sérstakan
bíósal um borð og auðvitað full-
komnasta fjarskiptabúnað sem til er
undir sólinni. Og er ekki ennþá til
eitthvað sem heitir sérstakur sjó-
mannaafsláttur?
En þetta má ekki segja. Það er ekki
við hæfi að halda því fram að sjó-
menn nútímans hafi það ekki allir
skítt og bölvað og vei þeim sem ekki
telur að þeim eigi að hygla enn frek-
ar en þegar er gert í skattakerfinu.
Sumum hátekjumönnum þykir
líka óviðeigandi að fjölmiðlar séu að
rýna í skattskrár og reikna út tekjur
þeirra. Þeir hafa leitað til lögfræð-
ings Verslunarráðsins um að leita
leiða til að gera slíkan útreikning ó-
löglegan. Það em einstaklingar sem
annað hvort kæra sig ekki um að al-
þjóð sjái hvað þeir em með rniklar
tekjur eða hvað þeir em með litlar
tekjur samkvæmt skattframtali þótt
þeir lifi lúxuslífi. Ef að líkum lætur fá
þessi einstaklingar samúð hjá ríkis-
stjórn hinna breiðu bakhluta. Þeir
standa ráðherram nær en eitthvað
sjúkraliðapakk sem stofnar lífi og
Iimum sjúklinga og aldraðra í hættu
með stórhættuiegum verkfallsað-
gerðum.
í daffsins önn
VIKUBLAÐIÐ 25. NOVEMBER 1994
ram ©g' %%
Vinur minn einn sagði mér frá
einkennilegum draumi sem
hann hafði dreymt sköminu fyrir af-
sögn Guðmundar Ama Stefánsson-
ar.
Hann dreymdi að hann væri
staddur í miðbæ Reykjavíkur síðla
kvölds. Fátt fólks var á götunum og
honum þótti sem hann ætlaði á
bjórstofu. En skyndilega birti yfir
öllu er flugeldar þutu til himins úr
öllum áttum, sprungu og lýstu upp
himinhvolfið svo engu var líkara en
kominn væri bjartur dagur. Og um
leið tók fólk að streyma út á göturn-
ar úr öllum áttum. Kaffi- og bjór-
stofur tæmdust, slökkt var á sjón-
vörpum, foreldrar tóku ungviðið sér
í hönd og gengu út á götur borgar-
innar. Fólkið gekk um í hópum,
faðmaðist kysstist og söng gleði-
söngva. Sumir veifuðu fánum, aðrir
dönsuðu, ærðir af gleði. Hópur
ungra manna söng „Vei þeim fólum
sem frelsi vort svíkja“ og spillti í
engu þó þeir kynnu ekki annað en
þessa línu.
Vinur minn furðaði sig á hvað
væri eiginlega um að vera og eftir að
hafa náð nokkram áttum eftir þessa
skyndilegu gjörbreytingu á mann-
lífinu í Reykjavíkurborg greip hann
í handlegg eins hinna fagnandi og
hrópaði til hans í von um að yfir-
gnæfa hávaðann: „Hvað gengur á?
Hvað hefur eiginlega gerst?“
Maðurinn reyndi að svara en
geðshræringin bar hann slíku ofur-
liði að hann mátti ekki mæla. Með
skjálfandi hendi dró hann blað úr
pússi sínu og benti á fyrirsögnina.
Vinurinn tók blaðið af honum og sá
að þar var komin Sjónvarpshand-
bókin. Og yfir þvera forsíðuna
blasti við gleðiboðskapurinn: „Nú
hafa íslendingar öðlast aukið frelsi á
sviði trygginga. Alþingi hefur sam-
þykkt ný lög um branatryggingar
húseigna. Sem fyrr er öllum skylt að
branatryggja húseignir en með lög-
unum öðlast íslendingar frelsi til að
ákveða sjálfir við hvaða vátrygging-
arfélag þeir skipta."
Mennirnir horfðust í augu stutta
stund. Síðan brustu öll velsæmis-
bönd, þeir féllust í faðma, ókunnug-
ir mennirnir og hlógu og grétu til
skiptis.
