Frjáls þjóð - 31.03.1962, Blaðsíða 7

andi. Það hlýtur að VA.^a
hverjum manni ljóst, að í
okkar fámenna þjóðfélagi,
þar sem miklu meiru munar
um starf hvers eins, heldur
en meðal milljónaþjóða, ríð-
ur mikið á því, að starfs-
borizt skýrsla frá forráða-
mönnum starfsfræðsludags-
ins, og væri ekki úr vegi að
glugga dálítið í hana.
Að þessu sinni spurðu
flestar stúlkur um flugfreyju-
starfið, en hjúkrunarkonur,
skólastjóra hjúkrunarskólans.
Næst í röðinni var svo kon-
an, sem veitti upplýsingar
um húsmóðurstörf, handa-
vinnukennslu og hússtjórnar-
kennslu, við hana ræddu 118
og 43 heimsóttu Húsmæðra-
jww 'i

'

Mlkill fjöldi heimsótti deild tæknifræðinga. Hér sjáum viS hluta af hópnum.
geta og starfshæfni hvers ein-
staklings njóti sín sem bezt.
Það er því vissulega orðin
brýn og aðkallandi nauðsyn,
að starfsfræðsla verði upp
tekin í skólum landsins og
sízt gert þar lægra undir
höfði en öðrum skyldunáms-
greinum.
hárgreiðslukonur og flug-
freyjur hafa löngum keppt
um hylli stúlknanna á starfs-
fræðsludögum. 270 stúlkur
sþurðust nú fyrir um flug-
freyjustörf. 217 spurðust að
þessu sinni fyrir um hár-
greiðslu, en 200 ræddu við
kennaraskólnnn. 90 spurðu
um kyénlögt egi .ií. j: i, ,en
fulltrúi fyrir kvenlögreglu
var ekki á starfsfræðsludeg-
inum. Næst kom-svo fóstran:
við hana ræcldu 86 og 29
heimsóttu H ’gtborg.
(Frh. á 8. siðu.)

NORÐRI:
„MEÐ ÖLLU
ÓHUGSANLEGT"
í blaði Alþýðubandalags-
ins í Vestfjarðakjördæmi,
sem Vestfirðingur nefnist,
birtist nýlega ritstjórnar-
grein, sem heitir: Samstarf
en ekki sundrung. fcreinin
er nafnlaus, eins og rit-
stjórnargreinar eru yfirleitt,
en meðal blaðnefndarmanna
er Hannibal nokkur Valdi-
marsson, og því engin goðgá
að ætla, að honum hafi a. m.
k. ekki verið ókunnugt um
efni greinarinnar, sumir telja
líka, að margt í greininni sé
ekki ósvipað þeirri speki,
sem stundum drýpur úr
penna þess ágæta manns.
Er í grein þessari rætt um
þær viðræður, sem fram hafa
farið milli Þjóðvarnar-
manna og Málfundafélags
jafnaðarmanna og einnig
rætt af stöku lítillæti um
„bónda austan af !andi“,
sem sé að skipta sér af
stjórnmálum. Síðan segir:
„Það hefur sem sé komið
í ljós, að eitt af höfuðskil-
yrðum Þjóðvarnarflokksins
fyrir aðild að slíku samstarfi
er að útiloka Sósíalistaflokk-
inn frá þátttöku. Byggist sú
afstaða á þeim ihaldsáróðri,
að hann sé kommúnista-
flokkur og stjórnað af vald-
höfunum í Moskvu. (Letur-
br. Fr. þ.). Ef marka má
blað þjóðvarnarmanna,
Frjálsa þjóð, virðist aðallega
hafa vakað fyrir þeim í við-
ræðunum við Málfundafélag
jafnaðarmanna, að félagið
sliti öllu samstarfi við Sósíal-
istaflokkinn og klyfi þar með
Alþýðubandalagið. Auðvitað
neituðu fórystumenn félags-
ins að fremja þann óvina-
fagnað (Lbr. F. þ.), var þá
lokið frekari tilraunum til
samstarfs, en Frjáls þjóð réð-
ist með munnsöfnuði götu-
stráka og brfgzlyrðum á þá
málfundafélagsmenn, sem
þátt höfðu tekið í viðræðun-
um. s
Þessi vinnubrögð Þjóð-
(Frh. á 8. síðu.)
Ég sagði hér áðan, að
starfsfræðslan væri fyrst og
fremst Grettistak eins manns,
Ólafs Gunnarssonar. Enda
þótt svo sé, hafa, vissulega
margir góðir menn lagt því
máli ómetanlegt lið, þótt
þeir verði liér ekki upp
taldir.
Einn þeirra skólamanna,
sem séð hefur þörfiná á
starfsfræðslu, er Jónas B.
Jónsson, fræðslustjóri f
Reykjavík. Hann fíutti á-
varp við opnun starfsfræðslu-
dagsins síðastliðinn sunnu
lag. Þar hvatti hann ein
dregið til Jress að starfsfræðsla
hér yrði stóraukin. Hann
lagði, m. a„ til að hér yrði
skipað sérstakt starfsfræðslu
ráð, með jafnmörgum full-
trúum frá fræðslu- og at-
vinnumálum.* Sérstök stofn-
un, sem lyti stjórn atvinnu
mála- eða félagsmálaráðu
neytisins, sæi um framkvæmd
starfsfræðslunnar í samráði
við skólamenn og atvinnu
rekendur.
Þessi tillaga fræðslustjór-
ans er vissulega orð í tíma
töluð. Og ekki verður kom-
izt hjá Jrví að álíta, að það
sé rétt leið, að leggja starfs-
fræðsluna undir atvinnumála
eða félagsmálaráðuneytið.
eftir því tómlæti, sem mennta
málaráðuneytið virðist hafa
sýnt þessum málum frá upp
hafi.
Um hvað vildu svo Jressi
2608 fræðast? Blaðinu hefur
,w|v w fL-í/h I . '.
PMÍF!' 'lÚ*'
b.4 ■ ■ : ö P H k R í i . v.f’.‘•jXU..

