Frjáls þjóð - 08.04.1965, Blaðsíða 8

Grískur fors.ráðherra fyrir
rétti vegna alúmínsamnings
Seldi rafmagn UNDIR framleiðsluverði
Dagblaðið í Osló skýrir frá
því 13. marz sl., að fyrrv. for-
sætisráðherra Grikklands. Kon-
stantin Karamanlis, hafi nú ver-
ið dreginn fyrir rannsóknar-
nefnd, sem þingið hefur skipað
og á þessi rannsóknarnefnd að
kanna það, hvort ekki eigi að
ákæra hinn fyrrv. forsætisráð-
herra og fjóra af samráðherrum
hans fyrir að hafa gert samning
nm erlenda alúmínbræðslu, sem
hefur nú þegar skaðað fjárhag
landsins.
ORKA FYRIR SLIKK
Forsaga málsins er sú, að 1960
gerði ríkisstjórnin samning við
franska alúmínverksmiðju, sem
byggð var í Grikklandi, um sölu
á rafmagni fyrir 3,1—3,6 mill
á kwst.. (hér á að semja um 3
mill og 2Vz mill!!) Þegar fram-
leiðslukostnaður, að reksturs-
kostnaði meðtöldum reyndist 4
mill, þó að ÁÆTLANIR sýndu
annað, þegar samningurinn var
gerður. Útkoman hefur því orð
ið sú, að ríkissjóður Grikklands
(orkuverið er rfkiseign) hefur
tapað 4—6 millj. dollurum á ári
Karamanlis
á þessum rafmagns-alúmínsamn-
ingi Karamanlis og samráðherra
hans. Þykir það að vonum al-
varlegt ímál í Grikklandi að
skattleggja almenning þar í
landi um þessa upphæð fvrir er-
lendan auðhring, ekki sízt, þar
sem samningurinn var gerður
til 50 ÁRA (kannast nokkur við
þennan árafjölda úr áróðri alú-
mín-manna hér?). Meirihluti
gríska þingsins (vinstrimenn)
segir, að Karamánlis sé ekki að
Frh. af bls. 1.
hefðum fyrir stóriSju á
næstu 2—3 áratugum meS
tilliti til fólksfjölgunar og
afkomumöguleika, og hvort
viS gætum ekki leyst þaS
vandamál betur meS fleiri
og smærri fyrirtækjum en
fáum stórum.
Margt fleira í þessu efni
þurfti aS kanna og rann-
saka af fullkominni alvöru,
áSur en anaS væri út í eitt
foræSiS enn þá, af þeirri
sálsýki, sem nú virSist í
tízku. AS allt sé aS farast,
ef ekki sé gripiS dauða-
haldi í eitthvert erlent hálm-
strá.
En í staS, rannsókna og
raka, hefur veriS borinn á
borS fyrir okkur svo glóru-
laus áróSur, aS einstætt má
teljast og erum viS þó ýmsu
vanir í þeim efnum. —
„Skemmtilegustu" dæmin
eru grein Steingríms Her-
mannssonar, sem vildi nota
kaupgjald og greiSslur fyrir
rafmagn til aS byggja fyrir
þurrkví á VestfjörSum, og
ræSa Eyjólfs KonráSs Jóns
sonar á Hótel Borg, þar
sem hann sleppti alveg ár-
legum viShalds- og rekst-
urskostnaSi orkuversins og
dró réttilega frá gjaldeyris-
kostnaS í sjávarútvegi, þeg-
ar hann reiknaSi út gjald
eyristekjur á mann í þeirri
atvinnugrein, en BÆT'Tl
gjaldeyriskostnaSinum af
virkjuninni VIÐ þegar hann
reiknaSi út gjaldeyristekjur
á mann viS alúmínbræSsI-
una og tók ekkert tillit til
þess mannfjölda, sem viS
virkjunina starfar!
FÁVITAR EÐA
DÝRLINGAR
HöfuSröksemd áróSurs-
manna stjórnarliSsins fyrir
alúmínbræSslu er sem kunn
ugt er sú, aS vatnsaflsvirkj-
anir séu um þaS bil aS
verSa ORELTAR, vegna
þess, aS kjarnorkan sé aS
verSa, eSa verSi á allra
næstu árum, ódýrari orku-
gjafi. Þess vegna verSum
viS nú aS vera handfljótir
og grípa sennilega þaS
EINA tækifæri, sem okkur
býSst til aS koma upp stóru
orkuveri, sem samkvæmt
þessum kenningum yrSi nær
örugglega ORELT þann
dag, er þaS tæki til starfa!