Sífellt íjölgaði á götunum og nú
virtist svo sem allir héldu til Lækjar-
torgs. Vinur minn hreifst með
straumnum og eftir því sem nær dró
torginu þéttist mannfjöldinn. Og á
rniðju Bankastrætinu var allt stopp.
Líkt og á kvennafrídeginum fyrir
mörgum áram var hvorki hægt að
kornast afturábak né áfram.
Þó var hreyfing á Lækjargötunni
og nú sást að þar gengu menn eftir
öxlum mannfólksins og staðnæmd-
ust ekki fyrr en þeir vora handlang-
aðir upp á hornhúsið á Ausmrstræti.
Mannfjöldinn fagnaði gífuriega er í
Ijós kom að þarna voru staddir ráð-
herrar Alþýðuflokksins veifandi og
brosandi. Þeir reyndu að ávarpa
fólkið en gekk erfiðlega að fá til þess
hljóð. Þó hafðist það á endanum og
sameiginlega hrópuðu ráðherrarnir
yfir þúsundirnar: „Mjólk er góð!“
Fyrst var steinhljóð á torginu en
síðan tók fólk að hreyfa sig og nið-
urlútir hélt hver til síns heima en
ráðherrarnir stóðu eftir og fyrir
ofan þá lýsti flettiskiltið: „Eg elska
Heinz tómatsósu."
Hafnaríjörður fyrr og nú
Ljósmyndasýning opnar í Sverrissal
Lýðveldisnefnd Hafharfjarðar og
Byggðasafii Hafiiarfjarðar standa fyrir
ljósmyndasýningunni Hafnarjjörður fyrr og
nú. Á sýningunni era ljósmyndir frá Hafn-
arfirði eftir ljósmyndarana Guðbjart As-
geirsson og Herdísi Guðmundsdóttur frá
árunum 1920-40 og myndir eftir Magnús
Hjörleifsson teknar frá sama sjónarhorni
árið 1994. Þær varpa ljósi á þær miklu
breytingar sem orðið hafa á Hafharfirði á
síðusm 50-70 áram á skýran og skemmti-
legan hátt. Sýningin er í Sverrissal Hafhar-
borgar og verður hún opin frá 26. nóvem-
ber til 23. desember.
Leikfélag Reykjavíkur
á listahátíð í Slóveníu
Anna Pálína Árnadóttir Gunnar Gunnarsson
tónleikanna er útkoma nýrrar geisla-
plöm sem ber heitið VON OG
VISA, en á henni era þekktir sálmar
í nýjum og óvenjulegum útseming-
um. Á VON OG VISU eru ljóðin
sett í öndvegi og þeim gefið meira
vægi en þau hafa alla jafha í hefð-
bundnum kórútsetningum. Því má
segja að hér sé um eins konar
vísnatónlist að ræða og tilraun til að
gera sálmana aftiir að alþýðutónlist.
Anna Pálína Árnadóttir er þekkt-
ust fyrir flutning sinn á vísnatónlist
og hefur um árabil kontið fram á
ýmsum stöðum hérlendis og á
Norðurlöndunum. Fyrir tveimur
áram gaf hún út geislaplötuna „Á
einu máli“ ásamt Aðalsteini Ásberg
Sigurðssyni.
Gunnar Gunnarsson er organisti
og djasspíanisti. Hann hefur á und-
anförnum áram leikið með tríóinu
SKIPAÐ ÞEIM frá Akureyri og
einnig með helsm djasstónlistar-
mönnuin landsins.
Tónleikárnir í Hafnarborg hefjast
kl. 17:00. Þeir era ölluin opnir og
aðgangur er ókeypis.
Sýningu LeikfélagsReykjavíkur Hvað um L'eonardo? eftir Evald Flisar hef-
ur verið boðið að koma á leiklistarhátíð í Ljubljana í mars næstkomandi.