7:

™mr í
■ 0
Segja má, aS hægt sé að
túlka úrslit indversku kosn
inganna a dögunum á
hvern þann veg, sem vill
svo margvíslcgt var val
kjósenda. Af þessum ná
lægt eitt hundrað og tutt-
ugu miiljón kjósendum, er
ntkvæði greiddu í hinum
tíu daga löngu kosningum.
var að minnsta kosti einn
sem gaf í Ijós á atkvæða-
seðli sínum. að hann vildi
brezk yfirráð. Þá má á það
líta að 74 þúsund kjósend-
ur greiddu atkvæði gegn
Nehru' í kjördæmi hans.
Uttar Fradesh. Hvort þeir
voru með því að lýsa van
trausti á stefnu hans, eða
þeir voru bara óánægðir
með hann persónulega, er
erfitt að segja til um. En
fram hjá þvl verður þó
ekki gengið, að svo margir
greiddu atkvæði gegn hon-
um. og það kann enn að
draga einhvern dilk á eftir
sér. Hitt undrar engan, að
119' þúsund manns skyldu
kjósa hann. Margir telja
líka, að þær milljónir
manna. sem kusu frnm
bjóðendur Kongressflokks-
ins, víðsvegar um Indland.
hafi í rauninni verið að
kjósa Nehru sjálfan, öðr
um þræði. f kosningunum
1957 fékk hann ekki meiri-
hluta allra greiddra at
kvæða í kjördæmi sínu: i
þetta sinn fékk hnnn hins
vegar yfirgnæfandi meiri
hluta.
Sumir tclja, að í þessum
kosningum hr.fi mátt sjá
hreyfingu, til hægri. Þeir
banda á, að Jan Sangh-
flokkurinn, ísem v:!l með
valdbeitingu endurnýia yf-
irráð Hindúa), Swatantra-
flokkurinn, (sem er jafnvel
enn íhaldssamari. en skintir
sér ekki af trúarbrögðum)
og Dravidasthan-flokkur-
inn, (sem er ef til vill íhalds
samastur þeirra allra) hafa
allir unnið á I kosningunum
á kostnað Kongres-flokks
ins. En allir þrír flokks-
foringjarnir biðu samt ó-
sigur, svo ef til vill mætti
líka telja það vott um
vinstri sigur. Kommúnistar
hafa styrkt aðstöðu sína í
einu eða tveimur ríkjum
en aftur á móti tapað miklu
i öðrum fylkjum, þar sem
þeir áður voru mjög sterk-
ir. Formaður Swatantra-
flokksins hefur viðurkennt
að flokkur sinn hafi goldið
afhroð í heimafylki slnu.
Madras, og I nábúafylkinu
Andhra. Snnnleikurinn er
raunar sá, að hvorki vinstri
né hægri öflin, — eins on
þau eru útskýrð á Vestur
löndum. — hafa nokkur úr
slitaáhrif á indversk mál
Eitt er það þó, sem at-
hygli hefur vakið Þnð er
að hinn hægfnra yinstr'
stefna Praja sósíalista
flokksins virðir.t, okki len.1
ur njóta hylli kjósenda
Meira að segja foring'
flokkslns', Asoka Mehta
missti þingsæti sitt. Hann
var talinn einhver mennt-
aðcsti og virtasti loiðtogi
st.iórnarandstöðunnnr á
þingi, og margir telia það
'hnekki fyrir þingið, að
hnns skuli ekki lengur
njóta þar við. en margir
ala þá von I brjósti, að
honum muni takast að kom-
ast aftur á þing í auka-
kosningum. Fyrrverandi
fermaður flokkninn, Kripa
lani, beið mikínn ósigur
fyrir Krishna Mennn. en
raunar má telja ósigur
hans nokkurs konar snm-
nefnara fyrir ósigur allra
þeirra andstöðufiokk't Kon-
gress-flokksins, sem að
baki hans stóðu.
Þótt Kongressflokkurinn
hafi misst nokkuð fylgi og
aðstaða flokksins veikzt
nokkuð, hefur hann samt
ennþá bolmagn til þess að
koma fram stjórnarskrár-
breytingum. Snmt hnfa
kjósendur afþakkað for
vstu hvorki fleiri né færri
