Frjáls þjóð - 11.03.1961, Blaðsíða 5

um rakleitt til Jóns. í>eir,
sem fóru frá greninu, og ætl-
uðu að færa honum fréttirn-
ar, höfðu komið við á öðr-
um bæ og drukkið þar kaffi,
og urðu á eftir okkur! Við
sögðum Jóni að veðrið væri
orðið svo vont, að við nennt-
um ekki að liggja á greninu
lengur. Honum fannst það nú
ekki rétt karlmannlegt, en
fór samt út til að gá vel til
veðurs. En þá sá hann hvað
við höfðum meðferðis, og þá
léttist brúnin á karli.
að er mikið talað um vit
t'efsins og slægð. Hvað
segirðu um það?
— Ég held að það sé líkt
um þá og mennina. Þeir eru
ákaflega misvitrir. Annars
dettur mér eitt í hugv sem
ég hef heyrt mikið talað um.
Mér var sagt einu sinni, að
refir ættu það til að nota
umbúðir, svona rétt eins og
við, þegar við förum í búðir.
Mér var sagt, að þeir ættu
það til að hirða vambir og
bera í þeim egg heim að
gi'eninu, til þess að komast
með meira í einu. Ég lagði
nú engan trúnað á þetta og
hélt að þetta væri bara ein
af mörgum þjóðsögum um
refinn. En svo var það einu
sinni að ég skaut ref, sem
var að koma heim til grenis
síns með lamb í kjaftinum,
eða ég hélt a. m. k. að það
væri lamb. Þegar ég kom að
honum sá ég að þetta var alls
ekki lamb, heldur lambsbjór,
sem annað hvort fugfar eða
refir höfðu étið innan úr.'Og
innan í h;órnum var ýmis-
legt hnossgæti, aðallega
hlutar af smáfuglum, sem
skol!i hafði veitt, og ætlaði
að færa afkvæmunum. Það
var sem sagt ekki nóg með
það, að hann notaði þannig
„umbúðir“, heldur hafði
hann aðeins hirt það bezta
af fuglunum til þess að
„geymslurýmið" hagnýttist
sem bezt. ■
Hefurðu reynt áð leika á
refina með eftirhermum?
— Ekki á fullorðnu dýr-
in. Við höfum hins vegar
venjulega með okkur hvolpa,
sem við bindum rétt við
grenin, þar sem við höfum
sæmilegt útsýni yfir ná-
grennið. Dýrin koma oft að,
þegar þau heyra í hvolpun-
um, enda er leikurinn til
þess gerður. Hins vegar hef
ég stundum reynt að líkja
eftir fullorðnu dýrunum til
þess að gabba hvolp, og það
hefur oft tekizt.
Það er verst að eiga við
þau dýr, sem hafa sloppið
• áður, þau gæta sín ákaflega
vel, En jafnvel þau gera oft
. eina skýssu. Tryggðin veldur
því, að þau halda sig í ná-
munda við grenið, töluvert
löngu eftir að það hefur ver-
ið unnið, og það verður oft
þeirra bani.
Eru refir ekki góðir héim-
ilisfeður?
— Jú, þeir hugsa ákaflega
vel um fjölskylduna. Það er
líka algengt, að sömu dýr
„búi“ saman ár eftir ár. En
refir geta verið breyskir, rétt
eins og mennirnir, og mér
hefur verið sagt frá refum,
sem áttu tvær fjölskyldur og
sáu fyrir þeim báðum, enda
höfðu læðurnar lagt nærri
hvor annarrn
1'æja, — svo við snúum
okkur nú að gjörólíku
efni, þú hefur líka stundað
sjóinn.
— Já. 1956 fór ég til út-
landa í fyrsta sinn á ævinni.
Þá flaug ég til Svíþjóðar á-
samt fleirum til þess að
ssekja Hárrirafellið. Mér var
nú um og ó, því að ég var al-
gjör landkrabbi, hafði aldrei
á sjó komið. En ég var svo
heppinn að verða mjög lítið
sjóveikur. Ég var þarna fyrst
sem viðvaningur, en seinna
sem háseti. Á sumrum tók ég
mér svo frí og skaut refi.
Hefurðu ekki farið víða?
— Dálítið. Við fórum fyrst
til Venezuela, til þess að
sækja olíu fyrir Svíana, og
síðan fór skipið í slipp í Pal-
ermo á Sikiley.