„Er nokkur furSa þótt
nautinu blöskri“? sagSi
meistari Kjarval í ágætri
vísu fyrir nokkrum árum.
Er nokkur furSa, þó aS
menn líti svo á, aS ekki sé
allt meS felldu varSandi
þessa alúmínbræSslu, þegar
Frh. á bls. 6.
eins ábyrgur fyrir þessmn sví-
virðilega og skaðlega samningi,
heldur hafi hann á sínum tíma
pressað hann í gegn á fölskum
upplýsingum um væntanlegan
hagnað af rafmagnssölunni og
gegn andstöðu og aðvörunum
vinstrimanna.
Frjáls þjóð liefur ekki enn
fengið nánari upplýsingar um
en mun
Fimmtudagur 8. apríl 1965
gang þessara mála
reyna að fylgjast með þeim, þar
sem þau spegla nákvæmlega'
allt það, sem hér er að gerast í
alúmínmálinu, falsaðar áætlanir
og blekkingar. I Miklar umræður hafa staðið
Frh. á bls. 6.1 um söluskattinn og innheimtu
Innheimta söluskatts
SKRANSÖLUNEFNDIN
ÍTIÐ FRÉTTABLAÐ
í 23. viku vetrar 1965.
VERÐLAUNA-
PENINGUR
FRÍMÚRARA
Nýlega var Jóhann
Hafstein dómsm.ráðh.,
gerður stórriddari af
fálkaorðunni.
Kunnur borgari kom
þá að máli við blaðið
og spurði, hvort við
héldum, að Jóhann
hefði fengið orðuna fyr
ir að sýna Lárusi Jó-
hannessyni skýrslu vitn
isins, sem við höfum
áður greint frá. Við
gátum nú litlu til svar
að og minnti maðurinn
okkur þá á, að Vil-
hjálmur Þór var líka
gerður að stórriddara.
sama daginn og hann
fékk fyrsta olíudóm-
inn. Sagðist þessi
kunni borgari ekki sjá
annað en að fálkaorð-
an væri að verða verð-
launapeningur hjá frí-
múrurum.
LÍNUBRENGL
Það bar nýlega til
tíðinda, að ambassador
Bússa hér bauð topp-
krötum til veizlu 1
sendiráðinu. Voru þar
saman komnir ráðherr
ar, þingmenn, mið-
stjómarmeðlimir og
aðrir embættir topp-
kratar. Borð svignuðu
undir dýrðlegum krás-
um (— þó söknuðu
menn gaffalbitanna
„allra meina bót“) svo
sem styrjuhrognum.
kaviar og borstsj, og
gullin vin og rauð glitr
uðu í glösum. Am-
bassadorinn hélt ræðu
og mæltist til að nán-
ara samstarf tækist
milli toppkrata og
sinna manna hér. Ættu
þeir aðilar ekki að
fjandskapast lengur
heldur blása upp glæð
ur fornra ásta og
verma sig við þann
kærleikseld í samein-
ingu.
Að lokum þakkaði
Gylfi fyrir sig og sína
menn, og rakti viðhorf
sitt til rússneskrar
tungu og var það eins
og venjulega vinsæl-
asta skemmtiatriði
kvöldsins.
Þykir þetta gestaboð
nokkrum tíðindum
sæta, og þykir benda
til, að Sovétríkin ætli
að taka Alþýðuflokk-
inn aftur í sátt og
gleyma fomum vær-
ingum. Minnast menn
þess, að sams konar
sáttaboð var samþykkt
á flokksþingi Sósíalista
flokksins í haust og a-
réttað af Einari á
Larsen-fundinum. Þys
ir því víst, að þetta sé
hin nýja Moskvulína
og hafi Breshnéff hv<s)
að i eyra Einari í hle-
um milli síldarsölu-
samninga.
ORÐHEPPNI
Bjöm Pálsson á
Löngumýri er sem
kunnugt er maður orð
hvatur og orðheppinn
oft. Fyrir skömmu
kom frumv. frá Bún-
aðarmálastjóra til
kasta landbúnaðar-
nefndar neðri deildar.
Inntu nefndarmenn
Björn eftir áliti hans
á frv. Björn mælti:
„Ég held ég sleppi að
gera athugasemdir við
sauðf j árræktarkaf lann
að þessu sinni. Bæði
er, að Halldór bróðir
er „sjení“ á þessu
sviði — og svo er hann
með kransæðastíflu".