Leikritið gerist á heimili fyrir fólk með taugalegar traflanir. Það vekur upp
margar spurningar, en er jafhffamt bráðfyndið. Sýningin fékk ágæta dóma
gagnrýnanda, ekki síst sjúklingahópurinn, sem er ef svo má að orði komast
eðlilega óeðlilegir. Leikstjóri er Hallmar Sigurðsson, leikmynd gerði Axel
Hallkell Jóhannesson, búninga Aðalheiður Alffeðsdóttir, en lýsingu annaðist
Elfar Bjarnason.
I hlutverkum era Ari Matthíasson, Bessi Bjarnason, Guðlaug E. Olafsdótt-
ir, Magnús Olafsson, Mar-
grét Helga Jóhannsdóttir,
María Sigurðardóttir, Pémr
Einarsson, Soffia Jakobs-
dóttir, Valgerður Dan, Vig-
dís Gunnarsdóttir, Þor-
steinn Gunnarsson og Þór
Tulinius. Af þessum hópi
verður ótvírætt að telja
Martin, hlutverk Þorsteins
Gunnarssonar stærst, en
það krefst óhemju færni og
verður að telja þetta eitt af
stærsm hlutverkum sem
hann hefur tekist á við hjá
Leikfélagi Reykjavíkur.
Sýningum lýkur fyrir jól
og er síðasta sýningin fösm-
daginn 2. desember n.k.
Vígdís Gunnarsdóttir og Þor-
steinn Gunnarsson í hlutverk-
um sínum í Hvað um Leonardo?.
Vald öplaganna
Atriði úr óperunni Vald örlaganna en sýningar eru að hefjast á ný í
Þjóðleikhúsinu.)
Seinna sýningartímabil að hefjast
Nú fer að hefjast síðara sýningar-
tímabil á óperunni Vald örlag-
anna í Þjóðleikhúsinu. Sýningar
verða átta talsins og er sú fyrsta í
kvöld föstudaginn 25. nóvember.
Vald örlaganna var ffumsýnt um
miðjan september og sýnt átta sinn-
um fyrir troðfullu húsi og við milda
hrifhingu, þar til gera þurffi hlé
vegna annarra verkefha söngvar-
anna.
Kristján Jóhannsson syngur hlut-
verk Alvaro á öllum sýningunum á
síðari sýningartímabilinu. Átta ár era
síðan Kristján Jóhannsson söng síð-
ast í ópera hérlendis, en það var
einmitt í Þjóðleikhúsinu í óperanni
Toscu. Það telst mikill viðburður að
fá Kristján hingað nú, á hátindi
ffægðar sinnar, og er þetta einstakt
tækifæri fyrir íslenska óperaunnend-
ur að njóta hæfileika hans.
Aðrir söngvarar í aðalhlutverkum í
Valdi örlaganna munu skiptast að
nokkra leyti á í hlutverkum sínmn.
Það er Keith Reed sem byrjar í hlut-
verki Carlosar á móti Trond Hal-
stein Moe og Elín Osk Óskarsdóttir
syngur hlutverk Leonóra á móti
Ingibjörgu Marteinsdóttur, sem
syngur á tveimur sýningum 4. og 6.
desember.
Ingveldur Yr Jónsdóttir byrjar
sem Preziosilla og Magnús Baldvins-
son syngur hlutverk ábótans, en Elsa
Waage og Viðar Gunnarsson syngja
hlutverkin á móti þeim. Stefán Am-
grímsson hefur tekið við hlutverki
Calatrava af Tómasi Tómassyni og
Jóhann Sigurðarson tekur við hlut-
verki borgarstjórans af Ragnari Dan-
íelssyni. Önnur hlutverkaskipan er
óbreytt ffá fyrri sýningum.
Aðalstjómandi að þessu sinni
verður Rico Saccani, Mauricio Bar-
bacini stjómar 4. og 6. desember og
Gunnsteinn Ólafsson 2. desember.
Uppselt er á nokkrar sýningar, en
þeim lýkur 10. desember.
Von og vísa í
Hafnarborg
Anna Pálína Ámadóttir og Gunn-
ar Gunnarsson halda tónleika
sunnudaginn 27. nóvember n.k. í
Hafharborg, Hafnarfirði. Tilefni