Var ekki líf í tuskunum
þar?
— Júú, Palermo er ágætis
borg, ég held að ég rati þar
betur en í Rvík. Við höf-
um nú komið þangað ofíar en
í þetta eina skipti. Borgin
skemmdist mikið í stríðinu
og ennþá eru þar miklar rúst-
ir. Þarna eru stórglæsileg
auðmannahverfi, ákafiega
falleg, en svo eru þarna líka
hverfi, þar sem fátæktin er
slík, að henni er ekki hægt
að lýsa með orðum. Fólkið
býr í alls. konar hreysum,
jafnvel kössum, og hefur
hvorki í sig né á.
Það er skemmtilegt að
koma þarna fyrir útlendinga,
fjörugt skemmtanalíf og fall-
egt kvenfólk, en þarna er
ógurleg'ur ruslaralýður, og
eins gott að gefa ekki færi á
sér.
Hvert hafið þið siglt á 1
Rússland?
— Til Batum. Hún er and-
stæða Palermo. Þar er lítið
um að vera og ég var hætt-
ur að nenna í land, nema ég
ætti eitthvert erindi. Annars
er ákaflega fallegt í sveitun-
um þarna fyrir utan, við
keyrðum einu sinni nokkrir
þar um.
Hvernig er efnahagur
fólks þar.?
— Ekki svo mjög slæmur,
held ég. Það er að vísu eng-
inn lúxuslýður þar en ég
held að enginn líði þar neinn
skort. Það er allt miklu jafn-
ara þar.
Og þær rússnesku —?
— Ég hef ekkert kynnzt
þéim. Þær eru a. m. k. ekki
eins mikið úti á lífinu og
kynsystur þeirra í Palermo..
í Batum vinna þær ýmiss
konar „karlmannsstörf", þær .
stjórna t. d. stórum krön-
um við höfnina.
Ætlarðu að liggja á grenj-
■ um í sumar?
Framh. á 6. síðu.
Brú í óbyggðinni, brúarsmiður: Móðir náttúra.
Bréf frá borginni við
sundið.
Kaupmannahöfn hefur
löngum verið vafin í dýrð-
arljóma í meðvitund íslenzku
þjóðai'innar. Þangað sóttu
margir beztu synir hennar
menntun sína, og hún hefur
aldrei verið af lakari endan-
um, því að Kaupmannahöfn
hefur löngum verið meðal
fremstu menningarborga
Norðurálfunnar, en margur
landinn hefur átt erfitt með
að standast freistingar hinn-
ar tálfögru borgar við Eyr-
arsund. „Á engum stað hafa
fleiri íslendingar farið í
hundana en í Kaupmanna-
höfn. Allan þann 'tíma, sem
íslendingar stunduðu þar há-
skólanám, hefur borgin
breitt létlúðugan faðminn
við hverri nýrri kynslóð bók-
lærðra íslenzkra sveita-
manna, sumir komu síðan
aldrei fram, aðrir rúnir öll-
um dyggðum heimahag-
anna.“ Þannig kemst einn
garnall Hafnarstúdent að
oi'ði, og fullmargir hafa orð-
ið fyrir þeirri reynslu að
hljóta þar sitt endadægur.
Fyrir þá, sem nú-lifa, er erf-
itt að gera sér í hugarlund
þau viðbrigði, sem -voru því
samfara að koma í fyrsta
sinni til stórborgar úr fá-
sinninu á íslandi, enda
jafna þeir, sem það reyndu,
því ekki við annað en að
koma í nýja veröld.
Sumarið 1828 kom til
Kaupmannahafnar ungur
stúdent utan af íslandi, að
nafni Högni Einarsson.
Högni var frá Eystri-Skóg-
um undir Eyjafjöllum, fædd-
ur 1805, en hafði lokið stúd-
entsprófi tvítugur að aldri
hjá séra Árna Helgasyni pró-
fasti í Görðum. Hann var
frændí Steingríms Jónssonar
biskups og var skrifari hjá
honum eftir stúdentspi'óf,
þangað til hann sigldi. Einn
af beztu vinum hans frá
skólaárunum var Páll Páls-
son stúdent (Skrifarinn á
Stapa) og honum skrifaði
hann bréf það, sem hér fer á
eftir. Af Högna er það að
segja, að hann þótti efnis-
piltur að upplagi, en hneigð-
ist nokkuð til drykkjuskapar
og lauk ævi sinni með sorg-
legum atvikum. 24. nóv. 1832
var hann staddur á veitinga-
húsi í Boldhusgade, ásamt
löndum sínum tveimur, og,
hafa allir verið ölvaðir.