en fjðrutíu og fimm núver
andi og fyrrverandl ráð-
herra, bæði I fylkisstjórn
um og miðstjórn.
Mesta athygli af ósigrum
slíkra manna, hefur vak’ð
ósigur forsætisráðherrans I
Pradesh-fylki, dr. K. N
Katju. Ósigur hans og ann-
arra forráðamanna I Kong-
esflokknum er fyrst og
fremst talinn stafa ef veik-
teika innan flokksins sjálfs
Nokkrir framámenn Innan
hans hafi nefnilega orðið
svo móðgaðir, begar fram-
hjá sjálfum þeim var geng
ið. að þeir börðust opin-
berlega gegn frambjóðend
nm flokksins. Talið er að
ósigrar Kongresflokksins.
bar sem þeir urðu. geti
leitt til betri skipulagning-
ar flokksins, og nokkui
merki þess séu þegar far
in að sjást.
Landbúnaður í
Rússíá
Það getur átt eftir að
koma I ljós, að á ráðstefnu
miðstjórnar kommúnista
f(okks Ráðstjórnarríkjanna
um landbúnaðarmál. hafi
verið teknar ákvarðanir
söm eru engu þýðingar
minni. en ákvarðanir um
samyrkjubúskapinn voru á
sínum tíma
Það er staðreynd, að
framleiðsla iðnaðarvarn-
ings I Sovét-ríkiunum er
nú 40 sinnum meiri en hún
var árið 1913, en landbún-
aðarframleiðslan hefur að-
eins tvöfaldazt og kjötfram-
leiðslan hefur ekki einu
sinni tvöfaldast. fbúatala
borganna hefur vaxið mik-
ið, og þar með þörfin eftir
ýmsum landbúnaðarvörum.
svo sem kjöti og mjðlk og
lífskjörin hafa batnað.
Samt er gert ráð fvrir þvi
I nýjustu áætlunum, að
fólki, sem vinnur við land
búnaðarstörf, muni fækka
úr .meira en 31 milljón i
18 milljónir, árið 1980. Þess-
ar 18 milljónir manna eigs
svo að framleiða matvæli
handa 300 milljón manna
þjóð. Þessi áætlun gerir
auðsýnlega ráð fyrir slíkri
framleiðsluaukningu hjá
hverjum einstaklingi, að
hún á að verða helmingi
meiri en bandarlskir bænd-
ur náðu á árunum 1914—
1956. Hingað til hefur land
uánaði Ráðstjórnarríkjanna
hreint ekki gengið of vel
að fullnægja eftirspurn-
inni. 1953 náði Krúsjeff
nokkru forskotl, með því
að Iáta rækta mikið af ó-
ruddu landi, (framleiðsla á
kornmat óx til dæmis úr
82 millj. tonna árið 1953
í næstum 140 millj. tonn
siðastliðið ár), en afrakst-
urinn hefur farið stöðugt
minnkandi, og lífsskilyrðin
hafa reynzt frumbyggjun-
um erfið. Þá er það stað-
reynd. að eftir 40 ára sós-
íalisma. kemur mikið af
heildarframleiðslu land-
búnaðarins ennþá frá
bændum, sem eiga bú sín
sjálfir. Talið er til dæmis,
að þriðjungur svlna og
nautpenings I Sovétríkjun-
um sé í einkaeign, og fram-
leiðni einkabýla sé miklu
meiri en framleiðni sam-
yrkjubúa.
Þess vegna bíður mikið á-
t.ak í landbúnaðarmálum
Sovétrlkjanna. Krustjov
vill reisa nokkurs konar
„landbúnaðarborgir", þar
sem sveitunum verði breytt
í nokkurs konar verksmiðj-
ur, til framleiðslu á land-
búnaðarvörum. Þá er einn-
íg talið óhjákvæmilegt að
taka nú meira tillit til alls
konar framleiðslukostnað-
ar við verðútreikninga og
einnig að leggja meiri á-
herzlu en áður á það að
kenna bændum meiri
tækni við búskapinn og fá
þá til þess að taka meir
upp frjálsan samvinnu-
rekstur, eins og til dæmis
Gomulka hinn pólski hefur
látið gera.
Frjáls þjóíS — Iaugardaginn 31. marz 1962
7