FERÐIN, SEM
ALDREI VAR
FARIN
Vel á minnzt. Undar
lega hljótt hefur um
gaffalbitamálið í vet-
ur. Einhvem tíma á
góu flaug fyrir, að rík-
isstjómin hefði faríð
þess á leit við Lúðvik
Jósefsson að fara með
nefnd manna tll
Moskvu og ganga frá
samningum. Hafði þá
nefnd manna dvalið
Moskvu meginhluta
hausts, en lítt orðið á-
gengt. Hvað um það.
Ferðin var aldrei far-
in, og ekki lengur rætt
um að bjarga lands-
byggðinni með ábata-
samri gaffalbitaverzl-
un. Skyldi ríkisstjómin
hafa látið NATO kúga
sig, eða var kannski
aldrei þessi „fulla
vissa" fengin fyrir
„stórfelldri sölu til
Sovétrí kj anna" ?
ÞatS tók utanríkisrátSherra,
GutSmund í. GutSmundsson,
fullan mánutS atS manna sig
upp í atS svara fyrirspum
Hannibals Valdimarssonar um
starfsemi skransölunefndar her
námslitSsins. Kom þar m. a.
fram eftirfarandi:
1. BókfærcSar tekjur ríkis-
sjócSs af skransölunni frá upp-
hafi nema nær 150 milljónum
króna. Þar af hafa þó atSeins
I ! 3 milljónir króna veritS
greiddar í ríkissjótS en fimmt-
ungur eða 30 millj. kr. eru í
vörzlum nefndarinnar — úti-
standandi skuldir og fasteignir.
2. EndurskotSun á bókhaldi
fer ekki fram hjá ríkisendur-
skotSuninni, heldur einkaendur
skotSunarskrifstofu þeirra
Björns Steffensen og Ara Ó.
Thorlacius.
3. Nefndin hefur komitS sér
upp grííSarmiklu skemmubákni
yfir söluvarriing sinn, 4.300
m2 atS gólffleti. ÁtSur leigtSi
nefndin húsnætSi fyrir rúm
700 þús. kr. á ári.
Hér er alleinkennilega á
málum halditS. Engin stofnun
önnur á vegum ríkisins er und-
anþegin endurskotSun ríkisins.
Engin stofnun önnur á vegum
ríkisins getur lagt í stórfram-
kvæmdir án lagaheimildar etSa
samþykktar Alþingis.
Þá vekur þatS furtSu, atS fv.
forsætisráíSherra skuli á sl. 10
árum hafa þegitS nær hálfa
milljón króna í þóknun fyrir
störf sín sem formatSur nefnd-
arinnar sl. I 0 ár. Menn ímynda
sér Adenauer, fv. kanzlara V-
Þýzkalands í formannssæti
skransölunefndar einhverra
þeirra fjögurra hernámsIitSa
sem þar eru vitS lýtSi.
Hér er um furtSulegt smekk-
leysi atS rætSa, vægast sagt.
hans allar götur sícSan hækkun
hans í vetur. í umræðum á al-
þingi þá upplýstist að inn-
heimtu skattsins haftSi hrakað
við næstu hækkun á undan.
í nóvember 1964 hafði ínn-
heimzt 114 millj. kr. lægri upp-
hæð en í sama mánuði árið áður
og hafði hann þó hækkað um
2% í millitíðinni.
Öllum ber saman um, að nú-
verandi innheimtukerfi leiðx
beinlínis til þess, að stórar fúlg-
ur af sölnskattinum koma hvergi
fram, þar eð innheimtumennim-
ir væru þá til knúnir að gefa
upp tekjuskattsvik sín. Frægt
er orðið dæmið af skóverzlun
einni í Reykjavík, sem gaf upp
600 þús. kr. árl. veltu, á sama
tíma og pappírar lágu hjá toll-
gæzlunni fyrir 2 millj. króna inn
flutningi á umrasddu tímabili.
íslenzkur iðnaður berst nú í
bökkum. Hann ætti þvi að
sleppa við söluskattbyrðina með
öllu. Síðan ætti tollgæzlan að
láta innflytjendum og skatt-
heimtunni í té reikning fyrir
söluskatti af innflutningi, sem
síðan yrði að lúka greiðslu á
skv. sölunótum.
Banabiti stjórnarflokkanna