Lentu þeir í þrætu nokkurri,
og vissu menn það síðast til
Högna, en nokkrum vikum
síðar fannst lík hans í Holm-
ens Kanal.
Kaupmannahcln,
26ta september 1828.
Mundir þú trúa því, að þú
ert hinn fyrsti, sem. ey af
minum Correspondentere
byrja að skrifa héðan, þó
meir ve<gna þess, að eg vil
sýnd þér, aö eg ekki síður
man til þín hérna, og tiT
okkar vin$kapar heivia. Það
erog ekkert náttúrlcyra en þú
gangir á undan öðrum frá
minni hálfu, þegar hið síð-
asta bréf eg féklc, var frá
þér; Eg fékk það segi eg)
rétt í því 'eg var aó ganga
á skipsfjöl frá einhvörri
huldri hönd, og f.ékk eg ei
tóm til að lesa það fyrri en
út á rúmsjó. En þá las ég það
ogsvo tvisvar eins o g vant
er. — Hafðu því hérmeð fyrir
það ástarþökk mína, það
gladdi mig þann t.ima, sem
eg brúkaði til þess yfirvegun-
ar. — Ferðin gekk sv'ona seigt
og fast þó stórslysalaust, en
nóg var eg samt búinn að fá
af sjónum, þótt eg aldrei
fyndi til sjósóttar því hart-
nær 5 vikur og þar til hlá-
legur útbúnaður á skipinu (t.
d. fúlt vatn og lítill og slœm-
ur forði m. fl.) gátu gert mér
lífið nógu leiðinlegt. Hingað
kom eg lOda þessa mánaðar,
og var þá sem eg kœmi í ein-
hverja aðra verölci, þó ei
Paradís, því þar veit eg ei
er svo gróf skítalylct, eins og
mér fannst hér fyrst. Eg sá
hvorki sól né himin, en
komst naumast áfram fyrir
fólki, og vögnum, sem œtluðu
hreint að œra miq í eyrun-
um og þar til voru éinhvörj-
ar GAMLAR KONVR, sem
hrópuðu ámáttlega ,,Perer“,
,,Æbler“, „Plommef' etc. —
kort: eg vissi ekki nj mér,
hvar eða hvört ea vór kom-
inn. — E.q sá fólk mcr-pt v'eð
byssur á rauðum kjólum, og
hugsaði strax, að þcír mundu
cetla að skjóta mig og enn
þá þori eg ekki að koma ná-
lœgt þeim. — Kvenfólkið er
hér rétt fallegt, þvi varla
gengur maður hjá þeim (á
vissum strcetum) að þœr
hrópi ekki ofurbíiðlega: „O!
gör mig dog den Fornöjelse
at trine nœrmere! lille, söde
Ven!, en svo heyrist mér þcer
breyta í sér rómnum. þegar
einhvör er svoddan rusti að
þiggja éi tilboðið. — Ekki
þykir mér hér fallegt, nema
út á vollunum, eg hefi að
söiinu ekki gjört viðreist enn
þá — þó rata eg upp á Reg-
entsið frá mér. —- Fá.tt er í
fréttum. Sumarið segja þeir
hafi verið slœmt, einkum
miklar rigningar. Chirufgus
Bergslien var nýsálaöur, þeg-
ar eg kom, úr brjóstveiki, og
Jakob Thorarensen er að
dragast upp oasvo vr henni.
Líka er nú nýdáinn kaup-
maður Petrœus, og eg trúi
hans bú sé fallit. Nóg er hér
komið af íslenzkum og vcéni-
ást þó fleiri. Fyrir uian mig
og . Jóh.ann Árnason eru
komnir lektorssynir Ásmund-
ur og Markús, stúdent Pétur
Pétursson frá Viðivöllufh i
Ska.gafirði og Skúli Thorar-
ensen samt Geir Bachmánn.
Allir þessir eru nú deposituri
(eða svo sem þeir hér heita
Framh. á 3. síðu.
Fvjáls þjóð a- Láugardaginn 11. ’márz 1961
I